Πίσω από το «Σοκ και Δέος»: Ποια είναι η στρατηγική του Τραμπ;
Η πρόθεση είναι να γίνουν αντιληπτά ως ένα ασταμάτητο συντριπτικό τσουνάμι. Αλλά υπάρχει λόγος για αυτήν την μέθοδο δράσης του Τραμπ. Είναι αυτό που ο παλιός του σύμβουλος, ο Στιβ Μπάνον, αποκαλεί «πλημμύρισμα της ζώνης» [αναφορά σε αθλητικό όρο που περιγράφει την υπερφόρτωση ενός τμήματος του γηπέδου], εξαπολύοντας τόσες πολλές δράσεις που οι αντίπαλοι τυφλώνονται και παραλύουν. Στόχος αυτού του άρθρου είναι να αρχίσουμε να «στεγνώνουμε τη ζώνη» για να εξηγήσουμε ποιοι είναι οι πραγματικοί στόχοι της κυβέρνησης Τραμπ. Το να γνωρίζουμε τον εχθρό είναι το πρώτο βήμα για να τον πολεμήσουμε.
Λούμπεν καπιταλιστές
Ο Τραμπ έχει ένα θεμελιώδη στόχο που πλανιέται πάνω από όλους: τον προσωπικό πλουτισμό του ίδιου και των συμμάχων του. Έχουν χρησιμοποιηθεί μια σειρά από όροι για να περιγραφεί αυτή η μορφή διακυβέρνησης: ευνοιοκρατικός καπιταλισμός, κλεπτοκρατία και λούμπεν καπιταλισμός. Ίσως ο πιο ακριβής όρος είναι αυτός του λούμπεν καπιταλιστή, τον οποίο είχε εισάγει πρώτος ο Σαμ Φάρμπερ. Η προσωπική συσσώρευση κεφαλαίου αποτελεί το κεντρικό κίνητρο. Όλα τα υπόλοιπα απορρέουν από αυτόν το στόχο. Ο Τραμπ εντοπίζει τρεις βασικούς τρόπους για να τον πετύχει: Περικοπές φόρων, απορρύθμιση και ιδιωτικοποίηση.
Ένα κεντρικό σημείο του προγράμματος του Τραμπ είναι να καταστήσει μόνιμες τις μειώσεις φόρων που είχε εφαρμόσει το 2017, καθώς κανονικά φέτος θα έληγαν. Μπορούμε να είμαστε απολύτως βέβαιοι ότι στην πορεία θα ακολουθήσουν προτάσεις για ακόμα περισσότερες περικοπές φόρων για τους πλούσιους. Η φορολογική πολιτική παίζει μεγάλο ρόλο και για ένα άλλο κομβικό χαρακτηριστικό της νέας κυβέρνησης, την επίθεση του DOGE του Ίλον Μασκ ενάντια στο ομοσπονδιακό κράτος. Για να μειωθούν οι φόροι χωρίς να αυξηθεί το έλλειμμα του προϋπολογισμού, θα πρέπει να βρεθούν από κάπου αλλού τα χρήματα με τα οποία θα χρηματοδοτηθούν τα τμήματα του κράτους τα οποία υποστηρίζει ο Τραμπ, όπως ο στρατός και οι υπηρεσίες επιβολής των μεταναστευτικών πολιτικών. Ο τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι η περικοπή των λειτουργιών του κράτους και των κοινωνικών προγραμμάτων. Το Medicaid [δημόσιο πρόγραμμα ασφάλισης υγείας] θα αποτελέσει ιδιαίτερο στόχο.
Η απορρύθμιση θα γίνει το μέσο για να καταργηθεί κάθε όριο ή περιορισμός στους επιχειρηματίες του κύκλου του Τραμπ. Οι ρυθμιστικές Αρχές έχουν αποτελέσει βασικό θύμα του DOGE. Έχουν ήδη απολυθεί 19 Γενικοί Επιθεωρητές. Είδαμε επίσης την διάλυση του Γραφείου Χρηματοπιστωτικής Προστασίας Καταναλωτών, την κατάργηση της υποχρέωσης των εταιρειών να δηλώνουν τον κλιματικό αντίκτυπο της δραστηριότητάς τους, τον διορισμό της Κάθλιν Σγκάμα, ανθρώπου της βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου, ως επικεφαλής του Γραφείου Διαχείρισης της Χερσαίας Γης. Κανένα εμπόδιο δε θα σταθεί μπροστά στις «Εξορύξεις, Μωρό μου, Εξορύξεις!».
Η ιδιαίτερη προσοχή που δείχνει ο Τραμπ στο υπουργείο Παιδείας [θέλει να το καταργήσει] οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα θηριώδη χρηματικά ποσά που μπορούν να βγουν από την ιδιωτικοποίηση αυτού του τομέα. Το ίδιο θα ισχύσει και στην υγειονομική περίθαλψη.
Ο Τραμπ έχει καταργήσει τους παραδοσιακούς κανόνες και τις πρακτικές που ρυθμίζουν τις δυνατότητες προσωπικού πλουτισμού των κρατικών αξιωματούχων. Εξέδωσε ένα προσωπικό meme coin [μορφή κρυπτονομίσματος] λίγο πριν την ορκωμοσία του. Συναντήθηκε επισήμως με καπιταλιστές από τα Κράτη του Κόλπου για να συζητήσει ευκαιρίες να ανοίξει γήπεδα γκολφ «Τραμπ» σε αυτές τις χώρες. Ο Ίλον Μασκ συναντήθηκε με τον ηγέτη της Ινδίας Μόντι στο Blair House, την επίσημη κατοικία του Αντιπροέδρου, για να συζητήσουν ευκαιρίες για την Tesla στην Ινδία. Μιλώντας για τη Γάζα, σε ένα όχι ιδιαίτερα φροϋδικό ολίσθημα της γλώσσας, ο Τραμπ είπε ότι «θα την πάρω εγώ».
Η διαφθορά του σκανδάλου Teapot Dome [οικονομικό σκάνδαλο της δεκαετίας του 1920 που θεωρούνταν το μεγαλύτερο στην αμερικανική ιστορία] και των σιδηροδρόμων του 19ου αιώνα [όταν οι σιδηροδρομικές εταιρίες πρωτοστατούσαν στην εξαγορά πολιτικών για να διασφαλίσουν μονοπώλια] ήταν απλή «παιδική χαρά» σε σύγκριση με τα σημερινά.
Χρησιμοποιώντας τις δεξιές ιδέες για να χτιστεί μια κοινωνική βάση
Ο Τραμπ χρειάζεται μια ισχυρή κοινωνική βάση προκειμένου να υλοποιήσει ένα τέτοιο τεράστιο πρόγραμμα πλουτισμού. Εδώ έρχονται να παίξουν ρόλο οι δεξιές κοινωνικές ιδέες. Ασφαλώς και οι προσωπικές πολιτικές απόψεις του Τραμπ κλίνουν προς τα ακροδεξιά. Ένα από τα πρώτα βήματά του στην πολιτική σκηνή ήταν να πληρώσει για την καταχώρηση μιας μονοσέλιδης διαφήμισης στους New York Times που ζητούσε την εκτέλεση των (απολύτως αθώων) Πέντε του Σέντραλ Παρκ [5 έφηβοι που καταδικάστηκαν άδικα για το βιασμό μιας κοπέλας στο Σέντραλ Παρκ το 1989, σε μια πολύκροτη δίκη που θεωρήθηκε κορωνίδα μιας ευρύτερης ρατσιστικής και κατασταλτικής καμπάνιας -ο πραγματικός δράστης ομολόγησε 10 χρόνια μετά, όταν συνελήφθη για επιθέσεις σε άλλες 5 γυναίκες].
Όμως οι δεξιές αντιλήψεις δεν είναι μόνο ιδεολογία για τον Τραμπ. Τις χρησιμοποιεί συνειδητά και σκόπιμα για να χτίσει μια λαϊκή βάση. Δεν θα μπορούσε να αποκτήσει ένα μαζικό κοινό υποστήριξης με βάση το «περισσότερα χρήματα για μένα», οπότε πλασαρίστηκε ως ακροδεξιός ιδεολόγος. Ο νέος Πρόεδρος έχει καταφέρει πολύ καλά να παρουσιαστεί ως ένας λαϊκιστής που υπερασπίζεται «τον απλό άνθρωπο ενάντια στις ελίτ». Φυσικά, όπως κάθε ικανός δημαγωγός, δεν αρκείται στο να εκφράζει τα λαϊκά αισθήματα και συναισθήματα, αλλά φροντίζει και να τα πυροδοτεί και να τα βαθαίνει.
Με τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησης Τραμπ, τα Χριστούγεννα ήρθαν νωρίς για την κοινωνική βάση του MAGA. Είχαμε τη σταυροφορία ενάντια στο DEI [Διαφορετικότητα-Ισότητα-Συμπερίληψη], την κατάργηση της ιστορικής απαγόρευσης φυλετικών διακρίσεων σε όσους συνεργάζονται με το ομοσπονδιακό κράτος του 1965, τη μετονομασία του Κόλπου του Μεξικού, την ανακήρυξη των Αγγλικών ως επίσημη γλώσσα της χώρας, την άρση της Ομοσπονδιακής απαγόρευσης της θανατικής ποινής και την απόπειρα να καταργηθεί το δικαίωμα στην ιθαγένεια από γέννας [δίκαιο του εδάφους]. Είδαμε επίσης την απονομή χάριτος στους ακροδεξιούς που συμμετείχαν στα βίαια επεισόδια της 20ης Γενάρη [του 2021], την ασταμάτητη σειρά επιθέσεων στα δικαιώματα των τρανς ατόμων και φυσικά το κρεσέντο επιθέσεων στους μετανάστες. Ίσως το ναδίρ αυτής της άθλιας λίστας να ήταν η πρόσκληση στους [λευκούς] Αφρικάνερς της Νοτίου Αφρικής να μεταναστεύσουν στις ΗΠΑ.
Μια ισχυρή εκτελεστική εξουσία για να υλοποιήσει το πρόγραμμα
Η κοινωνική βάση δεν αρκεί από μόνη της για να υλοποιήσει την θηριώδη μεταφορά πλούτου που επιδιώκουν ο Τραμπ και οι υποστηρικτές του. Χρειάζονται ένα ισχυρό κέντρο διοίκησης για να διεξάγει αυτήν την επιχείρηση. Το όχημα που επέλεξαν για αυτό το πολιτικό σχέδιο είναι μια πανίσχυρη και συγκεντρωτική Εκτελεστική Εξουσία. Ο Τραμπ αντιλαμβάνεται τον Λευκό Οίκο ως μια μπουλντόζα για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του ίδιου και των μελών της κλίκας του.
Σε αυτό το μέτωπο, υπήρξαν απειλές για διώξεις τοπικών αξιωματούχων που στέκονται εμπόδιο στα αντιμεταναστευτικά μέτρα, πάγωμα χρηματοδότησης σε θεσμούς που εχθρεύεται ο Τραμπ, την πολύ συχνή χρήση Εκτελεστικών Διαταγμάτων, την θεωρία ότι η εξουσία του Προέδρου είναι ανώτερη των δικαστηρίων σε ζητήματα λειτουργίας της εκτελεστικής εξουσίας, και μια αυξημένη χρήση κεφαλαίων που έχει δεσμεύσει το Κογκρέσο για συγκεκριμένους σκοπούς. Όλα αυτά έχουν ως κορωνίδα τη δήλωση: «Αυτός που σώζει τη χώρα, δεν παραβιάζει κανένα νόμο».
«Εναντίον κάθε εχθρού, εξωτερικού κι εσωτερικού»
Έχοντας εξασφαλίσει μια κοινωνική βάση και αφού δημιούργησε τα μέσα για να εφαρμόσει το πολιτικό του σχέδιο, ο επόμενος στόχος της κυβέρνησης Τραμπ είναι η τρομοκράτηση και εξουδετέρωση όλων των δυνητικών αντιπάλων. Αυτή η διαδικασία εξελίσσεται σε αρκετά μέτωπα.
Στο πεδίο της διεθνούς πολιτικής, τα σχέδια του Τραμπ να αυξήσει δραστικά τον πλούτο του ίδιου και των συμμάχων του δεν σταματά στα σύνορα. Ξεκινά δείχνοντας στον πλανήτη ότι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός επιστρέφει για να εκδικηθεί. Δεν θα υπάρξει καμιά υπόκλιση στην «βασισμένη σε κανόνες τάξη» και σε μεταπολεμικούς οργανισμούς όπως ο ΟΗΕ. Η πραγματική υποκείμενη αιτία για όλα αυτά είναι ο ενδοϊμπεριαλιστικός ανταγωνισμός με την Κίνα. Αυτός αποτελεί ένα από τα κυρίαρχα θέματα της παγκόσμιας πολιτικής σήμερα. Ο Τραμπ θέλει να επιδείξει αμερικανική ισχύ ενάντια στην Κίνα, στα πλαίσια της κρίσιμης διαμάχης για το ποια θα είναι η νούμερο ένα ιμπεριαλιστική δύναμη. Μεγάλο μέρος της στρατηγικής των ΗΠΑ, όπως π.χ. στην Ουκρανία, απορρέει από αυτόν το στόχο.
Υπάρχει επίσης μια γενικότερη ένταση του τραμπουκισμού και της εχθρότητας απέναντι σε οικονομικούς αντιπάλους και απέναντι σε χώρες όπου οι ΗΠΑ θέλουν να κυριαρχήσουν. Το βάρος που δίνεται στους δασμούς είναι τμήμα αυτής της στρατηγικής. Έχουμε δει επίσης την εχθρότητα απέναντι στον Καναδά και το Μεξικό. Οι έμμεσες απειλές του Βανς για υποκίνηση εσωτερικής αναστάτωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης εντάσσονται σε αυτό το μοτίβο.
Καθώς ο Τραμπ είναι… Τραμπ, η εξωτερική πολιτική περιλαμβάνει μια «ανόθευτη» επιδίωξη αμερικανικών κερδών. Οι κουβέντες για κατάληψη της Διώρυγας του Παναμά και της Γροιλανδίας είναι τέτοια παραδείγματα. Η εκτόξευση ιδεών για οικονομικές συμφωνίες εν τω μέσω του χάους της γενοκτονίας στη Γάζα και του πολέμου στην Ουκρανία είναι επίσης παραδείγματα αυτού του στόχου.
Ίσως η πιο σημαντική εξουδετέρωση μιας δυνητικής πηγής αντιπολίτευσης ήταν η εξασφάλιση της σιωπηρής, αν και αμήχανης, υποστήριξης της άρχουσας τάξης των ΗΠΑ. Ο Τραμπ εκπροσωπεί μόνο μια συνιστώσα της άρχουσας τάξης. Αντλεί υποστήριξη από τους εκατομμυριούχους των νέων τεχνολογιών, βιομηχανίες που πιστεύουν ότι θα ωφεληθούν από τους δασμούς, καπιταλιστές με ακροδεξιές πολιτικές απόψεις και ένα πλήθος καιροσκόπων που βλέπουν τον Τραμπ ως ανερχόμενη δύναμη και θέλουν να καβαλήσουν αυτό το κύμα.
Αλλά οι ιδέες του Τραμπ αμφισβητούν πολλά μακροχρόνια δόγματα της σκέψης της άρχουσας τάξης. Ο κύριος όγκος της αστικής τάξης δεν θέλει δασμούς, γιατί αυτοί εμποδίζουν την ελεύθερη ροή κεφαλαίων. Δεν θέλουν το χάος και την αστάθεια που φέρνει ο Τραμπ. Θέλουν μια λειτουργική καπιταλιστική κοινωνία. Θέλουν ασφαλείς αερογραμμές, που δεν θα υπάρχουν αν καταστραφεί η Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπλοΐας. Θέλουν την υγεία του κοινού για να διασφαλίσουν τη σταθερότητα και του εργατικού τους δυναμικού και της καταναλωτικής δαπάνης. Η αντιεμβολιαστική τρέλα του Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ και η συρρίκνωση της ιατρικής έρευνας θα έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Υπάρχει μια πληθώρα και άλλων παραδειγμάτων που δείχνουν πώς το ξέφρενο αμόκ του Τραμπ και του Μασκ θα αναστατώσει την κοινωνική σταθερότητα που είναι αναγκαία για τη συσσώρευση κεφαλαίου.
Αλλά μεγάλο μέρος της αστικής τάξης έκανε μια «Φαουστική» συμφωνία με τον Τραμπ: Δώσε μας μειώσεις φόρων, απορρύθμιση και ιδιωτικοποίηση και θα ανεχτούμε τους δασμούς και το γενικευμένο χάος. Υπάρχει επίσης και η διάσταση του καλοπιάσματος του Τραμπ για να αποφύγουν να πέσουν στη δυσμένειά του. Έχουμε δει λοιπόν μια σημαντική παρέλαση κορυφαίων καπιταλιστών που σπεύδουν να αποτίσουν φόρο τιμής στον Τραμπ. Οι επιχειρήσεις έσπευσαν σαν κοπάδι σε αμόκ να εγκαταλείψουν τις πρακτικές Διαφορετικότητας-Ισότητας-Συμπερίληψης (DEI) που είχαν αρχίσει να εφαρμόζουν μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ.
Ο Τζέιμι Ντίμον, ο CEO της JP Morgan Chase, είναι παραδοσιακά ένας καλός «ανεμοδείκτης» των διαθέσεων του κύριου ρεύματος της άρχουσας τάξης. Ήταν κάποτε αρκετά επικριτικός απέναντι στον Τραμπ. Σήμερα υποστηρίζει την δασμολογική του πολιτική και συμφωνεί με την δράση του DOGE. Έφτασε στο σημείο να συγκρίνει τον Ίλον Μασκ με τον Άλμπερτ Άινσταϊν, λέγοντας ότι έλυσαν τις παλιές τους διαφορές «με μια αγκαλιά». Προς το παρόν, ο Τραμπ έχει εξουδετερώσει τον κεντρικό πυρήνα της άρχουσας τάξης ως δυνητικό αντίπαλο. Πιθανές ρωγμές σε αυτήν τη σχέση θα είναι ένα από τα κρίσιμα μέτωπα που θα πρέπει να παρακολουθούμε καθώς ξεδιπλώνονται τα γεγονότα.
Προφανώς, μια σημαντική συνιστώσα της διαδικασίας τρομοκράτησης που εφαρμόζει ο Τραμπ είναι οι βεντέτες του ενάντια σε παλιούς αντιπάλους. Αρκετά παράξενα, το FBI κέρδισε μια θέση στην προσωπική του «λίστα εχθρών». Έχει απειλήσει έναν απεριόριστο αριθμό δικαστών και δικηγόρων που εμπλέκονταν σε παλιές δικαστικές υποθέσεις εναντίον του. Έχει επιβληθεί τρομοκράτηση σε εκλεγμένους αξιωματούχους του Δημοκρατικού Κόμματος και σε Ρεπουμπλικάνους που είχαν σταθεί εναντίον του. Οι βεντέτες του μπορούν να πάρουν τις πιο μικροπρεπείς μορφές. Για παράδειγμα, αφαίρεσε την προσωπική φρουρά από τον Δρ. Άντονι Φάουτσι, τον πρώην σύμβουλο εξωτερική πολιτικής Τζον Μπόλτον και τον στρατηγό Μαρκ Μάιλι, πρώην επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου Στρατού.
Η άλλη όψη αυτής της πρακτικής είναι η επιβράβευση των συμμάχων του. Για παράδειγμα η απόσυρση των κατηγοριών κατά του πρώην δημάρχου της Νέας Υόρκης, Έρικ Άνταμς. Είδαμε επίσης μια πληθώρα από τους πλέον ασόβαρους και ανίκανους υποστηρικτές του να διορίζονται σε θέσεις υπουργείων, σε πρεσβείες και σε ανώτερα κρατικά αξιώματα.
Με Τραμπικό στυλ
Ο μαρξισμός δεν αρνείται τον ρόλο του ατόμου στην ιστορία. Η αλλοπρόσαλλη και απρόβλεπτη συμπεριφορά του Τραμπ παίζει πραγματικό ρόλο σε όλα αυτά. Οι πολιτικές του είναι θολές και συχνά αλλάζουν. Οι ομιλίες και οι εξαγγελίες του είναι παραληρηματικές και συχνά δείχνουν να αποτελούν επιτόπιους αυτοσχεδιασμούς. Υπάρχει μια αίσθηση ότι κανείς δεν ξέρει τι θα δει στις αυριανές ειδήσεις.
Καθώς καυχιέται για τα επιτεύγματά του, συχνά υπερβάλει ως προς την επιτυχία της επίθεσής του. Ο αριθμός των μεταναστών που έχουν απελαθεί είναι στην πραγματικότητα μικρότερος από την αντίστοιχη χρονική περίοδο της διακυβέρνησης Μπάιντεν. Τα στοιχεία που δίνει το DOGE για τις περικοπές στις ομοσπονδιακές δαπάνες είναι διαβόητα παραφουσκωμένα. Έχουν ειπωθεί υπερβολές για τον αριθμό των ομοσπονδιακών δημοσίων υπαλλήλων που έχουν όντως απολυθεί. Αυτά δεν είναι λόγος να εφησυχάσουμε. Η πραγματικότητα είναι ήδη αρκετά κακή και τα χειρότερα έρχονται. Αυτά απλώς δείχνουν τη μεγαλοστομία και την αυτοϊκανοποίηση που χαρακτηρίζουν τον Λευκό Οίκο του Τραμπ.
Κάποιες από τις πράξεις του Τραμπ μοιάζουν βγαλμένες από Τhe Onion [σατυρικό σάιτ που δημοσιεύει αστείες ψεύτικες ιστορίες, σαν το ελληνικό «Κουλούρι»]. Εν μέσω των μέτρων που αλλάζουν τον πλανήτη και περιγράφηκαν σε αυτό το άρθρο, αποφάσισε ότι ο Κήπος των Ρόδων [του Λευκού Οίκου] πρέπει να πλακοστρωθεί, το Air Force One πρέπει να βαφτεί σε μια πιο σκούρα απόχρωση του μπλε και τα χάρτινα καλαμάκια πρέπει να απαγορευτούν στα κτίρια του ομοσπονδιακού κράτους. Το σχετικό Εκτελεστικό Διάταγμα φτάνει στο σημείο να πει: «Το Διάταγμα απαιτεί την ανάπτυξη μιας Εθνικής Στρατηγικής για τον Τερματισμό της Χρήσης Χάρτινων Καλαμακίων εντός 45 ημερών με στόχο την ανακούφιση από την αναγκαστική χρήση χάρτινων καλαμακίων σε πανεθνικό επίπεδο». Αυτές οι κινήσεις κάτι δείχνουν για τον άνθρωπο που σήμερα κυριαρχεί επί της αμερικανικής αστικής τάξης.
Συμπέρασμα
Η επίθεση του Τραμπ είναι ένα σχέδιο των λούμπεν καπιταλιστών για να αυξήσουν τον πλούτο τους. Για να πετύχει αυτό το σχέδιο, χρειάζεται να αναπτύξουν μια κοινωνική βάση, να χρησιμοποιήσουν την Εκτελεστική Εξουσία ως ένα παντοδύναμο κέντρο διοίκησης και ελέγχου, και να εξουδετερώσουν και τρομοκρατήσουν κάθε αντιπολίτευση και αντίπαλο. Ο Τραμπ και οι υποστηρικτές του τα υλοποίησαν αυτά.
Το καθήκον μας είναι να αρχίσουμε να κάνουμε τα πρώτα βήματα προς μια αντεπίθεση. Αυτά τα πρώτα βήματα είναι η υποστήριξη των δράσεων που έχουν ήδη ξεκινήσει: Το κίνημα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη, η δουλειά των συνδικάτων των εργαζομένων στο ομοσπονδιακό κράτος, οι διαδηλώσεις και τα δίκτυα ταχείας αντίδρασης που χτίζει το κίνημα για τα δικαιώματα των μεταναστών. Η συμμετοχή σε αυτές τις προσπάθειες είναι το άμεσο καθήκον των μαρξιστών.