Οι θέσεις του Απρίλη

“Εμείς όμως θέ­λου­με να με­τα­μορ­φώ­σου­με τον κόσμο. Θέ­λου­με να βά­λου­με τέρμα στον πα­γκό­σμιο ιμπε­ρια­λι­στι­κό πό­λε­μο, στον οποίο σύρ­θη­καν εκα­το­ντά­δες εκα­τομ­μύ­ρια άν­θρω­ποι, όπου μπλέ­χτη­καν τα συμ­φέ­ρο­ντα εκα­το­ντά­δων δι­σε­κα­τομ­μυ­ρί­ων κε­φα­λαί­ων, πό­λε­μο που δεν μπο­ρού­με να τον τε­λειώ­σου­με με μια αλη­θι­νά δη­μο­κρα­τι­κή ει­ρή­νη, χωρίς την πιο με­γά­λη στην ιστο­ρία της αν­θρω­πό­τη­τας επα­νά­στα­ση, την προ­λε­τα­ρια­κή επα­νά­στα­ση.” (Λένιν άπα­ντα τ 31 σε­λ183 υπογρ δική μας)

Ανα­φε­ρό­με­νοι στις “θέ­σεις του Απρί­λη”, η σκέψη μας πη­γαί­νει σχε­δόν ένα αιώνα πίσω, στον Απρί­λη του 1917 στη Ρωσία, όπου ο Λένιν επι­στρέ­φο­ντας από την εξο­ρία δίνει μια μάχη κομ­βι­κής και ιστο­ρι­κής ση­μα­σί­ας ενά­ντια στους “πα­λιούς μπολ­σε­βί­κους” για τον επα­νε­ξο­πλι­σμό του μπολ­σε­βί­κι­κου κόμ­μα­τος, όσο αφορά το χα­ρα­κτή­ρα της επα­νά­στα­σης στη Ρωσία. Ανα­τρέ­πει τα μέχρι τότε δε­δο­μέ­να, που ήθε­λαν την επα­νά­στα­ση να έχει αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κό πε­ριε­χό­με­νο και να πραγ­μα­το­ποιεί­ται κάτω από την “επα­να­στα­τι­κή δη­μο­κρα­τι­κή δι­κτα­το­ρία του προ­λε­τα­ριά­του και της αγρο­τιάς” και δια­κη­ρύ­χνει την ανά­γκη να πε­ρά­σει “Όλη η εξου­σία στα Σο­βιέτ”. Την ανα­γκαιό­τη­τα της σο­σια­λι­στι­κής επα­νά­στα­σης.

Θε­ω­ρού­με ότι έχει με­γά­λη ση­μα­σία να στα­θού­με στο ιστο­ρι­κό αυτό γε­γο­νός, γιατί μας βοη­θά­ει να βγά­λου­με χρή­σι­μα συ­μπε­ρά­σμα­τα, για τις ανά­γκες του σή­με­ρα, στη προ­σπά­θεια που κα­τα­βά­λου­με για την συ­γκρό­τη­ση μιας Μα­ζι­κής Επα­να­στα­τι­κής Αρι­στε­ράς. Συ­μπε­ρά­σμα­τα για: την αξία της θε­ω­ρί­ας και του προ­γράμ­μα­τος,  την ανα­γκαιό­τη­τα του κόμ­μα­τος και τον κα­θο­ρι­στι­κό ρόλο της ηγε­σί­ας.

Για να εκτι­μή­σου­με την ιστο­ρι­κή ση­μα­σία του κει­μέ­νου και το ση­μα­ντι­κό ρόλο που δια­δρα­μά­τι­σε, για την νι­κη­φό­ρα έκ­βα­ση της Οκτω­βρια­νής Επα­νά­στα­σης θε­ω­ρού­με σκό­πι­μο να ανα­φερ­θού­με σχε­τι­κά σύ­ντο­μα στην προη­γού­με­νη  κοι­νω­νι­κή και πο­λι­τι­κή κα­τά­στα­ση.

Οι βα­σι­κές από­ψεις στη Σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τία για το χα­ρα­κτή­ρα της Επα­νά­στα­σης

Η βα­σι­κή άποψη που κυ­ριαρ­χού­σε στη σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τία πριν το 1917 για την σο­σια­λι­στι­κή  επα­νά­στα­ση ήταν ότι θα ξε­κι­νού­σε από τις ανε­πτυγ­μέ­νες κα­πι­τα­λι­στι­κές χώρες στη Δύση και στη συ­νέ­χεια θα επε­κτεί­νο­νταν  στις κα­θυ­στε­ρη­μέ­νες, με έντο­να φε­ου­δαρ­χι­κά κα­τά­λοι­πα της ανα­το­λής. Η επα­νά­στα­ση του 1917  στη Ρωσία άλ­λα­ξε τα δε­δο­μέ­να μέχρι εκεί­νη την πε­ρί­ο­δο μια και σύμ­φω­να με το Λένιν “Η θε­ω­ρία είναι γκρί­ζα και το αέναο δέ­ντρο της ζωής είναι πρά­σι­νο” και “η Ιμπε­ρια­λι­στι­κή αλυ­σί­δα έσπα­σε στον αδύ­να­το κρίκο της”.

Οι από­ψεις των σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τών πριν τον Απρί­λη του 1917 για τις κα­θυ­στε­ρη­μέ­νες χώρες και ιδιαί­τε­ρα για την Ρωσία ήταν μοι­ρα­σμέ­νες σε τρεις τά­σεις. Κοινό χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό και των τριών τά­σε­ων ήταν η πα­ρα­δο­χή ότι η επα­νά­στα­ση θα είχε κατά βάση αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κό χα­ρα­κτή­ρα θέση που έβγαι­νε από την αντί­φα­ση που επι­κρα­τού­σε στη οι­κο­νο­μία της Ρω­σί­ας, με­τα­ξύ της ανα­πτυσ­σό­με­νης κα­πι­τα­λι­στι­κής οι­κο­νο­μί­ας και του ημι-φε­ου­δα­λι­κού απο­λυ­ταρ­χι­κού κρά­τους του τσα­ρι­σμού. Οι δια­φο­ρές εμ­φα­νί­ζο­νταν στο  ποια τάξη θα  κα­θο­δη­γού­σε το έθνος στην αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κή επα­νά­στα­ση και μέχρι που θα προ­χω­ρού­σε.

Οι μεν­σε­βί­κοι σε ανα­λο­γία με τις με­γά­λες αστι­κές επα­να­στά­σεις μέχρι και των πρώ­των χρό­νων  του 19ου αιώνα υπο­στή­ρι­ζαν ότι η επα­νά­στα­ση θα κα­θο­δη­γού­νταν από τους αστούς και μι­κρο­α­στούς δη­μο­κρά­τες, τους οποί­ους θα υπο­στή­ρι­ζε το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα. Δεν λάμ­βα­ναν υπ' όψη τους την άποψη του Μαρξ την οποία δια­τύ­πω­σε μετά τα  επα­να­στα­τι­κά κι­νή­μα­τα του 1848, ότι η Γερ­μα­νι­κή αστι­κή “επα­να­στα­τι­κή δη­μο­κρα­τία” ήταν ανί­κα­νη να παί­ξει ένα επα­να­στα­τι­κό ρόλο ενά­ντια στη φε­ου­δαρ­χία, με την οποία προ­τι­μού­σε ένα συμ­βι­βα­σμό,  εξ αι­τί­ας του φόβου της για το επα­να­στα­τι­κό κί­νη­μα των ερ­γα­τών. Και ήταν πάνω σ' αυτή την εκτί­μη­ση, όπου για πρώτη φορά ο Μαρξ έριξε την ιδέα της “Διαρ­κούς Επα­νά­στα­σης”.

Απέρ­ρι­πταν κατά συ­νέ­πεια, κάθε ανε­ξάρ­τη­τη επα­να­στα­τι­κή δράση της ερ­γα­τι­κής τάξης και έτσι την κα­θι­στού­σαν ουρά της αστι­κής τάξης και της αντε­πα­νά­στα­σης. Τάσ­σο­νταν ενά­ντια στην ηγε­μο­νία του προ­λε­τα­ριά­του και αρ­νού­νταν τον επα­να­στα­τι­κό ρόλο της αγρο­τιάς στις συν­θή­κες της Ρω­σί­ας και ως εκ τού­του επι­δί­ω­καν την συμ­μα­χία με την “φι­λε­λεύ­θε­ρη” αστι­κή τάξη. Ο Πλε­χά­νωφ με τον πιο κα­θα­ρό τρόπο απο­κά­λυ­ψε την πο­λι­τι­κή των μεν­σε­βί­κων στο συ­νέ­δριο της Στοκ­χόλ­μης λέ­γο­ντας: το προ­λε­τα­ριά­το είναι υπο­χρε­ω­μέ­νο να πάρει την εξου­σία σε μια προ­λε­τα­ρια­κή επα­νά­στα­ση, αλλά η επα­νά­στα­ση είναι αστι­κή και επο­μέ­νως είναι κα­θή­κον μας να μην πά­ρου­με την εξου­σία!

Ο Λένιν και οι μπολ­σε­βί­κοι το­πο­θε­τη­μέ­νοι πάντα στην αρι­στε­ρή επα­να­στα­τι­κή  πλευ­ρά της σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας και της 2ης Διε­θνούς, ασκού­σαν από την μεριά τους κρι­τι­κή στους μεν­σε­βί­κους για εγκα­τά­λει­ψη του ανε­ξάρ­τη­του κι­νή­μα­τος των ερ­γα­τών και καυ­τη­ρί­α­ζαν τις προ­σπά­θειές τους να δεί­ξουν την εύ­νοια τους προς την “προ­ο­δευ­τι­κή αστι­κή τάξη.” Σαν πι­στός μαρ­ξι­στής υιο­θε­τώ­ντας την άποψη του Μαρξ,  είχε απο­σύ­ρει κάθε ίχνος εμπι­στο­σύ­νης προς στην “φι­λε­λεύ­θε­ρη” αστι­κή τάξη. Πί­στευε ότι ήταν ικανή για κάθε εί­δους συμ­βι­βα­σμό με την απο­λυ­ταρ­χία, γι αυτό θε­ω­ρού­σε ότι η αστι­κή επα­νά­στα­ση στη μι­σο­φε­ου­δαρ­χι­κή Ρωσία ήταν έργο της “Επα­να­στα­τι­κής Δη­μο­κρα­τι­κής δι­κτα­το­ρί­ας του προ­λε­τα­ριά­του και τη ς αγρο­τιάς.” Τη σκέψη του Λένιν και κατ' επέ­κτα­ση των μπολ­σε­βί­κων  μπο­ρού­με να πα­ρα­κο­λου­θή­σου­με στο έργο του “Οι δυο τα­κτι­κές της σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας”. Γι αυτό θα χρη­σι­μο­ποι­ή­σου­με με­ρι­κά εν­δει­κτι­κά απο­σπά­σμα­τα: “Δεν χω­ρά­ει αμ­φι­βο­λία ότι η επα­νά­στα­ση θα μας δι­δά­ξει, θα δι­δά­ξει τις λαϊ­κές μάζες. (...) θα μπο­ρέ­σου­με να επω­φε­λη­θού­με από την ορ­θό­τη­τα της σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κής μας δι­δα­σκα­λί­ας, από τους δε­σμούς μας με την μο­να­δι­κή ως το τέλος επα­να­στα­τι­κή τάξη, το προ­λε­τα­ριά­το, για να βά­λου­με στην επα­νά­στα­ση την προ­λε­τα­ρια­κή σφρα­γί­δα, για να οδη­γή­σου­με την επα­νά­στα­ση ως την πραγ­μα­τι­κή απο­φα­σι­στι­κή νίκη στην πράξη και όχι στα λόγια, για να πα­ρα­λύ­σου­με την αστά­θεια, τις με­σο­βέ­ζι­κες επι­διώ­ξεις και την προ­δο­σία της δη­μο­κρα­τι­κής αστι­κής τάξης.” ( τ 11 σελ 4 υπογρ δική μας) Και πα­ρα­κά­τω συ­νε­χί­ζει να εκ­δη­λώ­νει την έλ­λει­ψη εμπι­στο­σύ­νης προς την αστι­κή τάξη: “Πρέ­πει να ξε­κα­θα­ρί­σου­με με ακρί­βεια στο μυαλό μας ποιες είναι οι πραγ­μα­τι­κές δυ­νά­μεις που αντι­τί­θε­νται στο”τσα­ρι­σμό”(...). Τέ­τοια δύ­να­μη δεν μπο­ρεί να είναι η με­γα­λο­α­στι­κή τάξη, οι τσι­φλι­κά­δες, οι ερ­γο­στα­σιάρ­χες, (....) Βλέ­που­με ότι αυτοί ούτε καν θέ­λουν μια απο­φα­σι­στι­κά νίκη. Ξέ­ρου­με ότι είναι ανί­κα­νοι, από την τα­ξι­κή τους θέση να διε­ξά­γουν απο­φα­σι­στι­κό αγώνα ενά­ντια στον τσα­ρι­σμό:η ατο­μι­κή ιδιο­κτη­σία, το κε­φά­λαιο, η γη είναι με­γά­λο βα­ρί­δι στα πόδια τους...Τους χρειά­ζε­ται ο τσα­ρι­σμός με τις αστυ­νο­μι­κο-γρα­φειο­κρα­τι­κές και στρα­τιω­τι­κές δυ­νά­μεις ενά­ντια στο προ­λε­τα­ριά­το και την αγρο­τιά...”(οπ π σελ 43-44) Γι αυτό  οι αστοί επι­διώ­κουν: “....οι ανα­γκαί­οι με­τα­σχη­μα­τι­σμοί με αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κή κα­τεύ­θυν­ση να γί­νουν πιο αργά, πιο βαθ­μιαία, πιο επι­φυ­λα­κτι­κά, λι­γό­τε­ρο απο­φα­σι­στι­κά, με με­ταρ­ρυθ­μί­σεις και όχι με επα­νά­στα­ση (.....) (βγά­ζουν το φόβο τους) ...γιατί δια­φο­ρε­τι­κά θα είναι πιο εύ­κο­λο για τους ερ­γά­τες “να πε­ρά­σουν το όπλο από τον ένα ώμο στον άλλο”, όπως λένε οι Γάλ­λοι, δη­λα­δή να στρέ­ψουν ενά­ντια στην ίδια την αστι­κή τάξη, το όπλο που θα πά­ρουν από την αστι­κή επα­νά­στα­ση....” !! (οπ π σελ 38)

Γι αυτό κα­τέ­λη­γε ο Λένιν: “Η απο­φα­σι­στι­κή νίκη της επα­νά­στα­σης πάνω στον τσα­ρι­σμό είναι η επα­να­στα­τι­κή δη­μο­κρα­τι­κή δι­κτα­το­ρία του προ­λε­τα­ριά­του και της αγρο­τιάς.” (....) θα είναι ακρι­βώς δι­κτα­το­ρία, δη­λα­δή, η νίκη αυτή ανα­πό­φευ­κτα θα είναι υπο­χρε­ω­μέ­νη να στη­ρί­ζε­ται στη στρα­τιω­τι­κή δύ­να­μη, στον εξο­πλι­σμό των μαζών, στην εξέ­γερ­ση και όχι στον ένα ή στον άλλο “νό­μι­μο”, ει­ρη­νι­κά”, δη­μιουρ­γη­μέ­νο θεσμό.” (οπ π σελ 44)

Ωστό­σο η άποψη του Λένιν και των μπολ­σε­βί­κων παρά τα επα­να­στα­τι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά της όσο αφορά το τα­ξι­κό πε­ριε­χό­με­νο της εξου­σί­ας, στα­μα­τού­σε στον αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κό χα­ρα­κτή­ρα της επα­νά­στα­σης και συ­γκε­κρι­μέ­να διευ­κρί­νι­ζε: “Είναι όμως αυ­το­νό­η­το ότι αυτό θα είναι δι­κτα­το­ρία όχι σο­σια­λι­στι­κή αλλά δη­μο­κρα­τι­κή. Η δη­μο­κρα­τι­κή δι­κτα­το­ρία δε θα μπο­ρέ­σει να θίξει.... τις βά­σεις του κα­πι­τα­λι­σμού. Στην κα­λύ­τε­ρη πε­ρί­πτω­ση θα μπο­ρέ­σει να κάνει ρι­ζι­κό ανα­δα­σμό της ιδιο­κτη­σί­ας της γης προς όφε­λος της αγρο­τιάς, εφαρ­μό­σει ένα συ­νε­πή και πλήρη εκ­δη­μο­κρα­τι­σμό, φτά­νο­ντας ως την εγκα­θί­δρυ­ση της δη­μο­κρα­τί­ας, να ξε­ρι­ζώ­σει όλα τα ασια­τι­κά, υπο­δου­λω­τι­κά γνω­ρί­σμα­τα όχι μόνο από τη ζωή του χω­ριού, μα και από τη ζωή του ερ­γο­στα­σί­ου, να βάλει τις βά­σεις για μια σο­βα­ρή κα­λυ­τέ­ρευ­ση της θέσης των ερ­γα­τών και για το ανέ­βα­σμα του βιο­τι­κού επι­πέ­δου, και τέλος αλλά όχι τε­λευ­ταίο σε ση­μα­σία να με­τα­φέ­ρει την επα­να­στα­τι­κή πυρ­κα­γιά στην Ευ­ρώ­πη.” Και για να μην υπάρ­χει πα­ρε­ξή­γη­ση επι­μέ­νει: “ .... Η δη­μο­κρα­τι­κή επα­νά­στα­ση δεν θα βγει από τα πλαί­σια των αστι­κών κοι­νω­νι­κο-οι­κο­νο­μι­κών σχέ­σε­ων...” (οπ π σελ 44-45)

Η τρίτη τά­ση-άπο­ψη ήταν αυτή του Τρό­τσκι, που συ­νο­ψί­ζε­ται στη φράση “Διαρ­κής Επα­νά­στα­ση” επα­να­λαμ­βά­νο­ντας τη δια­τύ­πω­ση του Μαρξ, αλλά δί­νο­ντάς της πε­ριε­χό­με­νο και εμπλου­τι­σμό στο φως της επα­νά­στα­σης του 1905 την οποία έζησε λεπτό προς λεπτό από τη θέση του προ­έ­δρου του Σο­βιέτ της Πε­τρού­πο­λης. Αυτό του έδωσε την δυ­να­τό­τη­τα να βρε­θεί ένα βήμα μπρο­στά από τους επα­να­στά­τες μαρ­ξι­στές της επο­χής του, προ­βλέ­πο­ντας το χα­ρα­κτή­ρα της επερ­χό­με­νης επα­νά­στα­σης της Ρω­σί­ας, με ακρί­βεια. Σπά­ζο­ντας την επι­κρα­τού­σα αντί­λη­ψη, προ­έ­βλε­ψε ότι η σο­σια­λι­στι­κή επα­νά­στα­ση μπο­ρού­σε να επι­κρα­τή­σει στην Ρωσία πριν από την Δύση!! Το 1905 έγρα­φε: “Είναι πι­θα­νό οι ερ­γά­τες να έρ­θουν στην εξου­σία σε μια κα­θυ­στε­ρη­μέ­νη χώρα νω­ρί­τε­ρα από ότι σε μια προηγ­μέ­νη... Κατά την άποψή μας, η Ρώ­σι­κη επα­νά­στα­ση θα δη­μιουρ­γή­σει συν­θή­κες στις οποί­ες η εξου­σία μπο­ρεί να πε­ρά­σει στα χέρια των ερ­γα­τών...” Και στο έργο του “'Α­πο­τε­λέ­σμα­τα και Προ­ο­πτι­κές”: “Το προ­λε­τα­ριά­το θα ξε­κι­νή­σει με αυτές τις με­ταρ­ρυθ­μί­σεις που πε­ρι­λαμ­βά­νο­νται σε ότι είναι γνω­στό ως μί­νι­μουμ πρό­γραμ­μα και άμεσα μετά απ' αυτές η ίδια η λο­γι­κή της θέσης του θα το ανα­γκά­σει να πε­ρά­σει στα κολ­λέ­κτι­βί­στι­κα μέτρα.” (εκδ. “Λέων” σελ 121)

Ο Τρό­τσκι συμ­φω­νού­σε με το Λένιν για τον προ­δο­τι­κό ρόλο της αστι­κής τάξης της Ρω­σί­ας και την ιστο­ρι­κή ανι­κα­νό­τη­τα της να ηγη­θεί της επα­νά­στα­σης, πράγ­μα που απο­κα­λύ­φθη­κε πε­ρί­τρα­να στα γε­γο­νό­τα του 1905 και όχι μόνο. Γι αυτό υπο­στή­ρι­ζε ότι η ανά­πτυ­ξη της επα­νά­στα­σης  σ' ένα ορι­σμέ­νο στά­διο θα έφερ­νε στην εξου­σία το προ­λε­τα­ριά­το στη­ριγ­μέ­νο από τα φτωχά στρώ­μα­τα της αγρο­τιάς. Κάτω από την δι­κτα­το­ρία του προ­λε­τα­ριά­του θα έβρι­σκαν τη λύση τους με ένα επα­να­στα­τι­κό τρόπο τα αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κά προ­βλή­μα­τα. Αλλά από τη στιγ­μή που το προ­λε­τα­ριά­το θα είχε την εξου­σία δεν θα μπο­ρού­σε να στα­μα­τή­σει μόνο στα αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κά κα­θή­κο­ντα η λο­γι­κή της σύ­γκρου­σης με την αστι­κή τάξη και την απο­λυ­ταρ­χία η ανά­γκη να ανε­βά­σει το βιο­τι­κό επί­πε­δο των λαϊ­κών μαζών θα το έσπρω­χναν στο να προ­χω­ρή­σει σε σο­σια­λι­στι­κά μέτρα ανα­τρέ­πο­ντας τις βά­σεις του κα­πι­τα­λι­στι­κού συ­στή­μα­τος .Την βάση της ατο­μι­κής ιδιο­κτη­σί­ας στα με­γά­λα μέσα πα­ρα­γω­γής.

Πάνω σ' αυτή την βάση ασκού­σε κρι­τι­κή στην φόρ­μου­λα των μπολ­σε­βί­κων και του Λένιν, για ασά­φεια, επει­δή δεν ήταν απο­λύ­τως σαφές ποια τάξη θα ασκού­σε την δι­κτα­το­ρία. Αλλά η επα­να­στα­τι­κή 'δη­μιουρ­γι­κή” ασά­φεια του Λένιν ήταν εσκεμ­μέ­νη. Δεν ήταν σί­γου­ρος τι τε­λι­κά μορφή θα έπαιρ­νε η επα­να­στα­τι­κή δι­κτα­το­ρία. Άφηνε το πρό­βλη­μα να το λύσει η ζωή!

Επι­μέ­νο­ντας στην κρι­τι­κή του ο Τρό­τσκι εξη­γού­σε ότι (χωρίς να υπο­τι­μά­ει το ρόλο της αγρο­τιάς) η αγρο­τιά σε καμία πε­ρί­πτω­ση δεν μπο­ρεί να παί­ξει ένα ανε­ξάρ­τη­το όλο. Γι αυτό η μοίρα της επα­νά­στα­σης στη Ρωσία θα εξαρ­τιό­νταν από το ποιος, το προ­λε­τα­ριά­το ή η αστι­κή τάξη θα κέρ­δι­ζε την αγρο­τιά, θα κα­θο­δη­γού­σε τις αγρο­τι­κές μάζες. Στη πρώτη πε­ρί­πτω­ση θα εί­χα­με την νίκη της επα­νά­στα­σης και στη δεύ­τε­ρη τη νίκη της αντί­δρα­σης.

Είναι ση­μα­ντι­κό να το­νί­σου­με ότι στη βάση των από­ψε­ών του έγινε δυ­να­τό από τον Τρό­τσκι να προ­βλέ­ψει με ακρί­βεια την στάση που θα κρα­τού­σαν οι μεν­σε­βί­κοι και οι μπολ­σε­βί­κοι στην επερ­χό­με­νη επα­νά­στα­ση στη Ρωσία. Πράγ­μα με το οποίο θα ασχο­λη­θού­με πα­ρα­κά­τω.  Το 1909 έγρα­φε: “ Αν οι μεν­σε­βί­κοι, ξε­κι­νώ­ντας από την αφαί­ρε­ση “η επα­νά­στα­ση μας είναι αστι­κή”, φτά­νουν στην ιδέα της προ­σαρ­μο­γής ολό­κλη­ρης της τα­κτι­κής του προ­λε­τα­ριά­του στη συ­μπε­ρι­φο­ρά της φι­λε­λεύ­θε­ρης αστι­κής τάξης μπρο­στά στην κα­τά­λη­ψη της κρα­τι­κής εξου­σί­ας, οι μπολ­σε­βί­κοι, προ­χω­ρώ­ντας, από μια εξ ίσου άγονη αφαί­ρε­ση “μια δη­μο­κρα­τι­κή, όχι μια σο­σια­λι­στι­κή δι­κτα­το­ρία” , φτά­νουν στην ιδέα ενός αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κού αυ­το­πε­ριο­ρι­σμού του προ­λε­τα­ριά­του, στου οποί­ου τα χέρια βρί­σκε­ται η κρα­τι­κή εξου­σία. Είναι αλή­θεια, ότι υπάρ­χει μια πολύ ση­μα­ντι­κή δια­φο­ρά ανά­με­σά τους, απ' αυτή την άποψη: ενώ οι αντε­πα­να­στα­τι­κές πλευ­ρές του μεν­σε­βι­κι­σμού ήδη εμ­φα­νί­ζο­νται στην πλη­ρό­τη­τά τους από τώρα, τα αντε­πα­να­στα­τι­κά γνω­ρί­σμα­τα του μπολ­σε­βι­κι­σμού συ­νι­στούν τε­ρά­στιο κίν­δυ­νο μόνο στην πε­ρί­πτω­ση επα­να­στα­τι­κής νίκης.”(Ο Λένιν και Τρό­τσκι τι υπε­ρά­σπι­ζαν εκδ. “Μαρ­ξι­στι­κή Φωνή” σελ 85) Πράγ­μα που συ­νέ­βη τους πρώ­τους μήνες της επα­νά­στα­σης πριν τον ερ­χο­μό του Λένιν τον Απρί­λη.

Η επα­νά­στα­ση του Φλε­βά­ρη

Στις αρχές του 1917 τί­πο­τα δεν έδει­χνε στην επι­φά­νεια ότι θα ξε­σπού­σε στις 23 του Φλε­βά­ρη η επα­νά­στα­ση που θα ανέ­τρε­πε την μα­κραί­ω­νη κυ­ριαρ­χία των Ρω­μα­νώφ. Ο Λένιν στις αρχές του Γε­νά­ρη δί­νο­ντας μια διά­λε­ξη στην Ελ­βε­τία, όπου ζούσε εξό­ρι­στος, για τα δι­δάγ­μα­τα της επα­νά­στα­σης του 1905 τε­λεί­ω­νε την ομι­λία του με τη φράση: “Εμείς οι ηλι­κιω­μέ­νοι, ίσως να να μη ζή­σου­με ως τις απο­φα­σι­στι­κές μάχες αυτής της επα­νά­στα­σης που έρ­χε­ται.” (!!) (τ. 30 σελ 328)

Ο Τρό­τσκι στο μνη­μειώ­δες έργο του για “Την Ιστο­ρία της Ρώ­σι­κης Επα­νά­στα­σης” πε­ρι­γρά­φει πολύ χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά την κα­τά­στα­ση που επι­κρα­τού­σε: “Την πα­ρα­μο­νή (σ.σ της 23ης του Φλε­βά­ρη,όπου ξε­κί­νη­σε η επα­νά­στα­ση) ακόμα, δε θα ερ­χό­ταν στη σκέψη κα­νε­νός ότι η “Μέρα της Γυ­ναί­κας θα μπο­ρού­σε να γίνει η πρώτη μέρα της επα­νά­στα­σης. Ούτε μια ορ­γά­νω­ση δεν έριξε το σύν­θη­μα της απερ­γί­ας για κείνη τη μέρα.” (τ. 1ος σελ 100).

Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα τα γε­γο­νό­τα αιφ­νι­δί­α­σαν όλα τα κόμ­μα­τα και τις ορ­γα­νώ­σεις. Στις 23 του Φλε­βά­ρη ήταν η “Διε­θνής Ημέρα της Γυ­ναί­κας” χι­λιά­δες ερ­γά­τριες της κλω­στο­ϋ­φα­ντουρ­γί­ας και νοι­κο­κυ­ρές βγή­καν στου δρό­μους της Πε­τρού­πο­λης για να δια­μαρ­τυ­ρη­θούν για την έλ­λει­ψη ψω­μιού και να τι­μή­σουν τη μέρα της “Γυ­ναί­κας”. Κα­τευ­θύν­θη­καν στους με­ταλ­λουρ­γούς και τους ζή­τη­σαν να συ­μπα­ρα­τα­χθούν μαζί τους στην απερ­γία, η δια­δή­λω­ση βά­δι­σε από τα πε­ρί­χω­ρα στο κέ­ντρο της Πε­τρού­πο­λης. Η αστυ­νο­μία επι­τέ­θη­κε στους δια­δη­λω­τές και αυτοί απά­ντη­σαν με πέ­τρες και κομ­μά­τια πάγου. Την άλλη μέρα κα­τέ­βη­κε σε απερ­γία σχε­δόν το μισό βιο­μη­χα­νι­κό προ­λε­τα­ριά­το της Πε­τρού­πο­λης. Μα­χη­τι­κές δια­δη­λώ­σεις κα­τευ­θύ­νο­νται προς το κέ­ντρο της πόλης με συν­θή­μα­τα: “Κάτω η απο­λυ­ταρ­χία”, “Κάτω ο πό­λε­μος” ,“Κάτω η τσα­ρι­κή κυ­βέρ­νη­ση”. Όσο περ­νούν οι μέρες το κί­νη­μα θε­ριεύ­ει, οι συ­γκρού­σεις με την αστυ­νο­μία δεν το κάμ­πτουν, στις 25 απερ­γούν πάνω από 240. 000 ερ­γά­τες.

 Όπως ση­μειώ­νει ο Τρό­τσκι: “Η απερ­γία παίρ­νο­ντας χα­ρα­κτή­ρα ολο­έ­να και πιο επι­θε­τι­κό και πιο έντο­νο, συν­δυά­στη­κε με δια­δη­λώ­σεις, που έφε­ραν αντι­μέ­τω­πα τα επα­να­στα­τι­κά πλήθη με το στρα­τό.” (οπ π σε­λ108) Η συ­νά­ντη­ση του λαού με το στρα­τό είναι το κρί­σι­μο ση­μείο κάθε επα­νά­στα­σης. Ο στρα­τός τις πρώ­τες μέρες κρά­τη­σε μια στάση πα­θη­τι­κό­τη­τας απέ­να­ντι στους εξε­γερ­μέ­νους και εχθρι­κή απέ­να­ντι στην αστυ­νο­μία, αλλά δεν είχε γύρει απο­φα­σι­στι­κά η ζυ­γα­ριά με το μέρος του λαού: “Η πε­ρί­ο­δος ανα­μο­νής που κρά­τη­σε σχε­δόν τρεις μέρες,κι όπου η με­γά­λη πλειο­νό­τη­τα της φρου­ράς μπο­ρού­σε ακόμα να δια­τη­ρεί μια φι­λι­κή ου­δε­τε­ρό­τη­τα απέ­να­ντι στους εξε­γερ­μέ­νους, έφτα­νε στο τέλος της. “Βά­λε­τε ενα­ντί­ον του εχθρού!” δια­τά­ζει η μο­ναρ­χία. “Μη ρί­χνε­τε πάνω στα αδέρ­φια σας και στις αδερ­φές σας!” φω­νά­ζουν οι ερ­γά­τες και οι ερ­γά­τριες. (...) “Ελάτε μαζί μας!” (οπ π σελ 111) . Τε­λι­κά στις 27 οι στρα­τιώ­τες στα­σιά­ζουν και συ­νε­νώ­νο­νται με τους ερ­γά­τες, και η εξέ­γερ­ση παίρ­νει ένο­πλο χα­ρα­κτή­ρα. Οι απο­θή­κες με τα όπλα πα­ρα­βιά­ζο­νται και ο λαός εξο­πλί­ζε­ται, τα αστυ­νο­μι­κά τμή­μα­τα πυρ­πο­λού­νται και δη­μό­σια κτί­ρια κα­τα­λαμ­βά­νο­νται,το πλή­θος χωρίς να πέσει ντου­φε­κιά απε­λευ­θε­ρώ­νει τους πο­λι­τι­κούς κρα­τού­με­νους. Η πλά­στιγ­γα έχει γύρει πλέον απο­φα­σι­στι­κά με το μέρος των εξε­γερ­μέ­νων, η επα­νά­στα­ση οδεύ­ει προς τη νίκη, τα σο­βιέτ με πρώτο αυτό της Πε­τρού­πο­λης επα­να­συ­στή­νο­νται, μέχρι τις 22 του Μάρτη 77 σο­βιέτ πό­λε­ων έχου­νε έρθει σε επαφή με το σο­βιέτ της Πε­τρού­πο­λης, χωρίς να με­τρή­σου­με τα σο­βιέτ των στρα­τιω­τών και τα σο­βιέτ των ερ­γο­στα­σί­ων.

Μπρο­στά  σ' αυτή την κρί­σι­μη για το κα­θε­στώς κα­τά­στα­ση ο τσά­ρος ανα­γκά­ζε­ται σε πα­ραί­τη­ση. Στις 2 του Μάρτη σχη­μα­τί­ζε­ται προ­σω­ρι­νή κυ­βέρ­νη­ση με επι­κε­φα­λής τον πρί­γκη­πα Λβόφ που απο­τε­λεί­ται κυ­ρί­ως από Κα­ντέ­τους (το κόμμα της αστι­κής τάξης) και το Κε­ρέν­σκι μο­να­δι­κό “σο­σια­λι­στή”. Ωστό­σο είχε την υπο­στή­ρι­ξη των συμ­βι­βα­σμέ­νων ηγε­σιών του Σο­βιέτ- εσέ­ρων (σο­σια­λε­πα­να­στα­τών) και μεν­σε­βί­κων) που είχαν αρ­πά­ξει την πλειο­ψη­φία.

Είναι εξαι­ρε­τι­κά χρή­σι­μα τα συ­μπε­ρά­σμα­τα που βγαί­νουν από την επα­νά­στα­ση του Φλε­βά­ρη. Έριξε την αι­μα­το­βαμ­μέ­νη δυ­να­στεία των τσά­ρων μέσα σε λίγες μέρες με ελά­χι­στα θύ­μα­τα σχε­δόν αναί­μα­κτα και το πιο ση­μα­ντι­κό, χωρίς την κα­θο­δή­γη­ση κα­νε­νός αρι­στε­ρού κόμ­μα­τος, ούτε αυτού του μπολ­σε­βί­κι­κου, μια και η συ­ντρι­πτι­κή πλειο­ψη­φία των ηγε­τών και των στε­λε­χών του, ήταν ή στις φυ­λα­κές ή εξο­ρία. Αυτό το γε­γο­νός δεί­χνει ότι τις επα­να­στά­σεις δεν τις προ­κα­λούν οι επα­να­στά­τες, οι επα­να­στά­τες χρειά­ζε­ται να προ­ε­τοι­μά­ζο­νται για τις επα­να­στά­σεις. Τις επα­να­στά­σεις και τις εξε­γέρ­σεις τις προ­κα­λεί η σκλη­ρή κα­τα­πί­ε­ση και σκλα­βιά του κε­φα­λαί­ου και στη συ­γκε­κρι­μέ­νη πε­ρί­πτω­ση, τα δεινά του πο­λέ­μου που τα φόρ­τω­ναν στο λαό,-σκο­τώ­νο­νταν στα χα­ρα­κώ­μα­τα και στις πό­λεις λι­μο­κτο­νού­σαν-  ενώ οι κα­πι­τα­λι­στές και η απο­λυ­ταρ­χία ζού­σαν πλου­σιο­πά­ρο­χα. Αυτό είχε δη­μιουρ­γή­σει στους “από κάτω” το αί­σθη­μα ότι δεν μπο­ρού­σαν να ζή­σουν όπως παλιά.

Ποιοι πα­ρά­γο­ντες βο­ή­θη­σαν τις λαϊ­κές μάζες το Φλε­βά­ρη για να ανα­τρέ­ψουν τον Τσάρο, χωρίς κα­θο­δή­γη­ση; Ο πρώ­τος και βα­σι­κός πα­ρά­γο­ντας οι πα­ρα­δό­σεις οι οποί­ες έρ­χο­νταν από την επα­νά­στα­ση του 1905 και κατά δεύ­τε­ρον από τους μα­χη­τι­κούς αγώ­νες της πε­ριό­δου 1912-1914, τις οποί­ες κα­θο­δη­γού­σε το επα­να­στα­τι­κό κόμμα των μπολ­σε­βί­κων, το βα­σι­κό κόμμα των λαϊ­κών μαζών εκεί­νη την πε­ρί­ο­δο.

Ποιος  από εμάς φα­ντα­ζό­ταν το 2011 ότι από την πυρ­πό­λη­ση του μι­κρο­πω­λη­τή στην Τυ­νη­σία θα ερ­χό­ταν βίαια στο προ­σκή­νιο η “Αρα­βι­κή Άνοι­ξη” με την εξέ­γερ­ση των μαζών να απλώ­νε­ται στη Βό­ρεια Αφρι­κή και την Μέση Ανα­το­λή και να ανα­τρέ­πει τα δι­κτα­το­ρι­κά κα­θε­στώ­τα σε Τυ­νη­σία και Αί­γυ­πτο!! Ναι, αλλά που κα­τέ­λη­ξαν; Κυ­ριάρ­χη­σε η αντε­πα­νά­στα­ση, επει­δή το κί­νη­μα των μαζών δεν βρέ­θη­κε να το κα­θο­δη­γεί ένα επα­να­στα­τι­κό κόμμα!!

Η απου­σία του επα­να­στα­τι­κού κόμ­μα­τος και στην επα­νά­στα­ση του Φλε­βά­ρη είχε σαν απο­τέ­λε­σμα οι μάζες να ρί­ξουν τον τσάρο και στη θέση του να μπει μια αντι­δρα­στι­κή αστι­κή κυ­βέρ­νη­ση με επι­κε­φα­λής ένα πρί­γκη­πα, τον πρί­γκη­πα Λβοφ!! Στην ουσία κα­τέ­λη­ξε σε μια κυ­βέρ­νη­ση λαϊ­κού με­τώ­που. Αυτό συ­νέ­βη γιατί σύμ­φω­να με τον Τρό­τσκι: “Οι μάζες δε ρί­χνο­νται στην επα­νά­στα­ση με ένα ολο­έ­τοι­μο σχέ­διο κοι­νω­νι­κής αλ­λα­γής, μα με το στυφό αί­σθη­μα ότι δεν μπο­ρούν πια να υπο­φέ­ρουν άλλο το παλιό κα­θε­στώς.” (οπ π σελ10) Και σύμ­φω­να με το Λένιν: “(....) έδωσε την εξου­σία (σσ η επα­νά­στα­ση) στην αστι­κή τάξη εξ αι­τί­ας της ανε­παρ­κούς συ­νει­δη­τό­τη­τας και ορ­γά­νω­σης του προ­λε­τα­ριά­του....” (τ 31 σε­λ106) Οι μάζες πιο απλά ξέ­ρουν τι δεν θέ­λουν, δεν ξέ­ρουν όμως τι θέ­λουν και εδώ είναι ο απο­φα­σι­στι­κός ρόλος του κόμ­μα­τος, του προ­γράμ­μα­τος και της ηγε­σί­ας για να βοη­θή­σουν τις μάζες να βρουν το δρόμο τους. Για κακή  τύχη της άρ­χου­σας τάξης στη Ρωσία, έστω και προ­σω­ρι­νά δια­λυ­μέ­νο, υπήρ­χε το επα­να­στα­τι­κό κόμμα και η ηγε­σία,με ρίζες μέσα στις μάζες, υπήρ­χαν και τα Σο­βιέτ!!

Το κρι­τή­ριο της αλή­θειας είναι η πράξη

Η επα­νά­στα­ση έμελε να βάλει σε σκλη­ρή δο­κι­μα­σία τις από­ψεις της αρι­στε­ράς που έχου­με προ­α­να­φέ­ρει. Στο φως των γε­γο­νό­των του 1917 επι­βε­βαιώ­θη­καν οι προ­βλέ­ψεις του Λένιν και του Τρό­τσκι για τον αντε­πα­να­στα­τι­κό, προ­δο­τι­κό ρόλο της αστι­κής τάξης, η οποία από τη θέση της Προ­σω­ρι­νής Κυ­βέρ­νη­σης συ­νέ­χι­ζε την πο­λι­τι­κή του Τσά­ρου, στο θέμα του πο­λέ­μου, έχο­ντας αφή­σει άθι­κτο το κρα­τι­κό μη­χα­νι­σμό και με τί­πο­τα δεν προ­χω­ρού­σε στο μοί­ρα­σμα της γης, κερ­δί­ζο­ντας χρόνο με πα­ρα­πλα­νη­τι­κές υπο­σχέ­σεις. Ο Λένιν από την Ελ­βε­τία όπου ζούσε εξό­ρι­στος, μπό­ρε­σε έγκαι­ρα να προ­σα­να­το­λι­στεί αν και οι πλη­ρο­φο­ρί­ες του ήταν λει­ψές, μέσω του αστι­κού τύπου και από το πρώτο του κιό­λας γράμ­μα κα­τάγ­γελ­λε την Προ­σω­ρι­νή Κυ­βέρ­νη­ση: “ Η αστι­κή τάξη τύπου οχτω­βρι­στών-κα­ντέ­των έχει ανά­γκη την μο­ναρ­χία, σαν αρ­χη­γό της γρα­φειο­κρα­τί­ας και του στρα­τού για την πε­ρι­φρού­ρη­ση των προ­νο­μί­ων του κε­φα­λαί­ου, ενά­ντια στους ερ­γα­ζό­με­νους.

“Όποιος λέει ότι οι ερ­γά­τες πρέ­πει να υπο­στη­ρί­ξουν τη νέα κυ­βέρ­νη­ση προς το Συμ­φέ­ρον της πάλης ενά­ντια στην του τσα­ρι­σμού.... αυτός είναι προ­δό­της των ερ­γα­τών, προ­δό­της της υπό­θε­σης του προ­λε­τα­ριά­του, της υπό­θε­σης της ει­ρή­νης και της ελευ­θε­ρί­ας. Γιατί στην πράξη ακρι­βώς αυτή η νέα κυ­βέρ­νη­ση είναι ήδη δε­μέ­νη χει­ρο­πό­δα­ρα από το ιμπε­ρια­λι­στι­κό κε­φά­λαιο, από την ιμπε­ρια­λι­στι­κή πο­λε­μι­κή, λη­στρι­κή, πο­λι­τι­κή, άρ­χι­σε ήδη συ­ναλ­λα­γές (χωρίς να ρω­τά­ει το λαό!) με τη δυ­να­στεία, δου­λεύ­ει ήδη για την πα­λι­νόρ­θω­ση της τσα­ρι­κής μο­ναρ­χί­ας...” (τ 31 σελ 19 Γράμ­μα­τα από μα­κρυά)

Οι μεν­σε­βί­κοι και σο­σια­λε­πα­να­στά­τες πι­στοί στις από­ψεις τους για τον αστι­κό χα­ρα­κτή­ρα της επα­νά­στα­σης και τον πρω­το­πό­ρο ρόλο της αστι­κής τάξης, πα­ρα­μέ­ρι­σαν για να δώ­σουν χώρο στους αστούς να κυ­βερ­νή­σουν παρ' ότι είχαν την πλειο­ψη­φία στα σο­βιέτ, της Πε­τρού­πο­λης και των βα­σι­κών πό­λε­ων της Ρω­σί­ας και μπο­ρού­σαν να προ­χω­ρή­σουν όπως ομο­λο­γούν πα­ρα­κά­τω στη κα­τά­λη­ψη της εξου­σί­ας. Πάνω σ' αυτό είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κές οι δη­λώ­σεις του Τσε­ρε­τέ­λι ισχυ­ρού άνδρα των μεν­σε­βί­κων στο Σο­βιέτ ο οποί­ος υπο­στή­ρι­ζε: “την ανα­γκαιό­τη­τα ενός συμ­βι­βα­σμού με την αστι­κή τάξη. Δεν μπο­ρεί να υπάρ­χει άλλος δρό­μος για την επα­νά­στα­ση. Είναι αλή­θεια ότι έχου­με όλη την εξου­σία  και ότι η κυ­βέρ­νη­ση θα έφευ­γε αν ση­κώ­να­με το δα­χτυ­λά­κι μας, αλλά αυτό θα σή­μαι­νε κα­τα­στρο­φή για την επα­νά­στα­ση.”

Ο Σου­χά­νοφ μεν­σε­βί­κος της αρι­στε­ράς, μέλος της Εκτε­λε­στι­κής Επι­τρο­πής του  Σο­βιέτ είπε στην προ­σω­ρι­νή κυ­βέρ­νη­ση: “Το Σο­βιέτ.. θα αφή­σει τον σχη­μα­τι­σμό μιας προ­σω­ρι­νής κυ­βέρ­νη­σης στις αστι­κές ομά­δες με το σκε­πτι­κό ότι αυτό προ­κύ­πτει από την υπάρ­χου­σα κα­τά­στα­ση και συμ­βα­δί­ζει με τα συμ­φέ­ρο­ντα της επα­νά­στα­σης.”(Λένιν τ 2ος σε­λ116-117  εκδ. “Ερ­γα­τι­κή Δη­μο­κρα­τία” υπγρ δική μας)

Στο ση­μείο αυτό θε­ω­ρού­με ότι είναι ανα­γκαίο να κά­νου­με μια πα­ρέν­θε­ση για να εξη­γή­σου­με τους βα­σι­κούς λό­γους για τους οποί­ους οι μεν­σε­βί­κοι και οι σο­σια­λε­πα­να­στά­τες κυ­ριάρ­χη­σαν στα σο­βιέτ, όταν πριν ξε­σπά­σει ο πό­λε­μος, οι μπολ­σε­βί­κοι ήταν το βα­σι­κό κόμμα της ερ­γα­τι­κής τάξης που κυ­ριαρ­χού­σε στα συν­δι­κά­τα, σε επιρ­ροή στο κί­νη­μα και σε ορ­γα­νω­μέ­να μέλη.

 Θα πα­ρα­θέ­σου­με πάνω σ' αυτό τις από­ψεις του Τρό­τσκι και του Λένιν για να μας τα εξη­γή­σουν κα­λύ­τε­ρα: “Η επιρ­ροή των Μεν­σε­βί­κων και των Σο­σιαλ-επα­να­στα­τών στην πρώτη πε­ρί­ο­δο της επα­νά­στα­σης δεν ήταν βέ­βαια τυ­χαία. Αντα­να­κλού­σε την επι­κρά­τη­ση των μι­κρο­α­στι­κών μα­ζών-κυ­ρί­ως των αγρο­τι­κών-μέ­σα στον πλη­θυ­σμό και την ανω­ρι­μό­τη­τα της ίδιας της επα­νά­στα­σης. Αυτή ακρι­βώς η ανω­ρι­μό­τη­τα μέσα σε εκ­πλη­κτι­κά ευ­νοϊ­κές συν­θή­κες  εξ αι­τί­ας του πο­λέ­μου έβαλε στα χέρια των μι­κρο­α­στών επα­να­στα­τών την ηγε­σία... Εξ αι­τί­ας του πο­λέ­μου η αγρο­τιά ήταν οπλι­σμέ­νη και ορ­γα­νω­μέ­νη σ' ένα στρα­τό εκα­τομ­μυ­ρί­ων. (...) οι μι­κρο­α­στοί επα­να­στά­τες βρή­καν ένα φυ­σι­κό στή­ριγ­μα στον αγρο­τι­κό στρα­τό που ξε­ση­κω­νό­ταν ενά­ντια στον πό­λε­μο...” (Μα­θή­μα­τα του Οκτώ­βρη σελ 26 εκδ. “Αλ­λα­γή”)

Και ο Λένιν σε συμ­φω­νία με τον Τρό­τσκι μας εξη­γεί: “Ένα από τα κυ­ριό­τε­ρα, επι­στη­μο­νι­κά και πρα­κτι­κά-πο­λι­τι­κά γνω­ρί­σμα­τα κάθε πραγ­μα­τι­κής επα­νά­στα­σης, είναι η ασυ­νή­θι­στα γοργή, ξαφ­νι­κή, από­το­μη αύ­ξη­ση του αριθ­μού των “μι­κρο­α­στών” που περ­νούν στην ενερ­γό, ανε­ξάρ­τη­τη, δρα­στή­ρια συμ­με­το­χή στην πο­λι­τι­κή ζωή, στη συ­γκρό­τη­ση του κρά­τους.

“Ένα γι­γα­ντιαίο μι­κρο­α­στι­κό κύμα κα­τά­κλυ­σε τα πάντα, έπνι­ξε το συ­νει­δη­τό προ­λε­τα­ριά­το όχι μόνο με τον όγκο του, μα και ιδε­ο­λο­γι­κά, δη­λα­δή μό­λυ­νε, κα­τά­κτη­σε πολ­λούς πλα­τιούς ερ­γα­τι­κούς κύ­κλους με τις μι­κρο­α­στι­κές αντι­λή­ψεις για την πο­λι­τι­κή.

“Οι μι­κρο­α­στοί στη ζωή εξαρ­τώ­νται από την αστι­κή τάξη, γιατί ζουν οι ίδιοι σαν ιδιο­κτή­τες και όχι σαν προ­λε­τά­ριοι.... και ακο­λου­θούν την αστι­κή τάξη στον τρόπο σκέ­ψης.

“Ανε­πί­γνω­στη ευ­πι­στία προς τους κα­πι­τα­λι­στές, τους χει­ρό­τε­ρους εχθρούς της ει­ρή­νης και του σο­σια­λι­σμού-να τι χα­ρα­κτη­ρί­ζει τη ση­με­ρι­νή πο­λι­τι­κή των μαζών στη Ρωσία, να τι ξε­πε­τά­χτη­κε με επα­να­στα­τι­κή τα­χύ­τη­τα πάνω στο κοι­νω­νι­κο­οι­κο­νο­μι­κό έδα­φος της πιο μι­κρο­α­στι­κής απ' όλες τις ευ­ρω­παϊ­κές χώρες. Να η τα­ξι­κή βάση της συμ­φω­νί­ας....ανά­με­σα στην Προ­σω­ρι­νή κυ­βέρ­νη­ση και στο  Σο­βιέτ των ερ­γα­τών και στρα­τιω­τών...” (τ 31 σελ 155-156)

Είναι γι αυ­τούς τους λό­γους που οι μεν­σε­βί­κοι και οι σο­σια­λε­πα­να­στά­τες (κατ' εξο­χήν κόμμα της αγρο­τιάς) κα­τέ­κτη­σαν την πλειο­ψη­φία και την ηγε­σία στα σο­βιέτ. Πρό­ε­δρος ήταν ο μεν­σε­βί­κος Τσχεϊ­τζε. Συ­γκε­κρι­μέ­να από τους 1500-1600 αντι­προ­σώ­πους στο Σο­βιέτ της Πε­τρού­πο­λης τον Φλε­βά­ρη μόνο γύρω στους 49 ήταν μπολ­σε­βί­κοι και αυτοί πο­λι­τι­κά συγ­χυ­σμέ­νοι όπως θα εξη­γή­σου­με πα­ρα­κά­τω.

 Η επα­νά­στα­ση του Φλε­βά­ρη βρήκε το κόμμα των μπολ­σε­βί­κων απο­διορ­γα­νω­μέ­νο, γύρω στα 8000 μέλη βρι­σκό­ταν διά­σπαρ­τα στην αχανή Ρωσία με τις πε­ρισ­σό­τε­ρες δυ­νά­μεις βέ­βαια συ­γκε­ντρω­μέ­νες στη Πε­τρού­πο­λη, αλλά, είχαν μόνο 150 μπολ­σε­βί­κους στα ερ­γο­στά­σια Που­τί­λοφ ανά­με­σα σε 40.000 ερ­γά­τες και στην ερ­γα­τι­κή συ­νοι­κία του Βι­μπόργκ (που έπαι­ξε ση­μα­ντι­κό ρόλο στην εξέ­γερ­ση του Φλε­βά­ρη) μόνο 500 μέλη. (Λένιν τ 2ος σελ 125 εκδ. “Ερ­γα­τι­κή Δη­μο­κρα­τία”) Η ηγε­σία του κόμ­μα­τος, η ΚΕ που εξε­λέ­γη το 1912 ήταν απού­σα, τα μέλη της βρί­σκο­νταν είτε στη φυ­λα­κή, είτε στην εξο­ρία του εσω­τε­ρι­κού ή του εξω­τε­ρι­κού! Στην ηγε­σία του κόμ­μα­τος βρέ­θη­καν τρεις μπολ­σε­βί­κοι από τους οποί­ους οι δύο νε­α­ροί και με μικρή εμπει­ρία, Σλιά­πνι­κοφ, Μο­λό­τωφ και Ζα­λού­τσκι.

Η πε­ρί­ο­δος μέχρι τον ερ­χο­μό του Λένιν τον Απρί­λη στά­θη­κε για τον μπολ­σε­βι­κι­σμό πε­ρί­ο­δος σύγ­χυ­σης και δι­σταγ­μών, για να στρα­φεί στη συ­νέ­χεια προς τα δεξιά με τον ερ­χο­μό και την ανά­λη­ψη της ηγε­σί­ας από τους Κά­με­νεφ, Στά­λιν και Μου­ρά­νοφ. Αιτία η αλ­γε­βρι­κή (όπως την απο­κά­λε­σε ο Τρό­τσκι ) φόρ­μου­λα των μπολ­σε­βί­κων για τον χα­ρα­κτή­ρα και το πε­ριε­χό­με­νο της επα­νά­στα­σης στη Ρωσία. Αλλά και η αδυ­να­μία των εν λόγω μπολ­σε­βί­κων να εκτι­μή­σουν την συ­γκε­κρι­μέ­νη κα­τά­στα­ση και να προ­σα­να­το­λί­σουν το κόμμα στις νέες συν­θή­κες με τα σωστά συν­θή­μα­τα και την σωστή τα­κτι­κή.

Το γρα­φείο της ΚΕ (Μο­λό­τωφ, Σλιά­πνι­κοφ και Ζα­λού­τσκι)  αμέ­σως μετά τη νίκη της εξέ­γερ­σης συ­νέ­τα­ξε ένα “Μα­νι­φέ­στο”  του κόμ­μα­τος το οποίο τυ­πώ­θη­κε σε προ­κη­ρύ­ξεις και μοι­ρά­στη­κε και αρ­γό­τε­ρα δη­μο­σιεύ­τη­κε χωρίς σχό­λια στην Ισβέ­στια την εφη­με­ρί­δα του Σο­βιέτ. Το  μα­νι­φέ­στο κα­λού­σε την ερ­γα­τι­κή τάξη και τον επα­να­στα­τι­κό στρα­τό να συ­γκρο­τή­σουν μια “προ­σω­ρι­νή επα­να­στα­τι­κή κυ­βέρ­νη­ση” που θα εγκα­θί­δρυε την δη­μο­κρα­τία, θα ψή­φι­ζε δη­μο­κρα­τι­κές με­ταρ­ρυθ­μί­σεις όπως το 8ωρο, τη δή­μευ­ση των με­γά­λων αγρο­κτη­μά­των και τη σύ­γκλη­ση συ­ντα­κτι­κής συ­νέ­λευ­σης και “θα άρ­χι­ζε δια­πραγ­μα­τεύ­σεις με το προ­λε­τα­ριά­το των εμπό­λε­μων χωρών με στόχο, τον τερ­μα­τι­σμό της αι­μα­τη­ρής αν­θρω­πο­σφα­γής.”Τα αι­τή­μα­τα στην ουσία πα­ρέ­με­ναν μέσα στα πλαί­σια στης αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κής επα­νά­στα­σης, όπως αυτά κα­θο­ρί­ζο­νταν από την φόρ­μου­λα της “Επα­να­στα­τι­κής Δη­μο­κρα­τι­κής Δι­κτα­το­ρί­ας του Προ­λε­τα­ριά­του και της Αγρο­τιάς”, με βάση το μί­νι­μουμ πρό­γραμ­μα της σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας, με την συ­μπλή­ρω­ση του αι­τή­μα­τος της ει­ρή­νης.

Ο Τρό­τσκι στην “Ιστο­ρία της Ρώ­σι­κης Επα­νά­στα­σης” σχο­λιά­ζει: “Το μα­νι­φέ­στο δη­μο­σιεύ­τη­κε στο επί­ση­μο όρ­γα­νο του Σο­βιέτ δίχως σχό­λια και αντιρ­ρή­σεις, σαν να πρό­κει­ται για ακα­δη­μαϊ­κό ζή­τη­μα. Μα και οι μπολ­σε­βί­κοι ηγέ­τες έδι­ναν στο σύν­θη­μά τους ση­μα­σία κα­θα­ρά θε­α­μα­τι­κή. Δεν διε­νερ­γού­σαν σαν εκ­πρό­σω­ποι ενός προ­λε­τα­ρια­κού κόμ­μα­τος που ετοι­μα­ζό­ταν να ανοί­ξει μόνο του την πάλη για την εξου­σία,αλλά, σαν την αρι­στε­ρή πτέ­ρυ­γα της δη­μο­κρα­τί­ας που δια­κη­ρύ­χνο­ντας τις αρχές της, ετοι­μά­ζε­ται να παί­ξει ρόλο νό­μι­μης αντι­πο­λί­τευ­σης για απροσ­διό­ρι­στη χρο­νι­κή διάρ­κεια.”

Αυτό γί­νε­ται ακόμη πιο φα­νε­ρό από την στάση που κρά­τη­σαν στην συ­νε­δρί­α­ση της εκτε­λε­στι­κής επι­τρο­πής του Σο­βιετ την 1η του Μάρτη, όταν, “το κέ­ντρο της συ­ζή­τη­σης πε­ρι­στρά­φη­κε γύρω από τους όρους με­τα­βί­βα­σης της εξου­σί­ας: ενά­ντια στο γε­γο­νός του σχη­μα­τι­σμού μιας αστι­κής κυ­βέρ­νη­σης, δεν υψώ­θη­κε ούτε μία φωνή, αν και υπήρ­χαν τότε μέσα στην Εκτε­λε­στι­κή Επι­τρο­πή, σε τριά­ντα επτά μέλη, έντε­κα μπολ­σε­βί­κοι και συ­μπα­θού­ντες από τους οποί­ους τρεις μέλη του κέ­ντρου, ο Ζα­λού­τσκι, ο Σλιά­πνι­κοβ και ο Μο­λό­τωφ....”(τ 1ος σε­λ253)

Και τα πα­ρα­δείγ­μα­τα που απο­κα­λύ­πτουν την σύγ­χυ­ση και τον απο­προ­σα­να­το­λι­σμό των μπολ­σε­βί­κων συ­νε­χί­ζο­νται: “Την άλλη μέρα στο Σο­βιέτ, σύμ­φω­να με την αφή­γη­ση του ίδιου του Σλιά­πνι­κοβ, σε τε­τρα­κό­σιους τό­σους αντι­προ­σώ­πους ψή­φι­σαν ενα­ντί­ον της με­τα­βί­βα­σης της εξου­σί­ας στη μπουρ­ζουα­ζία ίσα-ίσα δέκα εννιά αντι­πρό­σω­ποι, ενώ η μπολ­σε­βί­κι­κη φρά­ξια είχε ήδη σα­ρά­ντα αντι­προ­σώ­πους.” (οπ. π)

Η Επι­τρο­πή της Πε­τρού­πο­λης κι­νού­νταν σε σαφώς πιο δεξιά κα­τεύ­θυν­ση. Στις 3 του Μάρτη ψη­φί­ζει μία από­φα­ση ότι: “δεν θα αντι­δρού­σε στην εξου­σία  της προ­σω­ρι­νής κυ­βέρ­νη­σης στο βαθμό που οι δρα­στη­ριό­τη­τές της αντα­πο­κρί­νο­νταν στα συμ­φέ­ρο­ντα του προ­λε­τα­ριά­του και των πλα­τιών δη­μο­κρα­τι­κών μαζών του λαού”(Λένιν τ 2ος σελ 126 υπογρ δική μας) Η φράση “στο βαθμό που” που χρη­σι­μο­ποιού­νταν από την Εκτε­λε­στι­κή Επι­τρο­πή του Σο­βιέτ και την επα­να­λάμ­βα­ναν οι μπολ­σε­βί­κοι μόνο σύγ­χυ­ση μπο­ρού­σε να προ­κα­λέ­σει στις μάζες , για την τα­ξι­κή φύση της κυ­βέρ­νη­σης και τους πραγ­μα­τι­κούς σκο­πούς της.

Ωστό­σο πρέ­πει να το­νί­σου­με ότι στην οπορ­του­νι­στι­κή στάση της Επι­τρο­πής της Πε­τρού­πο­λης και στη δεξιά στάση της μπολ­σε­βί­κι­κης ομά­δας στο Σο­βιέτ υπήρ­χε αντί­στα­ση από τη βάση του κόμ­μα­τος και ιδιαί­τε­ρα από την συ­νοι­κία του Βι­μπόργκ: “Η Επι­τρο­πή του Βι­μπόργκ σύ­να­ξε σε μια συ­γκέ­ντρω­ση χι­λιά­δες ερ­γά­τες και στρα­τιώ­τες που, σχε­δόν ομό­φω­να, υιο­θέ­τη­σαν την πρό­τα­ση για την ανά­γκη κα­τά­λη­ψης της εξου­σί­ας από το Σο­βιέτ. Συμ­με­τέ­χο­ντας ενερ­γά σε εκεί­νη την κί­νη­ση, ο Ντιν­γκελ­στεντ ανα­φέ­ρει αυτά: “Δεν υπήρ­χε ούτε μία συ­γκέ­ντρω­ση, ούτε μία σύ­σκε­ψη ερ­γα­τι­κή που να  απο­κρού­σει την πρό­τα­σή μας, φτά­νει να βρι­σκό­τα­νε κά­ποιος να την υπο­βά­λει. Οι μεν­σε­βί­κοι κ' οι σο­σιελ­πα­να­στά­τες δεν τολ­μού­σα­νε τον πρώτο καιρό, να πουν ανοι­χτά πως δεν έβα­ζαν το ζή­τη­μα της εξου­σί­ας μπρο­στά σε ακρο­α­τή­ρια από ερ­γά­τες και στρα­τιώ­τες. Η πρό­τα­ση του Βι­μπόργκ λόγω της επι­τυ­χί­ας της τυ­πώ­θη­κε και τοι­χο­κολ­λή­θη­κε. Μα η Επι­τρο­πή της Πε­τρού­πο­λης πρό­βα­λε κα­τη­γο­ρη­μα­τι­κή άρ­νη­ση πάνω σε κείνη την πρό­τα­ση και το Βι­μπόργκ ανα­γκά­στη­κε να υπο­κύ­ψει.” (“Ρώ­σι­κη” Τρό­τσκι σελ 254)

Εν το με­τα­ξύ από τις 5 του Μάρτη άρ­χι­σε να βγαί­νει η Πρά­βδα σύμ­φω­να με τον  ιστο­ρι­κό της Ρώ­σι­κης Επα­νά­στα­σης Ε. Χ. Καρρ: “Το πρώτο φύλλο της εφη­με­ρί­δας μοι­ρά­στη­κε δω­ρε­άν, ενώ το δεύ­τε­ρο πού­λη­σε 100.000 αντί­τυ­πα.” (τ 1ος σελ 107) Όπως ήταν επό­με­νο η εφη­με­ρί­δα στα άρθρα της αντα­να­κλού­σε την κα­τά­στα­ση που επι­κρα­τού­σε στο κόμμα!

Σύμ­φω­να με τον Καρρ: “Η ήδη συ­γκε­χυ­μέ­νη αυτή κα­τά­στα­ση έγινε ακόμη πιο πο­λύ­πλο­κη με την άφιξη στην Πε­τρού­πο­λη στις 13 Μαρ­τί­ου 1917-ημέ­ρα κυ­κλο­φο­ρί­ας του έβδο­μου φύλ­λου της Πρά­βδα- των Κά­με­νεφ, Στά­λιν και Μου­ρά­νωφ, που βρι­σκό­ταν μέχρι τότε στη Σι­βη­ρία. (....) Η κα­θο­δή­γη­ση του κόμ­μα­τος πέ­ρα­σε αμέ­σως από τα χέρια του Σλιά­πνι­κωφ και των νε­α­ρών συ­νερ­γα­τών του στα χέρια των τριών αυτών κομ­μα­τι­κών στε­λε­χών.” (οπ π σελ 108) Αυτό έγινε γιατί ο Κά­με­νεφ και Στά­λιν ήτανε μέλη της εκλεγ­μέ­νης από το 1912 ΚΕ και ο Μου­ρά­νωφ ήταν ένας από τους μπολ­σε­βί­κους βου­λευ­τές στη 4η Δούμα. Και βέ­βαια ανέ­λα­βαν την σύ­ντα­ξη της Πρά­βδα. Κάτω από την κα­θο­δή­γη­ση του Κά­με­νεφ και του Στά­λιν το τι­μό­νι του κόμ­μα­τος στρά­φη­κε προς τα δεξιά! Αυτό φά­νη­κε αμέ­σως από την επό­με­νη κιό­λας μέρα, σύμ­φω­να πάντα με τον Καρρ: “ Ένα σύ­ντο­μο άρθρο του Στά­λιν στην Πρά­βδα της 14ης του Μάρτη ήταν λι­γό­τε­ρο αξιο­ση­μεί­ω­το γι αυτά που έλεγε και πε­ρισ­σό­τε­ρο γι αυτά που δεν έλεγε. (...) Δεν υπήρ­χε καμία ανα­φο­ρά στην Προ­σω­ρι­νή Κυ­βέρ­νη­ση ή τον πό­λε­μο. Εξάλ­λου, η επι­φυ­λα­κτι­κή έκ­κλη­ση για την “υπε­ρά­σπι­ση  των δι­καιω­μά­των που είχαν κα­τα­κτη­θεί με σκοπό την ανα­τρο­πή της πα­λιάς εξου­σί­ας και την προ­ώ­θη­ση της ρώ­σι­κης επα­νά­στα­σης” πλη­σί­α­ζε πε­ρισ­σό­τε­ρο την μεν­σε­βι­κι­κή θέση για την ανά­γκη πί­ε­σης της αστι­κής τάξης και λι­γό­τε­ρο τη μπολ­σε­βί­κι­κη θέση για την ανά­γκη να μπει το προ­λε­τα­ριά­το επι­κε­φα­λής.” (οπ π σελ 109).

Ο Στά­λιν σαν εκ­πρό­σω­πος του κόμ­μα­τος στην Εκτε­λε­στι­κή Επι­τρο­πή του Σο­βιέτ δεν έκανε τί­πο­τα το αξιό­λο­γο. “Στα πρα­κτι­κά ή στον τύπο δεν υπάρ­χει καμιά πρό­τα­ση, δή­λω­ση, δια­μαρ­τυ­ρία όπου θα μπο­ρού­σε ο Στά­λιν να εκ­φρά­σει τη μπολ­σε­βί­κι­κη άποψη σαν αντί­βα­ρο στη γλοιώ­δη στάση της “δη­μο­κρα­τί­ας” απέ­να­ντι στο φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό.” Σύμ­φω­να με τον Σου­χά­νοβ: “Όλο τον καιρό της μέ­τριας δρά­σης του στην Εκτε­λε­στι­κή Επι­τρο­πή δη­μιουρ­γού­σε -όχι μόνο σε μένα- την εντύ­πω­ση μιας γκρί­ζας κη­λί­δας που πό­τε-πό­τε θα­μπό­φεγ­γε κι έσβη­νε γρή­γο­ρα..”(“Ρώ­σι­κη Τρό­τσκι σελ 256)

Στις 15 του Μάρτη η Πρά­βδα και οι συ­ντά­κτες της μπή­καν στα μαύρα νερά του σο­σιαλ-σω­βι­νι­σμού, δη­μο­σιεύ­ει στην πρώτη σε­λί­δα μια δια­κή­ρυ­ξη του Σο­βιέτ της Πε­τρού­πο­λης “Προς τους Λαούς όλου του Κό­σμου”, στην οποία δη­λω­νό­ταν ότι “θα υπε­ρα­σπί­σου­με απο­φα­σι­στι­κά την ελευ­θε­ρία μας” και ότι η ρώ­σι­κη επα­νά­στα­ση δεν θα καμ­φθεί μπρο­στά στις ξι­φο­λόγ­χες των ει­σβο­λέ­ων” που όπως εξη­γεί ο Τρό­τσκι: “..διερ­μή­νευε τη νίκη της Επα­νά­στα­σης του Φλε­βά­ρη σύμ­φω­να με τα συμ­φέ­ρο­ντα της Αντάντ και επι­σή­μαι­νε το θρί­αμ­βο ενός και­νούρ­γιου δη­μο­κρα­τι­κού σο­σιαλ­πα­τριω­τι­σμού φραν­τσέ­ζι­κης μάρ­κας,υιο­θε­τή­θη­κε ομό­φω­να από το Σο­βιέτ. (....) Η Πρά­βδα έγρα­φε σχε­τι­κά πως ήταν ένας “συ­νει­δη­τός συμ­βι­βα­σμός ανά­με­σα στις διά­φο­ρες τά­σεις που αντι­προ­σω­πεύ­ο­νταν στο Σο­βιέτ.” Θα έπρε­πε να προ­στε­θεί πως ο συμ­βι­βα­σμός επι­σφρά­γι­ζε μια κα­θα­ρή ρήξη με το ρεύμα του Λένιν που δεν βρήκε στο Σο­βιέτ καμιά εκ­προ­σώ­πη­ση.” (οπ π σελ 256-257 υπογ δική μας)

Στο ίδιο φύλλο της Πρά­βδα δη­μο­σιεύ­τη­κε το άρθρο του Κά­με­νεφ, μνη­μείο σο­σιαλ­πα­τριω­τι­σμού, πράγ­μα που επι­βε­βαί­ω­νε πα­νη­γυ­ρι­κά  γιατί στο δι­κα­στή­ριο πριν δύο χρό­νια είχε δη­λώ­σει ότι δεν συμ­με­ρι­ζό­ταν την άποψη του Λένιν για τον ντε­φαι­τι­σμό(το μι­κρό­τε­ρο κακό είναι η ήττα της Ρω­σί­ας)!! Αξί­ζει να πα­ρα­θέ­σου­με εκτε­νή κομ­μά­τια από το άρθρο του Κά­με­νεφ για να κα­τα­λά­βου­με το μέ­γε­θος της κα­τρα­κύ­λας και της απο­μά­κρυν­σής του από τις διε­θνι­στι­κές θέ­σεις του Λένιν.

“Οι στρα­τιώ­τες, οι αγρό­τες και οι ερ­γά­τες της Ρω­σί­ας που πήγαν στο πό­λε­μο στο κά­λε­σμα του εκ­θρο­νι­σμέ­νου Τσά­ρου και έχυ­σαν το αίμα τους κάτω από τα λά­βα­ρα του, έχουν πια απε­λευ­θε­ρω­θεί (!!) και τα τσα­ρι­κά λά­βα­ρα έχουν αντι­κα­τα­στα­θεί από τα κόκ­κι­να λά­βα­ρα της επα­νά­στα­σης. Αλλά ο πό­λε­μος θα συ­νε­χι­στεί...

Όταν ένας στρα­τός στέ­κε­ται αντι­μέ­τω­πος μ' ένα άλλο στρα­τό, η πιο ηλί­θια πο­λι­τι­κή που θα μπο­ρού­σε να προ­τεί­νει κα­νείς είναι ο στρα­τός να αφή­σει τα όπλα και να πάει σπίτι. Αυτή η πο­λι­τι­κή δεν θα είναι πο­λι­τι­κή ει­ρή­νης, αλλά πο­λι­τι­κή δου­λεί­ας, μια πο­λι­τι­κή που ο ελεύ­θε­ρος λαός θα απέρ­ρι­πτε με οργή.

Όχι ο ελεύ­θε­ρος λαός θα κρα­τή­σει στα­θε­ρά τη θέση του και θα απα­ντά­ει στις σφαί­ρες με σφαί­ρες και με οβί­δες στις οβί­δες. Αυτό είναι ανα­πό­φευ­κτο.” (Λένιν τ 2ος σελ 133 υπογρ δική μας).

O Σλιά­πνι­κοφ ηγε­τι­κό στέ­λε­χος των μπολ­σε­βί­κων σχο­λιά­ζει: “Η 15 Μάρτη, η μέρα της εμ­φά­νι­σης του πρώ­του φύλ­λου της “ανα­νε­ω­μέ­νης Πρά­βδα” ήταν μια μέρα θριάμ­βου για τους “αμυ­νι­στές” ( τους οπα­δούς της υπε­ρά­σπι­σης της κα­πι­τα­λι­στι­κής πα­τρί­δας). Όλο το μέ­γα­ρο της Ταυ­ρί­δας, όλα τα μέλη της Επι­τρο­πής της Δού­μας ως την Εκτε­λε­στι­κή Επι­τρο­πή την καρ­διά της επα­να­στα­τι­κής δη­μο­κρα­τί­ας, ήταν γε­μά­το αγαλ­λί­α­ση από τα νέα, την επι­κρά­τη­ση των με­τριο­πα­θών μπολ­σε­βί­κων πάνω στους εξ­τρε­μι­στές.(...) Ήταν η πρώτη φορά που η Πρά­βδα κέρ­δι­σε τον έπαι­νο των χει­ρό­τε­ρων “αμυ­νι­στών”. Στα ερ­γο­στά­σια αυτό το φύλλο της Πρά­βδα προ­κά­λε­σε κα­τά­πλη­ξη ανά­με­σα στα μέλη του κόμ­μα­τος και τους συ­μπα­θού­ντες και την χαι­ρέ­κα­κη ικα­νο­ποί­η­ση των εχθρών μας. Στην Επι­τρο­πή της Πε­τρού­πο­λης, στο γρα­φείο Της Κε­ντρι­κής Επι­τρο­πής και στο επι­τε­λείο της Πρά­βδα έφτα­ναν πολ­λές ερω­τή­σεις.

Τι συμ­βαί­νει; Γιατί η εφη­με­ρί­δα μας είχε εγκα­τα­λεί­ψει την μπολ­σε­βί­κι­κη πο­λι­τι­κή για να ακο­λου­θή­σει αυτή των “αμυ­νι­στών;”

“Η αγα­νά­κτη­ση στις ερ­γα­τι­κές συ­νοι­κί­ες ήταν πολύ έντο­νη και όταν οι προ­λε­τά­ριοι έμα­θαν ότι οι τρεις πρώην εκ­δό­τες της Πρά­βδα που  μόλις είχαν έρθει από την Σι­βη­ρία είχαν ανα­λά­βει την εφη­με­ρί­δα απαί­τη­σαν τη δια­γρα­φή τους από το κόμμα.” (οπ π υπογρ δική μας)

Παρά τις δια­μαρ­τυ­ρί­ες ο Κά­με­νεφ συ­νέ­χι­ζε την δεξιά του αντε­πα­να­στα­τι­κή πο­ρεία και σ' αυτή την πο­ρεία τον ακο­λου­θού­σαν τα ηγε­τι­κά στε­λέ­χη και η Επι­τρο­πή της Πε­τρού­πο­λης. Στις 18 του Μάρτη προ­τεί­νει να αλ­λά­ξει η πο­λι­τι­κή της υπό όρους στή­ρι­ξης της προ­σω­ρι­νής κυ­βέρ­νη­σης σε πραγ­μα­τι­κή υπο­στή­ρι­ξη και παρά τις κά­ποιες δια­φω­νί­ες η Επι­τρο­πή δέ­χτη­κε την πρό­τα­ση του Κά­με­νεφ! Σ' όλη τη χώρα η γραμ­μή της Πρά­βδα είχε επη­ρε­ά­σει ση­μα­ντι­κά τους το­πι­κούς μπολ­σε­βί­κους ηγέ­τες, χωρίς σο­βα­ρές αντιρ­ρή­σεις.

Στις 28 του Μάρτη  στη Παν­ρω­σι­κή Συν­διά­σκε­ψη των μπολ­σε­βί­κων ο Κά­με­νεφ και ο Στά­λιν δια­τύ­πω­σαν ακόμα πιο κα­θα­ρά τις αντε­πα­να­στα­τι­κές τους από­ψεις.

“ Στην ει­σή­γη­σή του με θέμα “Η στάση  απέ­να­ντι στην Προ­σω­ρι­νή Κυ­βέρ­νη­ση” ο Στά­λιν υπο­στή­ρι­ξε ότι:

“Η εξου­σία έχει μοι­ρα­στεί ανά­με­σα σε δύο όρ­γα­να, από το οποίο κα­νέ­να δεν κα­τέ­χει την πλήρη εξου­σία.(...) Το Σο­βιέτ είναι ο επα­να­στα­τι­κός ηγέ­της του εξε­γερ­μέ­νου λαού. ΄Ένα όρ­γα­νο ελέγ­χου πάνω στην προ­σω­ρι­νή κυ­βέρ­νη­ση. Από την άλλη πλευ­ρά η προ­σω­ρι­νή κυ­βέρ­νη­ση κα­το­χυ­ρώ­νει τις κα­τα­κτή­σεις του επα­να­στα­τι­κού λαού. Το Σο­βιέτ κι­νη­το­ποιεί τις δυ­νά­μεις του και ασκεί έλεγ­χο,  ενώ η προ­σω­ρι­νή κυ­βέρ­νη­ση... ανα­λαμ­βά­νει το ρόλο εκεί­νου που εξα­σφα­λί­ζει αυτές τις κα­τα­κτή­σεις του λαού... Μια τέ­τοια κα­τά­στα­ση έχει δυ­σά­ρε­στες, αλλά και ευ­χά­ρι­στες πλευ­ρές.” (οπ π σελ 135 υπογρ δική μας).

Το μέ­γε­θος των αυ­τα­πα­τών που καλ­λιερ­γού­σαν στο κόμμα και κατ' επέ­κτα­ση στη πρω­το­πο­ρία του ερ­γα­τι­κού και λαϊ­κού κι­νή­μα­τος ήταν τε­ρά­στιο, ανά­ξιο της επα­να­στα­τι­κή ιστο­ρί­ας του κόμ­μα­τος . Οι θέ­σεις που δια­τύ­πω­νε ο Στά­λιν ξε­χνού­σαν τις τα­ξι­κές δια­φο­ρές και πα­ρου­σί­α­ζε τα Σο­βιέτ και την αστι­κή προ­σω­ρι­νή κυ­βέρ­νη­ση να μοι­ρά­ζο­νται ρό­λους σε μια κατά βάση ει­ρη­νι­κή και αρ­μο­νι­κή συ­νύ­παρ­ξη με δια­κρι­τούς ρό­λους!! Οι ερ­γά­τες και οι στρα­τιώ­τες προ­χω­ρούν την επα­νά­στα­ση και η αστι­κή κυ­βέρ­νη­ση εξα­σφα­λί­ζει τις κα­τα­κτή­σεις!! Κατά τη διάρ­κεια της συν­διά­σκε­ψης υπήρ­ξαν έντο­νες δια­φω­νί­ες και αντιρ­ρή­σεις  ενά­ντια στη γραμ­μή Στά­λιν-Κά­με­νεφ. Πέ­σα­νε από­ψεις όπως: “ Η νέα κυ­βέρ­νη­ση δεν θω­ρα­κί­ζει, αλλά εμπο­δί­ζει την υπό­θε­ση  της επα­νά­στα­σης. Δεν μπο­ρού­με να μι­λά­με πια για υπο­στή­ρι­ξη της κυ­βέρ­νη­σης. Υπάρ­χει συ­νω­μο­σία της προ­σω­ρι­νής κυ­βέρ­νη­σης ενά­ντια στο λαό και την επα­νά­στα­ση και είναι ανα­γκαίο να προ­ε­τοι­μα­στού­με για ένα αγώνα ενά­ντια της.”

Όσο περ­νού­σε ο και­ρός Κά­με­νεφ και Στά­λιν απο­μα­κρύ­νο­νταν ολο­έ­να και πε­ρισ­σό­τε­ρο, από τις θέ­σεις του Λένιν, όπως αυτές πα­ρου­σιά­ζο­νται στα Γράμ­μα­τά του από τη Ελ­βε­τία όπου βρί­σκο­νταν το πρώτο μήνα της επα­νά­στα­σης, κάτι που θα δούμε διε­ξο­δι­κά πα­ρα­κά­τω. Αντί­θε­τα πλη­σί­α­ζαν ολο­έ­να και πε­ρισ­σό­τε­ρο τις θέ­σεις των μεν­σε­βί­κων. Σαν απο­τέ­λε­σμα η συν­διά­σκε­ψη συ­ζή­τη­σε το θέμα της ενο­ποί­η­σης σε ένα κόμμα των μπολ­σε­βί­κων με τους  μεν­σε­βί­κους, πάνω στην πρό­τα­ση του Τσε­ρε­τέ­λι. Ο Στά­λιν ήταν υπέρ και με τα δύο χέρια!! Στις αντιρ­ρή­σεις του Μο­λό­τωφ απά­ντη­σε:

“Δεν υπάρ­χει λόγος να προ­τρέ­χου­με και να προ­φη­τεύ­ου­με δια­φω­νί­ες. Δεν υπάρ­χει κομ­μα­τι­κή ζωή χωρίς δια­φω­νί­ες. Θα επι­βιώ­σου­με παρά τις μι­κρο­δια­φω­νί­ες μέσα στο κόμμα.” (οπ π σελ 136 υπογρ δική μας) Πρό­κει­ται για κα­τά­ντια, όταν τις δια­φο­ρές με τους μεν­σε­βί­κους τις πα­ρου­σιά­ζεις για “μι­κρο­δια­φω­νί­ες”!! Όταν απα­ντάς θε­τι­κά στον Τσε­ρε­τέ­λι τον μεν­σε­βί­κο, που τρεις μήνες αρ­γό­τε­ρα συ­νέ­λα­βε και αφό­πλι­σε τους μπολ­σε­βί­κους!!

Είναι αλή­θεια ότι ο Στά­λιν πριν ακόμα γίνει “Στά­λιν” έκανε την αυ­το­κρι­τι­κή του για όσα είπε και έγρα­ψε  εκεί­νη την πε­ρί­ο­δο: “Η πλειο­ψη­φία του κόμ­μα­τος..υιο­θέ­τη­σε μια πο­λι­τι­κή άσκη­σης πί­ε­σης από τα Σο­βιέτ προς την Προ­σω­ρι­νή Κυ­βέρ­νη­ση για το θέμα της ει­ρή­νης...Ωστό­σο επρό­κει­το για μια φο­βε­ρά εσφαλ­μέ­νη πο­λι­τι­κή γιατί καλ­λιερ­γού­σε πα­σι­φι­στι­κές αυ­τα­πά­τες, έρι­χνε νερό στο μύλο της “εθνι­κής άμυ­νας” και εμπό­δι­ζε την επα­να­στα­τι­κή εξέ­γερ­ση των μαζών. Η εσφαλ­μέ­νη αυτή θέση ήταν τόσο δική μου άποψη, όσο και άποψη άλλων συ­ντρό­φων και μόνο στα μέσα του Απρί­λη όταν υιο­θέ­τη­σα τις θέ­σεις του Λένιν  την εγκα­τέ­λει­ψα εντε­λώς.” ( Ε.Χ. Καρρ τ 1ος σελ 111)

Σε σχέση με όσα ει­πώ­θη­καν και γρά­φτη­καν στην εν λόγω συν­διά­σκε­ψη ο Τρό­τσκι στο έργο του “Ιστο­ρία της Ρώ­σι­κης Επα­νά­στα­σης” θέτει το ερώ­τη­μα: “ήταν δυ­να­τό το κόμμα με τέ­τοια εκ­προ­σώ­πη­ση να βάλει, ύστε­ρα από επτά μήνες σι­δε­ρέ­νιο χέρι πάνω στην εξου­σία; Ναι! Έγινε δυ­να­τό!

Τα “Γράμ­μα­τα από μα­κρυά” του Λένιν

Και ενώ το κόμμα κάτω από την κα­θο­δή­γη­ση του Κά­με­νεφ-Στά­λιν κλί­νει προς τον αμυ­νι­τι­σμό και την υπο­στή­ρι­ξη προς την προ­σω­ρι­νή κυ­βέρ­νη­ση, παρά τις δια­φω­νί­ες ενός ση­μα­ντι­κού μέ­ρους της βάσης του κόμ­μα­τος, ο Λένιν από το κλου­βί του την Ελ­βε­τία βρυ­χά­ται κατά της προ­σω­ρι­νής κυ­βέρ­νη­σης και του αμυ­νι­τι­σμού. Είναι στην κυ­ριο­λε­ξία έξαλ­λος όπου αυτές τις κρί­σι­με στιγ­μές βρί­σκε­ται μα­κρυά από τα γε­γο­νό­τα και το κόμμα, έχο­ντας λειψή πλη­ρο­φό­ρη­ση και με κα­θυ­στέ­ρη­ση, από τον αστι­κό τύπο, ο οποί­ος πα­ρου­σιά­ζει τα γε­γο­νό­τα πα­ρα­μορ­φω­μέ­να. Ανη­συ­χεί για την πο­ρεία του κόμ­μα­τος και εκ­φρά­ζει τις ανη­συ­χί­ες του έντο­να σ' ένα γράμ­μα που στις 30 του Μάρτη έχει στεί­λει  μέσω Στοκ­χόλ­μης  στο Ρωσία. Συ­γκε­κρι­μέ­να γρά­φει:

“Το κόμμα μας θα ξε­φτι­λι­ζό­ταν για πάντα, θα αυ­το­κτο­νού­σε πο­λι­τι­κά, αν ανε­χό­ταν μια τέ­τοια απάτη... Εγώ προ­σω­πι­κά δε θα δι­στά­σω ούτε δευ­τε­ρό­λε­πτο και να δια­κη­ρύ­ξω γρα­πτώς, ότι θα προ­τι­μή­σω μια άμεση ρήξη με οποιον­δή­πο­τε στο κόμμα μας, όποιος κι αν είναι από το να κάνω πα­ρα­χω­ρή­σεις στον σο­σιαλ­πα­τριω­τι­σμό του Κε­ρέν­σκι και σία ή τον σο­σιαλ­πα­σι­φι­σμό και κα­ου­τσκια­νι­σμό του Τσχεϊ­τζε και σία.” (οπ π σελ 139) Και απευ­θυ­νό­με­νος στον Κά­με­νεφ, που τον θε­ω­ρού­σε πιο ηγε­τι­κή φυ­σι­σο­γνω­μία απο το Στά­λιν, γρά­φει: “ Ο Κά­με­νεφ πρέ­πει να κα­τα­λά­βει ότι έχει κο­σμοϊ­στο­ρι­κή ευ­θύ­νη.”

 Για να χα­ρά­ξει μια πο­λι­τι­κή και στρα­τη­γι­κή για το κόμμα και την ερ­γα­τι­κή τάξη, θα συ­ντά­ξει πέντε γράμ­μα­τα με­τα­ξύ της 7ης και της 26ης του Μάρτη. Για την ιστο­ρία η Πρά­βδα δη­μο­σί­ευ­σε μόνο το πρώτο γράμ­μα του ιστο­ρι­κού ηγέτη του κόμ­μα­τος. Σ' αυτό το επα­να­λαμ­βά­νου­με  έγρα­φε:

“'Ό­ποιος λέει ότι οι ερ­γά­τες πρέ­πει να υπο­στη­ρί­ξουν τη νέα κυ­βέρ­νη­ση προς το συμ­φέ­ρον της πάλης ενά­ντια στην αντί­δρα­ση του τσα­ρι­σμού .... αυτό είναι προ­δό­της των ερ­γα­τών, προ­δό­της της υπό­θε­σης του προ­λε­τα­ριά­του...” (τ 31 σελ 19 υπγρ δική μας) Δεν μα­σά­ει κα­θό­λου τα λόγια  του οι πε­ρι­στά­σεις επι­βάλ­λουν να ει­πω­θούν τα πράγ­μα­τα με το όνομά τους και αυτό κάνει ο Λένιν. Οι από­ψεις του κι­νού­νται σε εντε­λώς αντί­θε­τη κα­τεύ­θυν­ση από αυτές των Κά­με­νεφ-Στά­λιν.

Θα πα­ρα­θέ­σου­με στη συ­νέ­χεια τα βα­σι­κά ση­μεία από το πε­ριε­χό­με­νο των γραμ­μά­των του Λένιν:

- Καμιά υπο­στή­ρι­ξη στην προ­σω­ρι­νή κυ­βέρ­νη­ση. Την χα­ρα­κτη­ρί­ζει κυ­βέρ­νη­ση του κε­φα­λαί­ου, των τσι­φλι­κά­δων, κατά συ­νέ­πεια ιμπε­ρια­λι­στι­κή, “δεν μπο­ρεί να δώσει στο λαό ούτε ει­ρή­νη, ούτε ψωμί, ούτε ελευ­θε­ρία.

“Το να προ­τεί­νεις σ' αυτή την κυ­βέρ­νη­ση να συ­νά­ψει ει­ρή­νη, είναι σαν να κά­νεις μά­θη­μα ηθι­κής σ' ένα ιδιο­κτή­τη μπουρ­δέ­λου.

“Για να πε­τύ­χου­με ει­ρή­νη....για να πε­τύ­χου­με πραγ­μα­τι­κά δη­μο­κρα­τι­κή, πραγ­μα­τι­κά έντι­μη ει­ρή­νη, πρέ­πει η κρα­τι­κή εξου­σία να ανή­κει όχι στους τσι­φλι­κά­δες και τους κα­πι­τα­λι­στές, αλλά στους ερ­γά­τες και στους  φτω­χούς αγρό­τες.”

-...η μο­να­δι­κή εγ­γύ­η­ση της ελευ­θε­ρί­ας και της κα­τα­στρο­φής του τσα­ρι­σμού είναι ο εξο­πλι­σμός του προ­λε­τα­ριά­του, η  στε­ρέ­ω­ση, η  εύ­ρυν­ση και η ανά­πτυ­ξη του ρόλου και της ση­μα­σί­ας και της δύ­να­μης του Σο­βιέτ των ερ­γα­τών..”

- Καλεί το προ­λε­τα­ριά­το να  προ­χω­ρή­σει “στη  δεύ­τε­ρη φάση της επα­νά­στα­σης” στην κα­τά­λη­ψη της εξου­σί­ας: “..προς το σο­σια­λι­σμό που μόνο αυτός, θα δώσει στους κα­τα­τυ­ρα­νι­σμέ­νους από τον πό­λε­μο λαούς ει­ρή­νη, ψωμί και ελευ­θε­ρία.”

-Ξε­κα­θα­ρί­ζει το ζή­τη­μα των συμ­μα­χιών του προ­λε­τα­ριά­του: “Το προ­λε­τα­ριά­το έχει δύο συμ­μά­χους πρώτο , την πλα­τιά μάζα του μι­σο­προ­λε­τα­ρια­κού και εν μέρει του μι­σο­α­γρο­τι­κού πλη­θυ­σμού της Ρω­σί­ας, και “Δεύ­τε­ρο, σύμ­μα­χος του  ρω­σι­κού προ­λε­τα­ριά­του, είναι το προ­λε­τα­ριά­το όλων των εμπό­λε­μων και όλων γε­νι­κά των χωρών.”

-Ζη­τά­ει να ορ­γα­νω­θούν Σο­βιέτ πα­ντού: “Η επι­δί­ω­ξή μας εδώ θα είναι όχι μο­νά­χα οι ερ­γά­τες γης να ανα­δεί­χνουν τα δικά τους ξε­χω­ρι­στά Σο­βιέτ, μα και οι άπο­ροι και φτω­χοί αγρό­τες, να ορ­γα­νώ­νο­νται ξε­χω­ρι­στά από τους εύ­πο­ρους αγρό­τες.”

-Κα­ταγ­γέλ­λει τους μεν­σε­βί­κους και τους εσέ­ρους για σω­βι­νι­σμό και διευ­κρι­νί­ζει: “Επα­να­στά­τες σω­βι­νι­στές θε­ω­ρού­με εκεί­νους που θέ­λουν τη νίκη ενά­ντια στον τσα­ρι­σμό για τη νίκη ενά­ντια στη Γερ­μα­νία-για την κα­τα­λή­στευ­ση άλλων χω­ρών-για τη στε­ρέ­ω­ση της κυ­ριαρ­χί­ας των με­γα­λο­ρώ­σων πάνω στους άλ­λους λαούς της Ρω­σί­ας..”

-Για την αντι­με­τώ­πι­ση μιας πι­θα­νής προ­σπά­θειας αντε­πα­νά­στα­σης και πα­λι­νόρ­θω­σης της μο­ναρ­χί­ας ξε­κα­θά­ρι­ζε ότι: “δεν χρειά­ζε­ται κα­θό­λου η υπο­στή­ρι­ξη των Γκου­τσκόφ και σία ( δη­λα­δή της προ­σω­ρι­νής κυ­βέρ­νη­σης), μα η ορ­γά­νω­ση, το πλά­τε­μα και το δυ­νά­μω­μα της προ­λε­τα­ρια­κής πο­λι­το­φυ­λα­κής, ο εξο­πλι­σμός του λαού με την κα­θο­δή­γη­ση των ερ­γα­τών.”

-Θε­ω­ρεί ανα­γκαίο: “να δη­μιουρ­γη­θεί αμέ­σως και με κάθε θυσία μια πραγ­μα­τι­κά παλ­λαϊ­κή ερ­γα­τι­κή πο­λι­το­φυ­λα­κή, που ..να αντι­κα­τα­στή­σει τη συ­ντρι­μέ­νη και δια­λυ­μέ­νη αστυ­νο­μία... ώστε καμία κυ­βέρ­νη­ση, ούτε μο­ναρ­χι­κή-συ­νταγ­μα­τι­κή, ούτε λα­ο­κρα­τι­κή-δη­μο­κρα­τι­κή να μην μπο­ρεί να την ανα­συ­γκρο­τή­σει..”

“η δη­μιουρ­γία παλ­λαϊ­κής παν­στρα­τιάς κα­θο­δη­γού­με­νης από τους ερ­γά­τες είναι το σωστό σύν­θη­μα της ημέ­ρας...”

- “Μας χρειά­ζε­ται κρά­τος, αλλά όχι τέ­τοιο που χρειά­ζε­ται η αστι­κή τάξη.... Το Προ­λε­τα­ριά­το.... πρέ­πει να “συ­ντρί­ψει”για να εκ­φρα­στώ με τα λόγια του Μαρξ αυτή την “έτοι­μη “ μη­χα­νή και να την αντι­κα­τα­στή­σει με μια νέα, συγ­χω­νεύ­ο­ντας την αστυ­νο­μία και το στρα­τό και την γρα­φειο­κρα­τία με τον κα­θο­λι­κά εξο­πλι­σμέ­νο λαό.”

- “Το σπου­δαίο είναι να κα­τα­λά­βου­με ότι σε επα­να­στα­τι­κούς και­ρούς η αντι­κει­με­νι­κή κα­τά­στα­ση αλ­λά­ζει τόσο γοργά κι από­το­μα, όσο γοργά κυ­λά­ει η ζωή γε­νι­κά. Κι εμείς πρέ­πει να ξέ­ρου­με να προ­σαρ­μό­ζου­με την τα­κτι­κή μας και τα πιο άμεσα κα­θή­κο­ντα μας στις ιδιο­μορ­φί­ες κάθε δο­σμέ­νης κα­τά­στα­σης.” ( Τα απο­σπά­σμα­τα είναι από τον τ 31 στο έργο του “Γράμ­μα­τα από μα­κριά)

Η επι­στρο­φή του Λένιν

Στην Ρωσία έγινε με μυ­θι­στο­ρι­μα­τι­κό  τολ­μη­ρό στη σύλ­λη­ψη και την εκτέ­λε­ση τρόπο αντά­ξιο του επα­να­στά­τη Λένιν. Η ανά­γκη να βρε­θεί στην επα­να­στα­τη­μέ­νη Ρωσία κυ­ριαρ­χεί σ' όλο του το είναι, όμως είναι αδύ­να­το να πε­ρά­σει από τις γραμ­μές των χωρών της συμ­μα­χί­ας  της Αντάντ, δεν του επι­τρέ­πουν με τί­πο­τα τη διέ­λευ­ση προς τη Ρωσία.

Ο Τρό­τσκι στο προ­α­να­φε­ρό­με­νο έργο του -για συ­ντο­μία-τη “Ρώ­σι­κη”  μας δίνει μια εξαι­ρε­τι­κή ει­κό­να της κα­τά­στα­σης: “Διά­φο­ρα σχέ­δια- με­ταμ­φιέ­σεις, πε­ρού­κες, δια­βα­τή­ρια πλα­στά ή ξένα- απορ­ρί­πτο­νταν το ένα ύστε­ρα από το άλλο σαν απραγ­μα­το­ποί­η­τα. Ταυ­τό­χρο­να πρό­βαλ­λε ολο­έ­να και πιο συ­γκε­κρι­μέ­νη η ιδέα της διά­βα­σης από τη Γερ­μα­νία. Αυτό το σχέ­διο τρό­μα­ζε τους πε­ρισ­σό­τε­ρους εξό­ρι­στους κι όχι μόνο τους πα­τριώ­τες. Ο Μαρ­τόβ (σ σ ιδέα δική του ήταν το πέ­ρα­σμα από την Γερ­μα­νία) και οι άλλοι μεν­σε­βί­κοι δεν τολ­μού­σαν να ακο­λου­θή­σουν το Λένιν στην τολ­μη­ρή πρω­το­βου­λία και εξα­κο­λου­θού­σαν να χτυ­πάν τις πόρ­τες της Αντάντ.

“Στην ορ­γά­νω­ση κεί­νου του ασυ­νή­θι­στου τα­ξι­διού μέσα από μια εχθρι­κή χώρα σε πε­ρί­ο­δο πο­λέ­μου προ­βάλ­λουν τα βα­σι­κά γνω­ρί­σμα­τα του Λένιν του πο­λι­τι­κού άνδρα: η τόλμη του σχε­δί­ου και η λε­πτό­λο­γη πε­ρί­σκε­ψη στην εκτέ­λε­ση.

“ Ο Λένιν απαί­τη­σε (σσ από την αυ­το­κρα­το­ρία του Χο­ε­τσόλ­λερν) για τη δια­με­τα­κό­μι­ση από­λυ­το δι­καί­ω­μα εξω­δι­κί­ας: Κα­νέ­νας έλεγ­χος πάνω στους τα­ξι­διώ­τες, στα δια­βα­τή­ρια τους και τις απο­σκευ­ές τους κα­νέ­νας δεν έχει το δι­καί­ω­μα να μπει μέσα στο βα­γό­νι ( από όπου και ο θρύ­λος για το “σφρα­γι­σμέ­νο” βα­γό­νι). Από τη μεριά της η ομάδα των εξό­ρι­στων ανα­λά­βαι­νε την υπο­χρέ­ω­ση να ζη­τή­σει ν' αφε­θούν ελεύ­θε­ροι από τη Ρωσία ανά­λο­γος αριθ­μός πο­λι­τι­κών αιχ­μα­λώ­των Γερ­μα­νοί και Αυ­στρο­ουγ­γα­ρέ­ζοι.

“...στο τέλος του Μάρτη τριά­ντα Ρώσοι εξό­ρι­στοι (σσ κί­νη­σαν από την Ελ­βε­τία) ανά­με­σα σε βα­γό­νια με πο­λε­μο­φό­δια- αφού και οι ίδιοι ήταν εκρη­κτι­κό  φορ­τίο εξαι­ρε­τι­κής δύ­να­μης.” (σελ 260)

Το γερ­μα­νι­κό επι­τε­λείο δεν τους έκανε χάρη, σκέ­φτη­κε ότι η επι­στρο­φή του Λένιν θα δη­μιουρ­γού­σε συν­θή­κες ακόμη με­γα­λύ­τε­ρης αστά­θειας στη Ρωσία πράγ­μα που θα βοη­θού­σε να συ­ντο­μεύ­σει η νίκη της Γερ­μα­νί­ας στο ανα­το­λι­κό μέ­τω­πο, πράγ­μα με ση­μα­σία, που θα τους έδινε την δυ­να­τό­τη­τα να απε­λευ­θε­ρώ­σουν δυ­νά­μεις για να τις ρί­ξουν στ'  άλλα μέ­τω­πα. Όσο για την Προ­σω­ρι­νή Κυ­βέρ­νη­ση δεν ανη­συ­χού­σε ιδιαί­τε­ρα γιατί: “ Το ίδιο το γε­γο­νός ότι ο Λένιν απευ­θύν­θη­κε στη Γερ­μα­νία, θα εξα­σθε­νί­σει τόσο το κύρος του ώστε δεν υπάρ­χει λόγος να ανη­συ­χεί κα­νείς.” (σελ 261) Αλλά όπως τα γε­γο­νό­τα από­δει­ξαν ο μόνος που βγήκε κερ­δι­σμέ­νος ήταν ο Λένιν και η επα­νά­στα­ση!!

Στις 3 του Απρί­λη ο Λένιν φτά­νει στο σταθ­μό της Φι­λαν­δί­ας της Πε­τρού­πο­λης. Στον προ­τε­λευ­ταίο σταθ­μό τον προ­ϋ­πά­ντη­σε κλι­μά­κιο του Γρα­φεί­ου της ΚΕ με επι­κε­φα­λής το Σλιά­πνι­κωφ, τον οποίο ο Λένιν βομ­βάρ­δι­σε με ερω­τή­σεις για να ενη­με­ρω­θεί για την κα­τά­στα­ση στη κοι­νω­νία, στο κόμμα και για τις αι­τί­ες της στρο­φής της Πρά­βδα προς την “εθνι­κή άμυνα”και για τις θέ­σεις των ηγε­τι­κών συ­ντρό­φων. Στο σταθ­μό της Πε­τρού­πο­λης τον πε­ρί­με­ναν τα μέλη της ΚΕ και το επι­τε­λείο της Πρά­βδα με τον Κά­με­νεφ τον οποίο με καλή διά­θε­ση τον επι­πλήτ­τει: “Τι είναι αυτά που γρά­φεις στην Πρά­βδα; Δια­βά­σα­με ορι­σμέ­να άρθρα σου και για να είμαι ει­λι­κρι­νής δεν εί­πα­με καλά πράγ­μα­τα για σένα.” (Καρρ σελ 112-113)

Έγινε επί­ση­μα δε­κτός από τον Τσχέϊ­τζε τον πρό­ε­δρο του Σο­βιέτ της Πε­τρού­πο­λης τον οποίο προ­σπέ­ρα­σε σύ­ντο­μα για να απευ­θυν­θεί προς το πλή­θος που τον πε­ρί­με­νε έξω από το σταθ­μό ξε­κί­νη­σε την ομι­λία του με την προ­σφώ­νη­ση: “ αγα­πη­τοί σύ­ντρο­φοι στρα­τιώ­τες, ναύ­τες και ερ­γά­τες” Για να κα­τα­λή­ξει: “Αν όχι σή­με­ρα ή αύριο από μέρα σε μέρα μπο­ρεί να έλθει η κα­τάρ­ρευ­ση ολό­κλη­ρου του ευ­ρω­παϊ­κού ιμπε­ρια­λι­σμού. Η Ρώ­σι­κη επα­νά­στα­ση, που εσείς πραγ­μα­το­ποι­ή­σα­τε, απο­τε­λεί την αρχή αυτής της πο­ρεί­ας και την απαρ­χή μιας νέας επο­χής. Ζήτω η πα­γκό­σμια σο­σια­λι­στι­κή επα­νά­στα­ση.”(οπ π) Σόκ! Ο Λένιν μί­λη­σε όχι για την αστι­κή αλλά για την ανά­γκη της σο­σια­λι­στι­κής επα­νά­στα­σης. Η ομι­λία του ήταν μια δυ­να­τή έκρη­ξη, ψυ­χρο­λου­σία, για τα ηγε­τι­κά κλι­μά­κια του κόμ­μα­τος!!

Οι θέ­σεις του Απρί­λη

Στις 4 του Απρί­λη πα­ρου­σιά­ζει για πρώτη φορά γρα­πτές τις από­ψεις του, που έμει­ναν στην ιστο­ρία με τον τίτλο “Οι Θέ­σεις του Απρί­λη”στο ανά­κτο­ρο της Ταυ­ρί­δας, -όπου είχε λάβει χώρα η Παν­ρω­σι­κή συν­διά­σκε­ψη των σο­βιέτ-, σε συ­γκέ­ντρω­ση των μπολ­σε­βί­κων που είχαν πάρει μέρος  στη συν­διά­σκε­ψη, κατά την τε­λευ­ταία μέρα της συν­διά­σκε­ψης. Και αμέ­σως μετά σε κοινή συ­γκέ­ντρω­ση μπολ­σε­βί­κων, μεν­σε­βί­κων,εσέ­ρων και ανε­ξαρ­τή­των σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τών.

Θα κα­τα­γρά­ψου­με επι­γραμ­μα­τι­κά και σχε­τι­κά σύ­ντο­μα τα κύρια ση­μεία:

-Κα­ταγ­γέλ­λει τον αμυ­νι­τι­σμό: “Βα­σι­κό ζή­τη­μα είναι η στάση απέ­να­ντι στο πό­λε­μο. Το βα­σι­κό.... όταν δια­βά­ζεις για την Ρωσία και βλέ­πεις εδώ είναι η νίκη του αμυ­νι­τι­σμού, η νίκη των προ­δο­τών του σο­σια­λι­σμού, η εξα­πά­τη­ση  των μαζών από την αστι­κή τάξη...η κα­τά­στα­ση είναι ίδια όπως και στις άλλες χώρες αμυ­νι­τι­σμός, “υπε­ρά­σπι­ση της πα­τρί­δας.”

-Κα­ταγ­γέλ­λει την Προ­σω­ρι­νή κυ­βέρ­νη­ση: “Η νέα κυ­βέρ­νη­ση είναι ιμπε­ρια­λι­στι­κή, όπως και η προη­γού­με­νη, παρά τις υπο­σχέ­σεις για δη­μο­κρα­τία, είναι πέρα για πέρα ιμπε­ρια­λι­στι­κή.”

- Και ξε­κα­θα­ρί­ζει τη θέση του για τον πό­λε­μο: “Για ένα επα­να­στα­τι­κό πό­λε­μο που πραγ­μα­τι­κά δι­καιο­λο­γεί τον επα­να­στα­τι­κό αμυ­νι­τι­σμό , το συ­νει­δη­τό προ­λε­τα­ριά­το μπο­ρεί να συμ­φω­νή­σει μόνο με τον όρο: α) πε­ρά­σμα­τος της εξου­σί­ας στα χέρια του προ­λε­τα­ριά­του και των φτω­χών τμη­μά­των της αγρο­τιάς που κλί­νουν προς αυτό, β) πα­ραί­τη­σης απ' όλες τις προ­σαρ­τή­σεις στην πράξη κι όχι στα λόγια,γ) ολο­κλη­ρω­τι­κής ρήξης στην πράξη με όλα τα συμ­φέ­ρο­ντα του κε­φα­λαί­ου.

“ Γε­νι­κά δεν εί­μα­στε πα­σι­φι­στές. Όμως το βα­σι­κό ζή­τη­μα είναι ποια τάξη διε­ξά­γει τον πό­λε­μο.”

-Ανα­λύ­ο­ντας επι­γραμ­μα­τι­κά τη κα­τά­στα­ση εξη­γεί ότι: “ Η ιδιο­μορ­φία της ση­με­ρι­νής  στιγ­μής στη Ρωσία βρί­σκε­ται στο πέ­ρα­σμα από την πρώτη φάση της επα­νά­στα­σης, που έδωσε την εξου­σία στην αστι­κή τάξη εξ αι­τί­ας της ανε­παρ­κούς συ­νει­δη­τό­τη­τας και ορ­γά­νω­σης του προ­λε­τα­ριά­του- στη δεύ­τε­ρη φάση της, η οποία πρέ­πει να δώσει την εξου­σία στα χέρια του προ­λε­τα­ριά­του και των φτω­χών στρω­μά­των της αγρο­τιάς.”

- Προ­τεί­νει: “ Καμιά υπο­στή­ρι­ξη στην Προ­σω­ρι­νή Κυ­βέρ­νη­ση....” και να προ­πα­γαν­δί­ζου­με “ όλη η κρα­τι­κή εξου­σία στα Σο­βιέτ...”

-Επι­ση­μαί­νει τα λάθη των πα­λιών μπολ­σε­βί­κων και δεν δι­στά­ζει να απει­λή­σει ακόμη και με διά­σπα­ση το κόμμα αν δεν αλ­λά­ξουν τη στάση τους. Συ­γκε­κρι­μέ­να: “Μά­λι­στα και δικοί μας μπολ­σε­βί­κοι πα­ρου­σιά­ζουν ευ­κο­λο­πι­στία προς την κυ­βέρ­νη­ση. Αυτό μπο­ρεί να εξη­γη­θεί μόνο με τη μέθη της επα­νά­στα­σης. Αυτό είναι  Θά­να­τος για το σο­σια­λι­σμό. Εσείς , συ­ντρο­φοι βλέ­πε­τε με ευ­κο­λο­πι­στία την κυ­βέρ­νη­ση. Αν είναι έτσι, τότε οι δρό­μοι μας χω­ρί­ζουν. Ας μείνω κα­λύ­τε­ρα σε μειο­ψη­φία.”

- Για την τα­κτι­κή: “Ανα­γνώ­ρι­ση του γε­γο­νό­τος ότι στα πε­ρισ­σό­τε­ρα Σο­βιέτ των ερ­γα­τών βου­λευ­τών το Κόμμα μας είναι μειο­ψη­φία και για την ώρα απο­τε­λεί αδύ­να­τη μειο­ψη­φία, απέ­να­ντι στο συ­να­σπι­σμό όλων των μι­κρο­α­στι­κών, οπορ­του­νι­στι­κών στοι­χεί­ων...

“... το κα­θή­κον μας μπο­ρεί να είναι μόνο η υπο­μο­νε­τι­κή, συ­στη­μα­τι­κή, επί­μο­νη και προ­σαρ­μο­σμέ­νη στις πρα­κτι­κές ιδιαί­τε­ρα ανά­γκες των μαζών, εξή­γη­ση των λαθών της τα­κτι­κής τους.

“Και τι θα γίνει αν η πλειο­ψη­φία του Σο­βιέτ των ερ­γα­τών βου­λευ­τών παίρ­νει αμυ­νί­τι­κη θέση. Τί­πο­τα δεν μπο­ρεί να γίνει. Απο­μέ­νει μόνο να εξη­γή­σου­με υπο­μο­νε­τι­κά, επί­μο­να, συ­στη­μα­τι­κά το λάθος της τα­κτι­κής τους.

“ Δεν εί­μα­στε αγύρ­τες. Θέ­λου­με οι μάζες με την πείρα τους να απαλ­λα­γούν από τα λάθη τους.”

-Και ένα ση­μείο αρ­κε­τά ση­μα­ντι­κό που ισχύ­ει και για το σή­με­ρα για τους αρι­στε­ρούς που το παί­ζουν δια­νό­η­ση και αρέ­σκο­νται να μι­λά­νε και να γρά­φου­νε σε μια γλώσ­σα ακα­τα­νό­η­τη για τις μάζες: “Το λαό πρέ­πει να τον πλη­σιά­σου­με χωρίς λα­τι­νι­κές λέ­ξεις απλά και κα­τα­νοη­τά.”  Αγα­πη­τοί μου σύ­ντρο­φοι και συ­ντρό­φισ­σες εί­μα­στε και μεις σή­με­ρα στη φάση της “υπο­μο­νε­τι­κής εξή­γη­σης” για να βγά­λου­με το λαό από την ΤΙΝΑ χρειά­ζε­ται να μι­λά­με και να γρά­φου­με “απλά και κα­τα­νοη­τά”!! Ει­δάλ­λως του δια­ό­λου λει­τουρ­γά­με!!

- Αφού κραυ­γά­ζει δυ­να­τά το: “Όχι κοι­νο­βου­λευ­τι­κή δη­μο­κρα­τία.” Στη συ­νέ­χεια πε­ρι­γρά­φει το κρά­τος κομ­μού­να: “ Κα­τάρ­γη­ση της αστυ­νο­μί­ας και του στρα­τού και της γρα­φειο­κρα­τί­ας.

“ Η αμοι­βή όλων των υπαλ­λή­λων που θα είναι όλοι τους αι­ρε­τοί και ανα­κλη­τοί, σε κάθε στιγ­μή, να μην ξε­περ­νά­ει τη μέση αμοι­βή ενός καλού ερ­γά­τη.”

- “Στο αγρο­τι­κό πρό­γραμ­μα... Δή­μευ­ση όλων των τσι­φλι­κά­δι­κων γαιών.....Εθνι­κο­ποί­η­ση όλων των γαιών στη χώρα, διά­θε­ση της γης από τα το­πι­κά Σο­βιέτ....”

-Ξε­περ­νά­ει το μί­νι­μουμ πρό­γραμ­μα και ανα­πτύσ­σει το με­τα­βα­τι­κό το οποίο θα ολο­κλη­ρώ­σει αρ­γό­τε­ρα με το έργο του “Η κα­τα­στρο­φή που μας απει­λεί και πως αντι­με­τω­πί­ζε­ται”, προ­τεί­νει: “Άμεση συγ­χώ­νευ­ση όλων των τρα­πε­ζών της χώρας σε μία πα­νε­θνι­κή τρά­πε­ζα και άσκη­ση ελέγ­χου...από την πλευ­ρά του Σο­βιέτ.”

- “Κομ­μα­τι­κά κα­θή­κο­ντα:1) άμεσο συ­νέ­δριο 2) τρο­πο­ποί­η­ση του προ­γράμ­μα­τος του κόμ­μα­τος κυ­ρί­ως: α) σχε­τι­κά με τον ιμπε­ρια­λι­σμό και τον ιμπε­ρια­λι­στι­κό πό­λε­μο β) σχε­τι­κά με τη στάση απέ­να­ντι στο κρά­τος και το αί­τη­μα μας “κρά­τος- κομ­μού­να” γ) διόρ­θω­ση του προ­γράμ­μα­τος-μί­νι­μουμ που έχει πα­λιώ­σει 3) αλ­λα­γή της ονο­μα­σί­ας του κόμ­μα­τος” (σε κομ­μου­νι­στι­κό για να δια­χω­ρί­σει πλή­ρως τις σχέ­σεις με τους προ­δό­τες της σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας)

-Και κατά συ­νέ­πεια: “Πρω­το­βου­λία δη­μιουρ­γί­ας επα­να­στα­τι­κής Διε­θνούς, Διε­θνούς ενά­ντια στους σο­σιαλ­σω­βι­νι­στές και ενά­ντια στο “κέ­ντρο”(Τα απο­σπά­σμα­τα για  τις θέ­σεις θα τα βρει ο ανα­γνώ­στης στην “Ει­σή­γη­ση στη συ­γκέ­ντρω­ση των Μπολ­σε­βί­κων” στο τόμο 31 ανά­με­σα στις σε­λί­δες 103-112. Οι υπο­γραμ­μί­σεις είναι δικές μας.)

Στη μπρο­σού­ρα που έγρα­ψε στις 10 του Απρί­λη με σκοπό να συ­γκε­ντρώ­σει και να ανα­πτύ­ξει τις θέ­σεις και το πρό­γραμ­μα με τον τίτλο “Τα κα­θή­κο­ντα του προ­λε­τα­ριά­του στην επα­νά­στα­ση μας” (τ31 σελ 149-183) ανα­φέ­ρε­ται εκτός των άλλων :

-Στο θέμα της δυα­δι­κής εξου­σί­ας: “Η κυ­ριό­τε­ρη ιδιο­μορ­φία της επα­νά­στα­σης μας, ιδιο­μορ­φία που απαι­τεί με τον πιο επι­τα­κτι­κό τρόπο το με­λε­τη­μέ­νο αντί­κρυ­σμα της, είναι η δυα­δι­κή εξου­σία που δη­μιουρ­γή­θη­κε από τις πρώ­τες ήδη μέρες της νίκης της επα­νά­στα­σης.

“Η δυα­δι­κή αυτή εξου­σία εκ­δη­λώ­νε­ται με την ύπαρ­ξη δύο κυ­βερ­νή­σε­ων της κύ­ριας...της Προ­σω­ρι­νής Κυ­βέρ­νη­σης....και μιας πρό­σθε­της πα­ρά­πλευ­ρης κυ­βέρ­νη­σης...του Σο­βιέτ της Πε­τρού­πο­λης..

“Δεν χω­ρά­ει ούτε η πα­ρα­μι­κρή αμ­φι­βο­λία ότι μια τέ­τοια “σύ­μπλε­ξη” δεν μπο­ρεί να κρα­τή­σει πολύ καιρό. Δύο εξου­σί­ες σ' ένα κρά­τος δεν μπο­ρεί να υπάρ­χουν. Η μια από τις δυο πρέ­πει να εκ­μη­δε­νι­στεί...”

-Εξη­γεί ότι δεν πρέ­πει οι μπολ­σε­βί­κοι να πη­γαί­νουν στις μάζες σαν “σέ­χτες” στο ση­μα­ντι­κό θέμα του πο­λέ­μου: “Το σύν­θη­μα “κάτω ο πό­λε­μος” είναι φυ­σι­κά  σωστό, δεν παίρ­νε­ται υπ' όψη η ιδιο­μορ­φία των κα­θη­κό­ντων της στιγ­μής, η ανά­γκη να πλη­σιά­σου­με δια­φο­ρε­τι­κά την πλα­τιά μάζα. Κατά τη γνώμη μου, μοιά­ζει με το σύν­θη­μα “κάτω ο τσά­ρος” που μ' αυτό ο αδέ­ξιος προ­πα­γαν­δι­στής του “πα­λιού καλού και­ρού” τρα­βού­σε κα­τευ­θεί­αν στο χωριό και έτρω­γε ξύλο.”

- Και ξα­να­βά­ζει τη θέση: “Στο εθνι­κό ζή­τη­μα το προ­λε­τα­ρια­κό κόμμα πρέ­πει να υπο­στη­ρί­ζει, πρώτα απ' όλα, τη δια­κή­ρυ­ξη και την άμεση πραγ­μα­το­ποί­η­ση της πλή­ρους ελευ­θε­ρί­ας απο­χω­ρι­σμού από τη Ρωσία για όλα τα έθνη και τις λα­ό­τη­τες που κα­τα­πιέ­ζο­νται από τον τσα­ρι­σμό...”

-Και ξε­κα­θα­ρί­ζει τη θέση για τις τρά­πε­ζες ζη­τώ­ντας  την “Εθνι­κο­ποί­η­ση των τρα­πε­ζών και των Συν­δι­κά­των των κα­πι­τα­λι­στών.”

-Επί­σης κα­τα­κε­ραυ­νώ­νει την πρό­τα­ση του Στά­λιν για ενο­ποί­η­ση με τους μεν­σε­βί­κους: “..δεν μπο­ρεί ούτε λόγος να γίνει για συ­νέ­νω­ση των σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τών στη Ρωσία.

Κα­λύ­τε­ρα να μεί­νου­με δύο, 'όπως ο Λή­μπνε­χτ- κι αυτό ση­μαί­νει να μεί­νου­με με το επα­να­στα­τι­κό προ­λε­τα­ριά­το- ...,με τον Τσχέϊ­τζε  και τον Τσε­ρε­τέ­λι..., που έχουν κα­τρα­κυ­λή­σει στον “αμυ­νι­τι­σμό.”(υπογρ δικές μας)

Η μάχη του Λένιν για τον επα­νε­ξο­πλι­σμό του κόμ­μα­τος

Οι θέ­σεις του Λένιν βρή­καν ισχυ­ρή αντί­δρα­ση από τα ηγε­τι­κά κλι­μά­κια του κόμ­μα­τος. Στην αρχή μά­λι­στα γνώ­ρι­σε την πλήρη απο­μό­νω­ση και απο­δο­κι­μα­σί­ες. Ποιος, ο Λένιν, ο κα­τα­ξιω­μέ­νος ηγέ­της του κόμ­μα­τος. Ο ιδρυ­τής του μπολ­σε­βι­κι­σμού. Και αυτό δεί­χνει έστω και αρ­νη­τι­κά μια σχέση ηγε­σί­ας και στε­λε­χών, ότι ο ηγέ­της δεν τρα­βού­σε από τη μύτη τα στε­λέ­χη, ότι το κόμμα ήταν ζω­ντα­νό είχε αντι­δρά­σεις, δεν κα­τά­πι­νε την γραμ­μή αμά­ση­τη, την αφο­μοί­ω­νε μέσα από πάλη και αυτό δεν συ­νέ­βη­κε για πρώτη φορά, γι αυτό και κα­τά­φε­ρε να οδη­γή­σει τις λαϊ­κές μάζες στην κα­τά­κτη­ση της εξου­σί­ας.

Όταν πα­ρου­σί­α­σε τις θέ­σεις στην προ­α­να­φερ­θεί­σα κοινή συ­νά­ντη­ση- μπολ­σε­βί­κων, μεν­σε­βί­κων κλπ-ακού­στη­καν από το ακρο­α­τή­ριο φωνές απο­δο­κι­μα­σί­ας: “Πα­ρα­λή­ρη­μα τρε­λού” τις χα­ρα­κτή­ρι­σε ο μεν­σε­βί­κος Μπογ­κτά­νωφ. Ο Γκολν­μπεργκ πρώην μέλος της ΚΕ των μπολ­σε­βί­κων είπε: “Οι νέες από­ψεις του Λένιν απη­χούν κάτι παλιό, τις γε­ρα­σμέ­νες αλή­θειες του πρω­τό­γο­νου αναρ­χι­σμού”. Κα­τη­γο­ρή­θη­κε επί­σης για “τυ­χο­διω­κτι­σμό” και 'Μπλαν­κι­σμό.” Σύμ­φω­να με την πε­ρι­γρα­φή του Τρό­τσκι στη “Ρώ­σι­κη”: “Οι πιο επιει­κείς σή­κω­σαν του ώμους. Κεί­νος ο άν­θρω­πος είχε πέσει ολο­φά­νε­ρα από το φεγ­γά­ρι.... Ο Στάν­κε­βιτς ανα­φέ­ρει ότι ο λόγος του Λένιν χα­ρο­ποί­η­σε τους αντι­πά­λους του: “Ένας άν­θρω­πος που λέει τέ­τοιες κου­τα­μά­ρες δεν είναι επι­κίν­δυ­νος. Καλά έκανε και ήρθε τώρα δεν έχεις παρά να τον κοι­τά­ζεις.. τώρα ανα­σκευά­ζει ο ίδιος τον εαυτό του.”(σελ 272-273) [Ο Ζα­λέζ­σκι, μέλος της Επι­τρο­πής της Πε­τρού­πο­λης.... εκ­φρά­ζε­ται πιο κα­θα­ρά: “Οι θέ­σεις του Λένιν Σκά­σα­νε σαν μπό­μπα.” Ο Ζα­λεζ­σκι επι­βε­βαιώ­νει στο ακέ­ραιο την ολο­κλη­ρω­τι­κή απο­μό­νω­ση του Λένιν ύστε­ρα από μια τόσο θερμή και επι­βλη­τι­κή υπο­δο­χή: “Κείνη την ημέρα (4 Απρί­λη) ο σύ­ντρο­φος Λένιν δεν βρήκε δη­λω­μέ­νους οπα­δούς ούτε ακόμα και μέσα στις γραμ­μές μας”] (σελ 275)

Ο Κε­ρέν­σκι πιο επιει­κής από τους άλ­λους δή­λω­σε την επι­θυ­μία του να τον επι­σκε­φθεί για να τον κα­τα­το­πί­σει πάνω στην πραγ­μα­τι­κή κα­τά­στα­ση την οποία φαί­νε­ται να αγνο­εί!!

Είναι αλή­θεια ότι με τις από­ψεις που έκ­φρα­σε στα “Γράμ­μα­τα από μα­κριά” και στις “Θέ­σεις του Απρί­λη” είχε πραγ­μα­τι­κά ανα­σκευά­σει τον παλιό Λένιν απορ­ρί­πτο­ντας την παλιά του φόρ­μου­λα για την “Επα­να­στα­τι­κή Δη­μο­κρα­τι­κή Δι­κτα­το­ρία του Προ­λε­τα­ριά­του και της Αγρο­τιάς”, είχε στην κυ­ριο­λε­ξία προ­σχω­ρή­σει χωρίς να το ομο­λο­γεί στην άποψη του Τρό­τσκι για “Διαρ­κή Επα­νά­στα­ση.” Όχι τυ­χαία λοι­πόν τον κα­τη­γό­ρη­σαν εκτός των άλλων και για “τρο­τσκι­σμό”!!

Ο Τρό­τσκι μας δίνει πολύ πα­ρα­στα­τι­κά το μέ­γε­θος της κρί­σης στο κόμμα: “Εκεί­νο που ξέ­ρου­με ήδη από τη δράση του κόμ­μα­τος το Μάρτη μας απο­κα­λύ­πτει μια βα­θύ­τα­τη αντί­φα­ση ανά­με­σα στο Λένιν και την διεύ­θυν­ση της Πε­τρού­πο­λης. Ακρι­βώς με την άφιξη του Λένιν, η αντί­θε­ση είχε φτά­σει στην ανώ­τα­τη έντα­σή της. Πα­ράλ­λη­λα με την Παν­ρω­σι­κή Συν­διά­σκε­ψη των αντι­προ­σώ­πων των ογδό­ντα δύο σο­βιέτ, όπου ο Κά­με­νεφ και ο Στά­λιν ψή­φι­ζαν μια πρό­τα­ση, σχε­τι­κά με την εξου­σία, που είχαν υπο­βάλ­λει οι σο­σια­λε­πα­να­στά­τες και οι μεν­σε­βί­κοι, έγινε στην Πε­τρού­πο­λη η συν­διά­σκε­ψη του κόμ­μα­τος από μπολ­σε­βί­κους που είχαν έρθει απ' όλα τα ση­μεία της Ρω­σί­ας.” (σελ 266) Στην οποία όπως ήδη γνω­ρί­ζου­με πα­ρου­σιά­στη­καν οι θέ­σεις του Λένιν.

Είναι και­ρός να δούμε το χρο­νι­κό της μάχης του Λένιν για τον επα­νε­ξο­πλι­σμό του κόμ­μα­τος και το ξε­πέ­ρα­σμα της κρί­σης:

Στις 6 του Απρί­λη στη συ­νε­δρί­α­ση της ΚΕ δέ­χε­ται την κα­θο­λι­κή αντί­δρα­ση της για τις “Θέ­σεις του  Απρί­λη” ακόμα και ο κολ­λη­τός του Ζη­νό­βιεφ με τον οποίο ήταν για δέκα χρό­νια μαζί στην εξο­ρία αντι­τά­χθη­κε στις θέ­σεις:

“Κά­με­νεφ: Στις “θέ­σεις” δεν υπάρ­χουν συ­γκε­κρι­μέ­νες οδη­γί­ες... η επα­νά­στα­ση είναι αστι­κή και όχι κοι­νω­νι­κή...

“Σλιά­πνι­κοφ: Οι “θέ­σεις” έχουν δύο μέρη. Το πρώτο μέρος η στάση για τον πό­λε­μο είναι πλή­ρως απο­δε­κτό. Το δεύ­τε­ρο μέρος δεν δίνει πρα­κτι­κά συν­θή­μα­τα.

“Ζη­νό­βιεφ: Πε­ρι­πλέ­κουν τα πράγ­μα­τα.

“Στά­λιν: Ένα θε­ω­ρη­τι­κό σχήμα χωρίς κα­θό­λου γε­γο­νό­τα, άρα μη ικα­νο­ποι­η­τι­κό.” (Λένιν τ 1ος εκδ “Ερ­γα­τι­κή Δη­μο­κρα­τία” σε­λ155)

Στις 7 του Απρί­λη η Πρά­βδα δη­μο­σιεύ­ει τις “Θέ­σεις” μόνο με την υπο­γρα­φή του Λένιν, ούτε ένα μέλος .ούτε ένα στέ­λε­χος, ούτε ένα όρ­γα­νο του κόμ­μα­τος δεν το υπο­στη­ρί­ζει!! Αντί­θε­τα την άλλη μέρα στις 8 Απρί­λη βγαί­νει η Πρά­βδα με κύριο άρθρο με την υπο­γρα­φή του Κά­με­νεφ για να το­νί­σει ότι οι “Θέ­σεις” είναι προ­σω­πι­κές από­ψεις του Λένιν και να δια­χω­ρί­σει, η εφη­με­ρί­δα επί­ση­μα , τη θέση της. Συ­γκε­κρι­μέ­να έγρα­φε:

“Όσο αφορά το γε­νι­κό σχήμα του Λένιν το θε­ω­ρού­με απα­ρά­δε­κτο, γιατί ξε­κι­νά­ει από την υπό­θε­ση ότι η αστι­κή επα­νά­στα­ση έχει τε­λειώ­σει και υπο­λο­γί­ζει στην άμεση με­τα­τρο­πή της σε σο­σια­λι­στι­κή επα­νά­στα­ση.” (Καρρ τ 1ος σελ 116)

“Την ίδια μέρα η κομ­μα­τι­κή Επι­τρο­πή της Πε­τρού­πο­λης συ­ζή­τη­σε τις θέ­σεις του Λένιν και τις απέρ­ρι­ψε με 13 ψή­φους κατά, 2 υπέρ και 1 αποχή.”(οπ π σελ 117)

Ο Λένιν δεν ήταν η πρώτη φορά που συ­να­ντού­σε μια τέ­τοια κα­τά­στα­ση στο κόμμα σ' όλες σχε­δόν τις βα­σι­κές κα­μπές της τα­ξι­κής πάλης όπου χρειά­ζο­νταν αλ­λα­γές στα συν­θή­μα­τα και την τα­κτι­κή χρειά­στη­κε να δώσει μάχες στο κόμμα κύρια με τους ηγε­τι­κούς για τον προ­σα­να­το­λι­σμό του κόμ­μα­τος στις νέες συν­θή­κες. Και ήταν μέσα από αυτές τις μάχες όπου απέ­κτη­σε το κύρος του αδια­φι­λο­νί­κη­του ηγέτη, ότι πάντα προ­σα­να­τό­λι­ζε σωστά το κόμμα. Άλ­λω­στε η ιστο­ρία του μπολ­σε­βι­κι­σμού είναι ιστο­ρία συ­γκρού­σε­ων ανά­με­σα σε τά­σεις και φρά­ξιες. Ωστό­σο αυτή ήτανε η πιο κρί­σι­μη των μαχών γιατί από την έκ­βα­σή της εξαρ­τιό­ταν η τύχη της επα­νά­στα­σης του Οκτώ­βρη.

Ο Λένιν γνώ­ρι­ζε τι έπρε­πε να κάνει, προ­σφεύ­γει στη βάση του κόμ­μα­τος και στα με­σαία στε­λέ­χη τους υπα­ξιω­μα­τι­κούς του κόμ­μα­τος, οι οποί­οι βρί­σκο­νταν πιο κοντά στις μάζες από τις κο­ρυ­φές του κόμ­μα­τος, όπου πριν ακόμη πα­ρου­σιά­σει τις “Θέ­σεις”, είχαν έρθει σε σύ­γκρου­ση με την γραμ­μή Κά­με­νεφ -Στά­λιν, μέχρι του ση­μεί­ου να ζη­τή­σουν και την δια­γρα­φή τους. Πα­τώ­ντας στη βάση του κόμ­μα­τος, πα­λεύ­ο­ντας με πεί­σμα και απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα τις “Θέ­σεις” από τα μέσα του Απρί­λη αρ­χί­ζει να αλ­λά­ζει την κα­τά­στα­ση στο κόμμα. Η μια αχτί­δα μετά την άλλη προ­σχω­ρούν και ψη­φί­ζουν τις θέ­σεις.  Ση­μα­ντι­κή είναι η βο­ή­θεια που παίρ­νει, από την εξέ­λι­ξη της τα­ξι­κής πάλης, αυτό το διά­στη­μα δύο γε­γο­νό­τα εξαι­ρε­τι­κής ση­μα­σί­ας έρ­χο­νται να συν­δρά­μουν τον επα­να­στα­τι­κό χα­ρα­κτή­ρα των “Θέ­σε­ων”. Το πρώτο ήταν η ένο­πλη δια­δή­λω­ση 25.000 στρα­τιω­τών μαζί με  ερ­γά­τες με το σύν­θη­μα “Κάτω η Προ­σω­ρι­νή Κυ­βέρ­νη­ση” και κύρια ζη­τού­σαν την απο­πο­μπή του Μι­λιου­κόβ επι­φα­νούς στε­λέ­χους των κα­ντέ­των , στη θέση του υπουρ­γού εξω­τε­ρι­κών ο οποί­ος επέ­με­νε στη συ­νέ­χι­ση του πο­λέ­μου,- και αυτό είναι το δεύ­τε­ρο συμ­βάν- κά­νο­ντας δή­λω­ση (στις 18 Απρί­λη) για την ανά­γκη να σε­βα­στούν τις συμ­φω­νί­ες που είχαν υπο­γρά­ψει με την Αντάντ. Συμ­φω­νί­ες που είχαν υπο­γρα­φεί επί τσά­ρου. Τε­λι­κά ο Μι­λιου­κόβ κάτω από το μέ­γε­θος της αγα­νά­κτη­σης και των δια­μαρ­τυ­ριών ανα­γκά­στη­κε να πα­ραι­τη­θεί.  Όπως γρά­φει ο Τρό­τσκι στα “Μα­θή­μα­τα του Οκτώ­βρη”: “Η δια­δή­λω­ση του Απρί­λη που πήγε”πιο αρι­στε­ρά”  απ΄ ότι πε­ρί­με­νε κα­νείς, ήταν μια ανα­γνω­ρι­στι­κή εξόρ­μη­ση για να δο­κι­μα­στεί η διά­θε­ση των μαζών και οι  αμοι­βαί­ες σχέ­σεις τους με την πλειο­ψη­φία των Σο­βιέτ.” (εκδ “Αλ­λα­γή” σελ 37)

Το κόμμα έχει προ­γραμ­μα­τί­σει να πάει για συν­διά­σκε­ψη  στις 24-29 του Απρί­λη. Η αρ­χι­κή νίκη ήρθε στη προ­συ­δια­σκε­ψια­κή συ­νά­ντη­ση της Πε­τρού­πο­λης όπου παρά τις αρ­νη­τι­κές το­πο­θε­τή­σεις της πλειο­ψη­φί­ας των ομι­λη­τών για τις “Θέ­σεις” τε­λι­κά η πρό­τα­ση του Λένιν πέ­ρα­σε άνετα : 33 υπέρ, 6 κατά και 2 απο­χές.

Τε­λι­κά η ορι­στι­κή επι­κρά­τη­ση του Λένιν  ήρθε στη συν­διά­σκε­ψη του κόμ­μα­τος μετά από σκλη­ρή σύ­γκρου­ση με τους πα­λιούς ηγε­τι­κούς μπολ­σε­βί­κους, με πρώτο και κα­λύ­τε­ρο τον Κά­με­νεφ,(διά­βα­σε αντει­σή­γη­ση)  ο Στά­λιν είχε κάνει πίσω τις προη­γού­με­νες μέρες υιο­θε­τώ­ντας τις από­ψεις του Λένιν. Την κα­τά­στα­ση του κόμ­μα­τος την πε­ρί­ο­δο της συν­διά­σκ­ψης την πε­ρι­γρά­φει ο Τρό­τσκι στη “Ρώ­σι­κη”: “Η πάλη για τον επα­νε­ξο­πλι­σμό των μπολ­σε­βί­κι­κων στε­λε­χών που άρ­χι­σε  στις 3 του Απρί­λη είχε ου­σια­στι­κά κλεί­σει στο τέλος του μήνα. Η συν­διά­σκε­ψη του κόμ­μα­τος που συ­νήλ­θε στην Πε­τρού­πο­λη... , έβγα­λε τα πο­ρί­σμα­τα του Μάρτη με τα οπορ­του­νι­στι­κά κλω­θο­γυ­ρί­σμα­τα και του Απρί­λη του μήνα της οξεί­ας κρί­σης. Το κόμμα σε κείνο τον καιρό είχε δυ­να­μώ­σει ση­μα­ντι­κά τόσο σε πο­σό­τη­τα όσο και πο­λι­τι­κή αξία. Εκατό σα­ρά­ντα εννιά απε­σταλ­μέ­νοι αντι­προ­σώ­πευαν εβδο­μή­ντα εννιά χι­λιά­δες μέλη του κόμ­μα­τος..... ο αριθ­μός ήταν επι­βλη­τι­κός και ο Λένιν το επα­νέ­λα­βε πολ­λές φορές απα­νω­τά με ικα­νο­ποί­η­ση. Η πο­λι­τι­κή φυ­σιο­γνω­μία της συν­διά­σκε­ψης ξε­κα­θά­ρι­σε με την εκλο­γή των πέντε μελών του γρα­φεί­ου: δεν έβρι­σκες σ' αυτό ούτε τον Κά­με­νεφ ούτε τον Στά­λιν, κύ­ριους υπεύ­θυ­νους για τα μαρ­τιά­τι­κα πλα­νέ­μα­τα.”(σελ 286-287) Ωστό­σο συμ­με­τεί­χαν στην 9μελή ΚΕ.

Συ­γκε­κρι­μέ­να τα κύρια ση­μεία των θέ­σε­ων εγκρί­θη­καν από την συ­ντρι­πτι­κή πλειο­ψη­φία των 149 αντι­προ­σώ­πων με ελά­χι­στα κατά και με 7 απο­χές. Δεν ψη­φί­στη­καν η αλ­λα­γή του ονό­μα­τος του κόμ­μα­τος και η δη­μιουρ­γία της 3ης Διε­θνούς , η πα­ρά­δο­ση ακόμη βά­ραι­νε στη σκέψη των αντι­προ­σώ­πων δεν φά­νη­καν έτοι­μοι να τα σπά­σουν ολο­σχε­ρώς με την σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τία, βα­σι­κά με τις μάζες που την ακο­λου­θού­σαν , όχι με τους ηγέ­τες. Ψή­φι­σαν επί­σης με μια κα­τά-αυ­τή του Λέ­νιν- το να πάνε το Μάη στη Διε­θνή συ­νά­ντη­ση των Τσι­μερ­βαλ­ντί­νων που θα γι­νό­ταν στη Στοκ­χόλ­μη. Τε­λι­κά για την ιστο­ρία η συ­νά­ντη­ση αυτή  δεν έγινε και για μια ακόμη φορά δι­καιώ­θη­κε ο Λένιν. Με την λήξη των ερ­γα­σιών της συν­διά­σκε­ψης το μπολ­σε­βί­κι­κο κόμμα είχε βρει το δρόμο προς την επα­νά­στα­ση , είχε ξα­να­βρεί τα επα­να­στα­τι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά του μέσα από μια άκρως δη­μο­κρα­τι­κή δια­δι­κα­σία που έλαβε χώρα μέσα στις εξαι­ρε­τι­κές συν­θή­κες της ανει­ρή­νευ­της τα­ξι­κής πάλης. Αυτή ήταν η δύ­να­μη του μπολ­σε­βι­κι­σμού να βρί­σκει πάντα το χρόνο για συλ­λο­γι­κές δια­δι­κα­σί­ες, ξε­περ­νώ­ντας γι αυτό το σκοπό και τις πιο αντί­ξο­ες συν­θή­κες. Πα­ρά­δειγ­μα φω­τει­νό για τη δράση μας σή­με­ρα! Τε­λι­κά για μια ακόμη φορά ο Λένιν κέρ­δι­σε μια κρί­σι­μη-ίσως την πιο κρί­σι­μη- μάχη στο κόμμα.

Ο ρόλος της ηγε­σί­ας-Λέ­νιν

“Από την εξαι­ρε­τι­κή σπου­δαιό­τη­τα που πήρε ο ερ­χο­μός του Λένιν, βγαί­νει μόνο ότι οι αρ­χη­γοί δεν δη­μιουρ­γού­νται τυ­χαία, ότι η επι­λο­γή τους και η εκ­παί­δευ­σή τους χρειά­ζε­ται δε­κα­ε­τί­ες, ότι δε μπο­ρείς να τους υπο­σκε­λί­σεις αυ­θαί­ρε­τα, ότι, απο­κλεί­ο­ντας τους μη­χα­νι­κά από την πάλη, ανοί­γεις στο κόμμα φο­βε­ρή πληγή και σ' ορι­σμέ­νες πε­ρι­πτώ­σεις μπο­ρείς να το πα­ρα­λύ­σεις για καιρό.” (“Ρώ­σι­κή” σελ 290)

Ποιοι ήταν οι πα­ρά­γο­ντες που κα­θό­ρι­σαν την απο­φα­σι­στι­κή νίκη του Λένιν απέ­να­ντι στους “πα­λιούς” μπολ­σε­βί­κους και του επέ­τρε­ψαν να γυ­ρί­σει το τι­μό­νι του κόμ­μα­τος προς τα αρι­στε­ρά; Βα­σι­κός και κα­θο­ρι­στι­κός πα­ρά­γο­ντας η αντι­κει­με­νι­κή κα­τά­στα­ση, η εξαι­ρε­τι­κά επα­να­στα­τι­κή κα­τά­στα­ση, που “Το αδια­φι­λο­νί­κη­το γνώ­ρι­σμά της... είναι η άμεση επέμ­βα­ση των μαζών στα ιστο­ρι­κά γε­γο­νό­τα.” (“Ρώ­σι­κη” σελ 9)

Το προ­λε­τα­ριά­το στη Ρωσία ήταν φρέ­σκο από το χω­ρά­φι στο ερ­γο­στά­σιο. Η ρε­φορ­μι­στι­κή σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τία δεν είχε προ­λά­βει να το δια­βρώ­σει με αυ­τα­πά­τες και ψευ­δαι­σθή­σεις για το σύ­στη­μα όπως είχε συμ­βεί στη δύση, κατά συ­νέ­πεια ήταν ανοι­κτό στις επα­να­στα­τι­κές ιδέες. Ο Λένιν σαν προ­σω­πι­κό­τη­τα ήταν το γέν­νη­μα αυτής της αντι­κει­με­νι­κής κα­τά­στα­σης, εν­σάρ­κω­νε στο πρό­σω­πό του τον μα­χη­τι­κό χα­ρα­κτή­ρα του Ρώ­σι­κου προ­λε­τα­ριά­του.

Υπήρ­χε ο απο­φα­σι­στι­κός πα­ρά­γο­ντας επα­να­στα­τι­κό κόμμα χτι­σμέ­νο πάνω στις ιδέες του Μαρ­ξι­σμού-Λε­νι­νι­σμού, δη­μο­κρα­τι­κό, με μέλη και στε­λέ­χη δο­κι­μα­σμέ­να, σκλη­ρα­γω­γη­μέ­να στην τα­ξι­κή πάλη και στις εσω­κομ­μα­τι­κές συ­γκρού­σεις.  Με πα­ρα­δό­σεις και ρίζες μέσα στο μα­ζι­κό κί­νη­μα που του επέ­τρε­παν να κα­θο­δη­γεί την τάξη και ταυ­τό­χρο­να να μα­θαί­νει από το κί­νη­μα. Κατά συ­νέ­πεια ευ­έ­λι­κτο, πράγ­μα που του επέ­τρε­πε να προ­σα­να­το­λί­ζε­ται γρή­γο­ρα στις ξαφ­νι­κές στρο­φές και αλ­λα­γές της τα­ξι­κής πάλης.

Είναι αλή­θεια ότι η αλ­γε­βρι­κή φόρ­μου­λα της “Επα­να­στα­τι­κής Δη­μο­κρα­τι­κής Δι­κτα­το­ρί­ας του προ­λε­τα­ριά­του και της Αγρο­τιάς” το σύγ­χυ­σε το κόμμα τον πρώτο μήνα της επα­νά­στα­σης, ωστό­σο σε σχέση με την φόρ­μου­λα και την πρα­κτι­κή των μεν­σε­βί­κων, το κόμμα βρί­σκο­νταν πα­ρα­σάγ­γες πιο αρι­στε­ρά. Μπο­ρεί όσο αφορά το πρό­γραμ­μα να στέ­κο­νταν και τα δύο κόμ­μα­τα στο μί­νι­μουμ αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κό, αλλά στο κα­θο­ρι­στι­κό ζή­τη­μα της εξου­σί­ας υπήρ­χε ποιο­τι­κό χάσμα. Οι μεν­σε­βί­κοι έδι­ναν πλήρη εμπι­στο­σύ­νη στην  “φι­λε­λεύ­θε­ρη” αστι­κή τάξη, της πα­ρα­χω­ρού­σαν την εξου­σία αρ­νού­με­νοι στη θε­ω­ρία και στην πράξη την προ­λε­τα­ρια­κή επα­νά­στα­ση, αντί­θε­τα οι μπολ­σε­βί­κοι είχαν εκ­παι­δευ­τεί από το 1905 να μην δί­νουν καμιά εμπι­στο­σύ­νη στη αστι­κή τάξη γι αυτό πί­στευαν στην εξου­σία του προ­λε­τα­ριά­του και της αγρο­τιάς.Το βέλος της κί­νη­σής τους έδει­χνε την επα­νά­στα­ση.

Κατά τη διάρ­κεια της επα­νά­στα­σης του Φλε­βά­ρη και μέχρι τον ερ­χο­μό του Λένιν μπο­ρεί να πο ρεύ­ο­νταν με μια λάθος θε­ώ­ρη­ση,αλλά η πρα­κτι­κή τους ήταν καθ” όλα επα­να­στα­τι­κή σε αντί­θε­ση με αυτήν των μεν­σε­βί­κων και των σο­σια­λε­πα­να­στα­τών. Γρά­φει ο Τρό­τσκι στη “Ρώ­σι­κη”: “Οι μπολ­σε­βί­κοι ερ­γά­τες αμέ­σως μετά την εξέ­γερ­ση, είχαν πάρει επάνω τους την πρω­το­βου­λία της πάλης για το οκτά­ω­ρο, οι μεν­σε­βί­κοι θε­ω­ρού­σαν πρό­ω­ρη μια τέ­τοια διεκ­δί­κη­ση. Οι μπολ­σε­βί­κοι κα­τευ­θύ­να­νε τις συλ­λή­ψεις των τσα­ρι­κών αξιω­μα­τού­χων, οι μεν­σε­βί­κοι αντι­τάσ­σο­νταν στις “υπερ­βα­σί­ες”. Οι μπολ­σε­βί­κοι κα­τα­πιά­στη­καν δρα­στή­ρια με τη δη­μιουρ­γία ερ­γα­τι­κής πο­λι­το­φυ­λα­κής, οι μεν­σε­βί­κοι ανα­χαι­τί­ζα­νε τον εξο­πλι­σμό των ερ­γα­τών, γιατί δεν θέ­λα­νε να τα χα­λά­σου­νε με την μπουρ­ζουα­ζία.” (σελ 284)

Όπως ήδη γνω­ρί­ζου­με η βάση του κόμ­μα­τος είχε αντι­δρά­σει στη δεξιά στρο­φή του Κα­μέ­νεφ-Στά­λιν γι αυτό: “Ενά­ντια στους πα­λιούς μπολ­σε­βί­κους, ο Λένιν βρήκε στή­ριγ­μα μέσα σ' ένα άλλο στρώ­μα του κόμ­μα­τος, ήδη ατσα­λω­μέ­νο, μα πιο φρέ­σκο και πιο δε­μέ­νο με τις μάζες. Στην εξέ­γερ­ση του Φλε­βά­ρη οι μπολ­σε­βί­κοι... παί­ξα­νε ρόλο απο­φα­σι­στι­κό. Θε­ω­ρού­σαν αυ­το­νό­η­τα πως την εξου­σία έπρε­πε να την πάρει η τάξη που είχε νι­κή­σει. Οι ίδιοι εκεί­νοι ερ­γά­τες δια­μαρ­τύ­ρο­νταν έντο­να ενά­ντια στον προ­σα­να­το­λι­σμό Κα­μέ­νεφ-Στά­λιν και η αχτί­δα του Βι­μπόργκ απεί­λη­σε μά­λι­στα  με απο­κλει­σμό τους “ηγέ­τες” του κόμ­μα­τος. (....) Κείνο που έλει­πε από τους επα­να­στά­τες ερ­γά­τες ήτανε μόνο τα θε­ω­ρη­τι­κά εφό­δια για να υπε­ρα­σπί­σου­νε τη θέση τους. Μα ήταν έτοι­μοι ν' απα­ντή­σουν στην πρώτη κα­θα­ρή έκ­κλη­ση.” (οπ π σελ 285)

“Για να κα­τα­πο­λε­μή­σει  την ανα­πο­φα­σι­στι­κό­τη­τα του επι­τε­λεί­ου και του σώ­μα­τος των αξιω­μα­τι­κών του κόμ­μα­τος, ο Λένιν στη­ρί­χτη­κε για σι­γου­ριά πάνω στο σώμα των υπα­ξιω­μα­τι­κών κεί­νου του ίδιου κόμ­μα­τος, που αντι­προ­σώ­πευε κα­λύ­τε­ρα , ο μπολ­σε­βί­κος ερ­γά­της της γραμ­μής.”  (οπ π σελ 286)

Το με­γά­λο δί­δαγ­μα από τη μάχη του Λένιν για τον επα­νε­ξο­πλι­σμό του κόμ­μα­τος είναι ο απο­φα­σι­στι­κός ρόλος της ηγε­σί­ας. Στη μα­κραί­ω­νη ιστο­ρία της τα­ξι­κής πάλης εμ­φα­νί­ζε­ται η σχέση: το Έθνος το κα­θο­δη­γεί η Τάξη, την Τάξη κα­θο­δη­γεί το κόμμα και το Κόμμα το κα­θο­δη­γεί η Ηγε­σία. Σε τε­λι­κή ανά­λυ­ση η έκ­βα­ση κάθε επα­νά­στα­σης εξαρ­τά­τε από τον κα­θο­ρι­στι­κό ρόλο της ηγε­σί­ας.  

Είναι αλή­θεια ότι: “Η πραγ­μα­τι­κή επιρ­ροή του Λένιν μέσα στο κόμμα ήταν αναμ­φι­σβή­τη­τα πολύ με­γά­λη, μα δεν ήταν απε­ριό­ρι­στη.” Πράγ­μα που φά­νη­κε από το γε­γο­νός: “...όταν το διευ­θυ­ντι­κό στρώ­μα του κόμ­μα­τος είχε ήδη φτά­σει στο ση­μείο να κρα­τή­σει θέση αντί­θε­τη στη θέση του Λένιν.” (σελ 283)  Ωστό­σο: Ο Λένιν έγινε ο αδια­φι­λο­νί­κη­τος αρ­χη­γός του πιο επα­να­στα­τι­κού κόμ­μα­τος στην πα­γκό­σμια ιστο­ρία, ίσα-ίσα γιατί η σκέψη του και η θέ­λη­σή του στά­θη­καν ανά­λο­γες με τις με­γα­λειώ­δεις επα­να­στα­τι­κές δυ­να­τό­τη­τες της χώρας και της επο­χής. Από του άλ­λους έλει­παν με­ρι­κοί πό­ντοι, ή το δι­πλά­σιο και συχνά πε­ρισ­σό­τε­ρο.” (σελ 284)

Ο Τρό­τσκι δί­νο­ντάς μας μια καθ' όλα μαρ­ξι­στι­κή ανά­λυ­ση για το ρόλο της προ­σω­πι­κό­τη­τας, του αρ­χη­γού  στο προ­τσές της τα­ξι­κής πάλης θέτει το ερώ­τη­μα: “τι δρόμο θα έπαιρ­νε η εξέ­λι­ξη της επα­νά­στα­σης, αν ο Λένιν δεν είχε κα­τορ­θώ­σει να φτά­σει στη Ρωσία τον Απρί­λη του 1917; ... ο Λένιν δεν ήταν ο δη­μιουρ­γός του επα­να­στα­τι­κού προ­τσέ­σου, ότι εν­σω­μα­τώ­θη­κε μόνο μέσα  στην αλυ­σί­δα των αντι­κει­με­νι­κών ιστο­ρι­κών δυ­νά­με­ων. Μα μέσα σ” αυτή την αλυ­σί­δα ήταν ένας με­γά­λος κρί­κος. Η δι­κτα­το­ρία του προ­λε­τα­ριά­του απέρ­ρεε από την κα­τά­στα­ση. Μα χρεια­ζό­ταν ακόμα να ανα­στη­λω­θεί. Δεν μπο­ρού­σε να εγκα­θι­δρυ­θεί δίχως κόμμα. Και το κόμμα δε μπο­ρού­σε να εκ­πλη­ρώ­σει την απο­στο­λή του χωρίς να κα­τα­λά­βει πρώτα. Γι αυτό ίσα-ίσα ήταν απα­ραί­τη­τος ο Λένιν.” (οπ π σε­λ289) υπογρ δική μας)

Στο έργο του “Το ημε­ρο­λό­γιο της Εξο­ρί­ας” μας δίνει μια επί­σης εξαι­ρε­τι­κή ερ­μη­νεία για την ανά­γκη του κόμ­μα­τος που πρέ­πει να χτί­ζει υπο­μο­νε­τι­κά και ακού­ρα­στα η ηγε­σία και για την κρί­σι­μη σχέση που οι­κο­δο­μεί αυτή η μα­κρό­χρο­νη δια­δι­κα­σία, κρίση εμπι­στο­σύ­νης του κόμ­μα­τος, των στε­λε­χών και της βάσης προς τον ηγέτη ή την συλ­λο­γι­κή ηγε­σία: “Αν δεν ήμουν παρών το 1917 στη Πε­τρού­πο­λη, η Οκτω­βρια­νή Επα­νά­στα­ση θα γι­νό­ταν-με τον όρο ότι θα ήταν παρών ο Λένιν και θα διεύ­θυ­νε. Αν ούτε ο Λένιν ούτε εγώ εί­μα­στε πα­ρό­ντες στην Πε­τρού­πο­λη, η Οκτω­βρια­νή Επα­νά­στα­ση δεν θα γι­νό­ταν: η ηγε­σία του Μπολ­σε­βί­κι­κου Κόμ­μα­τος θα την είχε εμπο­δί­σει να γί­νει-γι αυτό, δεν χω­ρά­ει αμ­φι­βο­λία! Αν ο Λένιν δεν ήταν στην Πε­τρού­πο­λη αμ­φι­βά­λω αν θα είχα κα­τορ­θώ­σει να κα­τα­νι­κή­σω την αντί­στα­ση των μπολ­σε­βί­κων ηγε­τών. (...) Αλλά, το επα­να­λαμ­βά­νω, με εξα­σφα­λι­σμέ­νη την πα­ρου­σία του Λένιν η Οκτω­βρια­νή Επα­νά­στα­ση θα νι­κού­σε οπωσ­δή­πο­τε.” ( εκδ “ΔΙΑ­ΛΕ­ΧΤΑ  ΚΕΙ­ΜΕ­ΝΑ” σελ57) Ο συ­ναρ­χη­γός της Οκτω­βρια­νής, ο ορ­γα­νω­τής του κόκ­κι­νου στρα­τού και θε­με­λιω­τής της της νίκης της, ο μαρ­ξι­στής που πρώ­τος είχε προ­βλέ­ψει το χα­ρα­κτή­ρα της Ρώ­σι­κης Επα­νά­στα­σης ομο­λο­γεί ότι χωρίς το χτί­σι­μο ενός επα­να­στα­τι­κού κόμ­μα­τος, χωρίς το χτί­σι­μο της εμπι­στο­σύ­νης ηγέ­τη-κόμ­μα, δεν είναι δυ­να­τό να πε­τύ­χει η επα­νά­στα­ση, όσο καλές από­ψεις και να έχεις!! Από την άλλη το κόμμα χωρίς τη σωστή θε­ω­ρία και το πρό­γραμ­μα είναι στρα­βό!!

Κλεί­νου­με το­νί­ζο­ντας ότι: “Ο Λένιν δεν ήταν ένα τυ­χαίο στοι­χείο της ιστο­ρι­κής εξέ­λι­ξης, μα προ­ϊ­όν ολό­κλη­ρης της πε­ρα­σμέ­νης ρώ­σι­κης ιστο­ρί­ας. Ήτανε βαθιά ρι­ζω­μέ­νος σ' αυτή. Αντά­μα με τους προ­χω­ρη­μέ­νους ερ­γά­τες, είχε πάρει μέρος σ' ολό­κλη­ρη την πάλη τους μέσα στο προη­γού­με­νο τέ­ταρ­το του αιώνα. Δεν είναι “απο­τέ­λε­σμα της τύχης”, η επέμ­βα­σή του στα γε­γο­νό­τα....Ο Λένιν δεν αντι­τασ­σό­ταν απ' έξω στο κόμμα, μα ήταν η πιο ολο­κλη­ρω­μέ­νη έκ­φρα­σή του. Δια­παι­δα­γω­γώ­ντας το κόμμα, δια­παι­δα­γω­γού­νταν και ο ίδιος μ' αυτό.(“Ρώ­σι­κη” σελ 290 υπογρ δική μας)