Το Σάββατο 26 Μαΐου, περίπου εξήντα συλλογικότητες, συνδικαλιστικές και πολιτικές, καλούσαν σε διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα.

Σε προη­γού­με­νο άρθρο, εξη­γού­σα­με την απερ­γία των σι­δη­ρο­δρο­μι­κών στη Γαλ­λία: τόσο τη διάρ­κεια, όσο και τις δυ­σκο­λί­ες της εξαι­τί­ας των επι­λο­γών των συν­δι­κα­λι­στι­κών ομο­σπον­διών των CGT, UNSA, SUD-Rail και CFDT να συ­γκρο­τή­σουν ένα κί­νη­μα το οποίο δεν βα­σί­ζε­ται κα­θό­λου πάνω στις γε­νι­κές συ­νε­λεύ­σεις των απερ­γών. Έκτο­τε, αυτή η μάχη συ­νε­χί­ζε­ται. Οι συν­δι­κα­λι­στι­κές ομο­σπον­δί­ες δια­τη­ρούν την τα­κτι­κή της δια­κε­κομ­μέ­νης απερ­γί­ας με κα­λέ­σμα­τα που έχουν ανα­κοι­νω­θεί 3 μήνες νω­ρί­τε­ρα. Σ’ αυτό προ­στέ­θη­κε και η ορ­γά­νω­ση ενός εσω­τε­ρι­κού δη­μο­ψη­φί­σμα­τος στην SNCF (δη­μό­σια εται­ρία σι­δη­ρο­δρό­μων), το οποίο όπως ήταν ανα­με­νό­με­νο επι­βε­βαί­ω­σε ότι το 95% των ψη­φι­σά­ντων (με 61% συμ­με­το­χή) αρ­νή­θη­κε το «σι­δη­ρο­δρο­μι­κό σχέ­διο» της κυ­βέρ­νη­σης. Μια έγκρι­ση σί­γου­ρα. Ποιό ωστό­σο το συμ­φέ­ρον; Δε­κά­δες χι­λιά­δες σι­δη­ρο­δρο­μι­κοί υπάλ­λη­λοι είχαν ήδη δη­λώ­σει τη γνώμη τους από τις αρχές του Απρί­λη συμ­με­τέ­χο­ντας στην απερ­γία!

Η κυ­βέρ­νη­ση επι­χει­ρεί να στα­μα­τή­σει την κοι­νω­νι­κή σύ­γκρου­ση ανα­κοι­νώ­νο­ντας μια «με­ρι­κή ανά­κτη­ση του χρέ­ους της SNCF από το κρά­τος». Αλλά αυτό το «χρέος» δεν είναι εκεί­νο της SNCF κι ακόμη λι­γό­τε­ρο δεν είναι των σι­δη­ρο­δο­μι­κών: αντι­στοι­χεί ου­σια­στι­κά στη χρη­μα­το­δό­τη­ση των δη­μό­σιων υπο­δο­μών που χρειά­ζο­νται οι σι­δη­ρό­δρο­μοι! Σ’ αυτόν τον τομέα, ορι­σμέ­νες επι­λο­γές που έγι­ναν στο πα­ρελ­θόν τί­θε­νται υπό αμ­φι­σβή­τη­ση, όμως δεν είναι ευ­θύ­νη μας. Ούτως ή άλλως, αυτή η «απά­ντη­ση» δεν αντα­πο­κρί­νε­ται στις βα­σι­κές διεκ­δι­κή­σεις των απερ­γών. Το κί­νη­μα επο­μέ­νως συ­νε­χί­ζε­ται με τους πε­ριο­ρι­σμούς που έχουν ήδη επι­ση­μαν­θεί.

Πα­ράλ­λη­λα, στις 22 Μάη, όλες οι συν­δι­κα­λι­στι­κές ομο­σπον­δί­ες υπαλ­λή­λων κα­λού­σαν σε απερ­γία και δια­δη­λώ­σεις. Πε­τυ­χη­μέ­νες κι­νη­το­ποι­ή­σεις, χωρίς με­γά­λους αριθ­μούς απερ­γών και τε­ρά­στιες δια­δη­λώ­σεις. Η απου­σία προ­ο­πτι­κής πίσω από αυτό τον τύπο κα­λέ­σμα­τος (24ωη απερ­γία) πε­ριο­ρί­ζει τη συμ­με­το­χή. H επι­λο­γή των ομο­σπον­διών CGT, UNSA και CFDT των σι­δη­ρο­δρο­μι­κών, να μην με­τα­κι­νή­σουν το προ­κα­θο­ρι­σμέ­νο χρο­νο­διά­γραμ­μά τους, βά­ρυ­νε στη συμ­με­το­χή στις 22 Μάη.

Στις 22 Μάη, η κρα­τι­κή κα­τα­στο­λή ενι­σχύ­θη­κε ακόμη πε­ρισ­σό­τε­ρο: αυ­θαί­ρε­τες συλ­λή­ψεις και ποι­νές, συ­μπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων νε­α­ρών μα­θη­τών και μα­θη­τριών λυ­κεί­ου «ένο­χων» για την κα­τά­λη­ψη του σχο­λεί­ου τους! Αλλού, στη Notre-Dame-des-Landes, οι απε­λά­σεις των Ζα­ντίστ (ZAD-Ζώ­νες Υπε­ρά­σπι­σης της γης-κα­τα­λή­ψεις) συ­νε­χί­ζο­νται, ένας από αυ­τούς χτύ­πη­σε το χέρι του με μια χει­ρο­βομ­βί­δα της χω­ρο­φυ­λα­κής... Σε αυτό το πλαί­σιο εντάσ­σε­ται και η αστυ­νο­μι­κή βία την οποία κα­ταγ­γέλ­λουν ενώ­σεις και συλ­λο­γι­κό­τη­τες κυ­ρί­ως στα προ­ά­στια: είναι η τα­κτι­κή των φυ­λε­τι­κών δια­κρί­σε­ων.

Το Σάβ­βα­το 26 Μαΐου, πε­ρί­που εξή­ντα συλ­λο­γι­κό­τη­τες, συν­δι­κα­λι­στι­κές και πο­λι­τι­κές, κα­λού­σαν σε δια­δη­λώ­σεις σε όλη τη χώρα. Και πάλι, εάν δεν πρέ­πει να με­λαγ­χο­λή­σου­με με τον αριθ­μό των δια­δη­λω­τών, το «λαϊκό κύμα» που ανα­κοι­νώ­θη­κε δεν έπνι­ξε την χώρα! Αυτές οι δια­δη­λώ­σεις είναι χρή­σι­μες, γιατί είναι στιγ­μές έκ­φρα­σης δυ­σα­ρέ­σκειας και συ­γκλί­σε­ων. Ωστό­σο, δεν μπο­ρούν να υπο­κα­τα­στή­σουν την άμεση δράση των ερ­γα­ζο­μέ­νων στις επι­χει­ρή­σεις και τις υπη­ρε­σί­ες και κυ­ρί­ως την απερ­γία. Δεν πρό­κει­ται για απόρ­ρι­ψη μιας μορ­φής δρά­σης, αλλά υπάρ­χει ένα ζή­τη­μα μα­χη­τι­κών προ­τε­ραιο­τή­των: τι πρέ­πει να οι­κο­δο­μή­σου­με, να υπε­ρα­σπι­στού­με, να ενι­σχύ­σου­με σή­με­ρα; Τα κα­λέ­σμα­τα για δια­μαρ­τυ­ρία χωρίς απερ­για­κή βάση, ή τα ερ­γα­λεία για την ορ­γά­νω­ση των λαϊ­κών τά­ξε­ων και την άμεση δράση τους;

Αυτά τα «κύ­μα­τα» επι­βε­βαί­ω­σαν επί­σης τις βα­σι­κές δια­φω­νί­ες για την αντί­λη­ψη των κοι­νω­νι­κών κι­νη­μά­των και τη σχέση με την πο­λι­τι­κή. Ορι­σμέ­νες δυ­νά­μεις, ακόμη και μ’ έναν σύγ­χρο­νο λόγο, δεν έχουν δια­κό­ψει με το μο­ντέ­λο του συν­δι­κα­λι­σμού - ιμά­ντα με­τά­δο­σης του πο­λι­τι­κού κόμ­μα­τος. Το τε­λευ­ταίο αυτό, κατά πε­ρί­πτω­ση υπό τη μορφή με­τώ­που ακόμα πιο νε­φε­λώ­δους, θε­ω­ρώ­ντας το, το μόνο που μπο­ρεί να «κάνει πο­λι­τι­κή». Αντί­θε­τα, επα­να­βε­βαιώ­νου­με ότι η αυ­το­νο­μία του κοι­νω­νι­κού κι­νή­μα­τος είναι μια ζω­τι­κή ανά­γκη. Και δεν πρέ­πει αυτό το τε­λευ­ταίο να απο­φεύ­γει να εκ­φρά­σει ένα εναλ­λα­κτι­κό σχέ­διο για την κοι­νω­νία, απαλ­λαγ­μέ­νη από τον κα­πι­τα­λι­σμό, όπως επί­σης κι από τον ρα­τσι­σμό και την πα­τριαρ­χία. Σε ένα πρό­σφα­το κεί­με­νο[1], ο Théo Roumier μας θυ­μί­ζει: «Μι­λά­με πολύ για τον Μάη του ’68 αυτές τις μέρες. Καλά θα κά­να­με να εν­δια­φερ­θού­με επί­σης και για τα χρό­νια που ακο­λού­θη­σαν και για το βάρος που έφερε το ‘Κοινό πρό­γραμ­μα της κυ­βέρ­νη­ση­ς’ της αρι­στε­ράς. Οι κοι­νω­νι­κοί αγώ­νες του ’70, αυτοί των ερ­γο­στα­σί­ων όπως και όλοι οι άλλοι, αντί να πι­στέ­ψουν στις δυ­νά­μεις τους, προ­ο­δευ­τι­κά συν­δέ­θη­καν με­τα­ξύ τους.»

Ο συν­δι­κα­λι­σμός είναι πο­λι­τι­κή. Συ­γκε­ντρώ­νει εκεί­νους και εκεί­νες που απο­φα­σί­ζουν να ορ­γα­νω­θούν συλ­λο­γι­κά, με μόνη βάση ότι ανή­κουν στην ίδια κοι­νω­νι­κή τάξη. Μαζί, λοι­πόν, αυτοί και αυτές δρούν για να υπε­ρα­σπι­στούν τις άμε­σες διεκ­δι­κή­σεις τους και να ερ­γα­στούν για έναν ρι­ζο­σπα­στι­κό με­τα­σχη­μα­τι­σμό της κοι­νω­νί­ας. Ένας με­γά­λος αριθ­μός συλ­λο­γι­κο­τή­των παί­ζει ση­μα­ντι­κό ρόλο στο κοι­νω­νι­κό κί­νη­μα. Σχε­δόν όλες συ­γκρο­τή­θη­καν επει­δή ο συν­δι­κα­λι­σμός εγκα­τέ­λει­ψε τα πεδία πάλης ή τα αγνό­η­σε και, στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, κά­νουν ένα «συν­δι­κα­λι­σμό» που ορί­ζε­ται ως: ενώ­σεις ανέρ­γων, για το δι­καί­ω­μα στη στέ­γα­ση, για την υπε­ρά­σπι­ση των «χω­ρίς-χαρ­τιά», συ­νερ­γα­σία ελα­στι­κά ερ­γα­ζό­με­νων κλπ. Άλλες πα­ρεμ­βαί­νουν σε θέ­μα­τα που ανή­κουν πλή­ρως στο συν­δι­κα­λι­στι­κό πεδίο: είναι φε­μι­νι­στι­κές, αντι­ρα­τσι­στι­κές, οι­κο­λο­γι­κές, αντι­φα­σι­στι­κές, αντι­σε­ξι­στι­κές κλπ. Τί­θε­ται επί­σης το ζή­τη­μα της σύν­δε­σης με τους ερ­γά­τες και τις ερ­γά­τριες γης. Υπάρ­χουν, επί­σης, τα αντι-αποι­κια­κά κι­νή­μα­τα, υπο­στη­ρί­ζο­ντας το δι­καί­ω­μα των λαών στην αυ­το­διά­θε­ση, τα αντι­μι­λι­τα­ρι­στι­κά, τα πα­σι­φι­στι­κά κλπ. Όλα αυτά αφο­ρούν τα συμ­φέ­ρο­ντα και το μέλ­λον της δικής μας κοι­νω­νι­κής τάξης και από αυτήν τη σκο­πιά πρέ­πει να τα αντι­με­τω­πί­σου­με.

Εάν ιε­ραρ­χού­με πρώτα τα κοι­νω­νι­κά κι­νή­μα­τα, είναι επει­δή είναι αυτά που ορ­γα­νώ­νουν τους αγώ­νες, την άμεση δράση των ερ­γα­ζό­με­νων. Ανά­με­σα σε αυτά τα κι­νή­μα­τα, ο συν­δι­κα­λι­σμός έχει μία βα­σι­κή ιδιαι­τε­ρό­τη­τα: όπως ει­πώ­θη­κε προη­γου­μέ­νως, συ­γκε­ντρώ­νει κόσμο μόνο της ίδιας κοι­νω­νι­κής τάξης. Είναι βα­σι­κό. Φυ­σι­κά, ένας συν­δι­κα­λι­σμός μάχης, αλλά και ένας συν­δι­κα­λι­σμός που τολ­μά­ει ρή­ξεις με τα υπάρ­χο­ντα για να προ­χω­ρή­σει κα­λύ­τε­ρα. Το ζή­τη­μα της ενό­τη­τας, ακόμα και της ενο­ποί­η­σης, είναι ση­μα­ντι­κό. Πρό­κει­ται επί­σης για τον επα­να­προσ­διο­ρι­σμό του πε­ρι­γράμ­μα­τος της συν­δι­κα­λι­στι­κής ορ­γά­νω­σης. Η ιδέα του «κε­ντρι­κού και λαϊ­κού συν­δι­κα­λι­σμού» είναι ελ­κυ­στι­κή...

26 Μαΐου 2018

1. Μέλος της συ­ντα­κτι­κής επι­τρο­πής του πε­ριο­δι­κού Les utopiques (www.​les​utop​ique​s.​org).