Ένα σημαντικό πρόβλημα που χαρακτηρίζει την σύγχρονη Αριστερά στην Ελλάδα και διεθνώς είναι η απώλεια της ιστορικής μνήμης. Στα πλαίσια του μετανεοτερικού κόσμου, όπου όλοι αναγκαστικά διαβιούμε, όλες οι παρελθούσες πραγματικότητες, όλες οι σκαιές πράξεις, όλες οι παραβιάσεις της ανθρώπινης αξιοπρέπειας φαίνεται να χάνουν την οξύτητά τους. Αναπτύσσεται ένα διαρκές και υπνωτιστικό ηθικά «ναι μεν αλλά». «Ναι μεν αυτός ή αυτή έκανε ό,τι έκανε  τότε (και που ξέρουμε ότι όντως το έκανε ;) ,αλλά είναι ικανός/ή, μπορεί να μας βοηθήσει, έχει σημαντικές διεθνείς διασυνδέσεις, τους ξέρει από μέσα, διαθέτει τεχνογνωσία κλπ». Αυτή η απολογητική τοποθέτηση λειτουργεί ως ένα σφουγγάρι που σβήνει κάθε παράπτωμα του παρελθόντος και σιγά-σιγά οδηγεί στο να ξεχάσουμε το ίδιο το παρελθόν. Εδώ, όμως, έγκειται η μεγάλη ιστορική ευθύνη των αριστερών και ιδίως των λεγόμενων διανοουμένων της Αριστεράς : να κρατήσουν την μνήμη ανεξίτηλη, να μιλήσουν με παρρησία για τους ανθρώπους που αδικήθηκαν ή και χάθηκαν άδικα  και για τους ανθρώπους που αδίκησαν άμεσα ή έμμεσα.

1. Στο πλευρό του Αλμπέρτο Φουτζιμόρι  

Είναι παγκοίνως αποδεκτό ότι η κ.  Παναρίτη εργάσθηκε ως σύμβουλος της κυβέρνησης Φουτζιμόρι στο Περού κατά τις αρχές της δεκαετίας του 1990 για λογαριασμό της Παγκόσμιας Τράπεζας. Στο προσωπικό site της κ.Παναρίτη υπάρχουν πολλές θετικές αναφορές και βίντεο για την περίοδο αυτήν, όπου υποστηρίζεται ότι μέσω των ιδιωτικοποιήσεων και των στόχων της Παγκόσμιας Τράπεζας επιτεύχθηκε τότε στο Περού ένα είδος σημαντικού success story. O μη γνωρίζων τα πραχθέντα μπορεί και να πιστέψει ότι στο Περού αναπτύχθηκε ένα πείραμα άμεσης δημοκρατίας και επέκτασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η κ.Παναρίτη έχει γράψει και ένα βιβλίο όπου χαρακτηρίζει τις «μεταρρυθμίσεις» Φουτζιμόρι» ως «κυβερνητική μεταρρύθμιση δια της άμεσης δημοκρατίας». Ποιά άμεση δημοκρατία, όμως, εφάρμοσε ο Φουτζιμόρι στο Περού κατά την περίοδο 1990-2000 , όπου και διακυβέρνησε στο Περού ; Κάτι λίγο ηπιότερο από την «άμεση δημοκρατία» του στρατηγού Πινοσέτ στην Χιλή. Ας θυμηθούμε εδώ ότι ο Αλμπέρτο Φουτζιμόρι εφάρμοσε την «θεραπεία του σοκ», δηλαδή των ΔΝΤ και Παγκόσμιας Τράπεζας στο Περού των αρχών του 1990. Δηλαδή , σκληρή λιτότητα, ιδιωτικοποιήσεις, διάλυση των κοινωνικών υπηρεσιών κλπ. Όταν αυτή η πολιτική δημιούργησε κοινωνικές αντιδράσεις, ο αρχικά νόμιμα εκλεγμένος Φουτζιμόρι ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας έκανε ένα στρατιωτικό πραξικόπημα, κήρυξε τον στρατιωτικό νόμο και κυβέρνησε ως δικτάτωρ του Περού για λογαριασμό του διεθνούς κεφαλαίου και των ΗΠΑ. Διαμόρφωσε ένα ακόμη εργαστήριο του στρατιωτικού νεοφιλελευθερισμού όπως η Χιλή.

Μήπως, όμως, αυτή η δικτατορία ήταν πεφωτισμένη και δεν πείραξε τις ζωές και τα δικαιώματα των πολιτών του Περού ; Μήπως ήταν μια , κατά τα διεθνώς λεγόμενα, «εκπαιδευτική δικτατορία», ένας «αναγκαίος γύψος» , όπως θα έλεγε και ο αλήστου μνήμης Γεώργιος Παπαδόπουλος για την Ελλάδα ; Δεν είναι καθόλου έτσι. Ο Φουτζιμόρι με αφορμή την συχνά καταστροφική πολιτική της αριστερής ένοπλης οργάνωσης «Φωτεινό Μονοπάτι» ανέπτυξε μια στρατηγική αφανισμού των ινδιάνικων χωριών ως της βάσης της «τρομοκρατίας».Τα Τάγματα Θανάτου που δημιούργησε σκότωσαν χιλιάδες ανθρώπους και έβαψαν το Περού στο κόκκινο χρώμα της βάναυσης και φασιστικής κρατικής τρομοκρατίας. Για τα εγκλήματα αυτά, ο Φουτζιμόρι καταδικάσθηκε το 2009 από δικαστήριο του Περού για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Δεν γνωρίζουμε αν πήγε φυλακή, αλλά γνωρίζουμε ότι άκουσε την αναγγελία της καταδικαστικής κάθειρξης με απάθεια και σαν να μην έτρεχε τίποτε, με μια χαρακτηριστική ψυχρότητα που θυμίζει την Νυρεμβέργη του 1946.

Θα μας πείτε, τώρα, καλά, η κ. Παναρίτη ήταν οικονομική σύμβουλος της Παγκόσμιας Τράπεζας στο Περού, τι έφταιξε για τα εγκλήματα του Φουτζιμόρι ;  Δεν πληρωνόταν καν από την κυβέρνησή του.  .Θα σας πούμε ότι με την ίδια λογική όσοι και όσες σχεδίασαν τον πόλεμο κατά των φτωχών στην Χιλή ήταν καλοί τεχνοκράτες και αξιοπρεπείς  οικογενειάρχες  και τίποτε παραπάνω. Όπως έχουν δείξει πολλοί συγγραφείς, ανάμεσα στους οποίους και η Νάομι Κλάιν, οι «τεχνοκράτες» του ΔΝΤ και των διεθνών οργανισμών είναι πολιτικά, αν όχι ποινικά, συνεργοί και των οικονομικών εγκλημάτων του διεθνούς ιμπεριαλισμού και νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού αλλά και της κατασταλτικής βίας, η οποία αναπόφευκτα συνοδεύει τα οικονομικά εγκλήματα κατά των λαών.

Βεβαίως, ο διεθνής  ιμπεριαλισμός και το διεθνές χρηματιστικό κεφάλαιο αναπτύσσουν έναν καταμερισμό  εργασίας που απενοχοποιεί τους επιστήμονες, Οι επιστήμονες ερευνούν και προτείνουν (ιδιωτικοποιήσεις, διαμόρφωση κτηματολογίων και ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων κ.α. ) , οι πολιτικοί αποφασίζουν χωρίς ή με κοινοβουλευτική συναίνεση , οι στρατηγοί αναπτύσσουν στρατούς ή τάγματα θανάτου κατά του λαού, οι δικαστές καταδικάζουν τους «ταραξίες», οι μηχανικοί κατασκευάζουν παραγκουπόλεις , οι δικηγόροι ζητούν την «επιείκεια του δικαστηρίου» κλπ, κλπ. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, ο οικονομολόγος μπορεί να σχεδιάζει πολιτικές χωρίς να νοιάζεται για τα απτά αποτελέσματα στην ζωή και στην δυστυχία των απλών ανθρώπων. Ο δε ιεράρχης μπορεί την ίδια εποχή και να «διαβάζει», όπως έκανε κατά την απριλιανή δικτατορία ο μακαριστός Χριστόδουλος. Για το αίμα, την καταστροφή, τα βασανιστήρια, ποιος θα πάρει τελικά την ευθύνη ; Ακόμη και ο Φουτζιμόρι κάποιο προσωπικό ελαφρυντικό μπορεί να είχε, ίσως τον αντιιαπωνικό ρατσισμό στο Περού.   Και, άλλωστε, για να κάνουμε μια ανίερη και «αποτρόπαια» σύγκριση, ακόμη και υπό τα κλασσικά  φασιστικά καθεστώτα, κάποιοι προσπαθούσαν να φτιάξουν ατομικές βόμβες (Βάιτσζέκερ), να στηρίξουν την οικονομία (Σαχτ), να στηρίξουν τις υποδομές και τον επισιτισμό ( Σπέερ), να φτιάξουν δηλητηριώδεις ουσίες (Zyclon B) , που δεν ήξεραν πώς θα χρησιμοποιηθούν τελικά και ούτε και τους ενδιέφερε. Όλοι αυτοί ήταν συνεργοί του ναζισμού ; Μια άποψη θα έλεγε: όχι αναγκαστικά, άλλωστε, πολλοί από αυτούς δεν αγγίχθηκαν καν  από το Δικαστήριο της Νυρεμβέργης και συνέχισαν να προσφέρουν σε άλλα αφεντικά τις υπηρεσίες τους. Όμως, η πολιτική ηθική δεν ακολουθεί πάντοτε τις νομικές και πολιτικές σκοπιμότητες.  Και στα πλαίσια της πολιτικής ηθικής της Αριστεράς δεν υπάρχει επιστημονική γνώση και πρακτική χωρίς ηθικές επιλογές και χωρίς ηθικές συνέπειες. Κατά την παραπάνω άποψη, όποιος συμβουλεύει επιστημονικά  για λογαριασμό των διεθνών οργανισμών και των κύκλων του ιμπεριαλισμού  μια αντιδημοκρατική –αν όχι και φασιστική-  κυβέρνηση έχει μια ηθική εμπλοκή στις πρακτικές αυτής της κυβέρνησης.

2. Και η κυβέρνηση της Αριστεράς;

Αυτή η παρέμβαση δεν έχει ως βασικό σκοπό να φτιάξει ένα ακόμη κατηγορητήριο κατά της κ. Παναρίτη. Επισημαίνει, όπως και από άλλες πλευρές έχει ήδη τονισθεί (βλ. και Δ.Μηλάκα «Η Παναρίτη του Βαρουφάκη» σε www.imerodromos.gr ) , ότι η Αριστερά τίποτε καλό δεν μπορεί να εισαγάγει με τα ίδια άτομα , τις ίδιες νοοτροπίες και τους ίδιους μηχανισμούς που χρησιμοποίησε η διεθνής του κεφαλαίου και εσχάτως ο κ. Παπανδρέου. Ο ΣΥΡΙΖΑ παλαιότερα με δήλωση του προέδρου του είχε επισημάνει αυτό το πρόβλημα, της ύπαρξης οικονομικών πραγματογνωμόνων, που έχουν στηρίξει την νεοφιλελεύθερη πολιτική διεθνώς, περιλαμβανόμενης ονομαστικά και της κ. Παναρίτη, η δε Αυγή την είχε χαρακτηρίσει «αρπακτικό». Το πρόβλημα δεν έπαψε να ισχύει. Ούτε θα μας βοηθήσουν πραγματικά όσοι και όσες γνωρίζουν από μέσα το «κήτος», όσο θα είμαστε στην κοιλιά του ακόμη. Δεν υπάρχει τεχνική γνώση χωρίς πολιτική ιδεολογία, δεν υπάρχει πολιτική πρακτική χωρίς ταξικά χαρακτηριστικά, δεν υπάρχουν αποφάσεις χωρίς ηθικές συνέπειες και εμπλοκή. Αυτό που ο Μαξ Βέμπερ χαρακτήριζε «ουδετερότητα της επιστήμης», δεν υπάρχει μετά τους δυο Παγκόσμιους Πολέμους και ιδίως  μετά το Άουσβιτς. Αν η κυβέρνηση ή η ομάδα διαπραγμάτευσης του κ. Βαρουφάκη κρίνουν αλλοιώς, θα αντιληφθούν σύντομα τις τραγικές συνέπειες.