Μας αφορά;
Αν πριν 10 χρόνια μας έλεγαν ότι στην Ελλάδα έχουμε στεγαστικό πρόβλημα λίγες/οι θα το πίστευαν. Σήμερα καθημερινά βρισκόμαστε με ανθρώπους που ψάχνουν ένα σπίτι σε λογικό ενοίκιο, ανθρώπους που έχασαν ή κινδυνεύουν να χάσουν το σπίτι τους λόγω υπερχρέωσης, και σίγουρα η πρόσβαση στην αγορά κατοικίας γίνεται μακρινό όνειρο για τους περισσότερους και τις περισσότερες.
Η στεγαστική κρίση αγγίζει με διαφορετικές μορφές όλες τις χώρες στην Ευρώπη αλλά για ορισμένες, ανάμεσα σε αυτές και η Ελλάδα, παίρνει πλέον σοβαρές διαστάσεις.
Ζούμε σε μια χώρα στην οποία οι πολιτικές κοινωνικής κατοικίας, ιδιαίτερα μετά και την μνημονιακή κατάργηση του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας, είναι μηδενικές και περιορίζονται σε ελλειμματικές πρακτικές αντιμετώπισης ακραίων αναγκών. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις επίσημες στατιστικές της Eurostat, οι δαπάνες για κοινωνική κατοικία στην Ελλάδα είναι μηδέν, και ακόμα ότι η Ελλάδα αξιοποιώντας το ταμείο ανάκαμψης, θα διαθέσει για στεγαστική πολιτική τρία εκατομμύρια ευρώ, όταν η Πορτογαλία, μια χώρα με αντίστοιχο μέγεθος, θα διαθέσει τρία δισ.
Την ίδια στιγμή η στρεβλή οικονομική ανάπτυξη της χώρας που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό, αλλά και το τζογάρισμα στην κατασκευή και το χώρο γενικότερα (βλ. το μεγάλο κόλπο με το ξεπούλημα του Ελληνικού) δημιουργεί ασφυκτικές συνθήκες στην κατοικία. Η ανεξέλεγκτη επέκταση του airbnb ιδιαίτερα στις πιο κεντρικές αστικές περιοχές και την τουριστική περιφέρεια, εκτοξεύει τις τιμές των ενοικίων, ενώ για ορισμένες περιοχές δεν υπάρχει πλέον πρόσβαση στη στέγη. Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα με ποσοστό 46% στην πρώτη θέση με το υψηλότερο στεγαστικό κόστος σε αναλογία με το μέσο μισθό. Και αυτό όταν το ευχολόγιο των διεθνών οργανισμών μας λέει πως το στεγαστικό κόστος ιδανικά δεν πρέπει να υπερβαίνει το 20% του εισοδήματος.
Σε αυτή την συνθήκη μια ακόμα επίθεση στην κατοικία εξελίσσεται μέσα από τους πλειστηριασμούς των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, καθώς το θεσμικό πλαίσιο δεν προστατεύει πλέον την πρώτη κατοικία για κανέναν, και όλο το πλαίσιο διαχείρισης των οφειλών είναι υποταγμένο στις απαιτήσεις των τραπεζών και των funds που έχουν αγοράσει περίπου το 80% των δανείων. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι τον τελευταίο χρόνο χάθηκαν σε πλειστηριασμό πανελλαδικά 4.500 κατοικίες.
Σε αυτό το δυστοπικό τοπίο δεν θα πρέπει να παραλείψουμε να αναφερθούμε στις ελαχιστότατες μέριμνες για τους χιλιάδες άστεγους, τους πρόσφυγες, τις γυναίκες που είναι θύματα βιας, τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα και γενικότερα όλες τις κοινωνικές ομάδες που υφίστανται κάθε είδους αποκλεισμό.
Για όλους αυτούς τους λόγους τα τελευταία χρόνια τα κινήματα για το δικαίωμα στη στέγη που συντονίζονται πανευρωπαϊκά στην «Ευρωπαϊκή συμμαχία δράσης για το δικαίωμα στη στέγη και την πόλη», αλλά και η ευρωπαϊκή ένωση ενοικιαστών έχουν καθιερώσει μια εβδομάδα κοινών δράσεων στα τέλη Μαρτίου (φέτος 30 Μαρτίου ως 7 Απριλίου) για την ανάδειξη του ζητήματος πανευρωπαϊκά. Κάθε χρόνο όλο και περισσότερες συλλογικότητες οργανώνουν διαμαρτυρίες, διαδηλώσεις, συζητήσεις κλπ πάνω στο ζήτημα. Την προηγούμενη χρονιά έγιναν κινητοποιήσεις σε πάνω από 60 πόλεις ενώ στην Λισσαβώνα η διαδήλωση συγκέντρωσε 30.000 διαδηλωτές/τριες.
Στην Αθήνα προγραμματίζεται κινητοποίηση στις 6 Απριλίου και στην προετοιμασία της συμμετέχουν για πρώτη φορά με συλλογικές διαδικασίες συνελεύσεων κινήματα από πολλές γειτονιές αλλά και η «Ενωτική πρωτοβουλία κατά των πλειστηριασμών» που μέχρι πέρυσι οργάνωνε την αντίστοιχη δράση στην Αθήνα.
Η κινητοποίηση που θα ξεκινήσει με συγκέντρωση στο Θησείο στις 12 και θα συνεχίσει με πορεία προς τη Βουλή θέλει να αναδείξει τα βασικά αιτήματα του κινήματος και να αποτελέσει μια στιγμή ενός διαρκούς αγώνα για την κατάκτησή τους.
Η στέγη είναι κοινωνικό αγαθό, όχι εμπόρευμα. Προστασία της κατοικίας σε κάθε γειτονιά!
• Πλαφόν στα ενοίκια και τις αυξήσεις τους.
• Απαγόρευση πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας και κατάργηση της δυνατότητας πώλησης κόκκινων δανείων με προσημείωση της πρώτης κατοικίας.
• Ρύθμιση της αγοράς βραχυχρόνιων μισθώσεων: Οριοθέτηση και έλεγχος της αγοράς βραχυχρόνιων μισθώσεων, απαγόρευση τους σε περιοχές υπό πίεση (μεγάλη αύξηση ενοικίων και έλλειψη κατοικιών) – Απαγόρευση της μετατροπής ολόκληρων κτιρίων με χρήση κατοικίας σε τουριστικά καταλύματα.
• Άμεση κατάργηση Golden Visa: καθολική κατάργηση της δυνατότητας απόκτησης Golden Visa μέσω επενδύσεων σε στεγαστικά ακίνητα
• Αναστολή εξώσεων για άτομα που δεν διαθέτουν πρόσβαση σε εναλλακτικό στεγαστικό πλαίσιο.
Πολιτικές για κοινωνική, φοιτητική και συνεταιριστική κατοικία. Κανένας άνθρωπος στο δρόμο!
• Δημιουργία επαρκούς δημόσιας και αξιοπρεπούς κοινωνικής κατοικίας: προσιτή κοινωνική κατοικία διάσπαρτη στην πόλη για τα νοικοκυριά που έχουν ανάγκη και για όλες τις ευάλωτες ομάδες (όπως άστεγους/ες, πρόσφυγες/ισες, ηλικιωμένες/ους) με αξιοποίηση κενών κτιρίων και δημόσιας/κοινωφελούς περιουσίας
• Στήριξη εγχειρημάτων συλλογικής και συνεταιριστικής μη κερδοσκοπικής κατοικίας.
• Δημιουργία επαρκούς, δημόσιας και δωρεάν φοιτητικής στέγης που να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες των φοιτητών/τριων.
• Κανένας άνθρωπος στο δρόμο: Ειδική μέριμνα για ευάλωτες ομάδες με διασφάλιση αξιοπρεπούς κατοικίας για πρόσφυγες/ισες, μετανάστες/τριες, ΑΜΕΑ και θύματα έμφυλης βίας (γυναίκες, νεαρά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα που εκδιώκονται από τα σπίτια τους κ.α.).
Στην κινητοποίηση καλούν οι Γειτονιές για το δικαίωμα στη στέγη, η Ενωτική πρωτοβουλία κατά των πλειστηριασμών, και συμμετέχουν αυτοδιοικητικά σχήματα και πολιτικές συλλογικότητες.
*H Τόνια Κατερίνη είναι μέλος της Ενωτικής Πρωτοβουλίας Κατά των Πλειστηριασμών
**Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά