Με εντατικούς ρυθμούς προχωράει η πολεμική προετοιμασία στην ΕΕ. Με επίκεντρο το μέτωπο στην Ουκρανία και τις γενικότερες επιδιώξεις των ευρωπαίων ιμπεριαλιστών, η πολεμική οικονομία μετατρέπεται μεθοδευμένα σε μιλιταριστική υστερία.
Μοναδικοί χαμένοι οι λαοί της ηπείρου, με την κυβέρνηση Μητσοτάκη να βρίσκεται στην εμπροσθοφυλακή των πολεμόχαρων ηγεσιών.
«Συμμαχία των προθύμων»
Σε Σύνοδο στο Παρίσι, στην οποία εκπροσωπήθηκαν 29 χώρες, παρουσία και του Γ.Γ. του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, ο Ε. Μακρόν, επισημοποίησε τη βούληση της συμμαχίας των «προθύμων» να στείλουν στρατό στην Ουκρανία. Απόφαση που εκτιμάται πως θα αυξήσει σε επικίνδυνα επίπεδα την ένταση ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Ρωσία. Το αγλλογαλικό σχέδιο για παρουσία στρατευμάτων στην «δίπλα αυλή» του Πούτιν, εύκολα θα μπορούσε να μετατρέψει ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο σε πυριτιδαποθήκη.
Διπλωματικές πηγές θεωρούν δεδομένη την υλοποίησή του σχεδίου αυτού, παρά τις υπαρκτές αντιθέσεις και τις «δεύτερες σκέψεις» αρκετών ευρωπαϊκών χωρών. Ο πρόεδρος της Γαλλίας επεσήμανε ότι εύχεται η ανάπτυξη αυτών των ευρωπαϊκών στρατιωτικών δυνάμεων να γίνει με αμερικανική υποστήριξη, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι θα πρέπει να προβλεφθεί και το σενάριο της ανάπτυξής τους χωρίς μια τέτοια υποστήριξη.
Αναλύσεις σε μεγάλα διεθνή ΜΜΕ υποστηρίζουν ότι η αποστολή ευρωστρατού (μετά από μια εκεχειρία Κιέβου-Μόσχας) θα εστιάζει στην παροχή αεροπορικής κάλυψης στην Ουκρανία, καθώς και ναυτικής παρουσίας στη Μαύρη Θάλασσα. Η ανάπτυξη των αποκαλούμενων «μποτών στο έδαφος (περίπου 20.000 στρατιωτών)» από άποψη μεγέθους δεν θα ήταν αρκετά μεγάλη για τη διατήρηση μιας εύθραυστης ειρήνης. Αντίθετα, τα στρατεύματα του «συνασπισμού των προθύμων», πιθανότατα θα αναπτυχθούν για την προστασία πόλεων, λιμανιών και μεγάλων ενεργειακών υποδομών.
Από την πλευρά της, η ΕΕ, η οποία εκπροσωπήθηκε στη «Σύνοδο για την Ειρήνη(!)» από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντ. Κόστα και την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δεσμεύτηκε για άμεση παράδοση 2 εκατ. βλημάτων πυροβολικού στον ουκρανικό στρατό, αξίας 5 δισ. ευρώ. Επιπλέον, η ΕΕ θα ενισχύσει στρατιωτικά το Κίεβο μέσω εκταμιεύσεων του δανείου G7/ERA (ύψους 18 δισ. ευρώ για την ΕΕ). Παράλληλα, επισημαίνεται ότι τα κράτη - μέλη έχουν δεσμευτεί από την αρχή του 2025 να παράσχουν στην Ουκρανία πρόσθετη στρατιωτική υποστήριξη, ύψους 17 δισ. ευρώ.
Ο Στάρμερ με τη σειρά του, επιβεβαίωσε τα σχέδια που παρουσίασε ο Μακρόν, ενώ προανήγγειλε μια νέα συνάντηση μεταξύ των πολεμοκάπηλων προκειμένου να βρουν τρόπους κινητοποίησης περισσότερης στρατιωτικής βοήθειας. Ο βρετανός πρωθυπουργός, ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα στο κοινοβούλιο ότι η χώρα του θα αυξήσει τα κονδύλια για τον στρατό στο 2,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2027 (η αύξηση σημαίνει επιπλέον 13,4 δισ. λίρες ετησίως). Πόροι που θα «εξοικονομηθούν» από την μείωση του προϋπολογισμού κοινωνικών υπηρεσιών.
Η φιλόδοξη πρωτοβουλία Γαλλίας-Βρετανίας, για τον σχηματισμό ενός ευρωπαϊκού στρατού στην Ουκρανία, δεν θα είναι πάντως μια εύκολη υπόθεση. Αρκετές χώρες έχουν δηλώσει ότι δεν θα στείλουν στρατιωτικές δυνάμεις στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης με τη Ρωσία. Μετά τη Μελόνι και τον Τουσκ, ο Μητσοτάκης δήλωσε από το Παρίσι πως «η Ελλάδα δεν ανήκει στις χώρες οι οποίες είναι έτοιμες να αποστείλουν στρατεύματα στην Ουκρανία». Το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση δηλώνει προς το παρόν «ανέτοιμη» σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι απορρίπτει την αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία. Η έκφραση του πρωθυπουργού («δεν είναι έτοιμη», όχι δεν θα στείλει) ήταν προσεκτικά διατυπωμένη. Άγνωστη παραμένει η στάση της Γερμανίας και του νέου καγκελάριου Μερτς, σε ένα ρευστό τοπίο αναδιάταξης παραδοσιακών συμμαχιών και όξυνσης των ανταγωνισμών μεταξύ ΗΠΑ -ΕΕ.
«Λευκή Βίβλος»
Στη Σύνοδο στο Παρίσι υπήρξε όμως και ομοφωνία σε κάτι: στην ανάγκη να δοθεί ώθηση στον «επανεξοπλισμό» της Ευρώπης. Οι «προμήθειες επιβίωσης» 72 ωρών, σε περίπτωση πολέμου, κυβερνοεπιθέσεων και σαμποτάζ σε ζωτικής σημασίας υποδομές, που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ήταν το τελευταίο επεισόδιο μιας σειράς πρωτοβουλιών κλιμάκωσης του πολεμικού κλίματος στην Ευρώπη.
Ο πολεμικός πανικός που καλλιεργείται στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, επιχειρείται να αποτελέσει εργαλείο αποδοχής των εξωφρενικών εξοπλιστικών δαπανών. Η ευρεία συναίνεση στα σχέδια ένοπλης υπεράσπισης των συμφερόντων του ευρωπαϊκού κεφαλαίου είναι βασική προϋπόθεση για να προχωρήσουν. Για να περικόψεις ζωτικές κοινωνικές δαπάνες, ώστε να αγοράσεις οπλικά συστήματα, χρειάζεται όλος ο πληθυσμός να μπει στη λογική του «πάμε πόλεμο». Όπως ήδη κάνει η ΕΕ. Το ίδιο και για να κατασταλεί κάθε φωνή αντίρρησης στην πολεμική απειλή και την περιστολή κοινωνικών και δημοκρατικών δικαιωμάτων.
Λίγες μέρες πριν τις «οδηγίες ετοιμότητας», η Κομισιόν παρουσίασε την «Λευκή βίβλο για την Άμυνα», το σχέδιο επανεξοπλισμού της Ευρώπης, που η Επιτροπή ονομάζει «Ευρωπαϊκή Αμυντική Ετοιμότητα 2030». Με πυρήνα το πρόγραμμα «ReArm Europe», με τα 800 δισ. ευρώ για την πολεμική βιομηχανία και λοιπούς στρατιωτικούς σκοπούς, που θα πληρώσουν οι λαοί με περαιτέρω «μαχαίρι» στα κονδύλια για μισθούς, συντάξεις, σχολεία και νοσοκομεία. «Η εποχή του μερίσματος της ειρήνης έχει παρέλθει προ πολλού», δήλωσε χαρακτηριστικά η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν κατά την παρουσίαση του σχεδίου.
Το σχέδιο του «επανεξοπλισμού της Ευρώπης» περιλαμβάνει ακόμα ένα νέο εργαλείο που ονομάστηκε «SAFE», το οποίο μπορεί γρήγορα να παράσχει στα κράτη-μέλη δάνεια, ύψους 150 δισ. ευρώ, για αγορά στρατιωτικών εξοπλισμών. Η βαθύτερη επιθυμία της πολιτικής ηγεσίας της Ε.Ε. είναι να φτιάξει το δικό της, ευρωπαϊκό στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα, για να μένουν τα χρήματα στα ταμεία των ευρωπαϊκών εταιρειών όπλων. Η Επιτροπή αφήνει ανοιχτή την πόρτα σε συνεργασίες με τρίτες χώρες, ανάμεσα στις οποίες και η Τουρκία, η Μ. Βρετανία, η Νορβηγία, η Ισλανδία και ο Καναδάς.
Επίσης, η Κομισιόν προτείνει την ενεργοποίηση της λεγόμενης «Εθνικής Ρήτρας Διαφυγής» για να δώσει στα κράτη-μέλη μεγαλύτερη ευελιξία ώστε να ξοδεύουν περισσότερα στην άμυνα χωρίς να παραβιάζουν τους δημοσιονομικούς κανόνες που περιορίζουν το όριο του ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ, με τη δυνατότητα κινητοποίησης πρόσθετων «αμυντικών» δαπανών έως και 1,5% του ΑΕΠ ανά χώρα, ή περίπου 650 δισεκατομμύρια ευρώ τα επόμενα τέσσερα χρόνια για τους 27. Χώρες όπως η Ελλάδα όμως, που ήδη ξοδεύουν υψηλό ποσό για στρατιωτικές δαπάνες, δεν είναι σίγουρο ότι θα επωφεληθούν από την ενεργοποίηση της ρήτρας. Πάντως στο Μαξίμου δεν έχουν πρόβλημα με τη «δημοσιονομική ισορροπία», όταν μιλούν για εξοπλισμούς. Διότι δεν είναι 13ος και 14ος μισθός να… επιβαρύνει τα ταμεία του κράτους!
Και επειδή το «τζάμπα πέθανε» εδώ και δεκαετίες στις Βρυξέλλες, η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών κάνει πιο ακριβή την εξυπηρέτηση του χρέους, λόγω ακριβότερου δανεισμού. Η ρήτρα διαφυγής δεν σημαίνει ότι οι δαπάνες αυτές δεν θα είναι πραγματικές (παρόλο που μπορεί να κρύβονται «λογιστικά») και ότι δεν θα αυξάνουν το πραγματικό έλλειμμα. Επιπλέον, η ευρωλιτότητα, μέσω της περικοπής κοινωνικών κονδυλίων, στο όνομα της δημοσιονομικής σταθερότητας και της «άμυνας της πατρίδας», θα γονατίσει κι άλλο τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά.
«Στρατιωτικός κεϊνσιανισμός»
Στα μέσα Μαρτίου, «πέρασε» από την απερχόμενη Ομοσπονδιακή Βουλή το σχέδιο του νικητή των γερμανικών εκλογών, Φρίντριχ Μερτς, για χαλάρωση του «φρένου χρέους» με στόχο την ενίσχυση της «άμυνας» και την αναζωογόνηση της οικονομίας. Το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία ενός ταμείου 500 δισ. ευρώ για επενδύσεις στις υποδομές, με έμφαση στους πολεμικούς εξοπλισμούς, μια κίνηση που συνιστά τομή στην μεταπολεμική ιστορία της Γερμανίας. Η έννοια του στρατιωτικού ή μιλιταριστικού κεϊνσιανισμού επανέρχεται συνεχώς στον δημόσιο διάλογο, όσο η Ευρώπη βαδίζει το δρόμο του εξοπλιστικού πυρετού. Αν ο κεϊνσιανισμός υποστηρίζει ότι η αύξηση των δημόσιων δαπανών μπορεί να τονώσει την οικονομία, η στρατιωτική εκδοχή του δίνει έμφαση στις εξοπλιστικές δαπάνες, έναντι των δαπανών για υγεία, παιδεία και κοινωνική πρόνοια.
Η γερμανική οικονομία έχει κολλήσει σε διετή ύφεση. Με την επιβολή των αμερικανικών δασμών, η προβλεπόμενη ανάπτυξη 0,2% για το 2025, δύσκολα θα επιτευχθεί. Υπό τη σκιά ενός τρίτου συνεχόμενου έτους ύφεσης, επιχειρηματίες, σχολιαστές των μέσων ενημέρωσης, ακόμη και γραφειοκράτες ηγέτες συνδικάτων, υποστηρίζουν τώρα μια στρατηγική «ανάπτυξης μέσω των εξοπλισμών», ως μοχλό επανεκκίνησης της οικονομίας.
Και κάπως έτσι από την «Ευρώπη της ειρήνης», οι ευρωηγεσίες καθοδηγούν τη στροφή στην πολεμική οικονομία, που επιδιώκεται να αποτελέσει την αναπτυξιακή διέξοδο που αναζητά η ΕΕ (και τα υπόλοιπα ιμπεριαλιστικά κέντρα), από το σπιράλ συνεχόμενων κρίσεων. Άλλωστε, οι επενδύσεις μέσα από την στρατιωτικοποίηση και η ανοικοδόμηση κατεστραμμένων χωρών, υπήρξαν πάντοτε πεδία κερδοφορίας για το κεφάλαιο.
Η Volkswagen, για παράδειγμα, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι είναι ανοιχτή στο να επιστρέψει στην κατασκευή στρατιωτικών οχημάτων, η οποία ήταν ένας από τους κύριους κλάδους παραγωγής της εταιρείας κατά τη διάρκεια του Τρίτου Ράιχ. Οι τιμές των μετοχών των ευρωπαϊκών εταιρειών εξοπλισμών, όπως η Rheinmetall και η Leonardo, εκτινάχθηκαν μετά την ανακοίνωση από την ΕΕ του σχεδίου «ReArm Europe». Η Metlen του Μυτιληναίου διαφημίζει τη μονάδα της στον Βόλο, που παράγει εξαρτήματα για τεθωρακισμένα.
Οι παραγγελίες της πολεμικής βιομηχανίας για νέα οπλικά συστήματα, σφαίρες, τανκς, μαχητικά αεροσκάφη, drones και έξυπνους δολοφόνους τεχνητής νοημοσύνης, φέρνει ακόμα πιο κοντά το ενδεχόμενο ενός νέου γενικευμένου πολέμου, σε έναν πλανήτη που ήδη μαίνονται σφοδρές πολεμικές συρράξεις. Η πολιτική βούληση να αναζωπυρωθεί ο Ψυχρός Πόλεμος με τη Ρωσία, σε βαθμό που το ενδεχόμενο να μετατραπεί σε «θερμό» να κρέμεται από τη λεπτή κλωστή ενός ανθρώπινου λάθους ή μιας τυχοδιωκτικής ενέργειας κάποιας «στριμωγμένης» ηγεσίας, φέρνει κυριολεκτικά ανατριχίλα. Είναι δυνατόν να είμαστε υπέρ της κατασκευσής όπλων καταστροφής της ανθρωπότητας για τη δημιουργία θέσεων εργασίας;
Οι κίνδυνοι για τη ζωή, τα όποια στοιχεία κοινωνικού κράτους παραμένουν, το εισόδημα και τις ελευθερίες των ευρωπαϊκών λαών, πολλαπλασιάζονται. Οι ισχυρές δόσεις μιλιταρισμού, τα καθεστωτικά καλέσματα στοίχισης πίσω από «εθνικούς στόχους» και πολεμικές περιπέτειες, χρειάζεται να βρουν την κάθετη άρνηση των εργαζομένων και της νεολαίας. Απέναντι στους εξοπλισμούς της φρίκης και την πολεμική εμπλοκή, το κίνημα και η Αριστερά να αντιτάξουν μαχητικά και μαζικά τα αιτήματα για ειρήνη, φιλία των λαών, αυξήσεις στους μισθούς και τις συντάξεις, λεφτά για υγεία και παιδεία, φορολόγηση του πλούτου. Σε σύγκρουση με τη δική μας κυρίαρχη τάξη και το ευρω-διευθυντήριο του πολέμου, της φτώχειας και του ρατσισμού.
Η Ελλάδα εξοπλίζεται
Σε σύμπνοια με το πολεμικό αμόκ στην ΕΕ, η ελληνική κυβέρνηση θα παρουσίαζε στο κοινοβούλιο (2/4) τον σχεδιασμό του νέου δωδεκαετούς εξοπλιστικού προγράμματος.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα-μαμούθ με εξοπλιστικές δαπάνες τουλάχιστον 28 δισεκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο από το 2025-2037, δηλαδή περίπου 2 με 2,5 δισ. ευρώ ανά έτος. Μέγεθος άκρως προκλητικό για την κοινωνική πλειοψηφία που τα φέρνει δύσκολα πέρα. Ειδικά όταν τα κυβερνητικά φερέφωνα πετούν ανοησίες για…λεφτόδεντρα, κάθε φορά που κάποιος/α θα μιλήσει για την ανάγκη ενίσχυσης των μισθών, των μεταφορών, της παιδείας και της υγείας.
Η κυβέρνηση της ΝΔ (με τη συναίνεση των κομμάτων της κεντροαριστεράς και της ακροδεξιάς) προσανατολίζεται στην απόκτηση νέων ισραηλινών συστημάτων αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής άμυνας, μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV), βαλλιστικών πυραύλων, στην προμήθεια των αμερικανικών αεροσκαφών 5ης γενιάς F-35 και στον εκσυγχρονισμό των μαχητικών F-16 Block 50, προγράμματα τα οποία αφορούν σημαντικό ποσοστό του συνολικού προϋπολογισμού. Μόνο ο περίφημος «σιδερένιος θόλος» του Αιγαίου, μέσω απευθείας ανάθεσης σε ισραηλινές εταιρείες του θανάτου, αναμένεται να κοστίσει 3,5 δισ. ευρώ.
Το Μαξίμου ποντάρει πολλά στην ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής, της εξαίρεσης των επιπλέον πολεμικών δαπανών από τους αυστηρούς κανόνες του δημοσιονομικού συμφώνου, παρόλο που οι λεπτομέρειες εφαρμογής δεν έχουν οριστικοποιηθεί. Υπενθυμίζεται ότι φέτος οι πληρωμές για τα εξοπλιστικά προγράμματα είναι αυξημένες κατά 856 εκατομμύρια ευρώ σε σχέση με την περσινή χρονιά.
Και φυσικά, να φάει και λίγο «ψωμάκι» και η εγχώρια πολεμική βιομηχανία. Ο Δένδιας με έγγραφη επιστολή του στη Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων ζητά από εδώ και στο εξής σε όποια σύμβαση εξοπλιστικών προγραμμάτων συνάπτεται με το εξωτερικό να προβλέπεται και 25% ελληνική συμμετοχή.
Συγχρόνως, είναι εμφανές ότι η στροφή στον μιλιταρισμό εξυπηρετεί και εκλογικούς σκοπούς, στο πλαίσιο της προσπάθειας της ΝΔ να κρατήσει τους δεσμούς με τις παραδοσιακές δεξαμενές των ενόπλων δυνάμεων (νέο μισθολόγιο) και να ικανοποιήσει ευρύτερα ακροδεξιά ακροατήρια.
Στο διαχρονικό ερώτημα «βούτυρο ή κανόνια;» η κυβέρνηση διαλέγει εύκολα τα κανόνια, ιεραρχώντας την πολεμική προετοιμασία πάνω από τις κοινωνικές ανάγκες. Το µόνο βέβαιο είναι ότι οι εργαζόμενοι θα πληρώσουμε για πολλές δεκαετίες το όργιο εξοπλισμών της ΝΔ, όπως είχε συμβεί και µε τις προηγούμενες «αγορές του αιώνα», µε τις μίζες να κάνουν πάρτι και το κρατικό χρέος να θεριεύει.
Και μακάρι αυτό να «περιοριστεί» στα χρήματα και στην «αιμορραγία» του προϋπολογισμού. Γιατί μπορεί να επεκταθεί και σε ανθρώπινες ζωές. Το εξοπλιστικό πρόγραμμα του Μητσοτάκη, αφορά πρώτα και κύρια την πρωτοκαθεδρία στον ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό. Οι πολεμικοί εξοπλισμοί στα χέρια δυο αντιδραστικών αστικών τάξεων είναι η τέλεια συνταγή για αιματοκύλισμα στη ΝΑ Μεσόγειο των ΑΟΖ και των αγωγών, των ανοιχτών πολεμικών μετώπων και των βρώμικων συναλλαγών με τους δολοφόνους του Ισραήλ και του ΝΑΤΟ.
*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά
