Το νομοσχέδιο του υπουργείου παιδείας με τίτλο «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις» προκάλεσε εύλογα μεγάλο ενδιαφέρον από το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας. Δεν είναι τυχαίο ότι η διαβούλευση συγκέντρωσε 14.711 σχόλια, τα περισσότερα από οποιοδήποτε άλλο νομοσχέδιο του υπουργείου παιδείας.
Η δημόσια δωρεάν παιδεία στην κλίνη του Προκρούστη
Μέσω του νομοσχεδίου υπουργός παιδείας έχει τρεις στόχους. Τη μείωση των δαπανών για την παιδεία, τη δημιουργία συνθηκών ενίσχυσης της ιδιωτικής εκπαίδευσης και τον έλεγχο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Για να πετύχει τα παραπάνω:
Α. Αποδυναμώνει το δημόσιο σχολείο αυξάνοντας σταδιακά τον αριθμό των παιδιών από 22 σε έως και 26 και θέτοντας κατώτατο αριθμό παιδιών ανά τμήμα στο νηπιαγωγείο και στο δημοτικό. Με αυτό τον τρόπο θα κλείσουν χιλιάδες σχολεία σε βάθος πενταετίας και θα χαθούν χιλιάδες θέσεις εκπαιδευτικών. Βάζει ηλικιακό όριο εγγραφής στα ημερήσια ΕΠΑΛ τα 17 έτη και έτσι πετάει έξω από την εκπαιδευτική διαδικασία το 1/3 των μαθητών των ΕΠΑΛ που είναι άνω των 18 ετών. Κλείνει έτσι πολλά ΕΠΑΛ ενώ και εδώ χάνονται χιλιάδες θέσεις εκπαιδευτικών. Περιορίζει τις κατευθύνσεις από τέσσερις σε τρεις μειώνοντας τον αριθμό των ολιγομελών τμημάτων εξοικονομώντας προσωπικό. Αντί να προσλάβει προσωπικό για τη λειτουργία των σχολείων ή να αναβαθμίσει δομές όπως τα ΚΕΣΥ, αναθέτει στους/στις εκπαιδευτικούς αλλότρια καθήκοντα όπως ο «εκπαιδευτικός εμπιστοσύνης».
Β. Εντατικοποιεί την εκπαιδευτική διαδικασία ξεκινώντας από το νηπιαγωγείο και εισάγοντας αγγλικά, ρομποτική και γυμναστική. Αυτό είναι ακόμη πιο φανερό στο γυμνάσιο και στο λύκειο μέσω της αύξησης του αριθμού των εξεταζόμενων μαθημάτων στο τέλος της χρονιάς, αλλά και των γραπτών δοκιμασιών. Ο βαθμός προαγωγής από τάξη σε τάξη από 9,5 γίνεται 10. Η εισαγωγή της τράπεζας θεμάτων υπηρετεί αυτή ακριβώς την αναβάθμιση των γραπτών εξετάσεων. Η επανάληψη της Γ΄ γυμνασίου για όσους μαθητές δε καταφέρουν να περάσουν την τάξη είναι στην ίδια κατεύθυνση. Επίσης η εισαγωγή του «κόντρα μαθήματος» κάνει ακόμα πιο δύσκολη την απόκτηση του απολυτηρίου Λυκείου.
Γ. Αλλάζει το περιεχόμενο σπουδών στις βαθμίδες μέχρι και το γυμνάσιο δίνοντας έμφαση στις δεξιότητες, απαραίτητες για την εργασιακή κινητικότητα που οραματίζεται και όχι στην ολόπλευρη γνώση. Καταργεί την Κοινωνιολογία από την κατεύθυνση των ανθρωπιστικών σπουδών αφαιρώντας από τους εκπαιδευτικούς ένα εργαλείο που είχαν, για να βοηθήσουν τα παιδιά να κατανοήσουν την κοινωνική πραγματικότητα. Η ενίσχυση των πρότυπων σχολείων ενισχύει τη λογική της αριστείας, συμπυκνώνοντας τη λογική ενός σχολείου για λίγους και εκλεκτούς ενώ ταυτόχρονα αποδυναμώνει πολλά μικρά σχολεία εκτός των αστικών κέντρων κάτι που θα οδηγήσει σε κλείσιμο σχολικών μονάδων.
Δ. Περνάει μέτρα πειθάρχησης των μαθητών/τριων. Προχωρά σε επιστροφή της «διαγωγής» και των πολυήμερων αποβολών για όσα παιδιά δεν μπορούν να προσαρμοστούν σε ένα σχολείο που γίνεται πιο απαιτητικό και εχθρικό προς τα πιο αδύναμα. Η δημιουργία εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας σε κάθε σχολείο με εμπλοκή του συλλόγου εκπαιδευτικών, της τοπικής αυτοδιοίκησης και του συλλόγου γονέων προορίζεται να είναι ένα βήμα αυστηροποίησης του πλαισίου λειτουργίας του σχολείου και ελέγχου των μαθητών/τριων.
Ε. Η πειθάρχηση των εκπαιδευτικών είναι προ των πυλών, μια που έχει ανακοινωθεί από το υπουργείο ότι θα έρθει με προεδρικό διάταγμα η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών η οποία θα εφαρμοστεί μέσα στο 2021. Άλλωστε η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών νομοθετείται για τα πρότυπα σχολεία, όπου οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν στα σχολεία που μετατρέπονται σε πρότυπα, χάνουν τις οργανικές τους και αξιολογούνται για να παραμείνουν στις θέσεις τους. Η εισαγωγή των καμερών στην σχολική τάξη, που εισήγαγε η υπουργός παιδείας σε ένα άσχετο νομοσχέδιο του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής όχι μόνο αλλοιώνει την εκπαιδευτική πράξη αλλά θα είναι και εργαλείο αξιολόγησης και ελέγχου των εκπαιδευτικών το αμέσως επόμενο διάστημα. Ειδικά για τους αναπληρωτές εισάγει τιμωρητική διάταξη η οποία σε περίπτωση που αρνηθούν διορισμό οποιαδήποτε στιγμή μέσα στο έτος (ακόμα και το Φεβρουάριο) χάνουν τη δυνατότητα διορισμού τους για δύο ή και τρία χρόνια!
Στ. Κατηγοριοποιεί τις σχολικές μονάδες. Η αυτοαξιολόγηση των σχολικών μονάδων ανοίγει στο δρόμο στην ύπαρξη «καλών» και «κακών» σχολείων. Η εξ’ αποστάσεως διδασκαλία, που ήρθε για να μείνει, θα χρησιμοποιηθεί και αυτή ως εργαλείο αξιολόγησης σχολείων αλλά και εκπαιδευτικών. Αν δούμε τι γίνεται στα πανεπιστήμια με τη σύνδεση της χρηματοδότησης με την αξιολόγησή τους καταλαβαίνουμε ότι αυτό θα γίνει και στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ο δρόμος της υποβάθμισης και τελικά του κλεισίματος των «κακών» σχολείων θα ανοίξει διάπλατα.
Τι να κάνουμε
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ΝΔ έρχεται να εφαρμόσει μια ταξική πολιτική που θα εμποδίσει χιλιάδες παιδιά να πάρουν απολυτήριο λυκείου ή και πτυχίο των ΕΠΑΛ, στρέφοντάς τα στον ιδιωτικό τομέα, ενισχύοντας παράλληλα τα κάθε είδους φροντιστήρια. Η μετατροπή όμως της δημόσιας παιδείας, σε εμπόρευμα, προϋποθέτει την υποβάθμιση των δημόσιων δομών και τον αποκλεισμό ενός μεγάλου τμήματος του μαθητικού δυναμικού. Η απόλυση χιλιάδων αναπληρωτών είναι ο δεύτερος μη ομολογημένος στόχος. Πέρα από τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου θα αξιοποιηθεί και η εξ’ αποστάσεως διδασκαλία σε μια τέτοια κατεύθυνση. Ο τελικός στόχος είναι να περάσει η ευθύνη των σχολείων και των εκπαιδευτικών στους δήμους, δηλαδή προοπτικά η χρηματοδότηση να γίνεται από τους δημότες και την αγορά. Η ανατροπή των εργασιακών σχέσεων του μόνιμου προσωπικού είναι ένας ακόμα μη ανοιχτά ομολογημένος στόχος της κυβέρνησης.
Το τι θα γίνει στη δημόσια δωρεάν παιδεία αφορά όλους και όλες μας. Η κυβέρνηση απέδειξε ότι δεν έχει τον παραμικρό ενδοιασμό να υλοποιήσει την πολιτική της ανεξάρτητα από το κοινωνικό κόστος. Κάνει την κρίση ευκαιρία για να ψηφίσει και να υλοποιήσει πολιτικές που σε άλλη περίπτωση δε θα μπορούσαν να έχουν καμμιά τύχη. Είτε με κλειστά, είτε με ανοιχτά σχολεία το κέντρο της είναι οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές και όχι το οποιοδήποτε ενδιαφέρον για τα παιδιά και τη δημόσια παιδεία. Γι’ αυτό κάθε απόφασή της είναι επικίνδυνη για την κοινωνία. Γι’ αυτό και πρέπει να τη σταματήσουμε. Όλοι και όλες μαζί. Μαθητές/τριες, γονείς και εκπαιδευτικοί. Να κάνουμε την κρίση, τη δική μας ευκαιρία!
*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά