Ποιοι/ές δε θέλουν δεσμευτικό ΠΕΣΔΑ στην Αττική και γιατί;

 Στη συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου Αττικής, την Πέμπτη 8/10/2015, υπερψηφίστηκε το σχέδιο της αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ από την πλειοψηφούσα παράταξη, από την παράταξη του κ. Κουμουτσάκου και κάποια μικρότερα περιφερειακά σχήματα. Η παράταξη του κ. Σγουρού ψήφισε λευκό. Καταψήφισαν η «Λαϊκή συσπείρωση», η «Αντικαπιταλιστική ανατροπή στην Αττική», η «Ελληνική αυγή» και οι περιφερειακοί σύμβουλοι Νικολιδάκη, Βασιλάκη και Μαντάς, που διαφοροποιήθηκαν από τη στάση της παράταξης «Δύναμη ζωής».

Η έντονη κριτική που ασκήθηκε στο στάδιο της διαβούλευσης, οι παρεμβάσεις των κινηματικών πρωτοβουλιών στην ίδια τη συνεδρίαση, αλλά και οι ουσιαστικές παρατηρήσεις για τις σοβαρές παραλείψεις του σχεδίου της αναθεώρησης από τις αρμόδιες υπηρεσίες της περιφέρειας (περιβάλλοντος και χωρικού σχεδιασμού), του υπουργείου εσωτερικών και του υπουργείου ενέργειας και περιβάλλοντος έπεσαν στο κενό.

Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η εισηγητική παρέμβαση της κ. Δούρου, η οποία αξίζει να διαβαστεί, αφού αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αντιστροφής της πραγματικότητας. Η κ. Δούρου περιέγραψε μια εικονική πραγματικότητα και όχι το εξόχως προβληματικό σχέδιο αναθεώρησης, που όλοι μας διαβάσαμε. Προκειμένου να καλύψει τις ανεπάρκειες του σχεδίου αναθεώρησης, προχώρησε σε μια ωραιοποίηση της διαδικασίας εκπόνησης τοπικών σχεδίων διαχείρισης από τους δήμους, που, ωστόσο, βρίσκεται ακόμη σε εμβρυακό επίπεδο και ταλανίζεται από την απάθεια και την αδιαφορία σημαντικού μέρους αυτοδιοικητικών.

Με διασφαλισμένη την υποστήριξη ή την ανοχή στο σχέδιο της αναθεώρησης των παρατάξεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, η κ. Δούρου επέλεξε να επιτεθεί σε όσους άσκησαν κριτική από τη σκοπιά της υπεράσπισης του μοντέλου της αποκεντρωμένης διαχείρισης, φωτογραφίζοντας σε πολλές περιπτώσεις την ΠΡΩΣΥΝΑΤ και κάνοντας το άσπρο μαύρο. Επιβεβαιώθηκε η εκτίμηση της ΠΡΩΣΥΝΑΤ πως πρόκειται για «μη σχέδιο» και, ταυτόχρονα παραμένει αναπάντητο το ερώτημα αν, πότε και με ποιες διαδικασίες θα αποκτήσει την οριστική του μορφή ο ΠΕΣΔΑ. Δυστυχώς, η πλειοψηφία του περιφερειακού συμβουλίου επέλεξε συνειδητά την επικύρωση ενός μη δεσμευτικού περιφερειακού σχεδιασμού, που σε συνθήκες έντονης μνημονιακής πίεσης είναι απολύτως σαφές ποια πλευρά θα ευνοήσει.

Συνεπώς, θα πρέπει με πολιτικούς όρους να απαντηθεί το ερώτημα: ποιοι/ες και γιατί δε θέλουν δεσμευτικό σχεδιασμό;

Το πλήρες κείμενο του σχολιασμού εδώ:

http://prosynat.blogspot.gr/2015/10/blog-post.html

Παρέμβαση της ΠΡΩΣΥΝΑΤ

στη συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου Αττικής για την αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ

Στη διαχείριση των αστικών αποβλήτων είναι κυρίαρχη η περιφερειακή και η τοπική διάσταση. Γι αυτό και οι μεγαλύτερες συγκρούσεις γίνονται στο επίπεδο των περιφερειακών σχεδιασμών, ενώ στο προσεχές μέλλον θα γίνονται και στο επίπεδο των τοπικών σχεδιασμών. Για τον ίδιο λόγο, στο επίπεδο αυτό ξεκαθαρίζουν και οι βασικές διαφορές στις πολιτικές και στις στρατηγικές που εφαρμόζονται ή προτείνεται να εφαρμοστούν. Αν αυτό είναι αλήθεια, άλλο τόσο αλήθεια είναι ότι οι περιφερειακοί και οι τοπικοί σχεδιασμοί δεν είναι ανεξάρτητοι, ούτε μένουν ανεπηρέαστοι, τόσο από τον εθνικό σχεδιασμό, όσο και από το γενικότερο οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον.

Ως προς το πρώτο ζήτημα θα είχαμε κάθε λόγο να αισθανόμαστε μια σχετική ικανοποίηση, αφού ο νέος εθνικός σχεδιασμός (ΕΣΔΑ) έχει υιοθετήσει το βασικό πυρήνα των διεκδικήσεών μας (αποκεντρωμένη διαχείριση με έμφαση στην προδιαλογή, θεσμοθέτηση των τοπικών σχεδίων διαχείρισης, απόρριψη της καύσης σαν βασικού εργαλείου διαχείρισης, ριζική αναθεώρηση του πλαισίου της ανακύκλωσης, αντιμετώπιση των εσόδων της ανακύκλωσης σαν δημόσιου πόρου, δημόσιος χαρακτήρας της διαχείρισης, εθνικός φορέας για τη διαχείριση των αποβλήτων κλπ.). Δυστυχώς, την ικανοποίηση αυτή τη μετριάζει το γεγονός ότι το νέο ΕΣΔΑ παραμένει ακατοχύρωτο νομικά, τα μέτρα που είναι απαραίτητα για την υλοποίησή του είναι ακόμη στα χαρτιά και η, απαραίτητη από το νόμο, στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση δεν έχει καν ξεκινήσει. Η κυβέρνηση έχει την υποχρέωση να λύσει άμεσα αυτά τα προβλήματα, για να μην επικρέμεται διαρκώς η πιθανότητα της ακύρωσης του ΕΣΔΑ.

Ως προς το δεύτερο ζήτημαδεν είναι μυστικό ότι έχουμε μπει σε ένα νέο, επώδυνο μνημονιακό τούνελ και θα ήμασταν πολιτικά αφελείς αν δεν προετοιμαζόμασταν για ένα νέο κύμα πιέσεων για να ανατραπεί ότι κερδήθηκε και για να ξαναγυρίσουμε στην εποχή που αλώνιζε περιφέρειες και δήμους ο αξιότιμος κ. Φούχτελ, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Οι προϋποθέσεις για μια ριζική στροφή στη διαχείριση των αποβλήτων

Με αυτά τα δεδομένα, η αναχαίτιση του «ρεβανσισμού» των εργολάβων και η ριζική στροφή στη διαχείριση των αποβλήτων στην περιφέρεια Αττικής μπορεί να υλοποιηθεί μόνο στη βάση κάποιων προϋποθέσεων, κυριότερες των οποίων θεωρούμε ότι είναι:

• Αυτοί που θα κληθούν να υλοποιήσουν ένα νέο μοντέλο να πιστεύουν ειλικρινά σε αυτό και να έχουν την πολιτική βούληση να το υποστηρίξουν.
• Να υπάρχουν συγκροτημένοι και με σαφή προσανατολισμό περιφερειακοί και τοπικοί σχεδιασμοί.
• Η κοινωνία να βρίσκεται σε εγρήγορση, να έχει ενιαία αντίληψη αντιμετώπισης του προβλήματος, με κριτήρια συλλογικού συμφέροντος και να απομονώνει αποφασιστικά τις τοπικιστικές και συντηρητικές αντιλήψεις στο εσωτερικό της.

Υπάρχουν, άραγε, αυτές οι προϋποθέσεις και σε ποιο βαθμό;

1. Έχουμε σοβαρούς λόγους να πιστεύουμε ότι σημαντικό μέρος των αιρετών σε δημοτικό και περιφερειακό επίπεδο είναι επιφυλακτικό και κουμπωμένο απέναντι στη λογική της αποκεντρωμένης διαχείρισης, ενώ μια καθόλου ευκαταφρόνητη μερίδα τους βρίσκεται απέναντι και αγωνίζεται για να αποτύχει. Φαίνεται, επίσης, ότι υπάρχει μια καθολική απάθεια και αδιαφορία για το πιθανότατο ενδεχόμενο η Αττική να αντιμετωπίσει φαινόμενα ακραίας κρίσης στο άμεσο μέλλον. Το να πιστέψει, όμως, κάποιος/α σε μια ιδέα ή σε ένα σχέδιο και να επιδείξει την αντίστοιχη πολιτική βούληση δε λύνεται με μια ψηφοφορία στο περιφερειακό ή στα δημοτικά συμβούλια. Ή υπάρχει ή δεν υπάρχει. Οπότε, αρκούμαστε σαν κατακλείδα στη διαπίστωση ότικαι στην τρέχουσα αυτοδιοικητική περίοδο δεν έχουμε πειστεί ότι υπάρχει η αναγκαία πολιτική βούληση, για να ξεφύγουμε από την πεπατημένη.

2. Το σχέδιο της αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ, που έχει τεθεί σε διαβούλευση, με όρους τεχνικούς και επιστημονικούς δεν είναι καν σχέδιο. Είναι έκθεση ιδεών και, μάλιστα, κακών ιδεών σε πολλά ζητήματα. Παρά την αναγκαστική προσαρμογή με βασικούς στόχους του ΕΣΔΑ (προδιαλογή υλικών, μείωση της δυναμικότητας των μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων), στηρίζεται σε αντιλήψεις βγαλμένες από τη «ναφθαλίνη», τις αντιλήψεις, δηλαδή, που καθορίζουν και το υφιστάμενο συγκεντρωτικό καθεστώς διαχείρισης και οδηγούν στην αναπαραγωγή του. Η πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται σαν θεσμός μειωμένης ευθύνης και δυνατοτήτων.Δεν αξιολογούνται και δεν ενσωματώνονται κι αυτές οι λίγες θετικές προβλέψεις των ΤΣΔ. Η ανακύκλωση θα συνεχίσει να λειτουργεί με τα γνωστά και απαξιωμένα ιδιωτικά «συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης» (ΣΕΔ). Όλα τα βασικά ρεύματα αποβλήτων, ακόμη και των προδιαλεγμένων, προβλέπεται να οδηγούνται σε κεντρικές μονάδες διαχείρισης. Συνεχίζεται η λογική των ΣΜΑ. Ξαναμπαίνουν, άκριτα, στο τραπέζι οι χωροθετήσεις του υφιστάμενου ΠΕΣΔΑ, ενώ δεν υπάρχει η παραμικρή πρόβλεψη για τις νέες υποδομές που χρειάζονται. Συντηρείται στο διηνεκές η εγκατάσταση της Φυλής και προδιαγράφεται η επέκτασή της. Αποκρύπτεται το τι σχεδιάζεται στο Γραμματικό.

Προβληματικό αποδεικνύεται και το περιεχόμενο των περισσότερων τοπικών σχεδίων διαχείρισης. Περιορίζονται σε επιδερμικές και περιφερειακές δραστηριότητες και σε πολύ λίγες περιπτώσεις κάνουν λόγο για δημοτικές ή διαδημοτικές υποδομές υποδοχής και διαχείρισης των ανακυκλώσιμων υλικών και των προδιαλεγμένων οργανικών. Και προφανώς κουβέντα δε γίνεται για την τύχη των υπολειμματικών σύμμεικτων και για τη διάθεση του υπολείμματος.

Με αυτά τα δεδομένα, η υπερψήφιση του σχεδίου αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ, με τη μορφή που έχει σήμερα, από το περιφερειακό συμβούλιο Αττικής θα σημάνει μια σοβαρή οπισθοχώρηση και θα βάλει σε κίνδυνο τα θετικά βήματα που έγιναν με την έγκριση του νέου εθνικού σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων (ΕΣΔΑ), ακόμη και με αυτήν την πρωτόλεια προσπάθεια εκπόνησης, για πρώτη φορά, τοπικών σχεδίων διαχείρισης από τους δήμους της Αττικής. Επιπλέον, οι στρεβλώσεις και τα τεράστια κενά που έχει, μέσα στο συνεχιζόμενο μνημονιακό περιβάλλον, δημιουργούν προϋποθέσεις να επανέλθουν τα φιλοεργολαβικά σχέδια του πρόσφατου παρελθόντος, με την ίδια ή παραπλήσια μορφή.

Ζητάμε από το περιφερειακό συμβούλιο να αναβάλλει τη λήψη απόφασης και από τη διοίκηση της περιφέρειας και τον ΕΔΣΝΑ να αναδιαμορφώσουν το σχέδιο της αναθεώρησης, με τρόπο που θα αναιρεί τις προβληματικές πτυχές του και θα το κάνει συμβατό με το νέο ΕΣΔΑ και με την αντίληψη της δημόσιας, οικονομικής, ήπιας, αποκεντρωμένης διαχείρισης, με έμφαση στην προδιαλογή των υλικών. Την τελική έγκριση του ΠΕΣΔΑ θα πρέπει να την ακολουθήσει διαδικασία διόρθωσης των τοπικών σχεδίων διαχείρισης, μέχρι το τέλος του έτους.

3. Ο ρόλος της κοινωνίας και των συλλογικών σχημάτων που την εκφράζουν θα είναι καθοριστικός. Με την προϋπόθεση ότι συζητιούνται ανοιχτά όλα τα ζητήματα και διασφαλίζεται η ελάχιστη αναγκαία συναντίληψη, που εξακολουθεί να περιλαμβάνεται στα ζητούμενα, παρά τα τεράστια βήματα που έχουν γίνει.

Δε θα αναφερθούμε στις κλασικές τοπικιστικές και συντηρητικές αντιλήψεις, του τύπου: «τίποτα στην περιοχή μου», ακόμη κι αν πρόκειται για υποδομές ανακύκλωσης και ήπιας διαχείρισης. Ούτε στις επικίνδυνες αντιλήψεις για εξαγωγή σκουπιδιών στο εξωτερικό, που βάζουν από την πίσω πόρτα την καύση. Θέλουμε να σταθούμε σε κάποιες λαθεμένες, κατά τη γνώμη μας, προσεγγίσεις, με πιο πολιτικό χαρακτήρα, όπως:

• Απαξιώνεται και υποβαθμίζεται η σημασία της εφαρμογής του μοντέλου της αποκεντρωμένης διαχείρισης, αγνοώντας το προφανές ότι αυτή η επιλογή αφήνει χώρο για τη διαιώνιση του συγκεντρωτικού μοντέλου. Υποκρύπτεται η αντίληψη ότι η επιλογή μοντέλου διαχείρισης είναι ένα ουδέτερο, καθαρά τεχνικό ζήτημα, που είναι λάθος. Αν, πάντως, αυτό γίνεται από επιλογή και το συγκεντρωτικό μοντέλο θεωρείται καλύτερο, είναι χρήσιμο να ειπωθεί και να υποστηριχθεί δημόσια.
• Αποδίδεται στο μοντέλο της αποκεντρωμένης διαχείρισης ότι στρώνει το έδαφος στην ιδιωτικοποίηση. Κανείς δεν υποστήριξε ότι υπάρχει μοντέλο διαχείρισης που να είναι απροσπέλαστο στην ιδιωτικοποίηση, αν δήμοι και περιφέρειες έχουν αυτόν τον προσανατολισμό. Το ζήτημα, ωστόσο, είναι ποιο μοντέλο θωρακίζει καλύτερα το δημόσιο χαρακτήρα. Αυτό που είναι στα μέτρα και στις δυνατότητες των δήμων και προϋποθέτει τη συμμετοχή της κοινωνίας ή αυτό που αναγκαστικά οδηγεί στην αγκαλιά των εργολάβων. Ας σκεφτούμε μόνο πως το 90% των εργασιών που εκτελούνται στην εγκατάσταση της Φυλής διεκπεραιώνεται από εργολάβους, χωρίς να υπάρχει ούτε ΣΔΙΤ, ούτε καμιά άλλη σύμβαση παραχώρησης.
• Καταλογίζεται στο σχέδιο της αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ ότι όλο το βάρος της διαχείρισης πέφτει στις πλάτες των δήμων και στα τοπικά σχέδια διαχείρισης. Η εκτίμηση αυτή δίνει συγχωροχάρτι στους συντάκτες του σχεδίου αναθεώρησης και δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Η αλήθεια είναι ότι το σχέδιο δε θέλει ουσιαστικές υποδομές και δράσεις από τους δήμους, για να διατηρήσει τη συγκεντρωτική δομή του ΕΔΣΝΑ και αυτό είναι οπισθοχώρηση.
• Χρησιμοποιείται η δεινή οικονομική θέση των δήμων για να αμφισβητηθεί η δυνατότητά τους να εφαρμόσουν τοπικά σχέδια διαχείρισης. Παραβλέπονται, προφανώς, δύο πράγματα. Αφενός, ότι μιλάμε για μακροχρόνιους σχεδιασμούς και, αφετέρου, ότι το κίνημα δεν αποδέχτηκε ποτέ σαν τετελεσμένη τη σημερινή κατάσταση των δήμων. Αυτό θα ήταν καραμπινάτη επιλογή ηττοπάθειας και παραίτησης.

Ελπίζουμε ότι το περιφερειακό συμβούλιο θα συνεκτιμήσει το πλήθος των ενστάσεων που έχουν κατατεθεί και θα δώσει τη δυνατότητα της περαιτέρω επεξεργασίας του σχεδίου της αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ, ελπίζοντας σε ένα αποτέλεσμα που, τουλάχιστον, δεν θα κλείνει οριστικά το δρόμο σε πολιτικές διαχείρισης των αποβλήτων σε όφελος της κοινωνίας της Αττικής.

8/10/2015

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (ΠΡΩΣΥΝΑΤ)

prosynat.blogspot.gr-  prosynat@gmail.com