Έπνιξαν τη Θεσσαλία για τα κέρδη τους

Ακόμα και σήμερα υπάρχουν χωριά θαμμένα στο νερό ή χωρίς πόσιμο νερό και διακοπές στην ηλεκτροδότηση. Η ανησυχητική υγειονομική κατάσταση έχει αρχίσει ήδη να αποτυπώνεται στον τοπικό πληθυσμό, με γαστρεντερίτιδες, λοιμώξεις του αναπνευστικού και κρούσματα λεπτοσπείρωσης.

Όσο αλήθεια είναι ότι τόσο ο Daniel όσο και ο Elias είκοσι μέρες αργότερα ήταν καιρικά φαινόμενα με πρωτόγνωρη ένταση, άλλο τόσο αληθινό είναι ότι ο Βόλος, η Καρδίτσα, τα Τρίκαλα, το Πήλιο ήταν περιοχές εντελώς αθωράκιστες για κάθε είδους επικίνδυνη κατάσταση, που λόγω κλιματικής κρίσης είναι πλέον ένα σοβαρό ενδεχόμενο σε κάθε γωνιά της χώρας και του πλανήτη. 

Τα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνου Πλημμύρας είχαν αποτυπώσει την επικίνδυνη πλημμυρική ζώνη στη Θεσσαλία ήδη από το 2018. Το κράτος αδιαφόρησε εντελώς για την εκπόνηση των Σχεδίων και ούτε μετά την κακοκαιρία Ιανός στην Καρδίτσα το 2020 λήφθηκαν σοβαρά μέτρα πρόληψης. Έγιναν μόνο αποσπασματικά έργα προς όφελος εργολάβων και των γνωστών διευθετήσεων της τοπικής διαπλοκής. 

Έργα «βιτρίνας»

Μόλις το 3% των πόρων που δόθηκαν στην Καρδίτσα μετά τον Ιανό κατευθύνθηκαν σε αντιπλημμυρικά έργα. Αντίστοιχα σε επίπεδο περιφέρειας εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ πήγαν στα ταμεία διάφορων κατασκευαστικών εταιρειών (μεταξύ αυτών και η ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ) για έργα που αποδείχθηκαν πλήρως ελαττωματικά, όπως η γέφυρα του Ξηριά στον Αλμυρό που έπεσε ή έργα «βιτρίνας» που θα εξασφάλιζαν ακόμα μια θητεία στον Κ. Αγοραστό. Αν είχαν υλοποιηθεί οι αναγκαίες παρεμβάσεις, τουλάχιστον θα είχαν μετριαστεί οι απώλειες. Στην Αττική μόλις το 3% του προϋπολογισμού της περιφέρειας, αφορά ανάλογα έργα, που και αυτά βέβαια είναι αναποτελεσματικά με τσιμεντοποίηση ρεμάτων και ακριβές εργολαβίες. 

Η κυβέρνηση της ΝΔ, όπως και στις καλοκαιρινές πυρκαγιές, απέδωσε τα πάντα στην κλιματική κρίση και παράλληλα προσπάθησε μετά τον Daniel να παρουσιάσει  πως τα φαινόμενα αυτά είναι εξαιρετικά σπάνια. Μόνο που λίγες μέρες μετά (και όχι 16.000 χρόνια μετά…) , μια νέα σφοδρή νεροποντή έπνιξε και πάλι τον «εντυπωσιακά άτυχο» Βόλο και τη Βόρεια Εύβοια. Η διαρκής επίκληση της κλιματικής κρίσης, δεν αποτελεί δικαιολογία. Αντίθετα φωτίζει καθαρότερα την προκλητική αδιαφορία των κυβερνώντων και το διαχρονικό πολιτικό έγκλημα. Γιατί αν γνωρίζεις προκαταβολικά την απειλή και δεν κάνεις κάτι για να την αποτρέψεις, είσαι διπλά ένοχος. Γιατί η πραγματική «ατυχία» είναι η κυνική λογική του καπιταλιστικού συστήματος, που θεωρεί τις επενδύσεις στην αντιπλημμυρική ή την αντιπυρική προστασία ως «μη ελκυστικές», όπως θα έλεγε και ένας γιάπης.

Πολιτική επιλογή

Η έλλειψη υποδομών και προετοιμασίας για φαινόμενα έντονης βροχόπτωσης είναι πολιτική επιλογή τόσο της κυβέρνησης, όσο και των δημάρχων και των περιφερειαρχών. Μια οικονομική και περιβαλλοντική πολιτική που υποτάσσει τα πάντα στην «ανάπτυξη» και τους «επενδυτές», αναπόφευκτα διαλύει τις κοινωνικές υπηρεσίες και αφήνει ανοχύρωτα τα δάση και τις πόλεις μας. Μεταφέρει κρίσιμους πόρους για τις κοινωνικές ανάγκες στο κεφάλαιο, σε πολεμικούς εξοπλισμούς και μονάδες των μηχανισμών καταστολής. Ειδικά για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και τις κρίσιμες -για την καπιταλιστική κερδοφορία- υποδομές, τα λεφτά χαρίζονται απλόχερα. 

Ενδεικτικά, την ώρα που το κόστος χρήματος έχει εκτιναχθεί στα ύψη λόγω των αλλεπάλληλων αυξήσεων επιτοκίων από την ΕΚΤ, το κρατικό χρήμα ρέει άφθονο προς τις επιχειρήσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι για το δανειακό πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης (που δανείζει με πολύ μικρότερο επιτόκιο από τις τράπεζες) έχουν ήδη υποβληθεί 500 επενδυτικά σχέδια συνολικού προϋπολογισμού 18,1 δισ. ευρώ. Περίπου τα μισά από αυτά χρήματα καλύπτονται από το περίφημο Ταμείο, από το οποίο είχαν αφαιρεθεί στις 31/8 τα αντιπλημμυρικά έργα! 

Ο συνολικός προϋπολογισμός του νέου αεροδρομίου στην περιοχή του Καστελίου στο Ηράκλειο Κρήτης, σύμφωνα με τη Σύμβαση Παραχώρησης, ανέρχεται στα 520 εκατ. ευρώ, με σκοπό να εξυπηρετηθούν τα εκατομμύρια επισκεπτών του νησιού. Στον αντίποδα, η αντιπλημμυρική μελέτη πέριξ του αεροδρομίου αποτελεί ακόμα ζητούμενο, σε μια περιοχή που συγκεντρώνει σημαντικό μέρος των καλλιεργειών του νησιού. 

Ιδιωτική Ασφάλιση

Ταυτόχρονα με τα παραπάνω, η κυβέρνηση είναι σταθερά προσηλωμένη στη μεταφορά του κόστους αποζημίωσης στην πλάτη των ήδη επιβαρυμένων νοικοκυριών, σχεδιάζοντας την υποχρεωτική ασφάλιση των κατοικιών και αποφεύγοντας να καταβάλει επαρκείς αποζημιώσεις στους πληγέντες (ακόμα εκκρεμούν πληρωμές για τον Ιανό). 

Πέρα από το δώρο εκατομμυρίων ευρώ στις ασφαλιστικές εταιρείες, μια τέτοια κατεύθυνση απογείωσης της ατομικής ευθύνης, θα επιταχύνει την απόσυρση του κράτους από την υποχρέωση δημιουργίας απαραίτητων-δημόσιων υποδομών.

Ούτε καν αντιπλημμυρικά έργα δεν θα υλοποιούν οι κυβερνήσεις, υποστηρίζοντας ότι αποτελεί ευθύνη του κάθε ιδιοκτήτη να προστατεύσει την κατοικία του, επιλέγοντας κάποιο πρόγραμμα, μιας κάποιας ασφαλιστικής. Ασφαλιστικές που δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν στο ύψος των αποζημιώσεων λόγω της κλιματικής κρίσης, οπότε θα αποφεύγουν με διάφορα «κόλπα» τις υποχρεώσεις τους ή θα αυξάνουν υπέρογκα τα ασφάλιστρα. Ήδη στις ΗΠΑ, οι σχετικές εταιρείες σταμάτησαν να ασφαλίζουν ζημιές που προκαλούνται από ακραία καιρικά φαινόμενα (όπως τυφώνες ή φωτιές), σε συγκεκριμένες περιοχές που κινδυνεύουν περισσότερο από την κλιματική κρίση. 

Σήμερα, γίνεται όλο και πιο ορατό σε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας, ότι η κυρίαρχη τάξη και το πολιτικό της προσωπικό, πέρα από τους χαμηλούς μισθούς και την ένταση της εκμετάλλευσης, προωθούν την εγκατάλειψη των υποδομών και του φυσικού περιβάλλοντος, ή στην καλύτερη περίπτωση, την ανάθεση της «προστασίας» τους σε ιδιώτες κερδοσκόπους. Το γεγονός πως, ως μόνη αξιόπιστη λύση για την πολιτική προστασία εμφανίζεται ο στρατός (με ότι συμβολισμούς και πολιτικές προεκτάσεις έχει κάτι τέτοιο), είναι τρανή απόδειξη της διάλυσης των δομών κοινωνικής προστασίας.   

Διεκδικήσεις-Αλληλεγγύη 

Οι πλημμυροπαθείς παλεύουν να αποκαταστήσουν τις ζημιές και τις ζωές τους, ενώ κανένας δεν μπορεί να εκτιμήσει με ακρίβεια το οικονομικό μέγεθος της καταστροφής. Πόσο μάλιστα τις επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία των πληγέντων. Οι τραγικές συνθήκες φέρνουν στο προσκήνιο τη διεκδίκηση από το κράτος πλήρους αποζημίωσης για την καταστροφή, χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Την εγκατάσταση των πλημμυροπαθών σε ξενοδοχεία ή άδεια σπίτια και την άμεση εκπόνηση σοβαρού αντιπλημμυρικού σχεδιασμού, όπως και την επαρκή πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη. 

Ήδη μια σειρά από κινητοποιήσεις έχουν πραγματοποιηθεί στη Λάρισα, στον Παλαμά Καρδίτσας κ.α., που αντιμετώπισαν και αστυνομική βία. Την ίδια ώρα βέβαια, ο κόσμος των αντιστάσεων βρίσκεται δίπλα στους κατοίκους της Θεσσαλίας. Συγκινητικές εκδηλώσεις αλληλεγγύης και έμπρακτης βοήθειας έχουν ξεδιπλωθεί αυτό το μήνα από σωματεία, συλλόγους, δημοτικές κινήσεις, κινηματικές και πολιτικές συλλογικότητες της Αριστεράς και του αντιεξουσιαστικού χώρου.

«Μας έπνιξαν στον κάμπο, μας έκαψαν στα δάση, μας σκότωσαν στα τρένα, οι δολοφόνοι είναι από την ίδια γέννα», σημείωνε σε πρόσφατο κάλεσμά του το Δίκτυο Αγώνα & Αλληλεγγύης Λάρισας, θυμίζοντάς μας ότι πίσω από τις φωνές που μιλούν για «θεομηνίες» ή την «καταστροφική μανία του φαινομένου» κρύβεται το σύστημα του κέρδους που δολοφονεί. 

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά