Σφίγγει η μνημονιακή «θηλιά» στην Τοπική Αυτοδιοίκηση

Παρά τις καθιερωμένες ομιλίες υπουργών και πολιτικών αρχηγών, τις θεματικές συζητήσεις και το «σόου» με τις φραστικές αντιπαραθέσεις στη λήξη των εργασιών (κυρίως ανάμεσα στους δεξιούς δημάρχους της πλειοψηφίας και τους συριζαίους απολογητές της κυβέρνησης), δεν προέκυψε -τελικά- τίποτα ουσιώδες για τη βελτίωση του πλαισίου λειτουργίας των δήμων.

Πέραν των γενικόλογων αναφορών, για αλλαγή του «Καλλικράτη» και για «τη ριζοσπαστική μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης», η μόνη ξεκάθαρη άποψη που έχει διατυπωθεί από κυβερνητικής πλευράς είναι η καθιέρωση της απλής αναλογικής στις εκλογές των δημοτικών συμβουλίων. Και πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, όταν η αντίληψη της «συνέχειας του κράτους» και της υποταγής στο «ρεαλισμό» διαπνέουν τις κυβερνητικές παρεμβάσεις και στην Τ.Α.

Αν και από θέση αρχής, η υιοθέτηση της απλής αναλογικής είναι σωστή, ο τρόπος υλοποίησης που φέρεται να προκρίνεται αποτελεί τυπικό δείγμα της γνωστής τακτικής: «βγάζω αριστερό φλάς, για να στρίψω δεξιά». Όπως υποστηρίζουν τα αρμόδια υπουργικά στελέχη, στόχος του νέου εκλογικού συστήματος είναι να διαμορφωθεί «κουλτούρα συνεργασιών και συναινέσεων». Με διαφορετικά λόγια, η κατεύθυνση λύσεων «εθνικής ενότητας» που προκρίνεται από διάφορες καθεστωτικές φωνές στην κεντρική πολιτική σκηνή, επιχειρείται να δοκιμαστεί σε επίπεδο δήμων, μέσω της αναποτελεσματικής συγκυβέρνησης δημοτικής αρχής και δημοτικών συμβούλων. Για παράδειγμα, ένας αριστερός υποψήφιος δήμαρχος, θα πρέπει να μπει σε συνδιαλλαγή με κάθε είδους δημοτικούς παράγοντες και λοιπές «δημοκρατικές δυνάμεις» για να μπορέσει να ασκήσει διοίκηση, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Η παραπάνω πρόταση, μαζί με τα υπόλοιπα ζητήματα του επικείμενου νομοσχεδίου για τους ΟΤΑ, την υποχρηματοδότηση και τις προβλέψεις για την κινητικότητα, πυροδότησαν και τους λεονταρισμούς του προέδρου του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ Γ. Πατούλη (ΝΔ), όπως και άλλων συνέδρων. Αντιδράσεις που κινούνται σε «λελογισμένα» όρια βέβαια, γιατί αύριο-μεθαύριο, μπορεί απέναντι στην ΚΕΔΕ να είναι και ο Κυριάκος. Ο τελευταίος άλλωστε, από το βήμα του συνεδρίου, μίλησε ανοιχτά για έναν «μηχανισμό συμμόρφωσης» των δημοτικών υπαλλήλων και για συγχώνευση-κατάργηση φορέων. Οι παρατάξεις της Αριστεράς απείχαν από τις «ψηφοφορίες», αποφεύγοντας να νομιμοποιήσουν το τσίρκο που στήθηκε στο τέλος του συνεδρίου.

Τα τελευταία χρόνια, ο «Καλλικράτης», σε συνδυασμό με τις μνημονιακές πολιτικές, έχουν ακρωτηριάσει τους δήμους. Στον κρατικό προϋπολογισμό του 2017 προβλέπεται μείωση κονδυλίων κατά 214 εκατ. ευρώ για τους ΟΤΑ, όταν σε σχέση με το 2010, οι ΟΤΑ έχουν απολέσει πόρους 60-65%. Δεκάδες δήμοι αυτό το διάστημα αδυνατούν να καταρτίσουν (ισοσκελισμένους) προϋπολογισμούς (3 δήμοι βρίσκονται ήδη σε επιτροπεία), ενώ πλέον υποχρεούνται να καταβάλουν ΕΝΦΙΑ και φόρο εισοδήματος, την ώρα που στερούνται πολύτιμα έσοδα.

Μόνο με το τελευταίο νομοσχέδιο που προσφέρει διάφορες «διευκολύνσεις» στον κόσμο της επιχειρηματικότητας και άρει «γραφειοκρατικές αγκυλώσεις» (sic), εισάγεται ο θεσμός της «γνωστοποίησης» από τον επιχειρηματία ως μοναδική υποχρέωση για την ίδρυση μιας επιχείρησης. Έτσι χάνονται βασικά δημοτικά έσοδα και καταργείται το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο που όριζε ως υποχρεωτική τη διαδικασία της προέγκρισης από τον εκάστοτε δήμο, αλλά και άλλες αδειοδοτήσεις, όπως την άδεια μουσικής, ενώ καταργείται και ο προληπτικός έλεγχος από τις υγειονομικές υπηρεσίες. Ως αντιστάθμισμα, στο νέο θεσμικό πλαίσιο για τους δήμους, προτείνεται να δοθεί εξ’ ολοκλήρου το αντιλαϊκό χαράτσι του ΕΝΦΙΑ στην Τ.Α, με δικούς της  μηχανισμούς είσπραξης. Η πλειοψηφία του Δ.Σ της ΚΕΔΕ, αποδέχεται αυτή τη λογική, με την προϋπόθεση ο φόρος να μην ονομάζεται ΕΝΦΙΑ, μιας και δεν ακούγεται όμορφα.

Τα μεγάλα κενά στο προσωπικό, αποτελούν ακόμα μια «πληγή» για τους δήμους, υποβαθμίζοντας κρίσιμες υπηρεσίες για τις τοπικές κοινωνίες. Το μνημονιακό μέτρο 1/5, για τις αποχωρήσεις-προσλήψεις, ουσιαστικά δεν τηρείται. Συγχρόνως, 5 διαφορετικά εποπτικά όργανα που ασκούν ελέγχους σκοπιμότητας ενισχύουν τη γραφειοκρατία και στοχεύουν σχεδόν αποκλειστικά στη συγκράτηση δαπανών, με αιχμή το «Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας», το οποίο επί ΣΥΡΙΖΑ μετατρέπεται σε μόνιμο μηχανισμό επιτήρησης και περικοπών. Η πεπατημένη των ΣΔΙΤ φαίνεται να υιοθετείται και στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων, όπως δείχνουν και όσα συμβαίνουν στις Περιφέρειες.

Στα θετικά του συνεδρίου η εμφάνιση μιας νέας παράταξης («Συντονισμός Αιρετών»), έπειτα από διάσπαση  της Ριζοσπαστικής Αυτοδιοικητικής Πρωτοβουλίας, η οποία πρόσκειται στον ΣΥΡΙΖΑ. Στη νέα αυτή παράταξη συμμετέχουν κατά κύριο λόγο αιρετοί που έχουν αναφορά στη ΛΑΕ και σε άλλες δυνάμεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς, ενώ μέσα στην άνοιξη του 2017 προγραμματίζεται και η πρώτη πανελλαδική συνδιάσκεψή της.

Το στοίχημα για τα μαχητικά δημοτικά σχήματα, τους αγωνιστές δημάρχους και συμβούλους, παραμένει. Χρειαζόμαστε όσο ποτέ μια Τ.Α. συντονιστή των διεκδικητικών αγώνων και της κοινωνικής αλληλεγγύης σε κάθε περιοχή. Με τους εργαζόμενους και τους κατοίκους στην πρώτη γραμμή. Μια Τ.Α. που θα αντισταθεί στις απολύσεις και τις ιδιωτικοποιήσεις στους ΟΤΑ, στη μνημονιακή «θηλιά» που σφίγγει όλο και πιο πολύ. Που θα συνδράμει το κίνημα κατά των πλειστηριασμών, που θα υπερασπιστεί αταλάντευτα τους φτωχούς, τους πρόσφυγες και θα εξασφαλίσει αξιοπρεπείς κοινωνικές υπηρεσίες για όλους τους δημότες.