Το βολικό και πικρά διδακτικό φινάλε στο Game of Thrones

Το Game of Thrones υπήρξε ένα τηλεοπτικό και επομένως πολιτιστικό φαινόμενο της εποχής μας. Για οκτώ χρόνια, σε οκτώ κύκλους, αναπαραστάθηκε το μυθικό σύμπαν ενός φανταστικού παρελθόντος μιας κοσμοβριθούς ηπείρου, του Γουέστερος, που την συναποτελούσαν επτά, άλλοτε αλληλοσπαρασσόμενα και άλλοτε χαλαρά συνομοσπονδιοποιημένα και ενωμένα βασίλεια, κάτω από το στέμμα ενός βασιλιά. Δορυφορικά σε αυτή την ήπειρο υπάρχουν νησιά και χώρες, που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο και από τη μία ή την άλλη εμπορική και θαλάσσια οδό είναι εξαρτώμενα από το Γουέστερος, οικονομικά και πολιτικά.

Αυτή η αντιπαράθεση ανάμεσα στο Γουέστερος ως το κέντρο του πολιτικού και οικονομικού κόσμου και τον Νότο και την Ανατολή, που καταφτάνει με τα καράβια και τους δράκους της Καλίσι Νταινέρις Ταργκάριεν είναι ένας από τους πλέον εξόφθαλμους συμβολισμούς της σειράς - η Δύση και ο Βορράς του Γουέστερος, που μπορούσε να λύνει τις εσωτερικές και αιματηρές διαφορές του αποσπώντας χρυσάφι, μισθοφόρους και σκλάβους από την περιφέρεια, δεν άντεχε και δεν ανεχόταν την αποβίβαση και τη διεκδίκηση του θρόνου του από τους απόκληρους και τους «βάρβαρους» που έφταναν στις ακτές του. Και ας χρωστούσε σε αυτούς, την ευημερία, τον πλούτο και εντέλει τη διάσωσή του από την επιδρομή των Νεκρών.

Το φινάλε της σειράς και συνολικά ο 8ος κύκλος απογοήτευσαν, λένε και γράφουν, πολλούς. Άλλοι είδαν υπαρκτές, είναι η αλήθεια, σεναριακές αδυναμίες, άλλοι διέκριναν και πάλι σωστά, σκηνοθετικές ακροβασίες, άλλοι έκριναν,όχι άδικα, πως το τέλος βασίστηκε σε σαθρά θεμέλια, καθώς δεν βασιζόταν στα βιβλία που ούτως ή άλλως, ποτέ δεν έγραψε ο Μάρτιν για να ολοκληρώσει την επική εξάβιβλο του Τραγουδιού της Φωτιάς και του Πάγου.

Η μεγάλη απογοήτευση όμως έγκειται στο γεγονός πως δεν συντελέστηκε η μεγάλη, τελευταία ανατροπή. Ή μήπως έγινε έστω ως τελευταίο, δύσκολο, πικρό και διδακτικό αλλά ταυτόχρονα βολικό και αντιδραστικό φινάλε σε μια σειρά που καθήλωσε εκατομμύρια τηλεθεατές;

Οι απελευθερωμένοι λαοί του Νότου και της Ανατολής, οι στρατοί των σκλάβων που καθοδηγήθηκαν από μια γυναίκα, δεν επικράτησαν στο τέλος. Ας θυμηθούμε εδώ πως η Ταργκάριεν αρχικώς προοριζόταν ως νύφη-τρόπαιο και σκλάβα ενός «βάρβαρου» Καλ, στην ανοίκεια διαπραγμάτευση του αδερφού της για τον Σιδερένιο Θρόνο για να τιμηθεί όσο κανένας από τους «βάρβαρους» σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον και να εξελιχθεί σε απελευθερώτρια των ταπεινωμένων και των σκλαβωμένων στους Κόλπους των Δουλεμπόρων, τα λιμάνια και τα στρατόπεδα της υποταγής και των εξευτελισμών.

Στους τόπους που οι σκλάβοι έσπασαν τις αλυσίδες τους - μια από τις συγκλονιστικότερες σκηνές του σκηνοθετικά μέτριου 8ου κύκλου ήταν ακριβώς αυτή της υπενθύμισης πως η περιουσία μιας πολύγλωσσης, ευγενικής, αισθαντικής και μορφωμένης, πολιτιστικά και ηθικά «βάρβαρης» για τους «ανώτερους» και «καλύτερους» Γουεστερίτες, Μισάντεϊ, που εκτελέστηκε, σφάχτηκε καλύτερα σαν τραγί στις πύλες του Κινγκς Λάντινγκ, ήταν αποκλειστικά οι σπασμένες αλυσίδες της.

Το Κινγκς Λάντινγκ... Σε όλους τους προηγούμενους κύκλους, η πρωτεύουσα των Επτά Βασιλείων, η Γη του Βασιλιά, το κέντρο του σύμπαντος, ο χώρος που στεγάζει τον Σιδερένιο Θρόνο και διεκδικείται από όλους τους αντιμαχόμενους, μένει απρόσβλητο από τους πολέμους, τις δυστυχίες και τα δεινά που σκορπούν οι εκάστοτε κάτοχοι του θρόνου.

Ο λαός του σε γενικές γραμμές παραμένει αδιάφορος για τα πολιτικά πράγματα, προστατευμένος πίσω από τα τείχη της πόλης, παραδομένος στις τρυφηλές απολαύσεις και τις μικρές δυσκολίες μιας ασήμαντης καθημερινότητας, χωρίς φοβερές διακυμάνσεις και άβολα σκαμπανεβάσματα.

Την ώρα που γύρω-γύρω φλέγεται το σύμπαν από τον Βορρά έως το Πέντος, στο Κινγκς Λάντινγκ μοιράζουν τίτλους, χωράφια, κάστρα, μπαινοβγαίνουν σε καπηλειά και πορνεία, εκστρατεύουν στα άλλα βασίλεια από θέση ισχύος, για τη λεηλασία, τα λάφυρα, την καταστροφή των γειτόνων τους, που χάνουν τη ζωή, τα σπίτια, τις οικογένειες και την αξιοπρέπειά τους, όταν οι διαταγές του όποιου βασιλιά βάζουν στο στόχαστρο τους ανυπάκουους άρχοντες και χωρικούς, στα άλλα βασίλεια και ανεξαιρέτως.

Και όταν κινδυνεύει η ύπαρξη της ανθρωπότητας του Γουέστερος από τη σαρωτική κάθοδο του στρατού των Νεκρών, δεν ξεκούνάνε από τη θέση τους-έχουν άλλους για να βγάλουν το φίδι από την τρύπα...

Όλα αυτά συναποτελούσαν την κοινωνία του Κινγκς Λάντινγκ σε όλους τους κύκλους, με μια εξίσου συμβολική και διδακτική εξαίρεση - όταν τα ηνία στη συνείδηση των κατοίκων της Γης του Βασιλιά, τους δρόμους και τα καταγώγια της πρωτεύουσας, τα παίρνει προσωρινά μια παραθρησκευτική, πουριτανική οργάνωση, τα Σπουργίτια, που αποπειράθηκαν να διαβρώσουν και να ανατρέψουν τη βασιλική κυριαρχία του οίκου των Λάνιστερ εγκαθιστώντας όμως μια σκοταδιστική και θρησκόληπτη τυραννία ενός ημιπαράφρονα ιερωμένου.

Μετά από αυτά, αναρωτιέται κανείς εύλογα αν η πύρινη λαίλαπα που εξαπολύει η Καλίσι εξ ουρανού, αξίζει ή όχι ως τιμωρία σε έναν τέτοιο λαό, πέρα από τις συνεχείς κινήσεις της σκηνοθετικής κάμερας αποκλειστικά ανάμεσα σε γυναικόπαιδα, που τρέχουν αλλόφρονα να σωθούν από τη δρακόντεια βροχή της φωτιάς, που πέφτει ανεξαιρέτως...

Στους ερειπιώνες και τα αποκαΐδια, δεν στέκεται βασιλεία ακόμη και αυτής της βασίλισσας που απελευθέρωσε τους σκλάβους για να τους κάνει «τυράννους» των παλαιών κυρίων τους, όσο και αν υπηρέτησε αυτή το «καλό», σε κάθε της βήμα και φράση, σε κάθε της απόφαση και πτήση, μας λέει το τελευταίο επεισόδιο και η Καλίσι βρίσκει τον θάνατο από το χέρι του αγαπημένου «καλού» όλων των κύκλων, του μπάσταρδου που θα μπορούσε να γίνει βασιλιάς για να προτιμήσει να εξοριστεί για δεύτερη φορά στη Νυχτερινή Φρουρά και για να ακολουθήσει εν συνεχεία τον δρόμο της καρδιάς του, για τρίτη φορά, παρακούοντας τις άνωθεν εντολές, τον νομαδικό δρόμο των Ελεύθερων Ανθρώπων πέρα από το Τείχος και την εξουσία του όποιου βασιλιά και τυράννου, ανεξαρτήτως οίκου και εμβλημάτων, προθέσεων και πράξεων, καταγωγής και ονόματος.

Πίσω όμως, δεν μπορεί να μείνει κενό εξουσίας. Η φύση και των ανθρώπων, απεχθάνεται τα κενά.

Ο Σιδερένιος Θρόνος έχει λιώσει, έχει γίνει ρυάκι μετάλλου και έχει διαλυθεί οριστικά από την καθαρτήρια φωτιά του δράκου, που πετά με τη σορό της Καλίσι για να επιστρέψει στη γη των θριάμβων και των ελπίδων, στη γη της εξέγερσης-στα ανατολικά, εκεί όπου ξεκίνησαν όλα.

Τον ίδιο θαλάσσιο δρόμο, για την Ανατολή της ελπίδας κα τον Νότο της ερήμου, ακολουθούν και τα πλοία των στρατών των σκλάβων, που ακολούθησαν την απελευθερώτρια στη γη της επαγγελίας.

Το συμβούλιο των αρχόντων του Γουέστερος, ξανά εν αγνοία του «λαού», αντικαθιστά και αποκαθιστά τον ατσάλινο θρόνο των βασιλείων, του αίματος και των σπαθιών με την ξύλινη, αναπηρική πολυθρόνα του Μπραν Σταρκ, που παρατά τη γλώσσα της πολυδιάστατης σοφίας για να μιλήσει τη γλώσσα της κυνικής εξουσίας.

Οι Σταρκ... Η Σάνσα, από αθώο και ήσυχο «πουλάκι» εξελίσσεται στην ψυχρή υπολογίστρια-βασίλισσα του Βορρά, την καλύτερη μαθήτρια του Μικροδάχτυλου, που δεν έχει ζήσει αρκετά για να χειροκροτήσει το δημιούργημά του.

Ο Μπραν αναλαμβάνει βασιλιάς, ένας διακοσμητικός βασιλιάς που αποχωρεί από την αίθουσα του υπουργικού του συμβουλίου, προκειμένου αυτό να πάρει όλες τις κρίσιμες αποφάσεις, στο όνομα του νέου βασιλιά, της τάξης και της κανονικότητας, που αποκαταστάθηκαν σκηνοθετικά ταχέως έπειτα από τις φωτιές της Καλίσι.

Ένα υπουργικό συμβούλιο, που συναποτελείται από τον πανταχού παρόντα τελευταίο των Λάνιστερ, που πρώτο μέλημά του είναι να δανειστεί από τη Σιδερένια Τράπεζα ώστε να επανεκκινήσει (τόσο καταπληκτικά!) η ύπαρξη, νέου, δυσβάσταχτου βασιλικού χρέους, έναν πρώην λαθρέμπορο με έφεση αφενός στις αλλαγές αφεντικών την κατάλληλη στιγμή και αφετέρου, στις κοινότοπες συμβουλές που θα χάιδευαν προκαταβολικά τα αυτιά των εκάστοτε εργοδοτών του, έναν πρώην κλέφτη, φονιά και μαστροπό που έχει αναλάβει (τόσο υπέροχα!) άρχοντας του θησαυροφυλακίου, δηλαδή υπουργός Οικονομικών (!) και δυο χρήσιμους ηλίθιους, που σε όλους τους κύκλους γλίτωσαν από τους κινδύνου και τον θάνατο, κυρίως λόγω της βλακείας και της αγαθότητάς τους.

Έτσι καλύπτεται το κενό εξουσίας στη γη του Γουέστερος...

Για όσους αρνήθηκαν θρόνους και καρέκλες εξουσίας, για όσους εξεγέρθηκαν ή επαναστάτησαν, για όσους τρέφουν ελπίδες ή σιχάθηκαν όσα συντελέστηκαν στις αιματηρές αντιπαραθέσεις για τον Σιδερένιο Θρόνο, για όσους λογίζονται και καταχωρίζονται στους «καλούς», απομένει ο δρόμος της εξορίας και της απουσίας. Της αναχώρησης.

Οι στρατοί των σκλάβων και των «βαρβάρων» επιστρέφουν στη γη τους, ο Τζον Σνόου γυρίζει την πλάτη στο Τείχος και χάνεται στα χιονισμένα δάση του Βορρά και των Ελεύθερων Ανθρώπων... Πάνε κάπου στα σίγουρα, στα γνωστά λημέρια. Δεν ρισκάρουν πια.

Και η Άρια Σταρκ επιβιβάζεται σε ένα πλοίο για τη θάλασσα δυτικά του Γουέστερος, στο άγνωστο και το αφανές. Κάποιοι ρισκάρουν ακόμη. Οι πιο νέοι, οι πιο τολμηροί.

Πίσω, στο Κινγκς Λάντινγκ και τα Επτά Βασίλεια, όλα άλλαξαν και όλα έμειναν τα ίδια, σε ένα πικρά διδακτικό και καθοριστικά βολικό φινάλε μιας κατά τά άλλα, πολλά υποσχόμενης τηλεοπτικής σειράς.