Όχι στον ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό! Για μια διεθνιστική, εργατική, σοσιαλιστική πολιτική απάντηση

Η διοργάνωση της εκδήλωσης ενάντια στον ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό από την Αντιπολεμική Πρωτοβουλία των Οργανώσεων της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς είναι σημαντική καθώς επιδιώκει την προβολή των ιδεών της εργατικής και λαϊκής αλληλεγγύης και του διεθνισμού κόντρα στις αντιδραστικές ιδέες του εθνικισμού, του μιλιταρισμού και του πολέμου. Ιδιαίτερα σε μια περίοδο επικίνδυνη που την χαρακτηρίζει η όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και η συνεχιζόμενη πολεμική σύγκρουση της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία.

Σ’ αυτές τις συνθήκες η κλιμακούμενη αντιπαράθεση των άρχουσων τάξεων και των κυβερνήσεων της Ελλάδας και της Τουρκίας αποκτά ακόμη πιο επικίνδυνα χαρακτηριστικά. Ο κίνδυνος δεν προέρχεται μόνο από την προοπτική ενός ενδεχόμενου πολεμικού επεισοδίου. Κάτι τέτοιο δεν είναι το πιο πιθανό στην συγκεκριμένη αντιπαράθεση καθώς και οι δύο χώρες είναι μέλη του ίδιου ιμπεριαλιστικού μπλοκ, του ΝΑΤΟ και βρίσκονται σε ιδιαίτερα σημαντική θέση στον γεωπολιτικό χάρτη ώστε  η μεταξύ τους «διαφορά» να έχει ευρύτερο, διεθνές ενδιαφέρον.

Ωστόσο είναι η ίδια η εθνικιστική ιδεολογία και ο μιλιταρισμός που λειτουργούν σε αντιπαράθεση και σε βάρος του εργατικού, μαζικού κινήματος και στις δύο χώρες όπως και σαν δικαιολόγηση για τους υπέρογκους και πανάκριβους εξοπλισμούς. Ταυτόχρονα κοστίζουν την ζωή σε εκατοντάδες μετανάστες που πνίγονται στο Αιγαίο καθώς χρησιμοποιούνται απ’ τις δυό χώρες σαν εργαλείο πίεσης στα πλαίσια του ανταγωνισμού.

Το ζήτημα του έθνους και του εθνικισμού αποτελεί σημαντικό και διαχρονικό πρόβλημα για την Αριστερά και ο πόλεμος κυριολεκτικά την «Λυδία λίθο». Ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος σήμανε το τέλος της Β Διεθνούς με την υποταγή της σοσιαλδημοκρατίας κάθε ευρωπαϊκής χώρας στην υπηρεσία της δικής της άρχουσας τάξης και την υποστήριξη του σφαγείου του πολέμου. Ακολούθησε ο σταλινισμός που έβαλε ταφόπλακα στο σοσιαλιστικό όραμα της Ρώσικης Επανάστασης και εισήγαγε την αντίληψη για τον «σοσιαλισμό σε μιά μόνο χώρα» και την «θεωρία των σταδίων» που οδήγησαν συχνά την υπαγωγή του εργατικού/ λαϊκού κινήματος και της Αριστεράς στις επιλογές των καπιταλιστών κάθε χώρας και στην καταστροφή.

Στην Ελλάδα, ιστορικά και ιδιαίτερα στα χρόνια της Μεταπολίτευσης, μέσω ενός ορισμένου στρεβλού αντιιμπεριαλισμού («ένας είναι ο εχθρός, ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός») αλλά και της «θεωρίας των σταδίων» (Ελλάδα – «ψωροκώσταινα»), τόσο το ΚΚΕ όσο και το ΠΑΣΟΚ καλλιέργησαν αυτές τις αντιλήψεις και ενίσχυσαν τον εθνικισμό μέσα στις τάξεις του εργατικού και λαϊκού κινήματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα, αντιγράφοντας ορισμένες εξωτερικές όψεις του ΠΑΣΟΚ του παρελθόντος, κάνει εθνικιστική πλειοδοσία στο «ελληνοτουρκικό ζήτημα», στην ήδη επιθετικά εθνικιστική πολιτική του Μητσοτάκη.

Στην Ελλάδα του σήμερα που τείνει να μετατραπεί συνολικά σε μια μεγάλη αμερικάνικη βάση και διεκδικεί ρόλο αντίστοιχο του Ισραήλ στην περιοχή την ίδια ώρα που η σχέση της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ περνά μια ορισμένη κρίση, η «θεωρία» πώς η Τουρκία επιβουλεύεται την Ελλάδα ως μακρύ χέρι του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού δεν αντέχει ούτε ως ...ανέκδοτο.

Η ανάγκη να αποκαλύπτεται η φύση του ανταγωνισμού των άρχουσων τάξεων Ελλάδας και Τουρκίας ο οποίος οξύνεται μέσα στο πλαίσιο της διεκδίκησης ΑΟΖ και εξορύξεων και γενικότερα «γεωπολιτικού πλεονεκτήματος» και η οικοδόμηση αντιπολεμικού, αντιμιλιταριστικού κινήματος στις δυό όχθες του Αιγαίου είναι επείγουσα. Οι ιδέες του εργατικού διεθνισμού και του κοινού αγώνα για ειρήνη και σοσιαλιστική προοπτική είναι πολύτιμες και η προπαγάνδα τους αναγκαία.

Ωστόσο αυτό δεν αρκεί!

Είναι η ίδια η πολιτική, με μαζικούς όρους, που ερμηνεύει και αναπτύσσει την δύναμη των ιδεών.

Το ιμπεριαλιστικό πλαίσιο ενσωματώνει τόσο τη σημασία του έθνους, του κράτους, του στρατού, των ιδεών του πατριωτισμού / εθνικισμού όσο και της παγκοσμιοποίησης, του κοσμοπολιτισμού, της ΕΕ, του ΝΑΤΟ κ.λ.π.

Απέναντι στο συστημικό πλαίσιο χρειάζεται να διεκδικηθεί και να κερδηθεί η ανεξαρτησία των θέσεων της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Ανεξαρτησία θέσεων σημαίνει ότι δεν μπορούν να βρίσκονται στην ίδια πλευρά με τις αστικές, ιμπεριαλιστικές επιλογές είτε εθνικιστικές είτε «κοσμοπολίτικες».

Οι αντικαπιταλιστικές θέσεις που βασίζονται στις επαναστατικές, σοσιαλιστικές, διεθνιστικές ιδέες εξασφαλίζονται και αποκτούν πραγματική ισχύ από την μαζική πολιτική που διεκδικεί να τις μετατρέψει σε ιδέες του εργατικού, λαϊκού κινήματος και ευρύτερα. Επομένως η πολιτική και ιδεολογική διεκδίκηση του μαζικού κοινωνικού ακροατηρίου από την αντικαπιταλιστική Αριστερά στην περίοδο αποκτά κρίσιμη σημασία και ως πολιτική επιλογή έχει συγκεκριμένες υποχρεώσεις και συνέπειες.

Στο άλλο, μέχρι πρότινος άλυτο, «εθνικό θέμα» το οποίο εν τέλει διευθετήθηκε με τους όρους του ιμπεριαλισμού, το «Μακεδονικό», παρουσιάστηκε η εικόνα ενός κοινωνικού και πολιτικού διχασμού ανάμεσα στο «ναι» και στο «όχι» στην συμφωνία των Πρεσπών. Το ένα τμήμα χαρακτηρίστηκε από την απαίτηση να «προσκυνήσουν ως το έδαφος» οι γείτονες προκειμένου να μπουν στο ΝΑΤΟ (χωρίς καμία αναφορά στο «Μακεδονία») και το άλλο από την απαίτηση να «προσκυνήσουν ως την ... μέση» (δηλαδή με το όνομα Βόρεια Μακεδονία). Βεβαίως οι οργανώσεις της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς που πήραν την μία ή την άλλη θέση καμία σχέση δεν είχαν με αυτές τις απαιτήσεις. Επέλεξαν μεταξύ της αντιιμπεριαλιστικής ή της διεθνιστικής αιχμής/ προτεραιότητας. Εντούτοις αυτό δεν αρκούσε για να ξεχωρίσουν στα μάτια της μείζονος κοινωνίας. Εδώ το ζήτημα καθορίστηκε από την πολιτική ισχύ και οδήγησε σε ένα δίλημμα «win – win» για το σύστημα και την κυρίαρχη ιδεολογία.

Στις εποχή μας, πιστεύουμε ότι η ήττα και η δεξιά κατρακύλα της Σοσιαλδημοκρατίας διαμορφώνει μία συνθήκη, ταυτόχρονα, ήττας της μαζικής ρεφορμιστικής Αριστεράς αλλά και πρόκλησης για τη διεκδίκηση της θέσης της από την ριζοσπαστική, αντικαπιταλιστική Αριστερά. Μάλιστα στα λεγόμενα «εθνικά ζητήματα» και ιδιαίτερα στο «ελληνοτουρκικό» η ήττα αυτή δεν έχει κανένα αριστερό χαρακτηριστικό. Μόνο την ευκαιρία της διεκδίκησης της διεθνιστικής και αντιμιλιταριστικής, ταξικής αντίληψης της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς σε μαζική κλίμακα.

Με στέρεη βάση τις ιδέες του εργατικού διεθνισμού και με μέτωπο στον εθνικισμό αλλά και σε κάθε εκδοχή ή έκφραση του ιμπεριαλισμού οφείλουμε να συνδέσουμε αυτή την συζήτηση με την αναζήτηση της συγκέντρωσης της δύναμης της ριζοσπαστικής και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς και την διεκδίκηση της μαζικής αντικαπιταλιστικής πολιτικής στις σύγχρονες συνθήκες.