Σε µια περίοδο γεωπολιτικής έντασης, ιµπεριαλιστικών ανταγωνισµών και πολεµικών συρράξεων, η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιλέγει συνειδητά να αναβαθµίσει την αντιπροσφυγική της ατζέντα.
Για µια ακόµη φορά δείχνει το πιο βλοσυρό της πρόσωπο απέναντι στα θύµατα της διεθνούς κρίσης, τη στιγµή που λειτουργεί ως κολαούζος των πιο αιµοσταγών καθεστώτων του πλανήτη. Το φετινό Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Αθήνας στέκει ως φάρος αντίστασης µπροστά στο ατέλειωτο σκοτάδι του πολέµου και του ρατσισµού, στους οποίους επενδύουν οι από πάνω µε µανία.
Αντιπροσφυγικές φρεγάτες
Δεν αποτελεί κακόγουστο αστείο, αλλά µια τροµαχτική πραγµατικότητα. Η ελληνική κυβέρνηση, εις βάρος της οποίας υπάρχει πληθώρα καταγγελιών και καταδικαστικών αποφάσεων γύρω από τους χειρισµούς της στο προσφυγικό, δια στόµατος του ίδιου του Κυριάκου Μητσοτάκη ανακοίνωσε την αξιοποίηση του Πολεµικού Ναυτικού στην κατεύθυνση της αποτροπής της εισόδου νέων προσφυγικών κυµάτων από την Κρήτη. Με λίγα λόγια, η βρώµικη δουλειά του Λιµενικού µετακυλίεται πλέον και επίσηµα στις ένοπλες δυνάµεις. Δύο φρεγάτες και ένα πλοίο γενικής υποστήριξης έχουν ήδη σταλεί στη θαλάσσια περιοχή στα όρια των χωρικών υδάτων της Λιβύης, προκειµένου να περιορίσουν την αύξηση των αφίξεων στα νότια παράλια της Κρήτης και στη Γαύδο. Απ’ ότι φαίνεται, σε µια περίοδο έντασης του µιλιταρισµού και σπατάλης δισεκατοµµυρίων σε εξοπλισµούς, η απάντηση σε κάθε ζήτηµα είναι τα… όπλα. Και µάλιστα απέναντι στους πιο αδύναµους, σε αυτούς που αναζητούν µια καλύτερη ζωή προσπαθώντας να ξεφύγουν από τη φρίκη του πολέµου, της φτώχειας, των δικτατοριών και της κλιµατικής κρίσης.
Οι κορώνες του Μητσοτάκη περί καταπολέµησης νέων κυκλωµάτων διακινητών, δεν είναι τίποτε άλλο πέρα από στάχτη στα µάτια. Ο πιο προνοµιακός συνοµιλητής του σφαγέα Νετανιάχου κρύβει το ζήτηµα των νέων προσφυγικών ρευµάτων κάτω από το χαλί της εθνικής ασφάλειας. Αποπροσανατολίζει την κουβέντα των αιτιών της επικείµενης προσφυγικής κρίσης, µέσα από τα κλισέ της προστασίας των συνόρων και της απώθησης των «εισβολέων». Μια κυβέρνηση που έχει αποφασίσει να δαπανήσει περίπου 25,8 δισ. ευρώ σε πολεµικούς εξοπλισµούς, αφενός δηλώνει έτοιµη για κάθε πολεµική εµπλοκή, αφετέρου είναι πρόθυµη να αξιοποιήσει τα «κανόνια» της απέναντι σε «αναλώσιµους». Και οι πρόσφυγες προς την Ευρώπη είναι πρώτοι στη λίστα. Άλλωστε ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών Γ.Γεραπετρίτης, χωρίς καµία συστολή, δήλωσε ξεδιάντροπα στη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών στις Βρυξέλλες ότι «είναι ευθύνη και της Ευρωπαϊκής Ένωσης να µπορέσει να ελέγξει αυτές τις παράτυπες µεταναστευτικές ροές µε οποιονδήποτε τρόπο». Αυτός ο «οποιοσδήποτε τρόπος» χρήζει διευκρίνησης είναι η αλήθεια, αν και η ενεργοποίηση του Πολεµικού Ναυτικού στην απώθηση προσφύγων, µας δίνει επαρκή δείγµατα…
Εξώσεις προσφύγων
Εκτός όµως από τους πρόσφυγες που επιχειρούν να εισέλθουν στην Ελλάδα, αντιµέτωποι µε τη φρίκη είναι και όσοι ήδη ζουν σε αυτήν. Με απόφαση της ηγεσίας του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου από τις αρχές Μαΐου, οι διοικήσεις των προσφυγικών δοµών οφείλουν να επισπεύσουν την αποµάκρυνση όσων έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία ασύλου, είτε έχουν αναγνωριστεί πρόσφυγες είτε έχει απορριφθεί η αίτησή τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα πρόσφυγες τόσο στην ηπειρωτική Ελλάδα όσο και στα νησιά να ενηµερώνονται ακόµη και µία µέρα νωρίτερα για την έξωσή τους, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα ούτε καν να συγκεντρώσουν τα πράγµατά τους.Ο νόµος προβλέπει την αποµάκρυνση από τις δοµές έναν µήνα µετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας ασύλου. Ωστόσο, σύµφωνα µε οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στο προσφυγικό, το διάστηµα αυτό συχνά δεν επαρκεί για να βγουν τα αναγκαία έγγραφα που δίνουν πρόσβαση σε εναλλακτική στέγαση, ενώ το ενταξιακό πρόγραµµα Helios+, που παρέχει επιδότηση στέγης, βρίσκεται στα αρχικά στάδια υλοποίησης και δεν είναι ακόµη διαθέσιµη η πρόσβαση σε στέγαση.
Αυτή η επιταγή της άµεσης αποµάκρυνσης, ακόµη και από αυτές τις υποβαθµισµένες δοµές, οδηγεί µεγάλη µερίδα προσφύγων στην αστεγία, τη µη δυνατότητα εργασίας και εκπαίδευσης. Τους µετατρέπει σε εύκολη λεία εκµετάλλευσης κάθε επιτήδειου, ενώ ταυτόχρονα σπρώχνει -ελλείψει αδιεξόδου- πολλούς από αυτούς στην παρανοµία. Την ίδια στιγµή η επίσηµη πολιτεία δεν λαµβάνει υπόψιν της ένα ολοφάνερο νοµικό κενό, όσον αφορά στην έξωση προσφύγων που απορρίφθηκε η αίτηση ασύλου τους, καθώς δεν έχει προνοήσει για την περίπτωση που ο πρόσφυγας είτε εφεσιβάλει την πρωτοβάθµια απόφαση είτε υποβάλει νέα αίτηση προσκοµίζοντας νέα στοιχεία. Κάπως έτσι, για πρόσφυγες που η απέλαση στη χώρα προέλευσης είναι αδύνατη, αποτελεί µονόδροµο η διοικητική κράτηση και η στέρηση θεµελιωδών δικαιωµάτων. Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν επιλέγει τυχαία να κάνει το βίο αβίωτο για τους πρόσφυγες στην Ελλάδα. Ό,τι δεν καταφέρνουν οι φρεγάτες, το Λιµενικό και η Frontexστα σύνορα το αναλαµβάνει µε τη µορφή βασανιστηρίου το υπουργείο Μετανάστευσης στις δοµές και στα κρατητήρια. Κάπως έτσι επιτυγχάνεται ο στόχος του µηνύµατος «πρόσφυγες ανεπιθύµητοι» που από σύνθηµα της ευρωπαϊκής άκρας δεξιάς, έχει γίνει επίσηµη πολιτική της Ε.Ε..
Φεστιβάλ και κίνηµα
Απέναντι σε όλο αυτό τον ξενοφοβικό κατήφορο, το αντιρατσιστικό κίνηµα και η Αριστερά, οφείλουν να συσπειρώσουν τις δυνάµεις τους στέλνοντας ένα ηχηρό µήνυµα αλληλεγγύης και αντίστασης. Πρώτος καλοκαιρινός κόµβος είναι αναµφισβήτητα το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Αθήνας µε την πληθώρα συζητήσεων και εκδηλώσεων γύρω από τα ζητήµατα των προσφύγων και όχι µόνο. Στο φετινό Φεστιβάλ είναι άρρηκτη η σύνδεση των συζητήσεων γύρω από τους πολεµικούς εξοπλισµούς µε την προσφυγική κρίση. Η µία κουβέντα θρέφει την άλλη µέσα σε ένα διεθνές γεωπολιτικό περιβάλλον που θυµίζει µπαρουταποθήκη. Έχει πολύ µεγάλη σηµασία ο κόσµος του κινήµατος και των αγώνων να στηρίξει και φέτος τόσο το κεντρικό Φεστιβάλ στην Αθήνα όσο και όλα τα µικρότερα που θα ξεδιπλωθούν σε όλη την Ελλάδα.
Μόνο έτσι µπορούµε να θέσουµε τις βάσεις για την οικοδόµηση ενός µαζικού, ενωτικού και ριζοσπαστικού αντιρατσιστικού κινήµατος τη χρονιά που έρχεται. Ενός κινήµατος που θα φέρνει εκ νέου στο προσκήνιο τα ζητήµατα της προσφυγιάς και της µετανάστευσης, όχι µε όρους φρεγατών και απωθήσεων, αλλά υπό το πρίσµα της αλληλεγγύης, της κατανόησης και των κοινών αγώνων. Είναι χρέος µας να βάλουµε φρένο στην ασυδοσία της κυβέρνησης Μητσοτάκη που ελλείψει σοβαρής αντιπολίτευσης κοινοβουλευτικά, νοµίζει ότι µπορεί να εγκληµατεί συστηµατικά στο όνοµά µας. Την ώρα που µαίνεται η σφαγή στη Γάζα, που φλέγεται κυριολεκτικά η Μέση Ανατολή και που οι πολεµικές βιοµηχανίες ζεσταίνουν τις µηχανές τους, η απάντηση η δική µας πρέπει να είναι πάντα µε το πλευρό των αδύναµων, των λεηλατηµένων, των κυνηγηµένων. Να το φωνάξουµε δυνατά: Καµία ανοχή στο ρατσιστικό οπλοστάσιο κυβέρνησης-Ε.Ε..
Δύο χρόνια µετά, η Πύλος συνεχίζει να στοιχειώνει την κυβέρνηση
Δύο χρόνια συµπληρώνονται από το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου. Από εκείνη τη ντροπιαστική νύχτα όπου περίπου 600 άνθρωποι υπολογίζεται ότι πνίγηκαν µε την υπογραφή της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Οι διασωθέντες και οι συγγενείς των θυµάτων, σε πείσµα των εµποδίων και των δυσκολιών που τους θέτει η ελληνική πολιτεία, επιµένουν να ζητούν δικαίωση. Στο πλευρό τους στέκεται πλήθος αλληλέγγυων και συλλογικών φορέων, επιχειρώντας να δώσουν ορατότητα σε ένα τραγικό έγκληµα που θάβεται συστηµατικά από τα θεσµικά ΜΜΕ και το πολιτικό προσωπικό της χώρας.
Συγκάλυψη
Επί δύο σερί έτη η κυβέρνηση επιχειρεί µε κάθε τρόπο να συγκαλύψει την υπόθεση. Όπως και στα Τέµπη ακολούθησε την πεπατηµένη. Αρχικά δήλωσε ανήξερη, έπειτα φόρτωσε τις ευθύνες σε ανθρώπινα λάθη και τέλος έφτασε στο ανώτατο επίπεδο κανιβαλισµού λασπολογώντας τα θύµατα. Στην υπόθεση της Πύλου µάλιστα το έκανε µε πολύ πιο ωµό και σκληρό τρόπο. Ίσως γιατί το προσφυγικό υποκείµενο δεν χαίρει της ίδιας αντιµετώπισης όπως κάποιος γηγενής, ίσως γιατί για την καθεστηκυία τάξη πραγµάτων δεν έχουν όλες οι ανθρώπινες ζωές την ίδια αξία. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη από την πρώτη στιγµή έστησε µια βιοµηχανία ψεύδους γύρω από την Πύλο. Αρχικά ισχυρίστηκε ότι οι ίδιοι οι 750 πρόσφυγες που βασανίζονταν επί µέρες στο πλοιάριο του θανάτου δεν επιθυµούσαν να διασωθούν, έπειτα επιχείρησε να στοχοποιήσει εννιά από τους επιζώντες ως διακινητές, στη συνέχεια προσπάθησε να εξαφανίσει τους µάρτυρες µη χορηγώντας τους άσυλο, ενώ δεν σταµατούσε να διαψεύδει τις καταγγελίες ότι το Λιµενικό έδεσε το σκάφος µε σκοινί, προκαλώντας τη βύθισή του.
Η βαρύτητα του εγκλήµατος ανοιχτά της Πύλου, όµως, ήταν τόσο µεγάλη, που οι ελληνικές κρατικές αρχές ήταν εκτεθειµένες σε πολλαπλά επίπεδα. Και µόνο το γεγονός ότι επί 15 ώρες δεν παρείχαν την παραµικρή βοήθεια σε ένα σαπιοκάραβο που κουβαλούσε πάνω του 750 ανθρώπους αποκαλύπτει πολλά για τη στάση των ελληνικών αρχών. Η προσπάθεια ρυµούλκησης όµως του πλοιαρίου εκτός υδάτων ελληνικής ευθύνης µε αποτέλεσµα τη βύθιση του σκάφους ήταν η περίτρανη απόδειξη της εγκληµατικής δραστηριότητας του ελληνικού Λιµενικού. Ήταν η κορωνίδα των πολιτικών της Ε.Ε. που έχουν µετατρέψει τη Μεσόγειο σε ένα τεράστιο υγρό νεκροταφείο. Σύµφωνα µε τον Διεθνή Οργανισµό Μετανάστευσης του ΟΗΕ έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 25.500 θάνατοι και εξαφανίσεις προσφύγωνστη Μεσόγειο από το 2014. Αυτά είναι τα αποτελέσµατα της ρατσιστικής πολιτικής των κλειστών συνόρων της Ευρώπης Φρούριο, των pushbacks και των εµβολισµών των βαρκών. Δυστυχώς κανένα ΜΜΕ δεν µιλά για αυτό το µαζικό και συνεχές έγκληµα.
Αγώνας
Μιλούν όµως το πείσµα και οι αγώνες των επιζώντων και του αλληλέγγυου κινήµατος. Υπό την πίεση των κινητοποιήσεων και της όσο το δυνατόν ευρύτερης δηµοσιοποίησης των στοιχείων της υπόθεσης, στις 23.05 ασκήθηκε ποινική δίωξη για κακουργήµατα σε βάρος 17 µελών του Λιµενικού Σώµατος, συµπεριλαµβανοµένων ανώτερων αξιωµατικών της ηγεσίας του.Οι κατηγορίες αφορούν, µεταξύ άλλων, την πρόκληση ναυαγίου, τις επικίνδυνες παρεµβάσεις στη συγκοινωνία πλοίων µε θανατηφόρο αποτέλεσµα, καθώς και την παράλειψη προσφοράς βοήθειας και έκθεση άλλων προσώπων σε κίνδυνο. Κοµβικό στην έκβαση της υπόθεσης υπήρξε και το πόρισµα του Συνηγόρου του Πολίτη, το οποίο επικύρωσε, κατόπιν ενδελεχούς, εµπεριστατωµένης και δεσµευτικής έρευνας, το γεγονός ότι δεν υπήρξε επιχείρηση διάσωσης, παρά µόνο µετά τη βύθιση, αποκαλύπτοντας τις ξεκάθαρες ποινικές ευθύνες των επιτελικών στελεχών του Λιµενικού. Έτσι, µε λίγα λόγια αποδοµήθηκε πλήρως το κυβερνητικό αφήγηµα περί µη ευθύνης των ελληνικών αρχών, και φάνηκε για ακόµη µια φορά η ροπή της κυβέρνησης στο ψέµα και τη συγκάλυψη.
Όµως τι µπορεί να πει κανείς, όταν µε τον παραιτηθέντα πλέον Βορίδη ως Υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής και Ασύλου και τον Κικίλια Υπουργό Ναυτιλίας, η κυβέρνηση διόρισε τον Τρύφωνα Κοντιζά ως αρχηγό του Λιµενικού Σώµατος; Δηλαδή τον αξιωµατικό του οποίου την παραποµπή στο Ναυτοδικείο, µαζί µε άλλους αξιωµατικούς, ζήτησε µε το προαναφερθέν πόρισµά του ο Συνήγορος του Πολίτη για ενέργειες και παραλείψεις στο ναυάγιο της Πύλου. Εδώ δεν µιλάµε καν για συγκάλυψη ευθυνών, αλλά για επιβράβευση της εγκληµατικής δραστηριότητας. Βέβαια, όλως τυχαίως το συγκεκριµένο στέλεχος του Λιµενικού ανήκει στους τέσσερις ανώτερους αξιωµατικούς που τελικώς δεν παραπέµφθηκαν σε δίκη, παρότι βρίσκονταν τις κρίσιµες ώρες πριν από το ναυάγιο στο Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Έρευνας και Διάσωσης και συµµετείχαν στις συσκέψεις και στις αποφάσεις. Αυτός είναι και ο λόγος που µε προσφυγή στο Αναθεωρητικό Δικαστήριο οι δικηγόροι των επιζώντων και των συγγενών των θυµάτων του πολύνεκρου ναυαγίου της Πύλου, ζητούν να ασκηθεί ποινική δίωξη και κατά αυτών των τεσσάρων ανώτερων αξιωµατικών του Λιµενικού.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει τα χέρια της βαµµένα µε αίµα. Πλέον οι εγκληµατικές ευθύνες της δεν κρύβονται. Οι επιλογές ακροδεξιών στελεχών σε επιτελικές θέσεις και η αξιοποίηση του Πολεµικού Ναυτικού στη φύλαξη των συνόρων αποδεικνύουν περίτρανα την ακόµη πιο επικίνδυνη στροφή που επιχειρεί. Το ναυάγιο της Πύλου, δύο χρόνια µετά, στέκει µπροστά της σαν ένα µεγάλο αγκάθι στο δρόµο της. Το αίτηµα των επιζώντων και των οικογενειών των θυµάτων για δικαίωση, έρχεται αυτοµάτως σε σύγκρουση µε το αφήγηµα Μητσοτάκη. Και αυτός είναι και ο λόγος που τα ελεγχόµενα ΜΜΕ επιχειρούν να το υποβαθµίσουν. Όσο όµως υπάρχει ένα ισχυρό και µαχητικό κίνηµα αλληλεγγύης τόσο η φωνή τους δε θα σιγήσει ποτέ. Τόσο η δικαίωση θα έρχεται ένα βήµα πιο κοντά.
*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά