Το επαναστατικό 1848 στην Ελλάδα του Όθωνα, του κοτζαμπασισμού και της ξενικής υποτέλειας.

Αν δεν υπήρ­χαν ο κο­ρω­νο­ϊ­ός και η παν­δη­μία, θα πλη­σιά­ζα­με για μια ακόμη χρο­νιά στις κα­θιε­ρω­μέ­νες και επί­ση­μες, εορ­τα­στι­κές εκ­δη­λώ­σεις για την «εθνι­κή» επέ­τειο της επα­νά­στα­σης του 1821, έναν μόλις χρόνο προ­τού μο­νο­πω­λή­σει τις αντί­στοι­χες τε­λε­τές και τη χρη­μα­το­δό­τη­σή τους, στη συ­μπλή­ρω­ση των 200 ετών, η γνω­στή επι­τρο­πή με πρό­ε­δρο την επί­σης πολύ γνω­στή και μη εξαι­ρε­τέα, Γιάν­να Αγ­γε­λο­πού­λου – Δα­σκα­λά­κη. Ελ­πί­ζω, βέ­βαια, ότι εν μέσω κο­ρω­νοϊ­ού και πολ­λα­πλής δο­κι­μα­σί­ας των συ­στη­μά­των υγεί­ας και των κοι­νω­νιών μας, στην Ευ­ρώ­πη και στην Ελ­λά­δα, τα σχε­τι­κά κε­φά­λαια θα έχουν κα­λύ­τε­ρης τύχης και πιο ση­μα­ντι­κού προ­ο­ρι­σμού. Ελ­πί­ζω, έγρα­ψα, δεν θα έλεγα ότι είμαι και αι­σιό­δο­ξος για κάτι δια­φο­ρε­τι­κό.

(πα­ρέν­θε­ση : αλή­θεια, τα εκα­τομ­μύ­ρια ευρώ που στοι­χί­ζει κάθε χρόνο η στρα­τιω­τι­κή πα­ρέ­λα­ση της Αθή­νας, γιατί δεν πάνε στις προ­σλή­ψεις για­τρών και την ίδρυ­ση νέων, έκτα­κτων μο­νά­δων υγεί­ας;).

Κατά και­ρούς και σε διά­φο­ρες πα­ρέ­ες, στο πρό­σφα­το πα­ρελ­θόν, συ­νή­θι­ζα να λέω ότι κάθε ιστο­ρία γρά­φε­ται πάντα και κα­ταρ­χάς σε ενε­στώ­τα χρόνο. Δεν αφορά απα­ραί­τη­τα το πραγ­μα­τι­κό πα­ρελ­θόν, την πι­στό­τη­τα, την αυ­θε­ντι­κό­τη­τα και την αλή­θεια των γε­γο­νό­των, όπως αυτά εξε­λί­χθη­καν και συ­νέ­βη­σαν, αλλά το πως «χει­ρί­ζε­ται» το υλικό αυτό, το πα­ρελ­θόν αυτό, την «ιστο­ρία» αυτή, η κυ­ρί­αρ­χη (κάθε φορά σε ενε­στώ­τα χρόνο) αφή­γη­ση, που γρά­φε­ται προ­νο­μια­κά από την εκά­στο­τε άρ­χου­σα τάξη, η οποία, μέσα σε όλα τα άλλα,  έχει έδρες στα πα­νε­πι­στή­μια και προ­νο­μια­κή με­τα­χεί­ρι­ση από τους εκ­δο­τι­κούς οί­κους για να κυ­κλο­φο­ρούν τα συγ­γράμ­μα­τα της.

Γι’ αυτόν τον λόγο και ει­δι­κά στα χρό­νια της κα­πι­τα­λι­στι­κής κρί­σης, γε­μί­σα­με και μπου­χτί­σα­με από πλα­στο­γρά­φους και «ανα­θε­ω­ρη­τές», που μπο­ρεί να επι­δεί­κνυαν τα πτυ­χία και τα δι­δα­κτο­ρι­κά τους στο πεδίο της ιστο­ρι­κής έρευ­νας και με­λέ­της, αλλά δεν έκα­ναν και τον αντί­στοι­χο κόπο να μας πα­ρου­σιά­σουν και το… ποι­νι­κό τους μη­τρώο (άλλο βέ­βαια, αν δεν κι­νεί­ται τέ­τοια δια­δι­κα­σία σε βάρος τους), στην πλα­στο­γρα­φία, την πα­ρα­χά­ρα­ξη, την ψε­μα­το­γρα­φία και την απο­σιώ­πη­ση.

Σε ενε­στώ­τα, λοι­πόν χρόνο και με αφορ­μή ξανά την ιστο­ρι­κά ανύ­παρ­κτη και σε… τε­λε­τουρ­γι­κό αυ­το­πε­ριο­ρι­σμό, 25η Μαρ­τί­ου, καλό θα ήταν να θυ­μη­θού­με πως η δια­ψευ­σμέ­νη στους τα­ξι­κούς της στό­χους «εθνι­κο­α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κή» επα­νά­στα­ση του ’21, που κα­τέ­λη­ξε στην ίδρυ­ση της μι­κράς, ανε­ντί­μου, εξαρ­τη­μέ­νης και υπο­τε­λούς στις Προ­στά­τι­δες Δυ­νά­μεις, Ελ­λά­δος, είχε τη φυ­σι­κή, και κάπως άγνω­στη για τους νε­ό­τε­ρους,  συ­νέ­χεια της, στο πα­νευ­ρω­παϊ­κά επα­να­στα­τι­κό 1848.

Καλό θα ήταν να θυ­μη­θεί το πα­ρελ­θόν αυτό και ένα ση­μα­ντι­κό κομ­μά­τι της πα­ρα­δο­μέ­νης, «πα­τριω­τι­κής» Αρι­στε­ράς εν Ελ­λά­δι, που μάλ­λον έχει μαύρα με­σά­νυ­χτα για τα πραγ­μα­τι­κά πε­ρι­στα­τι­κά και γε­γο­νό­τα, σε ένα πλατύ φάσμα της νε­ο­ελ­λη­νι­κής ιστο­ρί­ας, κα­θό­τι μάλ­λον «μας» έφα­γαν οι με­γά­ά­ά­ά­ά­λες πλα­στο­γρα­φί­ες περί ενό­τη­τας, περί όλων μαζί, περί κοι­νού, εθνι­κο­α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κού αγώ­νος και λοι­πές, πα­ρα­κρα­τι­κές μπουρ­δί­τσες, γλα­φυ­ρό­τα­τα ανα­κα­τε­μέ­νες και ατά­κτως εγκλει­σμέ­νες στις σε­λί­δες των σχο­λι­κών εγ­χει­ρι­δί­ων και όχι μόνο αυτών κρα­τι­κής πα­ρα­χά­ρα­ξης, που συ­σκο­τί­ζουν και νο­θεύ­ουν την αλή­θεια -πλέ­ον δι­δά­σκο­νται και διά της τη­λεκ­παι­δεύ­σε­ως ή απλής παι­δεύ­σε­ως των ελ­λη­νο­παί­δων.

Εκεί­νον τον χρόνο, λοι­πόν, το 1848, μια ασυ­ντό­νι­στη, αλλά φλο­γε­ρή και κε­ραυ­νο­βό­λα επα­νά­στα­ση, η οποία ξε­κί­νη­σε στις φοι­τη­τι­κές δια­δη­λώ­σεις της Αθή­νας και συ­νε­χί­στη­κε στη Στε­ρεά και την Πε­λο­πόν­νη­σο, με γε­νι­κή ανταρ­σία των αγρο­τών, συ­ντά­ρα­ξε την Ελ­λά­δα, προ­κά­λε­σε ανε­πα­νόρ­θω­τους κλυ­δω­νι­σμούς στη μο­ναρ­χία του Όθωνα και θο­ρύ­βη­σε τις Προ­στά­τι­δες Δυ­νά­μεις, ως προς τους στό­χους και τα αι­τή­μα­τα της.

Ας θυ­μη­θού­με λίγο το γε­νι­κό­τε­ρο, επα­να­στα­τι­κό κλίμα στην Ευ­ρώ­πη.

Στην Ευ­ρώ­πη ξε­σπούν εξε­γέρ­σεις στη Γαλ­λία, την κρα­τι­κά ασύν­δε­τη ιτα­λι­κή χερ­σό­νη­σο και την Ουγ­γα­ρία, που βρί­σκο­νται κάτω από την κυ­ριαρ­χία του αυ­στρια­κού στέμ­μα­τος των Αψ­βούρ­γων, τα κρα­τί­δια της με­τέ­πει­τα ενω­μέ­νης Γερ­μα­νί­ας, εξε­γέρ­σεις στις οποί­ες το αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κό πρό­ταγ­μα των φι­λε­λεύ­θε­ρων πο­λι­τι­κών με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων και της κα­τάρ­γη­σης των απο­λυ­ταρ­χιών συν­δυά­ζε­ται με τις πρώ­τες, ορ­γα­νω­τι­κά σπα­σμω­δι­κές δια­μαρ­τυ­ρί­ες της σχε­τι­κά νε­ο­γέν­νη­της, αλλά μα­χη­τι­κής ερ­γα­τι­κής τάξης, η οποία στοι­βά­ζε­ται σε πα­ρα­γκου­πό­λει­ςκά­τω από άθλιες συν­θή­κες δια­βί­ω­σης και φυ­το­ζω­εί στις πρώ­ι­μες βιο­μη­χα­νί­ες της επο­χής – ας μην ξε­χνιό­μα­στε, είναι και η χρο­νιά έκ­δο­σης του Κομ­μου­νι­στι­κού Μα­νι­φέ­στου των Καρλ Μαρξ και Φρί­ντριχ Έν­γκελς.

Στην Ελ­λά­δα οι ει­δή­σεις από το εξω­τε­ρι­κό για την αφύ­πνι­ση των λαών της Ευ­ρώ­πης, φτά­νουν με το στα­γο­νό­με­τρο και με τη σχε­τι­κή κα­θυ­στέ­ρη­ση των μέσων της επο­χής, αλλά πα­ρό­λα αυτά, δη­μο­σιεύ­ο­νται απο­κλει­στι­κά  στον αντι­κυ­βερ­νη­τι­κό Τύπο και συ­νε­γεί­ρουν πρώτα τους φοι­τη­τές στην Αθήνα.

Στην πρω­τεύ­ου­σα το νο­ση­ρό πο­λι­τι­κό κλίμα από την πο­λυ­ε­τή, κυ­βερ­νη­τι­κή και κλε­πτο­κρα­τι­κή­η­γε­μο­νία του γαλ­λι­κού κόμ­μα­τος έχει δη­λη­τη­ριά­σει την πο­λι­τι­κή και κοι­νω­νι­κή ατμό­σφαι­ρα. Το γαλ­λι­κό κόμμα είχε ιδρυ­τή, ηγέτη και πρω­θυ­πουρ­γό, πρώτα τον βλά­χι­κης κα­τα­γω­γής, προ­στα­τευό­με­νο του Αλή Πασά Τε­πε­λεν­λή, Ιω­άν­νη Κω­λέτ­τη και κα­τό­πιν και δια­δο­χι­κά, τον πα­λαιό σου­λιώ­τη οπλαρ­χη­γό και εκεί­νη την εποχή, αντι­στρά­τη­γο, Κίτσο Τζα­βέλ­λα και τον υδραίο πλοιο­κτή­τη, Γε­ώρ­γιο Κου­ντου­ριώ­τη.

Ο Όθων έχει «πα­ρα­χω­ρή­σει» το πρώτο, με­τα­πε­λευ­θε­ρω­τι­κό Σύ­νταγ­μα, έπει­τα από τη νυ­χτε­ρι­νή επα­νά­στα­ση της 3ης Σε­πτεμ­βρί­ου του 1843, αλλά αρ­νεί­ται πει­σμα­τι­κά να προ­συ­πο­γρά­ψει τη νο­μο­θε­σία, που εξει­δι­κεύ­ει το φι­λε­λεύ­θε­ρων και δη­μο­κρα­τι­κών θε­με­λί­ων άρθρο 107, που κα­το­χυ­ρώ­νει σειρά μέ­τρων, για τα πο­λι­τι­κά δι­καιώ­μα­τα, την ψήφο, την ανα­δια­νο­μή της γης, την ελευ­θε­ρία του Τύπου, τη στρα­τιω­τι­κή διοί­κη­ση και την εθνο­φυ­λα­κή, το συ­ντα­ξιο­δο­τι­κό σύ­στη­μα, ει­δι­κά των από­ρων βε­τε­ρά­νων του Ει­κο­σιέ­να, και τη φο­ρο­λό­γη­ση των λαϊ­κών μαζών.

Οι τρεις Προ­στά­τι­δες Δυ­νά­μεις έχουν κα­τα­νεί­μει με­τα­ξύ τους, σφαί­ρες επιρ­ρο­ής, με πολ­λές φα­νε­ρές προ­στρι­βές και υπό­γειες συ­γκρού­σεις, στην κυ­βέρ­νη­ση, τα νο­μο­θε­τι­κά σώ­μα­τα, το πα­λά­τι, τον στρα­τό και την οι­κο­νο­μία.

Η Γαλ­λία ελέγ­χει το γαλ­λι­κό κόμμα και κατ’ επέ­κτα­ση, πρώτα τη Βουλή και μετά, την κυ­βέρ­νη­ση – την άνοι­ξη του 1848, πρω­θυ­πουρ­γός είναι ο Κου­ντου­ριώ­της – και κυ­ρί­ως τα κρί­σι­μα υπουρ­γεία των Στρα­τιω­τι­κών και των Εσω­τε­ρι­κών, με δι­κούς της αν­θρώ­πους τον Πα­να­γιώ­τη-Κων­στα­ντή Ρόδιο και τον Λυ­κούρ­γο Κρε­σται­νί­τη, αντί­στοι­χα. Στο Στρα­τιω­τι­κών ανα­φέ­ρε­ται το λε­γό­με­νο τα­κτι­κό, δη­λα­δή ο στρα­τός ξηράς της επο­χής και στο Εσω­τε­ρι­κών υπά­γε­ται η αρ­μο­διό­τη­τα ίδρυ­σης και στε­λέ­χω­σης των σω­μά­των ασφα­λεί­ας (χω­ρο­φυ­λα­κή και εθνο­φυ­λα­κή) και η διε­ξα­γω­γή των πάντα δια­βλη­τών και νο­θευ­μέ­νων, βου­λευ­τι­κών εκλο­γών.

Η Ρωσία ελέγ­χει, έμ­με­σα, τα Ανά­κτο­ρα, έχο­ντας το­πο­θε­τή­σει αν­θρώ­πους του ρω­σι­κού κόμ­μα­τος, που έχει ηγέτη τον επτα­νή­σιο Αν­δρέα Με­τα­ξά, δίπλα στον Όθωνα ως συμ­βού­λους και αξιω­μα­τι­κούς της Ανα­κτο­ρι­κής Φρου­ράς. Ανά­με­σα τους, ξε­χω­ρί­ζουν ο δευ­τε­ρό­το­κος γιος του κο­τζά­μπα­ση της Κο­ριν­θί­ας, Πα­νού­τσου Νο­τα­ρά, Ιω­άν­νης και ο επί­σης δευ­τε­ρό­το­κος γιος του Θε­ό­δω­ρου Κο­λο­κο­τρώ­νη, Γιάν­νης-Γεν­ναί­ος, ο οποί­ος αρ­γό­τε­ρα θα γίνει και ανα­κτο­ρι­κός πρω­θυ­πουρ­γός. Ταυ­τό­χρο­να, η τσα­ρι­κή Αγία Πε­τρού­πο­λη ασκεί βαθιά επιρ­ροή στη βα­σί­λισ­σα Αμα­λία, η οποία, εξαι­τί­ας της ατε­κνί­ας της και της σω­μα­τι­κής και ψυ­χο­λο­γι­κής αδυ­να­μί­ας του Όθωνα να απο­κτή­σει διά­δο­χο, έχει πα­ρα­δο­θεί στις «συμ­βου­λές» και τις μαγ­γα­νεί­ες δια­φό­ρων αγυρ­τών ρα­σο­φό­ρων – χρό­νια, προ­τού εμ­φα­νι­στεί ο αυ­θε­ντι­κός Ρα­σπού­τιν στην τσα­ρι­κή αυλή – οι οποί­οι έχουν στα­λεί στο πλευ­ρό της Αμα­λί­ας επί τού­του από τους Ρώ­σους.

Η Αγ­γλία, τέλος, κρα­τά­ει τα ηνία με γε­νι­κό το­πο­τη­ρη­τή των συμ­φε­ρό­ντων της, τα οποία στο­χεύ­ουν κατά προ­τε­ραιό­τη­τα στη δια­τή­ρη­ση της εδα­φι­κής και πο­λι­τι­κής ακε­ραιό­τη­τας της Οθω­μα­νι­κής Αυ­το­κρα­το­ρί­ας, τον δια­βό­η­το πρέ­σβη, Έντμοντ Λάιονς, τον άν­θρω­πο που είχε συ­μπυ­κνώ­σει το δόγμα της βρε­τα­νι­κής, εξω­τε­ρι­κής πο­λι­τι­κής στη Με­σό­γειο, με αυτή τη φράση : «Μια πραγ­μα­τι­κά ανε­ξάρ­τη­τη Ελλάς θα ήταν πα­ρα­λο­γι­σμός – η Ελλάς θα είναι είτε ρω­σι­κή, είτε αγ­γλι­κή. Και επει­δή δεν πρέ­πει να είναι ρω­σι­κή, ανα­γκα­στι­κά θα είναι αγ­γλι­κή».

«Σκυ­λά­κι» του­Λάιονς είναι, ο αρ­χη­γός του αγ­γλι­κού κόμ­μα­τος, Αλέ­ξαν­δρος Μαυ­ρο­κορ­δά­τος, ο φα­να­ριώ­της πρί­γκι­πας και σε με­γά­λο βαθμό κα­τα­στρο­φέ­ας και υπο­νο­μευ­τής του Ει­κο­σιέ­να, απο­λύ­τως μι­ση­τός στις πλα­τιές, λαϊ­κές μάζες, όπου το κόμμα του δεν θέλει και δεν έχει απή­χη­ση. Οι Άγ­γλοι ασκούν επιρ­ροή στη Γε­ρου­σία, όπου πλειο­ψη­φεί ορια­κά το κόμμα του Μαυ­ρο­κορ­δά­του, την Εθνι­κή Τρά­πε­ζα της Ελ­λά­δος, όπου ο πα­λιός σα­ρά­φης των Ιω­αν­νί­νων, και επί­σης ευ­νο­ού­με­νος του Αλή Πασά Τε­πε­λεν­λή, Γε­ώρ­γιος Σταύ­ρου, δια­χει­ρί­ζε­ται και κε­φά­λαια της οι­κο­γέ­νειας Ρό­τσιλντ και τον, με σκα­μπα­νε­βά­σμα­τα και υπό ευ­ρεία έν­νοια, φι­λο­κυ­βερ­νη­τι­κό Τύπο, κυ­ρί­ως τις εφη­με­ρί­δες «Αθηνά» και «Ο φίλος του λαού» που χρη­μα­το­δο­τού­νται από την πρε­σβεία της Βρε­τα­νί­ας.

Οι αι­τί­ες για το ελ­λη­νι­κό 1848 βρί­σκο­νται στις δια­ψευ­σμέ­νες ελ­πί­δες του Ει­κο­σιέ­να– η Ελ­λά­δα δεν έγινε δη­μο­κρα­τία, μέσα σε μια παμ­βαλ­κα­νι­κή ομο­σπον­δία, σύμ­φω­να με τους στό­χους του Ρήγα Φε­ραί­ου και της Φι­λι­κής Εται­ρεί­ας, αλλά απο­λυ­ταρ­χία με ει­σα­γό­με­νο μο­νάρ­χη και με ξέ­νους προ­στά­τες, δη­λα­δή, ντα­βα­τζή­δες, που ασκούν ασφυ­κτι­κό έλεγ­χο στη χώρα σε όλα τα διε­φθαρ­μέ­να επί­πε­δα,

η γη, που εγκα­τα­λεί­φθη­κε από τους Οθω­μα­νούς, είτε πέ­ρα­σε για ψί­χου­λα στα παλιά τζά­κια των κο­τζα­μπά­ση­δων και των προ­ε­στών και στην Εκ­κλη­σία, που συ­να­πο­τε­λού­σαν τον εξου­σια­στι­κό μη­χα­νι­σμό και επί Τουρ­κο­κρα­τί­ας, είτε υπο­θη­κεύ­τη­κε με επα­χθέ­στα­τους όρους στα αγ­γλι­κά δά­νεια,

η δυ­σβά­στα­χτη φο­ρο­λο­γία, που είχε δια­τη­ρη­θεί μέ­σες-άκρες, ίδια, όπως ήταν και τα χρό­νια πριν από την επα­νά­στα­ση, είχε ξε­ζου­μί­σει ει­δι­κά τους αγρό­τες, είχε προ­κα­λέ­σει υπέ­ρο­γκα χρέη και είχε ανα­γκά­σει πολ­λούς ακτή­μο­νες της Στε­ρε­άς να «πά­ρουν τα βουνά», κα­τα­διω­κό­με­νοι από τους φο­ροει­σπρά­κτο­ρες, που ήταν πλη­ρω­μέ­νοι μπρά­βοι των κο­τζα­μπά­ση­δων και των βου­λευ­τών, γε­ρου­σια­στών ή αξιω­μα­τι­κών του στρα­τού, γιων τους,

η φαυ­λο­κρα­τία, η κλε­πτο­κρα­τία και ο νε­πο­τι­σμός ει­δι­κά του γαλ­λι­κού κόμ­μα­τος και του φαι­νο­μέ­νου του κω­λετ­τι­σμού είχαν εξορ­γί­σει τον λαό. Τέλος, η πα­ρελ­κυ­στι­κή πο­λι­τι­κή του Όθωνα ως προς την έκ­δο­ση και την τή­ρη­ση της νο­μο­θε­σί­ας που θα εξει­δί­κευε το άρθρο 107 του Συ­ντάγ­μα­τος του 1844 είχε ερε­θί­σει τα αντι­μο­ναρ­χι­κά αντα­να­κλα­στι­κά ει­δι­κά της φοι­τη­τι­κής νε­ο­λαί­ας και των ανερ­χό­με­νων, εμπο­ρι­κών στρω­μά­των στην Αθήνα, τη Σύρο, την Κό­ριν­θο, την Πάτρα και το Ναύ­πλιο.

Αφορ­μή, όμως για την εξέ­γερ­ση απο­τέ­λε­σαν οι αντα­πο­κρί­σεις του αντι­κυ­βερ­νη­τι­κού Τύπου από τα αντί­στοι­χα, επα­να­στα­τι­κά γε­γο­νό­τα ιδίως στη Γαλ­λία, αρ­θρο­γρα­φία που δη­μο­σιευό­ταν κυ­ρί­ως στις εφη­με­ρί­δες «Καρ­τε­ρία» και «Αιών», που είχαν υψηλή πα­νελ­λα­δι­κή κυ­κλο­φο­ρία, ει­δι­κά έξω από την Αθήνα. Το όλο πνεύ­μα των δη­μο­σιο­γρα­φι­κών αφιε­ρω­μά­των δια­πνέ­ε­ται από το (η φράση με­τα­γραμ­μέ­νη στη δη­μο­τι­κή) «αν οι Γάλ­λοι μπο­ρούν να γκρε­μί­σουν τη διε­φθαρ­μέ­νη κυ­βέρ­νη­ση του Γκι­ζώ­του (σ.σ. Γκιζώ), γιατί όχι και εμείς;».

Δεν υπάρ­χει ένα γε­γο­νός το οποίο τον Μάρ­τιο του 1848 να απο­τε­λεί την… έναρ­ξη της επα­νά­στα­σης ενά­ντια στον Όθωνα, την κυ­βέρ­νη­ση του γαλ­λι­κού κόμ­μα­τος και τους ξέ­νους προ­στά­τες-δυ­νά­στες, όπως συ­νέ­βη και το Ει­κο­σιέ­να. Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, λίγες μέρες πριν από τις 25 του Μάρτη, όταν και έχει προ­γραμ­μα­τι­στεί αντι­μο­ναρ­χι­κό, φοι­τη­τι­κό συλ­λα­λη­τή­ριο στην πλα­τεία Συ­ντάγ­μα­τος (Ανα­κτό­ρων), ομά­δες κα­τα­διω­κό­με­νων αγρο­τών που έχουν σχη­μα­τί­σει αντάρ­τι­κο στα ελ­λη­νο­τουρ­κι­κά σύ­νο­ρα στην πε­ριο­χή του Δο­μο­κού και έχουν εκλέ­ξει πρώ­τον τους, τον πα­λαιό οπλαρ­χη­γό, Βε­λέν­τζα, απο­φα­σί­ζουν να επι­στρέ­ψουν στα χω­ρά­φια τους, στο Πα­λιο­χώ­ρι, τη Λαμία και τη­νΥ­πά­τη, και να τα απο­σπά­σουν με τη βία και τη χρήση όπλων από το κρά­τος, τους κο­τζα­μπά­ση­δες κα­τα­πα­τη­τές και τους βου­λευ­τέ­ςάρ­πα­γες.

Στις 25 του Μάρτη, οι φοι­τη­τές της Αθή­νας δια­δη­λώ­νουν με σύν­θη­μα «Ζήτω η δη­μο­κρα­τία!» έξω από τα Ανά­κτο­ρα (ση­με­ρι­νή Βουλή των Ελ­λή­νων). Ορ­γα­νω­τές είναι ο Ζήσης Σω­τη­ρί­ου, ο οποί­ος, δυ­στυ­χώς, σύ­ντο­μα θα πε­ρά­σει αρ­γυ­ρώ­νη­τος στις τά­ξεις του αγ­γλι­κού κόμ­μα­τος και ο Επα­μει­νών­δας Δε­λη­γιώρ­γης, που χρό­νια αρ­γό­τε­ρα, σαν άλλος Τσί­πρας του 19ου αιώνα, θα δια­γρά­ψει το αντι­μο­ναρ­χι­κό και δη­μο­κρα­τι­κό πα­ρελ­θόν του, για να γίνει πρώ­τα­μο­ναρ­χι­κός πρω­θυ­πουρ­γός των Γκλύξ­μπουργκ και κα­τό­πιν, ξε­φτι­λι­σμέ­νος πρω­θυ­πουρ­γός του σα­ρά­φη Συγ­γρού, στη χρη­μα­τι­στη­ρια­κή απάτη των Λαυ­ρε­ω­τι­κών. Αλλά αυτά είναι μια άλλη ιστο­ρία. Το συλ­λα­λη­τή­ριο δια­λύ­ε­ται από τη φρου­ρά των Ανα­κτό­ρων, με πε­ρί­που 30 τραυ­μα­τί­ες, ενώ οι φοι­τη­τές κα­τα­διώ­κο­νται έως τα Χαυ­τεία, κοντά στην υπό δια­μόρ­φω­ση πλα­τεία Όθω­νος (σή­με­ρα, πλα­τεία Ομό­νοιας).

Την ίδια πε­ρί­που ώρα, μέσα στα Ανά­κτο­ρα και στην αί­θου­σα της Γε­ρου­σί­ας, ο Αλέ­ξαν­δρος Μαυ­ρο­κορ­δά­τος βγά­ζει έναν φαι­δρό δε­κά­ρι­κο, στρε­φό­με­νος τόσο ενα­ντί­ον των αγρο­τών ανταρ­τών όσο και ενα­ντί­ον των δη­μο­κρα­τών φοι­τη­τών. Είναι ένας πρω­το­φα­νής οχε­τός, ένας πλα­στο­γρα­φι­κός των γε­γο­νό­των και της κα­τά­στα­σης λί­βελ­λος, που δεν έχει έως τότε όμοιο του.

Οι ξε­ση­κω­μέ­νοι αγρό­τες είναι (με­τα­γρά­φου­με στη δη­μο­τι­κή), «τουρ­κο­α­πο­στά­τες», «τουρ­κο­α­ντάρ­τες ει­σβο­λείς», «λη­στές Τουρ­καλ­βα­νοί», «όρ­γα­να του σουλ­τά­νου(σ.σ. μι­λά­με για θρά­σος από τον Φα­να­ριώ­τη!)», «προ­δό­τες». Οι δια­δη­λω­τές φοι­τη­τές είναι «ασή­μα­ντα παι­δά­ρια», «ελα­φρό­μυα­λοι», «μη­τρα­λοί­ες» (σαν άλλος κα­ψο­κα­λύ­βας που βλέ­πει στη δε­κα­ε­τία του ’40 εα­μο­βούλ­γα­ρου­ςβε­νι­ζε­λο­κομ­μου­νι­στο­λη­στο­συμ­μο­ρί­τες και πλα­στο­γρα­φεί την ιστο­ρία…).

Ο λόγος του Μαυ­ρο­κορ­δά­του στη Γε­ρου­σία δη­μο­σιεύ­ε­ται την επο­μέ­νη, αυ­τού­σιος στη δική του εφη­με­ρί­δα, τον «Φίλο του λαού», που κα­τα­χρά­ται αι­σχρά το λα­μπρό όνομα της επα­να­στα­τι­κής και λα­ο­φι­λούς εφη­με­ρί­δας του Ζαν-Πολ Μαρά στη Γαλ­λία του 1789.

Οι αντάρ­τες αγρό­τες της Στε­ρε­άς, έπει­τα από συ­νέ­λευ­ση στα πρό­τυ­πα των προ­ε­πα­να­στα­τι­κών κλε­φτών, απο­φα­σί­ζουν να δρά­σουν. Στις 9 του Απρί­λη, όσοι κα­τα­διω­κό­με­νοι έχουν βρει κα­τα­φύ­γιο στην τουρ­κο­κρα­τού­με­νη Θεσ­σα­λία, περ­νούν τα σύ­νο­ρα στη θέση Δερ­βέν – Φούρ­κα και κα­τη­φο­ρί­ζουν προς τη Λαμία. Αρ­χη­γοί είναι πολ­λοί πα­λαί­μα­χοι οπλαρ­χη­γοί και ορι­σμέ­νοι σε δυ­σμέ­νεια αξιω­μα­τι­κοί του τα­κτι­κού, όπως οι Βε­λέν­τζας, Πα­πα­κώ­στας, Κα­ταρ­ρα­χιάς, Μί­τζος, Ταρ­κα­τζί­κης και άλλοι, στο σύ­νο­λο, πε­ρί­που 700. Στα χωριά γύρω από την πρω­τεύ­ου­σα της Φθιώ­τι­δας, ο λαός τους υπο­δέ­χε­ται ως ήρωες, ψήνει ψωμιά και δίνει το υστέ­ρη­μα του για την «υπό­θε­ση», ενώ­στο πέ­ρα­σμα των ανταρ­τών, κα­ταρ­γού­νται πά­ραυ­τα όλες οι το­πι­κές αρχές του οθω­νι­κού κρά­τους και πα­ρα­δί­δο­νται στις φλό­γες τα φο­ρο­λο­γι­κά αρ­χεία των κο­τζα­μπά­ση­δων. Σύ­ντο­μα η επα­νά­στα­ση στη Φθιώ­τι­δα παίρ­νει δια­στά­σεις – οι αντάρ­τες ξε­περ­νούν τους 3.000 στις 22 του Απρί­λη, μέρα που κα­τα­λαμ­βά­νε­ται η Λαμία και οι εξε­γερ­μέ­νοι προ­ω­θού­νται μπου­λού­κια-μπου­λού­κια προς την Υπάτη και τη Λι­βα­δειά, όταν η πρώτη θα πέσει στα χέρια των επα­να­στα­τη­μέ­νων, τρεις  μέρες μετά.

Τα νέα προ­κα­λούν πα­νι­κό στην γαλ­λο­κί­νη­τη κυ­βέρ­νη­ση Κου­ντου­ριώ­τη. Ο πρω­θυ­πουρ­γός δεν παύ­ε­ται, αλλά αντι­κα­θί­στα­ται σιω­πη­ρά από τον αι­μο­βό­ρο υπουρ­γό Εσω­τε­ρι­κών, Κρε­σται­νί­τη, ο οποί­ος απο­στέλ­λει σχε­δόν το σύ­νο­λο του τα­κτι­κού της Αθή­νας στη Στε­ρεά, μαζί με τμή­μα­τα της χω­ρο­φυ­λα­κής, πε­ρί­που 5.000 άν­δρες, με επι­κε­φα­λής τον υπο­στρά­τη­γο του τα­κτι­κού, Γιάν­νη Γκού­ρα-Μα­μού­ρη, τον αντι­συ­νταγ­μα­τάρ­χη του πυ­ρο­βο­λι­κού, Γιάν­νη Κλι­μά­κα και τον ταγ­μα­τάρ­χη της χω­ρο­φυ­λα­κής, Γαρ­δι­κιώ­τη Γρίβα.

Στις 24 του Απρί­λη, νέος κό­λα­φος για την κυ­βέρ­νη­ση και τα ανά­κτο­ρα. Οκτα­κό­σιοι εξε­γερ­μέ­νοι αγρό­τες της Μεσ­ση­νί­ας με επι­κε­φα­λής τον γε­ωρ­γό, Γιώρ­γο Περ­ρω­τή κα­τα­λαμ­βά­νουν την Κα­λα­μά­τα, κα­ταρ­γούν τη χω­ρο­φυ­λα­κή και την επαρ­χία (σ.σ. ση­με­ρι­νή αντι­πε­ρι­φέ­ρεια) και απαι­τούν από τον μεσ­ση­νια­κό λαό την εκλο­γή το­πι­κής συ­νέ­λευ­σης, από αγρό­τες, κτη­νο­τρό­φους και κα­τώ­τε­ρους υπαλ­λή­λους, με πρώτο ζη­τού­με­νο, την ανα­δια­νο­μή της γης των προ­ε­στών και των μο­να­στη­ριών στους ακτή­μο­νες. Μια μέρα μετά, πα­ρα­κι­νη­μέ­νοι από τα γε­γο­νό­τα της Λα­μί­ας, ξε­ση­κω­μέ­νοι αγρό­τες της Κο­ριν­θί­ας μπαί­νουν στην Πε­ρα­χώ­ρα και τα πρώτα σπί­τια της Κο­ρίν­θου, απαι­τώ­ντας γη και δη­μο­κρα­τία.

Την ίδια μέρα, ο Μαυ­ρο­κορ­δά­τος πα­θαί­νει τη νίλα της ζωής του και ξε­φτι­λί­ζε­ται σε πα­νελ­λα­δι­κή… κυ­κλο­φο­ρία. Σε μα­κρο­σκε­λέ­στα­τη επι­στο­λή, που δη­μο­σιεύ­ει η αντι­πο­λι­τευό­με­νη εφη­με­ρί­δα «Αιών», ο Χου­σε­ΐν μπέης, πασάς της Λά­ρι­σας, δια­ψεύ­δει, με εξα­ντλη­τι­κά στοι­χεία, τις ψεύ­τι­κες κα­τη­γο­ρί­ες του Φα­να­ριώ­τη αγ­γλό­φι­λου περί… Τούρ­κων απο­στα­τών ει­σβο­λέ­ων, επι­ση­μαί­νο­ντας ότι η Υψηλή Πύλη δεν ανα­μει­γνύ­ε­ται στην κα­τά­στα­ση που έχει δια­μορ­φω­θεί στην Ελ­λά­δα. Τα fakenewsτου Μαυ­ρο­κορ­δά­του από το βήμα της Γε­ρου­σί­ας και τον διε­φθαρ­μέ­νο, φι­λι­κά προ­σκεί­με­νο, Τύπο του, γί­νο­νται πε­ρί­γε­λως των κα­φε­νεί­ων στην  πλα­τεία Συ­ντάγ­μα­τος (ή λε­γό­με­νη Ανα­κτό­ρων).

Ο σουλ­τά­νος δεν ανα­μει­γνύ­ε­ται, ανα­μει­γνύ­ε­ται όμως ο τσά­ρος, που θε­ω­ρεί πως η κα­τά­στα­ση τεί­νει να απει­λή­σει τη… βιω­σι­μό­τη­τα του θρό­νου και κατ’ επέ­κτα­ση να βάλει επι­κίν­δυ­νες, αντι­τσα­ρι­κές ιδέες στο μυαλό των μου­ζί­κων του. Καθ’ υπό­δει­ξη του ρώσου ναυάρ­χου Ρίκ­κωρντ, ο Όθω­νας στέλ­νει στην Πε­λο­πόν­νη­σο πε­ρί­που 2.500 στρα­τιώ­τες του τα­κτι­κού και της ανα­κτο­ρι­κής φρου­ράς, με επι­κε­φα­λής τον Νο­τα­ρά και τον Κο­λο­κο­τρώ­νη. Μαζί με τα κυ­βερ­νη­τι­κά στρα­τεύ­μα­τα, εκ­στρα­τεύ­ουν ομά­δες κου­μπου­ρο­φό­ρων διά­φο­ρων προ­ε­στών, όπως του κο­τζά­μπα­ση, Χα­ρά­λα­μπου Μαυ­ρο­μι­χά­λη και του βου­λευ­τή, Γρη­γό­ρη Κορ­φιω­τά­κη.

Ξε­κι­νούν πο­λυαί­μα­κτες, εκ­κα­θα­ρι­στι­κές επι­χει­ρή­σεις στην Πε­λο­πόν­νη­σο με επί­κε­ντρο τα επα­να­στα­τι­κά κέ­ντρα της Κο­ριν­θί­ας και της Μεσ­ση­νί­ας. Η έλ­λει­ψη ενός σο­βα­ρού, συ­ντο­νι­στι­κού και πο­λι­τι­κού κέ­ντρου ανά­με­σα στους επα­να­στα­τη­μέ­νους απο­δει­κνύ­ε­ται κα­τα­στρο­φι­κή – οι ξε­ση­κω­μέ­νοι πε­τσο­κό­βο­νται πα­ντού. Στις 3 του Μάη, ο Περ­ρω­τής και πε­ρί­που 600 αγρό­τες μπλο­κά­ρο­νται στο μο­να­στή­ρι της Βουλ­κά­νου, στη Ιθώμη και έπει­τα από πο­λύ­ω­ρη μάχη, ο αρ­χη­γός κα­τορ­θώ­νει να ξε­φύ­γει με μόνο 20 ζω­ντα­νούς επα­να­στά­τες και κα­τα­φεύ­γει στα γύρω δα­σω­μέ­να βουνά.

Μια εβδο­μά­δα μετά και έπει­τα από πο­λύ­νε­κρες μάχες στο Πα­λιο­χώ­ρι(με νι­κη­τές τους αντάρ­τες) και τη Θήβα (με νι­κή­τριες, τις οθω­νι­κές δυ­νά­μεις), ο κυ­βερ­νη­τι­κός στρα­τός πο­λιορ­κεί την Υπάτη, την οποία έχουν κα­τα­λά­βει οι αντάρ­τες αγρό­τες. Έπει­τα από δι­ή­με­ρη μάχη και την κα­τα­λυ­τι­κή πα­ρου­σία του πε­δι­νού πυ­ρο­βο­λι­κού του Κλι­μά­κα, που ισο­πε­δώ­νει τη μισή πόλη, οι αντάρ­τες εγκα­τα­λεί­πουν την Υπάτη κα­τα­διω­κό­με­νοι, αφή­νο­ντας πίσω τους, πε­ρί­που 400 νε­κρούς.

Η επι­κρά­τη­ση των κυ­βερ­νη­τι­κών στη Ρού­με­λη ολο­κλη­ρώ­νε­ται με ένα όργιο βίας και τρο­μο­κρα­τί­ας.

Κο­πά­δια από γε­λά­δια και πρό­βα­τα κα­τα­σφά­ζο­νται επι­δει­κτι­κά στη Θήβα και τη Λαμία, αμπέ­λια ανα­σκά­πτο­νται, σι­τα­ρο­χώ­ρα­φα κα­τα­καί­γο­νται και του­λά­χι­στον 1.200 αγρό­τες ύπο­πτοι για «τουρ­κο­α­νταρ­τι­σμό» κλεί­νο­νται στα κελιά των φυ­λα­κών της Λα­μί­ας και της Χαλ­κί­δας. Τα ίδια συ­ντε­λού­νται και στην Πε­λο­πόν­νη­σο, όπου οι κάποι (σ.σ. σω­μα­το­φύ­λα­κες) των κο­τζα­μπά­ση­δων δο­λο­φο­νούν στα κρυφά, πρω­τερ­γά­τες της εξέ­γερ­σης, στην Κα­λα­μά­τα, την Κό­ριν­θο, τον Με­λι­γα­λά και το Οί­τυ­λο, ολό­κλη­ρο το κα­λο­καί­ρι του 1848.

Η επα­νά­στα­ση κλεί­νει τον κύκλο της με την (απα­ραί­τη­τη!) επέμ­βα­ση της Αγ­γλί­ας, που θέλει να εκ­με­ταλ­λευ­τεί την απο­στα­θε­ρο­ποι­η­μέ­νη για τα ανά­κτο­ρα και την κυ­βέρ­νη­ση κα­τά­στα­ση προς όφε­λος της. Στις αρχές Ιου­νί­ου, ο πρω­θυ­πουρ­γός Πάλ­μερ­στον δίνει σα­φείς οδη­γί­ες στον πρέ­σβη του Λον­δί­νου στην Κων­στα­ντι­νού­πο­λη, Στάν­φορντ Κάν­νιγκ να τα­ξι­δέ­ψει στη Αθήνα και να πιέ­σει τον Όθωνα να ανα­θέ­σει την πρω­θυ­πουρ­γία στον Μαυ­ρο­κορ­δά­το. Ο Κάν­νιγκ συ­να­ντιέ­ται με τον βαυα­ρό μο­νάρ­χη στις 18 του μήνα και τον εκ­βιά­ζει ανοι­χτά πως αν ο θρό­νος δεν δε­χτεί και ορ­κί­σει τον φα­να­ριώ­τη πρί­γκι­πα ως πρω­θυ­πουρ­γό, τότε η Αγ­γλία θα δια­λύ­σει την Εθνι­κή Τρά­πε­ζα απο­σύ­ρο­ντας κε­φά­λαια, θα απαι­τή­σει την άμεση κα­τα­βο­λή όλων των τόκων στα επα­να­στα­τι­κά δά­νεια και θα στεί­λει στόλο για να αρ­πά­ξει τα έσοδα των τε­λω­νεί­ων του Πει­ραιά και της Σύρου. Ο Όθων δέ­χε­ται να δώσει την πρω­θυ­πουρ­γία στον Μαυ­ρο­κορ­δά­το, μόνο αν το Λον­δί­νο απο­σύ­ρει τον Λάιονς.

Ο Κάν­νιγκ αρ­νεί­ται και ρί­χνει μια ευ­φυώς με­λε­τη­μέ­νη αντι­πρό­τα­ση – αντί για την πρω­θυ­πουρ­γία στον Μαυ­ρο­κορ­δά­το, η Αγ­γλία επι­θυ­μεί να πε­ρά­σει το υπουρ­γείο Εσω­τε­ρι­κών (αρ­μό­διο για τις πάντα νο­θευ­μέ­νες και δια­βλη­τές εκλο­γές…) στα χέρια του αγ­γλό­φι­λου προ­ε­στού της Πά­τρας, Μπε­νι­ζέ­λου Ρού­φου. Ο Όθων­πα­τά­ει την μπα­να­νό­φλου­δα, δέ­χε­ται και τότε υπο­γρά­φει κατ’ ουσία και τη δική του κα­τα­δί­κη και τε­λι­κή εκ­πα­ρα­θύ­ρω­ση, η οποία θα ακο­λου­θή­σει δε­κα­τέσ­σε­ρα χρό­νια μετά, με εν­διά­με­σο σταθ­μό, τα Παρ­κε­ρι­κά του 1850, έπει­τα και από την αντι­μο­ναρ­χι­κή εξέ­γερ­ση του Ναυ­πλί­ου, η οποία είχε και το πρά­σι­νο φως από το αγ­γλι­κό κόμμα.

Και έτσι έκλει­σε το ελ­λη­νι­κό 1848, σε κλίμα αντε­πα­νά­στα­σης, ωμής επέμ­βα­σης της Αγ­γλί­ας, κυ­βερ­νη­τι­κής βίας και κρα­τι­κών αυ­θαι­ρε­σιών, με τον στρα­τη­γό Μα­κρυ­γιάν­νη, που βρι­σκό­ταν σε διαρ­κή επι­κοι­νω­νία με τους αντάρ­τες στη Στε­ρεά, πα­λιοί συ­μπο­λε­μι­στές του οι πε­ρισ­σό­τε­ροι, να μο­νο­λο­γεί στα γρα­πτά του, λίγα χρό­νια προ­τού δι­κα­στεί εις θά­να­τον από την κα­μα­ρί­λα των ανα­κτό­ρων και κα­τα­δι­κα­στεί σε ισό­βια δεσμά από τους αγ­γλό­φι­λους : «Αυτοί (σ.σ. οι εξε­γερ­μέ­νοι) ζημία δεν εκά­μαν. Ζημία εκά­μαν οι της ρε­ντι­γκό­ντας (σ.σ. πα­ρα­τσού­κλι των πο­λι­τι­κών του αγ­γλι­κού κόμ­μα­τος) και οι ξένοι. Μπα­λα­ρί­νες μας εκα­τά­ντη­σαν».

Να έβλε­πες, στρα­τη­γέ, πώς μας εκα­τά­ντη­σαν, ξένοι και ντό­πιο της ρε­ντι­γκό­ντας, σή­με­ρα, στην εποχή της ΤΙΝΑ και του COVID-19.