Η ζωή και η αξιοπρέπεια είναι λέξεις που θα τις επικαλεστούμε πολλές φορές στις μέρες που ζούμε.
Ειδικά για ανθρώπους που ανήκουν σε ευάλωτες και ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και χρήζουν μεγαλύτερης φροντίδας από το κράτος και το σύστημα υγείας. Η πληροφορία ότι αναβάλλονται χημειοθεραπείες σε καρκινοπαθείς με την αιτιολογία του κορωνοϊού αποτελεί μια ντροπή για κάθε οργανωμένη κοινωνία. Ειδικά όταν αυτό γίνεται σε νοσοκομεία που δεν είναι σημεία αναφοράς. Η Σ. αδερφή ατόμου που πάσχει από καρκίνο μας μίλησε για την επικίνδυνη κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι καρκινοπαθείς αυτή τη στιγμή:
-Πείτε μας δυο λόγια για τον αδερφό σας.
Ο αδερφός μου έμαθε ότι έχει καρκίνο τον προηγούμενο μήνα, το Φεβρουάριο. Έχει ξεκινήσει χημειοθεραπεία. Εχθές επειδή ήθελα να τον δω και να τον ανεβάσω, του πήγα λίγα γλυκά γιατί με τις χημειοθεραπείες έχασε κιλά και δύναμη. Φάε, του λέω, την Τρίτη να έχεις δύναμη. Κα μου λέει «ποια Τρίτη;». Του απαντάω τι εννοείς; Δε θα κάνεις χημειοθεραπεία την Τρίτη; Μου λέει όχι με πήρανε από το νοσοκομείο και μου είπαν ότι την αναβάλλανε για 15 μέρες. Του λέω γιατί; Μου λέει «δε μου απαντήσανε γιατί». Παράλληλα, μιλάω εχθές με την πεθερά του γιού μου και μου λέει ότι και της νύφης της δε θα τις γίνουν οι ακτινοβολίες και θα δούνε πότε θα τις κάνουν. Και οι δύο περιπτώσεις αφορούν σε δύο μεγάλα νοσοκομεία στην Αθήνα. Ξαφνικά τρώω μια φρίκη γιατί λέω εντάξει, αυτοί οι άνθρωποι έχουν καρκίνο. Ωραία; Έχουν τον κίνδυνο του κορωνοϊού. Ωραία; Δεν μπορείς να τους αποτελειώνεις. Δεν μπορείς να πατάς πάνω στην ψυχολογία τους και να τους ακυρώνεις. Αυτοί κρατιούνται από τις θεραπείες.
-Και φαντάζομαι χάνεται και η συνέχεια των προηγούμενων θεραπειών.
Δεν το ξέρω αυτό δεν είμαι γιατρός. Εμένα ξέρεις τι με πειράζει; Ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν το θάνατο μέσα τους και πας εσύ να τους επιβεβαιώσεις τι; Ότι δε σε νοιάζει και θα πεθάνουνε; Γιατί αυτή τη στιγμή δεν είναι ότι είμαστε Ισπανία ή Ιταλία, να είμαστε σε ένα χάος και να μην ξέρουμε ποιος ζει ποιος πεθαίνει. Δεν μπορούσε να κρατηθεί η κανονικότητα; Δηλαδή για ποιο λόγο να φορτώσουν αυτούς τους ανθρώπους το άγχος του θανάτου περισσότερο. Για ποιο λόγο; Και γιατί σε κάποια άλλα νοσοκομεία, ας πούμε στο Έλενα, συνεχίζονται; Δεν έχουνε κόσμο; Δε με νοιάζει εμένα. Εγώ θέλω όλοι να είναι εντάξει, το καταλαβαίνεις;
-Βέβαια, και μιλάμε για καρκινοπαθείς, δε μιλάμε για απλές περιπτώσεις.
Γι’ αυτό έχω τρελαθεί. Γιατί θέλω όλοι οι άνθρωποι που αυτή τη στιγμή πεθαίνουνε να έχουνε ελπίδα! Δε θέλω να σωθεί ο αδερφός μου και να μη σωθούνε άλλοι. Συγγνώμη για τη φόρτιση αλλά δεν αντέχω. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι αυτοί οι άνθρωποι που περιμένανε να πάνε να κάνουν τη χημειοθεραπεία, γιατί δίπλα τους υπάρχει ένας κορωνοϊός και ανησυχούν, δεν μπορεί να τους ακυρώνεις την ελπίδα. Για κανένα λόγο!
-Και αυτό επηρεάζει και την ψυχολογία.
Και ο αδερφός μου τη μία μέρα είναι έτσι και την άλλη είναι αλλιώς. Αλλά αυτό ξέρω ότι τον έριξε. Εγώ του είπα να μην ανησυχεί και να είναι δυνατός. Αλλά δεν είμαι γιατρός, δεν ξέρω! Και δεν το δέχομαι αυτό το πράγμα. Παίζεις με την ψυχολογία τους άλλου; Κρατάει το σκοινί για να κρεμαστεί και ‘συ του λες θα σου δώσω και ένα σκαμνί, ανέβα και κρεμάσου;
-Έχει υπάρξει κάποια αντίδραση από τους γιατρούς ή τα σωματεία; Έχετε επικοινωνήσει;
Όχι. Και τι να πάρω εγώ να πω αγόρι μου; Τι να πάρω να πω; Αν έχει γιατρούς; Ας κάτσουν οι γιατροί υπερωρία, ας βρουν ένα νοσοκομείο να πάνε όλο αυτό τον κόσμο, ας βρούνε δύο νοσοκομεία! Που θα πούνε ότι αυτά είναι τα σίγουρα και που ό,τι και να γίνει οι άνθρωποι που έχουν καρκίνο θα πρέπει να πηγαίνουν εκεί και να κάνουν τη θεραπεία στην ώρα τους!
-Σε αυτό δεν υπάρχουν και ευθύνες της κυβέρνησης;
Σαφώς και υπάρχουν! Το συζητάμε; Εμένα τι μου λένε; Ότι τον αδερφό μου πρέπει να τον ξεγράψω; Στην άλλη τη γυναίκα που έχει το παιδί της με καρκίνο τι της λες; Ότι πρέπει να το ξεγράψει επειδή εσύ δεν μπορείς να βρεις κόσμο να κάνει τις χημειοθεραπείες στην ώρα τους; Στην ώρα τους!
-Και οι απαραίτητες προσλήψεις δεν έχουνε γίνει.
Το ξέρω. Μα μπορεί να γυρίσει ο άλλος και να σου πει «εγώ θέλω αλλά δεν έχω κόσμο!». Ναι αλλά εμένα δε με νοιάζει! Γιατί το συγκεκριμένο νοσοκομείο δεν είναι σημείο αναφοράς του κορωνοϊού ούτε θα μπορούσανε να είναι. Είναι άλλα νοσοκομεία, άρα βρες κόσμο από άλλες κλινικές να κάνουν αυτό που πρέπει! Δεν έχουμε φάρμακα; Ή θέλεις να με βάλεις στη σκέψη ότι δε σε νοιάζει; Γιατί αυτό μου λες στην ουσία. Ότι για τη μάνα μου που είναι 86 χρονών δε σε νοιάζει. Γιατί μεθαύριο θα πρέπει να αποσωληνωθεί αυτή για να διασωληνωθεί κάποιος άλλος και δε σε νοιάζει ούτε και για τον αδερφό μου. Που ο αδερφός μου σου λέω και πάλι, το θάνατο τον κουβαλάει! Είναι μέσα του. Και ο φόβος του θανάτου σε αυτούς τους ανθρώπους είναι διπλός και τρίδιπλος.
-Η αιτιολογία της αναβολής των χημειοθεραπειών ήταν η κατάσταση με τον κορωνοϊό;
Ναι. Αναβάλλεται και θα πάμε μετά από 15 ημέρες. Και μόνο ότι συμβαίνει είναι απίστευτο. Και δε νομίζω να είναι ο αδερφός μου το μόνο παράδειγμα. Δεν είμαι δημοσιογράφος και δεν μπορώ να βγω να το πω. Από την άλλη πρέπει να σεβαστώ και το γεγονός ότι ο αδερφός μου δε θέλει να μάθει κανένας από τους φίλους το θέμα υγείας του γιατί δε θέλει να τους στεναχωρήσει. Σου λέω είναι πρόσφατο.
-Επειδή μιλάμε για την υπέρτατη αξία της ζωής, έχει νόημα αυτό το πράγμα να βγει προς τα έξω.
Σαφώς. Χθες το βράδυ μου βγήκε πολύ έντονα ότι αυτούς τους ανθρώπους πρέπει κάποιοι να μπουν μπροστά και να τους προστατέψουν. Ξέρεις κάτι, όταν δεν είσαι μέσα στο πρόβλημα δεν μπορείς να το δεις, δεν μπορείς ούτε καν να το καταλάβεις. Και δε σου μιλάει ένας άνθρωπος που έχει περάσει τη ζωή του καλά. Έχω περάσει κι άλλα δύσκολα, έχω κοντέψει δυο φορές να πεθάνω και είμαι ζωντανή.
-Ειδικά σήμερα το κομμάτι της αλληλεγγύης μεταξύ μας είναι το πιο σημαντικό όπλο του κόσμου αυτή τη στιγμή.
Αυτό λέω και εγώ και αυτό προσπαθώ και θυμώνω, αλλά σήμερα ξέρεις έζησα και κάτι άλλο ανθρώπινο το οποίο με πολύ χαρά θα στο πω. Σήμερα λοιπόν κάποιος στην πολυκατοικία μού χτύπησε την πόρτα και μου άφησε ένα φάκελο γράφοντας «για τη Σ. για τις μέρες του κορωνοϊού» και μέσα είχε ένα βιβλίο. Θεωρώ ότι είναι μια κίνηση ανθρωπιάς και αλληλεγγύης πολύ σοβαρή στις μέρες που ζούμε.
-Και αυτό είναι το βασικό για να βγούμε και όρθιοι από όλο αυτό, έτσι;
Επειδή εγώ πιστεύω ότι όταν θα τελειώσει αυτό η θέση κανενός ανθρώπου δε θα πρέπει να είναι πια στον καναπέ, αλλά θα πρέπει να είναι στους δρόμους, θα πρέπει να τους πάρουμε φαλάγγι. Γιατί κανένας από όλους αυτούς παγκόσμια, κανένας καπιταλιστής δεν ενδιαφέρεται για το τι θα γίνει ο κόσμος. Πρέπει εμείς να νοιαστούμε για το διπλανό μας. Και γι’ αυτόν που θα μείνει άνεργος, και γι’ αυτόν που θα είναι άρρωστος, και για τη γιαγιά που δεν μπορεί να πάει για ψώνια, εμείς πρέπει να βγούμε στο δρόμο και να τους πάρουμε φαλάγγι. Γιατί αυτοί το μόνο που κάνουνε είναι να κάνουν δωρεές τέσσερις αναπνευστήρες και κάποια γάντια και αυτό είναι το άλλοθί τους. Χθες πήγα να δω τη μάνα μου και δεν μπορούσα να την πάρω αγκαλιά και η μάνα μου έκλαιγε. Δεν είμαι απαισιόδοξη, είμαι θυμωμένη.
*Τα προσωπικά στοιχεία της συνεντευξιαζόμενης και τα ονόματα των νοσοκομείων δεν αναφέρονται κατόπιν επιθυμίας της ίδιας.