Δύο έντιμες εναλλακτικές

Στο φύλ. αρ. 1716 (18-19.1.2025) η εφημερίδα «Εποχή» δημοσίευσε το τρίτο μέρος έρευνας γνώμης με θέμα «Δέκα χρόνια μετά το ιστορικό 2015» με την παρακάτω εισαγωγή:

«Καθώς στα δύο προηγούμενα μέρη αυτού του αφιερώματος έγραψαν πρόσωπα που είναι με τον ένα ή άλλο τρόπο ευνοϊκά διακείμενα απέναντι στους χειρισμούς της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, στο τρίτο μέρος δώσαμε χώρο ώστε να καταγραφούν αντίθετες απόψεις. Για το σκοπό αυτό απευθύναμε το παρακάτω ερώτημα στους συγγραφείς των σημερινών κειμένων (και σε κάποιους ακόμα που δεν μπόρεσαν/ήθελαν να γράψουν την άποψη τους μέσα σε τόσο λίγες λέξεις): “Ο απολογισμός της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ανέφερε ότι ο συμβιβασμός του 2015 ήταν επώδυνος, αλλά αναγκαίος. Υπήρχαν τότε διαθέσιμες, ή έχουν αναδειχτεί εκ των υστέρων, καλύτερες λύσεις και τι συνέπειες θα είχαν αυτές; Παρακαλούμε, απαντήστε συγκεκριμένα”…». 

Ακολουθεί η απάντηση της Ν. Βαλαβάνη, που αναδημοσιεύτηκε στο προσωπικό της ιστολόγιο

Το 2015 η πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, εκλεγμένη με τη δέσμευση απέναντι στον λαό να πετύχει «έναν έντιμο συμβιβασμό εξόδου από τα μνημόνια», αφού έκανε –κάναμε– το λάθος να συνεχίσει να πληρώνει τις δόσεις χρέους μέχρι τελικής εξάντλησης των δημόσιων ταμείων, βρέθηκε με την πλάτη στον τοίχο, μπροστά σε τρεις εναλλακτικές επιλογές:

Να συγκρουστεί ανοιχτά με τους δανειστές, απευθυνόμενη πλέον όχι στις κυβερνήσεις, αλλά στους λαούς της Ευρώπης και του κόσμου, περιβαλλόμενη με το κύρος που της έδινε το κατηγορηματικό λαϊκό πρόσταγμα του ιουλιανού δημοψηφίσματος –η μοναδική εκλογική διαδικασία στον κόσμο με κλειστές τράπεζες. Την περίοδο εκείνη, σύμφωνα με αρμόδιο υπουργό στο υπουργικό συμβούλιο, η Ελλάδα διέθετε φάρμακα για έξι μήνες, τρόφιμα για εννέα, καύσιμα για δώδεκα. Και ένα ανερχόμενο διεθνές κίνημα συμπαράστασης με απρόβλεπτη δυναμική –αν του επιτρέπαμε να ξεδιπλωθεί ανεμπόδιστα. Θα βγαίναμε νικητές μέσα από μια τέτοια αναμέτρηση; Κανείς δεν μπορεί να το ξέρει. Αν ναι, θ’ άρχιζε αναπόφευκτα το ξήλωμα του δημοσιονομικού ζουρλομανδύα του «Συμφώνου Σταθερότητας». Αν όχι, δεν θα αντιμετωπιζόταν ως ήττα: θα ήταν ο πιο έντιμος αγώνας, κληρονομιά περηφάνειας για το μέλλον, αγώνας που συνεχίζεται.

Η δεύτερη επιλογή δεν είχε το μεγαλείο της πρώτης, αλλά ήταν επίσης έντιμη. Αν δεν υπήρχε η αποφασιστική ενότητα για έναν τέτοιο αγώνα, ας παραιτούνταν η κυβέρνηση κι ας εισήγαγαν το τρίτο μνημόνιο οι θαυμαστές του, εκείνοι που υποστήριζαν ότι, αν τα μνημόνια (που κατάστρεψαν άπειρες ζωές) δεν ήταν της τρόικας, θα έπρεπε να τα είχαμε εφεύρει «εμείς». Θα ήταν αναμφίβολα μια ήττα, αλλά τακτική: σύντομα θα συγκεντρώνονταν πάλι οι αναγκαίες δυνάμεις, μαζί με το λαϊκό κίνημα, ωριμότερες και σοφότερες.

Ακολουθήθηκε η τρίτη επιλογή, κόντρα στην εκφρασμένη λαϊκή θέληση: τρίτο μνημόνιο με ό,τι δεν τολμούσε να υπογράψει ο Σαμαράς και «έξοδος» από τα μνημόνια με τραγική υπονόμευση χώρας και ανθρώπων για τα 60 χρόνια –μια ήττα στρατηγική, μακρόχρονα καταστροφική. Δηλητηρίασε κίνημα και αγωνιζόμενους ανθρώπους με το θατσερικό «ΤΙΝΑ», διάλυσε ό,τι συλλογικό υπήρχε, βύθισε το σύνολο της Αριστεράς (κι όχι μόνο όσους είπαν το «μεγάλο ναι») σε υπαρξιακή κρίση. Δέκα χρόνια αργότερα αγωνιζόμαστε να κρατήσουμε το κεφάλι έξω από τ’ απόνερά της.

Επανειλημμένα η Αριστερά επιχείρησε «φυγή» προς τα μπρος χωρίς ν’ ασχοληθεί με τους ανοιχτούς λογαριασμούς του παρελθόντος –συνήθως με τραγικά αποτελέσματα. Yπάρχει οποιαδήποτε περίπτωση να ξεπεραστεί η σημερινή κρίση απουσίας απ’ οτιδήποτε έχει πραγματικό νόημα και αξία για τον λαό και τον τόπο απλώς και μόνο «παρακάμπτοντας» το 2015;