Το κυβερνητικό βατερλώ και ο κίνδυνος του ρατσισμού

Από τη μια η κρα­τι­κή αδια­φο­ρία και κα­τα­στο­λή, από την άλλη η άμορ­φη και ετε­ρό­κλη­τη αντί­δρα­ση, και στη μέση, όπως πάντα, οι πρό­σφυ­γες. Με ευ­θύ­νες τόσο της ΝΔ όσο και του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ­τα νησιά με­τα­τρά­πη­καν τα τε­λευ­ταία χρό­νια σε πει­ρα­μα­τι­κά κοι­νω­νι­κά ερ­γα­στή­ρια. Και τα απο­τε­λέ­σμα­τα δεν ήταν και τόσο καλά.

Αντι­προ­σφυ­γι­κές πο­λι­τι­κές

Τα όσα εκτυ­λί­χθη­καν στα νησιά δεν ήταν ένα ξαφ­νι­κό ξέ­σπα­σμα, ούτε μια στιγ­μή υπερ­βο­λής. Ήταν η συ­νέ­πεια της διαρ­κούς απα­ξί­ω­σης και εγκα­τά­λει­ψης των νη­σιών και των αν­θρώ­πων που ζουν σε αυτά. Οι προ­σφυ­γι­κές πο­λι­τι­κές των τε­λευ­ταί­ων ετών προ­σπα­θούν να απο­τρέ­ψουν και όχι να δια­χει­ρι­στούν το ζή­τη­μα των αυ­ξα­νό­με­νων ροών. Η συμ­φω­νία ΕΕ-Τουρ­κί­ας, οι φρά­χτες στον Έβρο, η Frontex, το NATO, οι μα­ζι­κές απε­λά­σεις και οι αυ­ξα­νό­με­νες πε­ρι­πο­λί­ες ανα­δει­κνύ­ουν το δόγμα των κυ­βερ­νη­τι­κών πο­λι­τι­κών. Των πο­λι­τι­κών που κυ­ρί­ως απω­θούν και στη συ­νέ­χεια εγκλω­βί­ζουν τους πρό­σφυ­γες. Χι­λιά­δες άν­θρω­ποι ζουν στα νησιά κάτω από άθλιες συν­θή­κες. Χωρίς επαρ­κείς εγ­γυ­ή­σεις στέ­γα­σης, σί­τι­σης, ρου­χι­σμού και ια­τρο­φαρ­μα­κευ­τι­κής πε­ρί­θαλ­ψης. Όταν αυτοί οι άν­θρω­ποι αντι­δρούν, βρί­σκουν απέ­να­ντί τους την πλήρη απου­σία και αδια­φο­ρία του κρά­τους. Τότε είναι που ακ­μά­ζει ο κοι­νω­νι­κός αυ­το­μα­τι­σμός. Τα βί­ντεο με νη­σιώ­τες να βρί­ζουν αι­σχρά βάρ­κες με πρό­σφυ­γες και να μην τους αφή­νουν να απο­βι­βα­στούν στο λι­μά­νι είναι η από­δει­ξη.

Ακρο­δε­ξιές ομά­δες κάτω από την ομπρέ­λα των «αγα­να­κτι­σμέ­νων κα­τοί­κων» επι­τί­θε­νται σε πρό­σφυ­γες και απαι­τούν να εκ­διω­χθούν όλοι. Μέσα σε όλο αυτό το κλίμα έντα­σης και εξα­θλί­ω­σης, η κυ­βέρ­νη­ση Μη­τσο­τά­κη θε­ώ­ρη­σε ότι έχει ένα προ­νο­μια­κό πεδίο επι­βο­λής του θε­σμι­κού ρα­τσι­σμού. Η πρό­τα­ση για τα κλει­στά κέ­ντρα κρά­τη­σης ήρθε στο δη­μό­σιο διά­λο­γο, ως η ανα­γκαία λύση για να «απο­φευ­χθούν τα χει­ρό­τε­ρα στα νησιά». Μόνο που δεν υπήρ­ξε νω­ρί­τε­ρα καμία πρό­λη­ψη για να μη φτά­σει η κα­τά­στα­ση εκεί που έφτα­σε. Από τα εκα­το­ντά­δες εκα­τομ­μύ­ρια ευρώ που έχει λάβει το ελ­λη­νι­κό κρά­τος για την προ­σφυ­γι­κή κρίση, δε δα­πα­νή­θη­κε ούτε ευρώ για την αξιο­πρε­πή εγκα­τά­στα­ση και δια­βί­ω­ση των προ­σφύ­γων. Δε δη­μιουρ­γή­θη­καν ανοι­χτές δομές, δεν υπήρ­ξε επαρ­κής μέ­ρι­μνα για τις ανά­γκες τους και δε βοη­θή­θη­καν και οι το­πι­κές κοι­νω­νί­ες σε αυτή την κα­τεύ­θυν­ση. Κάπως, έτσι, μια σειρά ακρο­δε­ξιών στε­λε­χών της ΝΔ άρ­χι­σε να πα­ρε­λαύ­νει στα τη­λε­ο­πτι­κά πάνελ επι­χαί­ρο­ντας για την απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα της κυ­βέρ­νη­σης να χτί­σει τα κλει­στά κέ­ντρα.

ΜΑΤ και ερ­γο­λα­βί­ες

Βέ­βαια στον κα­πι­τα­λι­σμό τί­πο­τα δε γί­νε­ται χωρίς την ανά­γκη του κέρ­δους για συ­γκε­κρι­μέ­να πορ­το­φό­λια. Έτσι, όλοι όσοι μι­λού­σαν για τα κλει­στά κέ­ντρα με αί­σθη­μα «εθνι­κής και κοι­νω­νι­κής ευ­θύ­νης» ξέ­χα­σαν να ανα­φέ­ρουν το ποιοι και πώς θα τα χτί­σουν αυτά. Ξέ­χα­σαν να ανα­φέ­ρουν το πώς κά­ποιοι πα­τριώ­τες θα κερ­δο­σκο­πή­σουν πάνω στον αν­θρώ­πι­νο πόνο και τον κοι­νω­νι­κό κα­νι­βα­λι­σμό. Απ’ ότι φαί­νε­ται το σχέ­διο των κλει­στών κέ­ντρων είναι η χαρά των ερ­γο­λά­βων, καθώς η ΑΚΤΩΡ ΑΕ ανα­λαμ­βά­νει το έργο των προ­πα­ρα­σκευα­στι­κών ερ­γα­σιών στη Λέσβο ένα­ντι 854.390 ευρώ, η ΤΕΡΝΑ Α.Ε. στη Χίο ένα­ντι 1.031.398 ευρώ και ο ΜΥ­ΤΙ­ΛΗ­ΝΑΙΟΣ Α.Ε. στη Σάμο αντί του συ­νο­λι­κού ποσού των 947.651 ευρώ. Οι πα­ρα­πά­νω εται­ρεί­ες επι­λέ­χθη­καν για τα προ­πα­ρα­σκευα­στι­κά έργα σε επι­ταγ­μέ­νες εκτά­σεις με απευ­θεί­ας ανά­θε­ση χωρίς καν τη διε­νέρ­γεια δια­γω­νι­σμού.

Και πάνω σε αυτό το μο­τί­βο ξε­τυ­λί­γε­ται η πλή­ρης πα­ρά­νοια. Εκα­το­ντά­δες άν­δρες των ΜΑΤ στάλ­θη­καν στα νησιά εν είδει επι­χει­ρη­μα­τι­κού στρα­τού και αξιο­ποι­ή­θη­καν στην υπη­ρε­σία ιδιω­τι­κών συμ­φε­ρό­ντων υπό το πρί­σμα της εθνι­κής ασφά­λειας και συ­νο­χής. Μόνο που αυτή η επι­λο­γή όξυνε ακόμη πε­ρισ­σό­τε­ρο τα πνεύ­μα­τα και πό­λω­σε το κλίμα.Καμία λύση δεν προ­έ­κυ­ψε από τα δα­κρυ­γό­να, τις φω­το­βο­λί­δες κρό­του λάμ­ψης, τις άσε­μνες χει­ρο­νο­μί­ες, τις λε­κτι­κές προ­κλή­σεις και τις προ­βο­κά­τσιες των«ρό­μπο­κοπ» της ελ­λη­νι­κής αστυ­νο­μί­ας. Απί­στευ­τες συ­γκρού­σεις ξε­τυ­λί­χθη­καν σε λό­φους, λι­μά­νια, δρό­μους και πλα­τεί­ες των νη­σιών. Οι κά­τοι­κοί τους ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με το πιο σκλη­ρό και ωμό πρό­σω­πο της κυ­βερ­νη­τι­κής βίας και κρα­τι­κής κα­τα­στο­λής. Όλο αυτό οδή­γη­σε την κυ­βέρ­νη­ση να απο­σύ­ρει τα ΜΑΤ από τα νησιά προ­σπα­θώ­ντας έστω και τε­λευ­ταία στιγ­μή να «μα­ζέ­ψει τα ασυμ­μά­ζευ­τα» με τον υπουρ­γό επι­κρα­τεί­ας Γιώρ­γο Γε­ρα­πε­τρί­τη να δη­λώ­νει στη βουλή ότι «τα σώ­μα­τα ασφα­λεί­ας δεν απε­σύρ­θη­σαν από τα νησιά, ολο­κλη­ρώ­θη­κε το έργο τους».

Αντι­ρα­τσι­στι­κό κί­νη­μα

Στο δρόμο προς την πα­γκό­σμια ημέρα ενά­ντια στο ρα­τσι­σμό στις 21 Μάρτη ανα­βαθ­μί­ζε­ται η ση­μα­σία των φε­τι­νών κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων. Η κα­τά­στα­ση που δη­μιουρ­γεί­ται ανα­δια­μορ­φώ­νει τα κα­θή­κο­ντα του αντι­ρα­τσι­στι­κού κι­νή­μα­τος. Το επό­με­νο διά­στη­μα ανα­μέ­νε­ται να αυ­ξη­θούν οι προ­σφυ­γι­κές ροές προς τα ελ­λη­νι­κά σύ­νο­ρα. Ήδη εκα­το­ντά­δες πρό­σφυ­γες έχουν βρε­θεί αντι­μέ­τω­ποι με την ελ­λη­νι­κή ακτο­φυ­λα­κή και ακρο­δε­ξιούς κα­τοί­κους στα νησιά του Αι­γαί­ουαλ­λά καιμε τα δα­κρυ­γό­να και τα χη­μι­κά στον Έβρο. Δεν υπάρ­χουν λόγια να πε­ρι­γρά­ψουν την κα­τά­στα­ση όταν ο ίδιος ο πρω­θυ­πουρ­γός στο­χο­ποιεί τους πρό­σφυ­γες ακόμη και για τον κο­ρω­νο­ϊό. Ένας ολό­κλη­ρος μη­χα­νι­σμός προ­ώ­θη­σης του ρα­τσι­στι­κού λόγου στο δη­μό­σιο διά­λο­γο κουρ­δί­ζει τις μη­χα­νές του κα­θη­με­ρι­νά. Κάπως έτσι φου­ντώ­νουν οι εκ­κλή­σεις για σκλη­ρό­τε­ρη αντι­με­τώ­πι­ση των νέων αφί­ξε­ων και για δη­μιουρ­γία κλει­στών κέ­ντρων σε ξε­ρο­νή­σια. Αυτό δεν προ­κύ­πτει μόνο από κά­ποιες ακρο­δε­ξιές φυλ­λά­δες αλλά και από προ­τά­σεις επί­ση­μων στε­λε­χών και πρώην υπουρ­γών της ΝΔ όπως ο Χα­ρά­λα­μπος Αθα­να­σί­ου.

Σε κεί­με­νό της η επι­τρο­πή φα­ντά­ρων Κο­μο­τη­νής του Δι­κτύ­ου Φα­ντά­ρων Σπάρ­τα­κος αντι­δρά­ει έντο­να για την κα­τά­στα­ση στα σύ­νο­ρα ανα­φέ­ρο­ντας ότι «Δεν είναι κα­νε­νός δου­λειά να πνί­γει πρό­σφυ­γες και με­τα­νά­στες στο πο­τά­μι, ούτε να τους δέρ­νει στην Αδρια­νού­πο­λη. Δεν είναι στα κα­θή­κο­ντα του φα­ντά­ρου, είναι πα­ρά­νο­μο και δεν κα­τα­τα­χθή­κα­με για αυτό». Το με­τα­να­στευ­τι­κό-προ­σφυ­γι­κό ζή­τη­μα στην Ελ­λά­δα φαί­νε­ται ότι μπαί­νει σε μια νέα φάση κλι­μά­κω­σης και όξυν­σης. Είναι πολύ ση­μα­ντι­κό μπρο­στά σε αυτή τη μάχη να πα­ρέμ­βει δυ­να­μι­κά το αντι­ρα­τσι­στι­κό κί­νη­μα και η Αρι­στε­ρά. Να δη­μιουρ­γη­θούν οι όροι των κοι­νών διεκ­δι­κή­σε­ων ντό­πιων και προ­σφύ­γων απέ­να­ντι στα τα­ξι­κά και ρα­τσι­στι­κά μέτρα της κυ­βέρ­νη­σης και της ΕΕ. Είναι πολύ ση­μα­ντι­κό να μην αφε­θεί χώρος επα­νεμ­φά­νι­σης του ρα­τσι­σμού και της ξε­νο­φο­βί­ας σε μα­ζι­κή κλί­μα­κα. Και αυτό μόνο εμείς και οι αγώ­νες μας μπο­ρού­με να το ανα­τρέ­ψου­με. Η φε­τι­νή 21 Μάρτη, ας είναι η αρχή…