Το κυβερνητικό βατερλώ και ο κίνδυνος του ρατσισμού

Από τη μια η κρατική αδιαφορία και καταστολή, από την άλλη η άμορφη και ετερόκλητη αντίδραση, και στη μέση, όπως πάντα, οι πρόσφυγες. Με ευθύνες τόσο της ΝΔ όσο και του ΣΥΡΙΖΑτα νησιά μετατράπηκαν τα τελευταία χρόνια σε πειραματικά κοινωνικά εργαστήρια. Και τα αποτελέσματα δεν ήταν και τόσο καλά.

Αντιπροσφυγικές πολιτικές

Τα όσα εκτυλίχθηκαν στα νησιά δεν ήταν ένα ξαφνικό ξέσπασμα, ούτε μια στιγμή υπερβολής. Ήταν η συνέπεια της διαρκούς απαξίωσης και εγκατάλειψης των νησιών και των ανθρώπων που ζουν σε αυτά. Οι προσφυγικές πολιτικές των τελευταίων ετών προσπαθούν να αποτρέψουν και όχι να διαχειριστούν το ζήτημα των αυξανόμενων ροών. Η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, οι φράχτες στον Έβρο, η Frontex, το NATO, οι μαζικές απελάσεις και οι αυξανόμενες περιπολίες αναδεικνύουν το δόγμα των κυβερνητικών πολιτικών. Των πολιτικών που κυρίως απωθούν και στη συνέχεια εγκλωβίζουν τους πρόσφυγες. Χιλιάδες άνθρωποι ζουν στα νησιά κάτω από άθλιες συνθήκες. Χωρίς επαρκείς εγγυήσεις στέγασης, σίτισης, ρουχισμού και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Όταν αυτοί οι άνθρωποι αντιδρούν, βρίσκουν απέναντί τους την πλήρη απουσία και αδιαφορία του κράτους. Τότε είναι που ακμάζει ο κοινωνικός αυτοματισμός. Τα βίντεο με νησιώτες να βρίζουν αισχρά βάρκες με πρόσφυγες και να μην τους αφήνουν να αποβιβαστούν στο λιμάνι είναι η απόδειξη.

Ακροδεξιές ομάδες κάτω από την ομπρέλα των «αγανακτισμένων κατοίκων» επιτίθενται σε πρόσφυγες και απαιτούν να εκδιωχθούν όλοι. Μέσα σε όλο αυτό το κλίμα έντασης και εξαθλίωσης, η κυβέρνηση Μητσοτάκη θεώρησε ότι έχει ένα προνομιακό πεδίο επιβολής του θεσμικού ρατσισμού. Η πρόταση για τα κλειστά κέντρα κράτησης ήρθε στο δημόσιο διάλογο, ως η αναγκαία λύση για να «αποφευχθούν τα χειρότερα στα νησιά». Μόνο που δεν υπήρξε νωρίτερα καμία πρόληψη για να μη φτάσει η κατάσταση εκεί που έφτασε. Από τα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ που έχει λάβει το ελληνικό κράτος για την προσφυγική κρίση, δε δαπανήθηκε ούτε ευρώ για την αξιοπρεπή εγκατάσταση και διαβίωση των προσφύγων. Δε δημιουργήθηκαν ανοιχτές δομές, δεν υπήρξε επαρκής μέριμνα για τις ανάγκες τους και δε βοηθήθηκαν και οι τοπικές κοινωνίες σε αυτή την κατεύθυνση. Κάπως, έτσι, μια σειρά ακροδεξιών στελεχών της ΝΔ άρχισε να παρελαύνει στα τηλεοπτικά πάνελ επιχαίροντας για την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να χτίσει τα κλειστά κέντρα.

ΜΑΤ και εργολαβίες

Βέβαια στον καπιταλισμό τίποτα δε γίνεται χωρίς την ανάγκη του κέρδους για συγκεκριμένα πορτοφόλια. Έτσι, όλοι όσοι μιλούσαν για τα κλειστά κέντρα με αίσθημα «εθνικής και κοινωνικής ευθύνης» ξέχασαν να αναφέρουν το ποιοι και πώς θα τα χτίσουν αυτά. Ξέχασαν να αναφέρουν το πώς κάποιοι πατριώτες θα κερδοσκοπήσουν πάνω στον ανθρώπινο πόνο και τον κοινωνικό κανιβαλισμό. Απ’ ότι φαίνεται το σχέδιο των κλειστών κέντρων είναι η χαρά των εργολάβων, καθώς η ΑΚΤΩΡ ΑΕ αναλαμβάνει το έργο των προπαρασκευαστικών εργασιών στη Λέσβο έναντι 854.390 ευρώ, η ΤΕΡΝΑ Α.Ε. στη Χίο έναντι 1.031.398 ευρώ και ο ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε. στη Σάμο αντί του συνολικού ποσού των 947.651 ευρώ. Οι παραπάνω εταιρείες επιλέχθηκαν για τα προπαρασκευαστικά έργα σε επιταγμένες εκτάσεις με απευθείας ανάθεση χωρίς καν τη διενέργεια διαγωνισμού.

Και πάνω σε αυτό το μοτίβο ξετυλίγεται η πλήρης παράνοια. Εκατοντάδες άνδρες των ΜΑΤ στάλθηκαν στα νησιά εν είδει επιχειρηματικού στρατού και αξιοποιήθηκαν στην υπηρεσία ιδιωτικών συμφερόντων υπό το πρίσμα της εθνικής ασφάλειας και συνοχής. Μόνο που αυτή η επιλογή όξυνε ακόμη περισσότερο τα πνεύματα και πόλωσε το κλίμα.Καμία λύση δεν προέκυψε από τα δακρυγόνα, τις φωτοβολίδες κρότου λάμψης, τις άσεμνες χειρονομίες, τις λεκτικές προκλήσεις και τις προβοκάτσιες των«ρόμποκοπ» της ελληνικής αστυνομίας. Απίστευτες συγκρούσεις ξετυλίχθηκαν σε λόφους, λιμάνια, δρόμους και πλατείες των νησιών. Οι κάτοικοί τους ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με το πιο σκληρό και ωμό πρόσωπο της κυβερνητικής βίας και κρατικής καταστολής. Όλο αυτό οδήγησε την κυβέρνηση να αποσύρει τα ΜΑΤ από τα νησιά προσπαθώντας έστω και τελευταία στιγμή να «μαζέψει τα ασυμμάζευτα» με τον υπουργό επικρατείας Γιώργο Γεραπετρίτη να δηλώνει στη βουλή ότι «τα σώματα ασφαλείας δεν απεσύρθησαν από τα νησιά, ολοκληρώθηκε το έργο τους».

Αντιρατσιστικό κίνημα

Στο δρόμο προς την παγκόσμια ημέρα ενάντια στο ρατσισμό στις 21 Μάρτη αναβαθμίζεται η σημασία των φετινών κινητοποιήσεων. Η κατάσταση που δημιουργείται αναδιαμορφώνει τα καθήκοντα του αντιρατσιστικού κινήματος. Το επόμενο διάστημα αναμένεται να αυξηθούν οι προσφυγικές ροές προς τα ελληνικά σύνορα. Ήδη εκατοντάδες πρόσφυγες έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με την ελληνική ακτοφυλακή και ακροδεξιούς κατοίκους στα νησιά του Αιγαίουαλλά καιμε τα δακρυγόνα και τα χημικά στον Έβρο. Δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψουν την κατάσταση όταν ο ίδιος ο πρωθυπουργός στοχοποιεί τους πρόσφυγες ακόμη και για τον κορωνοϊό. Ένας ολόκληρος μηχανισμός προώθησης του ρατσιστικού λόγου στο δημόσιο διάλογο κουρδίζει τις μηχανές του καθημερινά. Κάπως έτσι φουντώνουν οι εκκλήσεις για σκληρότερη αντιμετώπιση των νέων αφίξεων και για δημιουργία κλειστών κέντρων σε ξερονήσια. Αυτό δεν προκύπτει μόνο από κάποιες ακροδεξιές φυλλάδες αλλά και από προτάσεις επίσημων στελεχών και πρώην υπουργών της ΝΔ όπως ο Χαράλαμπος Αθανασίου.

Σε κείμενό της η επιτροπή φαντάρων Κομοτηνής του Δικτύου Φαντάρων Σπάρτακος αντιδράει έντονα για την κατάσταση στα σύνορα αναφέροντας ότι «Δεν είναι κανενός δουλειά να πνίγει πρόσφυγες και μετανάστες στο ποτάμι, ούτε να τους δέρνει στην Αδριανούπολη. Δεν είναι στα καθήκοντα του φαντάρου, είναι παράνομο και δεν καταταχθήκαμε για αυτό». Το μεταναστευτικό-προσφυγικό ζήτημα στην Ελλάδα φαίνεται ότι μπαίνει σε μια νέα φάση κλιμάκωσης και όξυνσης. Είναι πολύ σημαντικό μπροστά σε αυτή τη μάχη να παρέμβει δυναμικά το αντιρατσιστικό κίνημα και η Αριστερά. Να δημιουργηθούν οι όροι των κοινών διεκδικήσεων ντόπιων και προσφύγων απέναντι στα ταξικά και ρατσιστικά μέτρα της κυβέρνησης και της ΕΕ. Είναι πολύ σημαντικό να μην αφεθεί χώρος επανεμφάνισης του ρατσισμού και της ξενοφοβίας σε μαζική κλίμακα. Και αυτό μόνο εμείς και οι αγώνες μας μπορούμε να το ανατρέψουμε. Η φετινή 21 Μάρτη, ας είναι η αρχή…