Πολυμελής αντιπροσωπεία της Λαϊκής Ενότητας, αποτελούμενη από μέλη του Πολιτικού Συμβουλίου, της Επιτροπής Δικαιωμάτων και των Τοπικών Επιτροπών Κορυδαλλού, Νίκαιας, Κερατσινίου και Πειραιά, επισκέφθηκε την Κυριακή 22/5 το κέντρο προσφύγων του Σχιστού λίγο μετά τη λήξη της αποχής πολλών προσφύγων από το συσσίτιο που διαμαρτύρονταν για τα κλειστά σύνορα, όσο και για τις συνθήκες που επικρατούν στο στρατόπεδο.
Ένα στρατόπεδο με στέγαση κυρίως σε σκηνές που από «κέντρο προσωρινής φιλοξενίας» έχει μετατραπεί σε μόνιμης διαμονής, με τις ίδιες όμως βασικές υποδομές, ενώ έχει φτάσει στο ανώτατο όριο φιλοξενούμενων προσφύγων (1810 σύμφωνα με τους υπεύθυνους εκ των οποίων 600 παιδιά).
Αυτή τη στιγμή το Σχιστό απέχει από τους χαρακτηρισμούς «πρότυπο», «υπόδειγμα», «Χίλτον των προσφυγικών κέντρων», όπως έχει κατά καιρούς χαρακτηριστεί από κυβερνητικούς αξιωματούχους. «Δεν κάνουμε τίποτα, δεν υπάρχουν οργανωμένες δραστηριότητες για εμάς και τα παιδιά μας» μας είπαν κάποιοι πρόσφυγες και συνέχισαν: «Αισθανόμαστε αδρανείς και έχουμε αρχίσει να έχουμε ψυχολογικά προβλήματα». «Θέλουμε τα παιδιά μας να πάνε κανονικά στο σχολείο» μας είπαν κάποιοι άλλοι. Μέχρι τώρα γίνονται κάποια μαθήματα γλώσσας εντός του στρατοπέδου (ελληνικά, αγγλικά σε εθελοντική βάση από φαντάρους) και από δασκάλους Αφγανούς πρόσφυγες σε παιδιά για τη μητρική τους γλώσσα, αλλά αυτά δεν επαρκούν.
Το μεσημέρι της Κυριακής 22/5, πολλές σκηνές είχαν γεμίσει με νερά από την ανοιξιάτικη μπόρα της προηγούμενης μέρας και κάποιοι πρόσφυγες είχαν μεταφερθεί σε στεγασμένους χώρους που χρησιμοποιούνται για άλλες χρήσεις για να βγάλουν τη νύχτα. «Τους είπαμε να σκάψουν χαντάκια αλλά κάποιοι δεν το έκαναν» ήταν η εξήγηση των υπευθύνων. Μια μεσήλικας μητέρα πολυμελούς οικογένειας το προσεγγίζει κάπως διαφορετικά: «Δεν μπορώ να φτιάξω χαντάκια και να προσέχω ταυτόχρονα τα παιδιά μου, στην οικογένειά μας δεν υπάρχει άντρας». Η αλήθεια είναι πως ούτε η βάρδια των 20 φαντάρων που κάνουν όλες τις βασικές δουλειές, ούτε και οι 3-4 υπάλληλοι του υπουργείου που εργάζονται σε βάρδιες και προσπαθούν να ανταποκριθούν φιλότιμα στις ανάγκες, θα μπορούσαν να τα καταφέρουν σε μια μέρα. Κάποια στοιχειώδη αντιπλημμυρικά έργα θα έπρεπε να έχουν γίνει μάλλον αυτονόητα.
Το φαγητό του στρατού είναι ζεστό όμως – σύμφωνα με τους πρόσφυγες – περιλαμβάνει κρέας (συγκεκριμένα κοτόπουλο) μόνο μία φορά την εβδομάδα, ενώ οι υπόλοιπες μέρες γεμίζουν με πατάτες, μακαρόνια και αρακά. Ζεστό νερό υπάρχει μόνο σε έναν από τους οικίσκους που χρησιμοποιούνται για τουαλέτες και ντους, ενώ πρόσφυγες μας είπαν πως τις δύο προηγούμενες εβδομάδες υπήρχε μόνο κρύο νερό λόγω βλάβης του μικρού θερμοσίφωνα (100 l). Στο ιατρείο πρωτοβάθμιας φροντίδας της πολεμικής Αεροπορίας δεν υπάρχει μεταφραστής με αποτέλεσμα να αναγκάζονται να βρίσκουν οι ίδιοι οι ασθενείς πρόσφυγες κάποιον άλλο που να μιλάει αγγλικά ώστε να συνεννοηθούν με τους γιατρούς, κάτι που δεν είναι πάντα εύκολο. Πολλές γυναίκες αρνούνται να εξεταστούν από άνδρα όμως την Κυριακή το μεσημέρι στη βάρδια του ιατρείου υπήρχε μόνο ένας άνδρας γιατρός. Από τις ασθένειες που καταγράφηκαν στις εξετάσεις του Σαββατοκύριακου μας έκανε εντύπωση μια περίπτωση με ψωρίαση. Ο χώρος του στρατοπέδου είναι αρκετά καθαρός, κάτι που – όπως μας εξήγησαν οι υπεύθυνοι του Στρατού - αποτελεί καθημερινό μέλημα των εργαζομένων του Δήμου Κερατσινίου – Δραπετσώνας.
Εκτός του Στρατού και του Δήμου, οργανωμένη παρουσία στο στρατόπεδο έχουν μόνο διάφορες ΜΚΟ που λειτουργούν υπό την εποπτεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ (κυρίως για δημιουργική απασχόληση των παιδιών, συμβουλευτική σε μητέρες, κ.λ.π.). Πέρα των ανθρώπων της καθαριότητας του Δήμου Κερατσινίου και μια παιδική χαρά που έστησε ο Δήμος του Περάματος, δεν υπάρχει οποιαδήποτε άλλη έμμεση ή άμεση σχέση ανάμεσα στους πρόσφυγες και τις τοπικές κοινωνίες.
Τέλος εντύπωση μας έκανε πως μετά από 3 μήνες λειτουργίας του κέντρου δεν υπάρχει ακόμα κλιμάκιο της Υπηρεσίας Ασύλου για να μπορούν οι πρόσφυγες να υποβάλλουν αιτήματα ασύλου, επανεγκατάστασης ή οικογενειακής επανένωσης σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Παρ' όλα αυτά υπάρχει κλιμάκιο του ΔΟΜ (Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης) με βασική αποστολή τους εθελοντικούς επαναπατρισμούς στο Αφγανιστάν! Οι υπεύθυνοι του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής μας ενημέρωσαν πως αναμένουν ένα πρώτο κλιμάκιο της Υπηρεσίας Ασύλου στα τέλη Μαΐου. Πρόκειται για επιτακτική ανάγκη, καθώς μέχρι τώρα αρκετοί πρόσφυγες που έχουν βγει στην πόλη για ψώνια έχουν συλληφθεί λόγω λήξης των υπηρεσιακών σημειωμάτων (διάρκειας ενός μήνα) που διαθέτουν από τα νησιά με αποτέλεσμα να έχουν κρατηθεί για μέρες ή και εβδομάδες σε ΑΤ της περιοχής, παρότι «φιλοξενούνται» από την κυβέρνηση και την ΕΕ στο "πρότυπο" κέντρο του Σχιστού.
Από τη μεριά μας θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε τις συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων στο κέντρο του Σχιστού, όπως και σε όλα τα προσφυγικά στρατόπεδα, απαιτώντας λύσεις σε όλα τα άμεσα προβλήματα των θυμάτων του πολέμου εκεί όπου ζουν ήδη, δίνοντας φωνή στους ίδιους και διεκδικώντας μόνιμες λύσεις: Ανθρώπινη στέγαση σε στεγασμένους χώρους εντός του οικιστικού ιστού (αχρησιμοποίητες υγειονομικές μονάδες, κλειστά ξενοδοχεία, κ.λ.π.) ,αξιοποίηση και διεύρυνση των προγραμμάτων επιδοτούμενων ενοικίων για πρόσφυγες όσο και για ντόπιους αστέγους, πρόσβαση στις Υπηρεσίες ασύλου, εκπαίδευση για τα παιδιά των προσφύγων στο δημόσιο σχολείο, πλήρη υγειονομική κάλυψη και ιατρική φροντίδα. Και βέβαια ενώνουμε τη φωνή μας με τους πρόσφυγες απαιτώντας να ανοίξουν τα σύνορα και να επιτραπεί η νόμιμη διαμονή των προσφύγων με πλήρη δικαιώματα σε όποια χώρα οι ίδιοι επιθυμούν.
