Η ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ TOY ΑΔΜΗΕ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ

Α.   ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ  ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ 

Με την ΠΥΣ 15 της 24.7.2013 (ΦΕΚ 168 Α 13) αποφασίστηκε η αναδιάρθρωση και ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ με:

·      Τον ιδιοκτησιακό διαχωρισμό του Διαχειριστή Συστήματος ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής

   Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας).

·      Τη δημιουργία νέας καθετοποιημένης εταιρείας ηλεκτρισμού (προβλέποντας λεπτομερώς τη

  διαδικασία πώλησής της).

·      Την αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ.

Με τον ν.4237/2014 αποφασίστηκε ο ιδιοκτησιακός διαχωρισμός της εταιρείας «Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε.» (ΑΔΜΗΕ Α.Ε.) μέσω της πώλησης και μεταβίβασης από τη ΔΕΗ Α.Ε. μετοχών εκδόσεως της ΑΔΜΗΕ Α.Ε. που αντιστοιχούν σε ποσοστό 66% του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου της.

Ήδη έχει προκηρυχθεί διαγωνισμός για την πώληση του 66% του ΑΔΜΗΕ.

Με το ν.4273/2014 αποφασίστηκε η δημιουργία νέας καθετοποιημένης εταιρείας ηλεκτρικής ενέργειας («μικρή» ΔΕΗ)  στην  οποία  εισφέρονται υπό τους όρους του νόμου τα εξής στοιχεία του παραγωγικού δυναμικού της ΔΕΗ Α.Ε.:

(α) οι κάτωθι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο λιγνίτη :

(i) η μονάδα ηλεκτροπαραγωγής ΑΗΣ Αμύνταιο Ι και ΙΙ, ισχύος 600MW,

(ii) η μονάδα ηλεκτροπαραγωγής ΑΗΣ Μελίτη Ι, ισχύος 330MW,

(β) άδεια ηλεκτροπαραγωγής για το σταθμό παραγωγής Μελίτη ΙΙ, ισχύος 450MW,

(γ) επί των παρακάτω λιγνιτικών παραχωρήσεων, τα οποία με βάση τα διαθέσιμα αποθέματα εξασφαλίζουν παροχή καυσίμου για τη μακρόχρονη λειτουργία τωνπαραπάνω λιγνιτικών μονάδων:

(i) τα δικαιώματα εκμεταλλεύσεως του ορυχείου Αμυνταίου συμπεριλαμβανόμενου του ορυχείου Λακκιάς και του ορυχείου Κλειδιού,

(ii) τα δικαιώματα εκμεταλλεύσεως επί του ορυχείου Λόφων Μελίτης, των ορυχείων Κομνηνών Ι και ΙΙ και του ορυχείου Βεύης,

(δ) οι κάτωθι υδροηλεκτρικές μονάδες:

(i) η μονάδα παραγωγής ΥΗΣ Πλατανόβρυση, ισχύος 116MW,

(ii) η μονάδα παραγωγής ΥΗΣ Θησαυρού, ισχύος 384MW,

(iii) η μονάδα παραγωγής ΥΗΣ Άγρας, ισχύος 50MW,

(iv) η μονάδα παραγωγής ΥΗΣ Εδεσσαίος, ισχύος 19MW,

(v) η μονάδα παραγωγής ΥΗΣ Πουρνάρι Ι και ΙΙ, συνολικής ισχύος 334MW,

(ε) η μονάδα ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο ΑΗΣ Κομοτηνής, ισχύος 485MW.

Και η δεύτερη αυτή θυγατρική της ΔΕΗ προβλέπεται να ιδιωτικοποιηθεί

Β. Η ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΟΜΩΣ ΤΟΣΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΔΑΠΑΝΗΡΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΚΡΑΙΑ ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΙΘΑΝΟΤΑΤΑ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΚΑΝ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

Προσκρούει σαφέστατα  στο άρθρο 25 παρ. 1 του Συντάγματος, το οποίο κατοχυρώνει την αρχή του κοινωνικού κράτους  δικαίου και τα δικαιώματα του ανθρώπου ως μέλους του κοινωνικού συνόλου και υποχρεώνει όλα τα κρατικά όργανα να διασφαλίζουν την αποτελεσματική και ανεμπόδιστη άσκησή τους. Η διάταξη αυτή δεν αποτελεί ευχολόγιο ή μια απλή «κατευθυντήρια αρχή» αλλά δεσμεύει όλα τα όργανα του κράτους, νομοθετικά, εκτελεστικά και δικαστικά στην προστασία και στη μη αναίρεση των βασικών πτυχών του κοινωνικού κράτους, σύμφωνα και με την βούληση του συντακτικού νομοθέτη του 1975 και του 2001, οπότε και εισήχθη αυτή η  διάταξη. Η δε ευθεία και σκόπιμη  παραβίαση αυτής της διάταξης όχι μόνον οδηγεί ευθέως στη νομοθέτηση αντισυνταγματικών νόμων και στη θέση διοικητικών πράξεων κατ’ εξουσιοδότηση αντισυνταγματικής διάταξης νόμου, παραβιάζοντας και το άρθρο 43 του Συντάγματος, αλλά, πιθανότατα, οδηγεί και σε ποινική ευθύνη τουλάχιστον των φορέων των εκτελεστικών/διοικητικών πράξεων για το αδίκημα της με πρόθεση παραβίασης του Συντάγματος κατά τον Ποινικό Κώδικα και κατά την ειδική διάταξη του άρθρου 86 Συντάγματος περί ευθύνης υπουργών, για όσα αδικήματα τελούνται κατά την άσκηση υπουργικών καθηκόντων και σε αιτιώδη συνάφεια με αυτή την άσκηση. 

Αυτό σημαίνει ότι η παροχή των ανωτέρω υπηρεσιών δεν αφήνεται στην τύχη ούτε στους αβέβαιους μηχανισμούς της αγοράς, αλλά ανατίθεται, σύμφωνα με τα άρθρα 25 και 26 του Συντάγματος, σε δημόσια όργανα, αφού μόνον αυτά είναι σε θέση να εγγυηθούν ότι το κοινωνικό κράτος δεν θα παραμείνει χάρτινο, αλλά θα υλοποιηθεί με όρους δημοσίου συμφέροντος. Με δεδομένη λοιπόν την ανωτέρω συνταγματική του υποχρέωση, το Ελληνικό κράτος οφείλει να έχει στη διάθεση του όλους εκείνους τους υλικούς πόρους που είναι αναγκαίοι για την προσήκουσα εκπλήρωση της.

Τόσο ο «Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας» (ΑΔΜΗΕ)  όσο και οι μεγάλες  ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες είναι αναντικατάστατες, καθώς έχουν δαπανηθεί τεράστια ποσά για την κατασκευή τους, προκειμένου να ικανοποιήσουν τις ανάγκες του Ελληνικού λαού σε ηλεκτρικό ρεύμα και σε τιμές προσβάσιμες σε όλους τους πολίτες και τους διαμένοντες στην Ελληνική επικράτεια. Η νομική μεταχείριση των υλικών αυτών πόρων πρέπει, επομένως, να είναι αντίστοιχη προς την συνταγματική προστασία των θεμελιωδών και παγίων δημοσίων σκοπών, στους οποίους είναι αφιερωμένοι και τους οποίους εξυπηρετούν.

 Ακόμη «Η συνεχής και ικανοποιητική από κάθε άποψη παροχή των υπηρεσιών αυτών είναι, κατά κυριολεξία, ζωτικής σημασίας για τα φυσικά πρόσωπα και όχι απλώς μια παροχή υπηρεσιών κοινής ωφελείας προς αυτά». Τα παραπάνω προκύπτουν από την απόφαση 1906/2014 της Ολομέλειας του ΣτΕ, που αφορά στην αίτηση ακύρωσης της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΔΑΠ και τη μεταβίβαση των μετοχών της εταιρείας στο ΤΑΙΠΕΔ.

Κατ’ αναλογίαν δε του σκεπτικού της απόφασης 1906/2014 ΣτΕ, σημείο 22 «Επειδή, η παροχή υπηρεσιών κοινής ωφελείας δεν συνιστά δραστηριότητα αναπόσπαστη από τον πυρήνα της κρατικής εξουσίας», ισχύουν τα ακόλουθα, περιγραφόμενα στην ως άνω απόφαση και για την περίπτωση της ηλεκτρικής ενέργειας :

«Τούτο ισχύει όχι μόνο για την παροχή του νερού ως ουσιώδους δημοσίου και κοινωνικού αγαθού αλλά και προκειμένου περί των υπηρεσιών ΠΑΡΟΧΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΕ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΜΒΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΠΟΥ ΤΗΝ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΜΕ ΣΤΟΧΕΥΣΗ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΟΥ ΕΛΛΑΔΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΣΕ ΤΡΟΠΟ ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΤΑΚΕΡΜΑΤΙΖΕΤΑΙ Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΜΕ ΟΡΟΥΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΔΗΛΑΔΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΠΡΟΣ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟ ΣΚΟΠΟ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΕΝΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ ΚΑΙ ΤΟΥΤΟ ΔΙΟΤΙ ΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΜΕΧΡΙ ΤΟΥ ΟΡΙΟΥ ΤΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΜΗΝ ΚΙΝΔΥΝΕΥΣΕΙ ΑΠΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΦΤΩΧΕΙΑ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ. Έτσι,  τις παραπάνω υπηρεσίες  δύναται να παρέχει μια δημόσια ΜΟΝΟ επιχείρηση που λειτουργεί υπό νομικό καθεστώς ιδιωτικού δικαίου ως ανώνυμη εταιρεία. Ο χαρακτήρας, όμως, της δημοσίας επιχειρήσεως αναιρείται στην περίπτωση της αποξενώσεως του Ελληνικού Δημοσίου από τον έλεγχο της ανωνύμου εταιρείας δια του μετοχικού κεφαλαίου, ήτοι της αποξενώσεώς του από εκείνο το ποσοστό των μετοχών (μεγαλύτερο του 50% σύμφωνα με τις διατάξεις της νομοθεσίας και το καταστατικό) που εξασφαλίζει τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα και τη δυνατότητα εκλογής, από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων, της πλειοψηφίας των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, το οποίο είναι το ανώτατο διοικητικό όργανο της εταιρείας που διαμορφώνει τη στρατηγική και πολιτική της ανάπτυξής της και διαχειρίζεται τα περιουσιακά στοιχεία της. Στην περίπτωση αυτή η δημόσια επιχείρηση ιδιωτικοποιείται όχι μόνον τύποις, δια της υπαγωγής της στις διατάξεις του ιδιωτικού δικαίου που διέπουν τις ανώνυμες εταιρείες, αλλά και κατ’ ουσίαν, μετατρεπόμενη σε ιδιωτική επιχείρηση, διότι παρέχεται σε ιδιώτες επενδυτές η νομική δυνατότητα συγκεντρώσεως του ποσοστού του μετοχικού κεφαλαίου που εξασφαλίζει τον ιδιοκτησιακό έλεγχο και την εκλογή της πλειοψηφίας των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας. Η δε κατ’ ουσίαν μετατροπή της δημοσίας επιχειρήσεως σε ιδιωτική, που λειτουργεί με γνώμονα το κέρδος, καθιστά αβέβαιη τη συνέχεια της εκ μέρους της παροχής προσιτών υπηρεσιών κοινής ωφελείας, και δη υψηλής ποιότητας, η οποία δεν εξασφαλίζεται πλήρως με την κρατική εποπτεία. Σύμφωνα με τα εκτεθέντα στις προηγούμενες σκέψεις, οι υπηρεσίες της ΔΕΗ Α.Ε ΚΑΙ ΑΔΜΗΕ Α.Ε. παρέχονται μονοπωλιακώς, στον όλο πληθυσμό του ελληνικού κράτους, από δίκτυα που είναι μοναδικά και ανήκουν στα πάγια περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας. Συνίστανται δε οι υπηρεσίες αυτές στην ενεργειακή τροφοδοσία που είναι αναγκαία για την υγιεινή διαβίωση και, ιδίως, στην παροχή του ηλεκτρικού ρεύματος, ενεργειακού  αγαθού απαραίτητου για την επιβίωση. Αβεβαιότητα ως προς τη συνέχεια της παροχής προσιτών υπηρεσιών κοινής ωφελείας με αυτόν τον βαθμό αναγκαιότητας δεν συγχωρείται από το άρθρο 5 του Συντάγματος, ειδικότερα δε από τη διάταξη της παραγράφου 5 που προσετέθη με το από 6.4.2001 Ψήφισμα της Ζ΄ Αναθεωρητικής Βουλής και κατοχυρώνει το δικαίωμα στην προστασία της υγείας, καθώς και από το άρθρο 21 παρ. 3 που ορίζει ότι το Κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών.»  (σκεπτικό της Ολομέλειας  ΣτΕ 1906/2014 για την παροχή ύδατος στους διαμένοντες στην Ελλάδα, το οποίο κατ’ αναλογίαν και με τις αναγκαίες προσαρμογές ισχύει και για το παράλληλο προς το νερό δημόσιο αγαθό της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και ρεύματος, το οποίο, επίσης, πρέπει κατά τα παραπάνω να παρέχεται μονοπωλιακά από δημόσια επιχείρηση, με δημόσιο δίκτυο διανομής και με δημόσιες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Σε διαφορετική, δε, περίπτωση διακυβεύεται η υγεία και η  αξιοπρεπής διαβίωση του πληθυσμού που διαμένει στην Ελλάδα.

Προκύπτει, δηλαδή, με σαφήνεια, ότι η ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ και της «μικρής ΔΕΗ», την οποία επιτάσσουν οι δανειστές και η ηγεσία της ευρωζώνης και του ΔΝΤ, οδηγεί σε πλήρη ιδιωτικοποίηση του βασικού βραχίονα της ΔΕΗ ΑΕ, άρα :

·      Στην κατάργηση της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας ως δημοσίου και κοινωφελούς αγαθού και στην μετατροπή της σε είδος βασικά εμπορεύσιμο και αγοραίο, κατά τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας και της λεγόμενης ελεύθερης αγοράς, και άρα, στη στέρηση αυτού του ουσιώδους κοινωνικού αγαθού από την πρόσβαση σε αυτό σε τιμές λογικές και προσβάσιμες για τον κάθε πολίτη. Στην ολοκλήρωση, έτσι, μιας στρατηγικής που όπου εφαρμόσθηκε, με ακραίο νεοφιλελεύθερο πρόσημο, (όπως λ.χ. στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ), προκάλεσε τεράστια προβλήματα και στην πρόσβαση του πληθυσμού και στην ορθή και τεχνικά επαρκή λειτουργία του δικτύου με αποτέλεσμα συστηματικές διακοπές ρεύματος και μεγάλες οικονομικές και κοινωνικές καταστροφές καθώς και προσβολές της ανθρώπινης υγείας.

·      Στην κατάργηση, συνεπώς, βασικής παραμέτρου του κοινωνικού κράτους δικαίου κατά το άρθρο 25 παρ.1 Συντάγματος, η οποία αφορά την διαμέσου μονοπωλιακώς δρώσας δημόσιας επιχείρησης κατά τον προορισμό αυτής και δημοσίου δικτύου, παροχής σε όλους τους διαμένοντες στη χώρα δημοσίου και κοινωφελούς αγαθού, απολύτως αναγκαίου για την αξιοπρεπή διαβίωση των μελών του πληθυσμού και ακόμη, τελικά, και για την απλή διαβίωση αυτών. Επισημαίνουμε, εδώ, ότι ακόμη και η Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά το άρθρο 194 παρ. 2 υποπαρ. Β’, δεν επιβάλλει σε κάθε κράτος-μέλος τον τρόπο εκμετάλλευσης των ενεργειακών του πόρων, άρα, αφήνει τον χώρο σχεδιασμού ελεύθερο στο εθνικό κράτος και τη συνταγματική του οργάνωση        

·      Στην κατάργηση, ουσιαστικά, των συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης ή και καν διαβίωσης για το τμήμα του πληθυσμού που δεν έχει τους οικονομικούς πόρους για πρόσβαση στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας κατά τους νόμους της ελεύθερης αγοράς, κατά πλήρη παραβίαση της θεμελιώδους συνταγματικής αρχής του άρθρου 2 παρ.1 Συντάγματος για τον σεβασμό της αξίας του ανθρώπου και  της αρχής του άρθρου 5 παρ. 1 Συντάγματος περί ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας, η οποία σε ένα πλαίσιο μικτής οικονομίας, όπως αυτό που εγκαθιστά το Σύνταγμα του 1975, δεν μπορεί να εξαντλείται στο δικαίωμα του επιχειρείν αλλά πρέπει, προεχόντως, να προστατεύει τους όρους φυσικής και ηθικής ανάπτυξης της προσωπικότητας του ατόμου εντός του κοινωνικού συνόλου, να είναι δηλαδή μια αρχή όχι αποκλειστικά φιλελεύθερη αλλά και μια αρχή κοινωνιοκεντρική. Η αναθεώρηση του άρθρου 25 Συντάγματος το 2001 για το κοινωνικό κράτος δικαίου τροποποιεί αναγκαστικά και την ερμηνεία και εφαρμογή της αρχής του άρθρου 5 παρ.1 Συντάγματος. Στα πλαίσια δε του κοινωνικού κράτους δικαίου, προστατεύεται όχι μόνο η τυπική ισότητα ενώπιον του νόμου αλλά και ορισμένες βασικές όψεις της κοινωνικής ισότητας, ιδίως εν όψει της πρόσβασης όλων των πολιτών αλλά και των διαμενόντων στην Ελλάδα στα δημόσια αγαθά.

·      Στην κατάργηση των ουσιωδών εγγυήσεων για την προστασία της ζωής, της υγείας και της σωματικής ακεραιότητας του πληθυσμού της χώρας κατά το άρθρο 21 παρ. 3 Συντάγματος και το άρθρο 5 παρ. 2 Συντάγματος. Ιδίως, η προστασία της υγείας κατά το άρθρο 21 παρ. 3 Συντάγματος  σε συνδυασμό και με την αρχή του άρθρου 2 παρ.1 Συντάγματος συνιστά θεμελιώδες κοινωνικό δικαίωμα, χωρίς το οποίο ο σεβασμός της αξίας του ανθρώπου καθίσταται αδιανόητος, και, άρα, ως διάσταση και εκδήλωση του σεβασμού της ανθρώπινης αξίας και κανονιστικό αντικείμενο μη υποκείμενο στην αναθεωρητική διαδικασία του άρθρου 110 Συντάγματος.

Φαίνεται, λοιπόν, καθαρά ότι η τυχόν ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ και της μικρής ΔΕΗ κατ’ εφαρμογή αντισυνταγματικών διατάξεων νόμου, όπως αυτές που εισήχθησαν από την μνημονιακή κυβέρνηση της περιόδου 2012-2015, οδηγεί σε πλήρη συνταγματική εκτροπή στην Ελλάδα και θέτει εκποδών βασικές όψεις της ελληνικής συνταγματικής οργάνωσης και μάλιστα θεμελιώδεις αρχές του Συντάγματος, μη υποκείμενες καν στην αναθεωρητική διαδικασία και συνιστώσες τον σκληρό πυρήνα του Ελληνικού Συντάγματος και της δημοκρατικής κρατικής κυριαρχίας στην Ελλάδα.

Επίσης, ισχύουν οι θέσεις των κινημάτων κατά του ΤΑΙΠΕΔ και όσα έχουν υποστηρίξει ριζοσπαστικοί νομικοί αλλά και το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας στην Ελλάδα, ότι δηλαδή η ιδιωτικοποίηση βασικών δημοσίων αγαθών (δημοσίων πραγμάτων ή αγαθών απολύτως αναγκαίων για το κοινό καλό, διαστάσεων δηλαδή των «κοινών πραγμάτων» κατά την ευρύτερη έννοια) στερεί το κράτος από βασικά μέσα για την άσκηση της κυριαρχίας του και για την προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος και οδηγεί σε ένα μη-πλήρες-κράτος ή σε ένα κράτος-αποικία στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης και των διαδικασιών διεθνοποίησης του κεφαλαίου και στα πλαίσια επιβολής του παγκόσμιου νεοφιλελευθερισμού.