Σύμφωνα με τους υπολογισμούς που έχουν κάνει αγρότες και γεωπόνοι της Λάρισας, το 2016 και το 2017, με βάση το μνημόνιο, ζητείται από αγρότες και κτηνοτρόφους να αποδώσουν, με φόρους και περικοπές, περίπου δύο δισ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση προθυμοποιείται να ρουφήξει τα ελάχιστα χρήματα που έχουν απομείνει στους μικρομεσαίους αγρότες, χρωστάει από παλιότερες ενισχύσεις περί τα 800 εκατ. ευρώ.
Οι αγρότες προειδοποιούν ότι «αν περάσουν αυτά τα μέτρα δεν υπάρχει επιστροφή» και έχουν δίκιο.
Γι’ αυτό το δίκιο τους πραγματοποιήθηκε η μαζική διαδήλωση στις 18 Νοέμβρη στην Αθήνα, στο μέρος όπου ψηφίζονται τα μέτρα, για να καταλάβει από... πιο κοντά η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ότι ο κόσμος δεν ψήφισε μνημόνια.
Και μάλιστα δηλώνουν ότι οι κινητοποιήσεις θα έχουν μεγάλη διάρκεια εάν η κυβέρνηση δεν κάνει πίσω.
Πλήθος συλλογικοτήτων από ολόκληρη τη χώρα πήραν την απόφαση συμμετοχής στο παναγροτικό συλλαλητήριο της 18ης Νοέμβρη: η Επιτροπή Αγώνα Κρήτης, οι αγρότες της οποίας είχαν δείξει ξεκάθαρα τις προθέσεις τους κατά την προηγούμενη επίσκεψή τους στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, οι δυνάμεις της Πρωτοβουλίας Αγροτών, οι αγρότες της Πελοποννήσου, η Πανελλήνια Συντονιστική Επιτροπή Αγροτών και Κτηνοτρόφων, η Ένωση Βιοκαλλιεργητών Ελλάδας, Επιτροπές Αγώνα των Συνεταιριστών, η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών, κτηνοτροφικές ομοσπονδίες της χώρας, ο Σύνδεσμος Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ), η Πανελλήνια Ένωση Παράκτιων Αλιευτικών Σκαφών, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Λαϊκών Αγορών.
Τα προβλήματα γνωστά: φοροεπιδρομή, προκαταβολή 100% φόρων, τριπλασιασμός ασφαλιστικών εισφορών, αύξηση ΦΠΑ αγροεφοδίων, κατάργηση φοροαπαλλαγών, αυξήσεις σε ρεύμα-νερό-πετρέλαιο κ.λπ.
Στο μεταξύ, η... «δεύτερη φορά Αριστερά» κυβέρνηση (ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ) ακολουθεί την πεπατημένη των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, της ποινικοποίησης των αγώνων για να κόψει την όρεξη για επόμενους αγώνες, κι έτσι στέλνει στα δικαστήρια αγρότες. Από αρχές Νοέμβρη μέχρι και τα μέσα του Ιούνη υπάρχουν προγραμματισμένες δίκες αγροτών-συνδικαλιστών για τη συμμετοχή τους στις αγροτικές κινητοποιήσεις του 2013.
Το ΚΚΕ (Παναγροτική Αγωνιστική Συσπείρωση-ΠΑΣΥ/Πανελλαδική Συντονιστική Επιτροπή των Μπλόκων) διαφοροποιεί τη στάση του σχετικά με τη διαδήλωση της 18/11, που οργάνωσαν όλες οι υπόλοιπες συλλογικότητες του ευρύτερου αγροτικού τομέα, με πρόσχημα τη διαφορετική προσέγγιση για ΕΕ, Κοινή Αγροτική Πολιτική κ.λπ., χαρακτηρίζοντας όλο τον υπόλοιπο αγροτικό κόσμο «μεγαλοαγρότες με διαφορετικά συμφέροντα». Απομονωτισμός και περιχαράκωση, ακόμα μια φορά, που διασπούν τους αγωνιζόμενους.
Παραγωγική ανασυγκρότηση
Οι κινητοποιήσεις των αγροτών αντιμετωπίζονται με δύο ειδών τρόπους, συνήθως.
Η μια αντίδραση, είναι η άκριτη υποστήριξη όλων των αιτημάτων των αγροτών και συνδυάζεται με την αναφορά στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, θεωρώντας ότι αυτή, γενικά κι αόριστα, θα ωφελήσει με τη σειρά της το λαό (επίσης γενικά κι αόριστα και στο σύνολό του).
Αυτή η αντίληψη βλέπει την επίθεση των μνημονίων στους αγρότες ως πρόβλημα επειδή θα καταστρέψει την ελληνική παραγωγή ιδιαιτέρως, θα πλήξει την αυτάρκεια (ή έστω επάρκεια) της χώρας σε είδη πρωτογενούς προέλευσης και μεταποιημένα και θα δημιουργεί «εξάρτηση» από τους «ξένους».
Έτσι, αγνοούνται οι εσωτερικές διαστρωματώσεις του αγροτικού κόσμου, εγκλωβίζονται σε «εθνικό» περιβάλλον τα συμφέροντα των φτωχών αγροτών, αλλά και των εργαζομένων για ασφαλή και ποιοτικά τρόφιμα, και μπαίνει στο κίνημα των μικρομεσαίων αγροτών ένας πρώτος στόχος πάλης, κοινός με τους μεγαλοαγρότες και τους αγροβιομηχάνους, η γενική ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής του τόπου, μεταθέτοντας την πάλη για τα συμφέροντα της μικρομεσαίας αγροτιάς και της εργατικής τάξης που καταναλώνει τα προϊόντα σε δεύτερο στάδιο.
Η αγροτική παραγωγή, ωστόσο, δεν μπορεί να είναι υπόθεση μιας μόνο χώρας, σαν να γίνεται να ζει απομονωμένη στον πλανήτη, με τις δικές της παραγωγικές σχέσεις, που δεν θα επηρεάζονται από τον... διπλανό καπιταλισμό. Ούτε η παραγωγή μιας χώρας, όσο μεγάλη κι αν είναι, θα ικανοποιεί τις ανάγκες αυτών που δουλεύουν για να παράξουν, αν δεν διεκδικούνται τα κέρδη από την κυρίαρχη μερίδα που τα καρπώνεται. Ούτε η ανάπτυξη των εξαγωγών, γενικά, θα φέρει κέρδη για όλον το λαό και τον τόπο (όπως συνηθίζεται να αναφέρεται). Το παράδειγμα εγχώριων βιομηχανιών τροφίμων που πουλάνε πιο φτηνά στο εξωτερικό απ’ ό,τι στην Ελλάδα κάνει απολύτως εμφανές ότι δεν μπορεί αυτό το τμήμα του... τόπου να έχει τους ίδιους στόχους με τους μικρομεσαίους αγρότες και τους εργαζόμενους.
Επιδοτήσεις της ΕΕ
Η άλλη αντίληψη βλέπει ότι οι αγρότες «έφαγαν έναν σκασμό» επιδοτήσεις της ΕΕ και δεν σχεδίασαν με «έξυπνο επιχειρηματικό» τρόπο τις «επενδύσεις» που θα τους απέφεραν, διά των αγορών, κέρδη ικανά να επιβιώσουν, τουλάχιστον, αξιοπρεπώς.
Είναι αλήθεια ότι επαναπαύτηκε μεγάλο τμήμα των αγροτών με τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις και ότι οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζονται ως καταναλωτές, που μπορούν να του αποφέρουν κέρδη μέσω της χειροτέρευσης της ποιότητας και της αύξησης των τιμών.
Όμως πρόκειται για προβληματική προσέγγιση, που βλέπει ότι η αγορά μπορεί να σου εξασφαλίσει κέρδη αν τη διαχειριστείς σωστά και ψάξεις καινοτομίες.
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική, ωστόσο, έδινε αφειδώς επιδοτήσεις ακριβώς για να ελέγξει την αγροτική παραγωγή (τι, πού και πόσο θα παράγεται). Και μάλιστα, συνέδεσε τις επιδοτήσεις όχι με την παραγωγή, αλλά με την έκταση που διαθέτει κανείς, με αποτέλεσμα να μένουν ακαλλιέργητα χιλιάδες στρέμματα.
Η πολιτική της ΕΕ και των ελληνικών κυβερνήσεων ευνοεί τις πολυεθνικές αγροτικής ενασχόλησης (σπόροι, λιπάσματα, φάρμακα), τα καρτέλ (να θυμηθούμε τη διάρκεια ζωής του... φρέσκου γάλακτος που πρόσφατα έφτασε τις 11 μέρες) και γενικά το μεγάλο κεφάλαιο. Και οι μεγάλες μονάδες έχουν δώσει τη γρίπη των πτηνών (Κίνα), τη νόσο των τρελών αγελάδων (Κεντρική Ευρώπη), τα σκάνδαλα νόθευσης του ηλιελαίου με ορυκτέλαιο (Αμερική, Ουκρανία), τον εντεροαιμορραγικό πυρετό (Γερμανία, LIDL κ.λπ.), καρκίνο στους ίδιους τους αγρότες από τα φυτοφάρμακα, χυδαία εκμετάλλευση στα φραουλοχώραφα (Ηλεία, Μεσσηνία κ.α.), περιβαλλοντική επιβάρυνση (από την εποχή του DDT έως τις ιχθυοκαλλιέργειες σήμερα) και περιορισμό βιοποικιλότητας (με γενετικά τροποποιημένους σπόρους και ασφυκτικό έλεγχο των ποικιλιών).
Σύμμαχοι και συναγωνιστές της εργατικής τάξης
Το βασικό που έχουμε να παραδεχτούμε είναι ότι όλοι οι αγρότες δεν είναι ίδιοι. Τα μνημόνια και η Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΕ δεν πλήττουν το σύνολο του αγροτικού κόσμου.
Τα συμφέροντα των μικρομεσαίων αγροτών, συνδεδεμένα με τα συμφέροντα του κόσμου της δουλειάς, μπορούν να δικαιωθούν μαζί, ενάντια στην παράδοση της αγροτικής παραγωγής στα γεράκια των κολοσσών της αγροβιομηχανίας, σε όποια χώρα κι αν βρίσκονται.
Οι κινητοποιήσεις των μικρομεσαίων αγροτών ανοίγουν άλλη μια πόρτα πάλης ενάντια στα μνημόνια και γι’ αυτό αφορούν και τους εργαζόμενους. Αρκεί να μην αντιμετωπίζονται οι εργαζόμενοι ως «πελάτες» από τους αγρότες, αλλά ως ένα σύμμαχο κομμάτι, κόντρα στα μεγάλα συμφέροντα, σε όποια χώρα κι αν βρίσκονται!