Η Ιρλανδία είπε «ναι» στις εκτρώσεις

Οι φεμινίστριες σε όλο τον κόσμο φώναζαν δυνατά: «Ούτε το κράτος, ούτε η εκκλησία, εγώ αποφασίζω το πότε και το αν θα γεννήσω». Το ίδιο σύνθημα ακούστηκε στην Ιρλανδία, με αφορμή το δημοψήφισμα που έγινε στις 25/5 και αφορούσε το αν θα καταργηθεί ή όχι η όγδοη τροπολογία του Συντάγματος της χώρας, που όριζε ότι το «αγέννητο μωρό (έμβρυο) έχει τα ίδια δικαιώματα με τη γυναίκα που το τίκτει», καθιστώντας την έκτρωση παράνομη και ταυτίζοντάς την με δολοφονία.

Η Ιρλανδία έχει χαρακτηριστεί ως η χώρα με το πιο αυστηρό νομικό πλαίσιο σχετικά με τις αμβλώσεις, καθώς σύμφωνα με την όγδοη τροπολογία, που ψηφίστηκε το 1982, η άμβλωση απαγορευόταν σε κάθε περίπτωση. Η πρώτη μικρή αλλαγή ήρθε το 2012, με το τραγικό γεγονός του θανάτου της 31χρονης Σαβίτα Χαλαπαναβάρ, μετανάστριας από την Ινδία, από εσωτερική σήψη, όταν οι θεράποντες γιατροί της αρνήθηκαν να προβούν σε έκτρωση. Με αφορμή αυτό το γεγονός, χιλιάδες γυναίκες ένωσαν την οργή τους και απαίτησαν αλλαγή του νομικού πλαισίου. Μπροστά σε αυτές τις πιέσεις, η τότε κυβέρνηση θεσμοθέτησε τον νόμο «Για την προστασία της ζωής κατά τη διάρκεια της κύησης», ο οποίος όριζε πως η άμβλωση είναι νόμιμη σε περίπτωση κινδύνου της υγείας της μητέρας. 

Αυτή η μικρή νομική βελτίωση, αν και δεν μπορεί να χαρακτηριστεί νίκη του φεμινιστικού κινήματος, άνοιξε μια συζήτηση για τη νομιμοποίηση των εκτρώσεων, αποτέλεσμα της οποίας ήταν και το δημοψήφισμα της 25ης Μαΐου. Το αποτέλεσμα (66,4% υπέρ της κατάργησης της τροπολογίας) είναι σίγουρα μια νίκη για όλες τις γυναίκες. Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει, κάθε χρόνο περίπου 3.000 γυναίκες ταξίδευαν στη Βρετανία από την Ιρλανδία για να πραγματοποιήσουν άμβλωση, ενώ ένας ακαθόριστα μεγάλος αριθμός γυναικών, που δεν μπορούσε να πραγματοποιήσει αυτό το ταξίδι, παράγγελνε παράνομα χάπια από το διαδίκτυο για να τερματίσει μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη ή στην υποψία μιας, χωρίς την επίβλεψη γιατρού, θέτοντας τη ζωή τους σε κίνδυνο.

Το επόμενο βήμα είναι η κατάθεση ενός νομοσχεδίου από το Υπουργείο Υγείας, που θα ορίζει τη νομιμότητα της έκτρωσης. Έπειτα από μαζικές διαδηλώσεις φεμινιστριών γι’ αυτό το θέμα, ο Υπουργός Υγείας της Ιρλανδίας δήλωσε πως το νομοσχέδιο θα νομιμοποιήσει την έκτρωση σε όλες τις περιπτώσεις μέχρι τη 12η εβδομάδα κύησης και με αυστηρούς περιορισμούς από τη 12η μέχρι την 24η . Οι πρώτες νόμιμες αμβλώσεις αναμένεται να γίνουν από τις αρχές του νέου έτους και έπειτα.

Φυσικά, αυτή δεν ήταν μια εύκολη νίκη, ούτε κάτι που χαρίστηκε στις γυναίκες από την κυβέρνηση. Πρόκειται για το αποτέλεσμα χρόνιων φεμινιστικών αγώνων τόσο για να γίνει το ίδιο το δημοψήφισμα, όσο και για να βγει αυτό το εκπληκτικό και «σιωπηλά επαναστατικό» (όπως χαρακτηρίστηκε από τον πρωθυπουργό της χώρας) αποτέλεσμα. Αγώνες που, όπως δηλώνουν οι ίδιες, δεν πρόκειται να σταματήσουν, αν δεν νομιμοποιηθεί η έκτρωση και στη Βόρεια Ιρλανδία. Αγώνες που κουνάνε το δάχτυλο σε όσους νομίζουν πως οι φεμινιστικές διεκδικήσεις είναι πια ξεπερασμένες.