Οι αγροβιομηχανίες σε ολιγοπώλια για μεγαλύτερα κέρδη και έλεγχο

Στη Χάγη, 14-16 Οκτώβρη (16 Οκτώβρη είναι η Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής), οργανώνεται η συμβολική δίκη της Monsanto για εγκλήματα κατά της φύσης και της ανθρωπότητας, με πρωτοβουλία ακτιβιστικών ομάδων και οργανώσεων για την προστασία του περιβάλλοντος και των τροφίμων, όπως οι Organic Consumers Association (OCA), IFOAM International Organics, Navdanya, Regeneration International (RI), Millions Against Monsanto κλπ.

Με βάση τις «Κατευθυντήριες Αρχές για τις Επιχειρήσεις και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα», που εγκρίθηκαν από τον ΟΗΕ το 2011, μια μεγάλη ομάδα δικηγόρων και δικαστών θα αξιολογήσει τις πιθανές ποινικές ευθύνες της Monsanto για ζημίες που έχει προκαλέσει στην υγεία του ανθρώπου και στο περιβάλλον, τηρώντας τις ίδιες διαδικασίες με αυτές του Διεθνούς Δικαστηρίου. Η ανακοίνωση έγινε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο περιθώριο της Διάσκεψης για την Κλιματική Αλλαγή στο Παρίσι.

Παράλληλα, θα πραγματοποιηθεί συγκέντρωση-συνέλευση συλλογικοτήτων και μεμονωμένων ανθρώπων από όλο τον κόσμο, για να σχεδιάσουν έναν οδικό χάρτη για ένα μέλλον που θα βασίζεται στην ελευθερία των Σπόρων και των Τροφίμων, στην Αγρο-οικολογία, στα δικαιώματα των αγροτών, τα δικαιώματα στη φύση και τη δημοκρατία στη γη.

Δράσεις

Από 2-16 Οκτωβρίου καλούνται οι πολίτες σε όλο τον πλανήτη, σε κοινότητες, χωριά, πόλεις, με συγκεντρώσεις-συνελεύσεις να οργανώσουν εκδηλώσεις για να κάνουν απολογισμό της βλάβης που προκαλείται από τη Monsanto και άλλες παρόμοιες επιχειρήσεις στο περιβάλλον, τη δημόσια υγεία, την επιστημονική ανεξαρτησία, την ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών και γενικότερα στην ελευθερία και τη δημοκρατία μας. Οι λαϊκές συνελεύσεις θα επιδιώξουν επίσης να χαράξουν ένα συλλογικό όραμα και να διαμορφώσουν και να μοιραστούν ένα κοινό μέλλον χωρίς Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς (ΓΤΟ), χωρίς δηλητήρια, χωρίς τα ορυκτά καύσιμα, χωρίς πατενταρισμένα φάρμακα, χωρίς «ελεύθερο εμπόριο», χωρίς τον έλεγχο των εταιριών.

Όπως αναφέρεται και στα κείμενα των διοργανωτών, από τον προηγούμενο αιώνα οι μεγάλες αγροβιομηχανίες του σήμερα έχουν καταστρέψει τη βιοποικιλότητα, έχουν διώξει τους παραγωγούς από τη γη τους και προσπάθησαν να αναλάβουν κάθε πλευρά της ζωής μας. Το δυναμικό αυτής της ζημιάς αυξάνει όσο αυτές οι επιχειρήσεις γίνονται λιγότερες και μεγαλύτερες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πρόσφατη εξαγορά της Monsanto από τη Bayer και το να ενωθούν ακόμα μια φορά, για να φτιάξουν δηλητήρια όπως η παλιότερη Mobay Chemical Corporation.

Για την ιστορία, η Bayer και η Monsanto έχουν συνυπάρξει ξανά, μεταξύ 1954 και 1967, δημιουργώντας την κοινή επιχείρηση Mobay, που εφοδίαζε το τμήμα Άμυνας των ΗΠΑ με ένα από τα βασικά χημικά συστατικά του «Πορτοκαλί Παράγοντα», που χρησιμοποιήθηκε στον πόλεμο του Βιετνάμ.

Σύμφωνα με τον «Ερυθρό Σταυρό» του Βιετνάμ, η χρήση του «Πορτοκαλί Παράγοντα» προκάλεσε 400.000 θανάτους και αναπηρία ή άλλα προβλήματα υγείας (γενετικές ανωμαλίες, καρκίνους κλπ) σε 1.000.000 ανθρώπους. Ωστόσο, η Bayer, σε αντίθεση με τη Monsanto, κατάφερε να μη συνδεθεί το όνομά της με αυτό το επεισόδιο του χημικού πολέμου. 

Η λίστα με τα προϊόντα υψηλής τοξικότητας που έχει αναπτύξει η μεγάλη πολυεθνική Monsanto, με βάση τις ΗΠΑ, είναι υπεύθυνα για μόνιμες καταστροφές στο περιβάλλον και ασθένειες ή θανάτους πολλών χιλιάδων ανθρώπων. Αυτή είναι πλούσια και εντυπωσιακή και συμπεριλαμβάνει τα PCBs (πολυχλωριωμένα διφαινύλια –τοξικές ενώσεις τόσο για τον άνθρωπο όσο και για το υπέδαφος, τη χλωρίδα και την πανίδα), τις διοξίνες, το Lasso (ζιζανιοκτόνο που έχει απαγορευτεί πλέον στην Ευρώπη) και το πασίγνωστο RoundUp (τοξικό ζιζανιοκτόνο που χρησιμοποιείται σε μεγάλη ποσότητα, σε συνδυασμό με γενετικά τροποποιημένα φυτά σόγιας, καλαμποκιού και κράμβης που αντέχουν το συγκεκριμένο χημικό).

Η περίπτωση του RoundUp είναι διδακτική, γιατί αποτυπώνει το μοντέλο που επιχείρησε η Monsanto ως συνολική πρακτική των αγροβιομηχανιών πάνω σε διάφορα επίπεδα της αγροτικής παραγωγής, για να πουλάει τα προϊόντα που χρειάζονται στα διαφορετικά στάδια. Δηλαδή, η Monsanto πουλάει τους γενετικά τροποποιημένους σπόρους των ανθεκτικών στο RoundUp φυτών, αλλά και το ίδιο το RoundUp. Τα ζιζάνια που καταπολεμάει το RoundUp αναπτύσσουν νέες ποικιλίες, ανθεκτικές στο ζιζανιοκτόνο, και έτσι οι αγρότες χρειάζονται όλο και περισσότερο RoundUp. Αποτέλεσμα είναι να θησαυρίζει η Monsanto, αλλά και να καταστρέφεται το περιβάλλον και ο υδροφόρος ορίζοντας τεράστιων εκτάσεων γης, αφού πρόκειται για μεγάλης κλίμακας μονοκαλλιέργειες.

Όπως καταγγέλλεται από τους διοργανωτές της «δίκης» της Monsanto, η πολυεθνική προωθεί ένα αγροβιομηχανικό μοντέλο που συμβάλλει το λιγότερο στο 1/3 των παγκόσμιων ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ευθύνεται για την εξάντληση των εδαφών και των υδάτινων πόρων, για την εξαφάνιση των ειδών και τη φθίνουσα βιοποικιλότητα και για τον εκτοπισμό εκατομμυρίων μικρών αγροτών σε όλο τον πλανήτη. Αυτό είναι ένα μοντέλο που απειλεί τους πληθυσμούς με «διατροφική κυριαρχία», πατεντάροντας σπόρους και ιδιωτικοποιώντας τη ζωή.

Ατιμωρησία

Η Monsanto έχει την ικανότητα να αγνοεί την ανθρώπινη και περιβαλλοντική ζημιά, που δημιουργούνται από τα προϊόντα της, και διατηρεί τις καταστροφικές της δραστηριότητες μέσω μιας στρατηγικής συστημικής απόκρυψης: σχηματίζοντας ομάδες πίεσης για την προώθηση των συμφερόντων της σε οργανισμούς και κυβερνήσεις, καταφεύγοντας σε ψέματα και διαφθορά, χρηματοδοτώντας παραπλανητικές επιστημονικές μελέτες, πιέζοντας ανεξάρτητους επιστήμονες, χειραγωγώντας τον Τύπο και τα ΜΜΕ κλπ. Η ιστορία της Monsanto μπορεί να αποτελέσει ένα εγχειρίδιο ατιμωρησίας, επωφελούμενων συνεργασιών με υπερεθνικές εταιρίες και τους διευθυντές τους, των οποίων οι δραστηριότητες συμβάλλουν στην κρίση του κλίματος και της βιόσφαιρας και απειλούν την ασφάλεια του πλανήτη.

Η «δίκη» της Monsanto, εταιρία σύμβολο της βιομηχανικής γεωργίας, έρχεται σε μια κομβική στιγμή, καθώς μόλις έχει επικυρωθεί η εξαγορά της από τη Bayer.

Η πίεση των αγορών στον μεγάλο τομέα της γεωργίας, οι ανταγωνισμοί μεταξύ των εταιριών σπόρων, φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων, γεωργικών μηχανημάτων (που εκτός από τρακτέρ και θεριζοαλωνιστικές συμπεριλαμβάνουν πλέον και… drones) και τραπεζών ηλεκτρονικών δεδομένων, αλλά και τα προβλήματα που έχουν προκύψει από τη χρήση των μεταλλαγμένων, των ζιζανιοκτόνων κλπ, τις αναγκάζουν να προχωρήσουν σε συγχωνεύσεις, συμπράξεις και εξαγορές, για να ελέγξουν πλήρως ολόκληρο το σύστημα αγροτικής παραγωγής.

Η Syngenta έχει συμπράξει με την κινεζική Chem China, η Monsanto με τη Bayer, συγχωνεύτηκαν οι Dow-Dupont κι έτσι οι 6 μεγάλες αγροβιομηχανίες μειώνονται σε 3 γίγαντες και μια μεσαία επιχείρηση (BASF).

Για να γίνουν κατανοητά τα μεγέθη και ο έλεγχος που θα ασκείται στο σύνολο της διατροφικής αλυσίδας, η ανακοίνωση Τύπου, που εξέδωσαν οι Monsanto-Bayer μετά την εξαγορά, έλεγε ότι θα βάλει ο νέος κολοσσός 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ στην έρευνα και ανάπτυξη, την ώρα που το INRA (ένα από τα καλύτερα δημόσια ερευνητικά κέντρα, που βρίσκεται στη Γαλλία) το 2013 είχε προϋπολογισμό δημόσιας προέλευσης 881 εκατομμύρια ευρώ.

Το σχεδιαζόμενο από τις αγροβιομηχανίες μοντέλο, για να συνεχίσουν να παράγουν αμύθητα κέρδη στο υπερ-ανταγωνιστικό πλαίσιο του καπιταλισμού και μάλιστα σε κρίση, προϋποθέτει αγρότες-εργαλεία και αγροδιατροφικές βιομηχανίες σε όλη την αλυσίδα παραγωγής, με τρόπο που, πέρα από τη διατροφική κυριαρχία, θα επεκτείνονται και σε κυριαρχία χωρών.

Το τρομακτικό αυτό σχήμα (με φάρμακα, φυτοφάρμακα, χημικά, μεταλλαγμένα κλπ) το πληρώνουμε όλοι οι φτωχοί της γης εδώ και χρόνια, άρα, με την ευκαιρία της «δίκης» της Monsanto, μπορούμε να ανοίξουμε όλη την γκάμα της συζήτησης για το καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής που διαβρώνει τα πάντα στο όνομα του κέρδους των λίγων.

*Δημοσιεύτηκε στο φύλλο 369 της Εργατικής Αριστεράς (12/10)