Δεν ήταν ατύχημα, αλλά έγκλημα, δήλωναν από την πρώτη στιγμή της σύγκρουσης των τρένων στα Τέμπη οι οικογένειες των θυμάτων. Και αυτή τους η δήλωση παρότι λοιδορήθηκε, συκοφαντήθηκε και λασπολογήθηκε, επιβεβαιώνεται μέρα με τη μέρα όλο και πιο ξεκάθαρα.
Δύο χρόνια μετά, η κυβέρνηση, η Hellenic Train και όλοι οι υπερασπιστές των ιδιωτικοποιήσεων βλέπουν να ξετυλίγεται ένα κουβάρι ασύλληπτων αποκαλύψεων σχετικά με τη λειτουργία των σιδηρόδρομων στην Ελλάδα. Όλα αυτά χάρη στην επίμονη προσπάθεια των οικογενειών που συνεχίζουν έναν σκληρό αγώνα απέναντι στο πιο αδυσώπητο τέρας.
Χρονικό και πορίσματα
Δεν έχει νόημα να επαναλάβουμε το τι συνέβη εκείνο το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 2023. Δύο αμαξοστοιχίες κινούνταν επί δώδεκα ολόκληρα λεπτά στην ίδια σιδηροδρομική γραμμή και κανένας αρμόδιος δεν κατάλαβε τίποτα. Τα τρένα κυκλοφορούσαν χωρίς τα συστήματα της τηλεδιοίκησης, της λειτουργίας ραδιοκάλυψης και τα μέτρα πυρασφάλειας. Δεν λειτουργούσαν ούτε καν οι φωτοσημάνσεις. Μιλάμε για ράγες θανάτου από τις οποίες γέμιζε και γεμίζει τις τσέπες της η Hellenic Train. Όμως το έγκλημα της ντροπής δεν σταματάει εκείνο το βράδυ, συνεχίζεται επί δύο χρόνια, καθώς κυβέρνηση, περιφέρεια, δικαστικές αρχές και Hellenic Train κάνουν κυριολεκτικά ό,τι μπορούν προκειμένου να αποκρύψουν την αλήθεια για το τι συνέβη. Η μη τήρηση πρωτοκόλλων, το αιφνίδιο μπάζωμα του σημείου, η μη εξέταση σημαντικών στοιχείων, η εναπόθεση χωμάτων και ανθρώπινων οστών σε ξεχασμένα οικόπεδα και κυρίως η διαβεβαίωση του ίδιου του πρωθυπουργού ότι τίποτα παράνομο δεν μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία γεννούν τεράστια ερωτήματα.
Ερωτήματα τα οποία λαμβάνουν έστω και καθυστερημένα την απάντησή τους μέσα από τα πορίσματα των ειδικών. Το πόρισμα του εμπειρογνώμονα των συγγενών των θυμάτων των Τεμπών, Βασίλη Κοκοτσάκη, σύμφωνα με το οποίο μια σειρά θυμάτων πέθανε από την πυρκαγιά που ξέσπασε μετά την σύγκρουση των τρένων, και η οποία δεν οφείλεται στα έλαια σιλικόνης αλλά στην παρουσία εύφλεκτων υλικών που δεν δικαιολογούνται στις αμαξοστοιχίες, προκάλεσε τρόμο στην κυβέρνηση. Παράλληλα η μεγαλειώδης διαδήλωση για τα Τέμπη σε όλη την Ελλάδα στις 26 Ιανουαρίου έβαλε την τελική σφραγίδα στην αμφισβήτηση του κυβερνητικού αφηγήματος, αναγκάζοντας τον Κυριάκο Μητσοτάκη να κάνει μια πρωτοφανή αναδίπλωση σε τηλεοπτική συνέντευξη χρησιμοποιώντας τη συνήθη πρακτική του να δηλώνει εκ των υστέρων εξαπατημένος. Όλα αυτά ενώ ακόμη δεν έχει εκδοθεί το πόρισμα του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας των Μεταφορών αλλά και του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, με διαρροές όμως να κάνουν λόγο για αδικαιολόγητη έκρηξη στο σημείο που δεν τεκμηριώνεται απλώς από τα έλαια σιλικόνης των τρένων, αλλά από παράνομη εύφλεκτη ουσία.
Κυβέρνηση σε πανικό
Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση βρίσκεται σε πανικό. Η μία αποκάλυψη που διαδέχεται την άλλη, έχει αποδομήσει κάθε δικό της αφήγημα περί «άτυχης στιγμής» και «κακού σταθμάρχη». Οι διαρκείς κυβιστήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη επιβεβαιώνουν την κρισιακή κατάσταση στο Μέγαρο Μαξίμου, που αδυνατεί πλέον να συγκροτήσει μια πειστική γραμμή υπεράσπισης των δικών του ευθυνών. Μπροστά σε αυτή τη συνθήκη η κυβέρνηση υποπίπτει σε χοντροκομμένα επικοινωνιακά λάθη, όπως η δημόσια υποστήριξη κάποιων αμφιβόλου γνησιότητας βίντεο της εμπορικής αμαξοστοιχίας που δήθεν βρήκε ο δικηγόρος Βασίλης Καπερνάρος, οι δηλώσεις του πρωθυπουργού στην Καθημερινή περί θέλησης κάποιων να οδηγήσουν τη χώρα σε ζούγκλα και οι αισχρές επιθέσεις της ακροδεξιάς εμπροσθοφυλακής της κυβέρνησης των Γεωργιάδη-Βορίδη στις οικογένειες των θυμάτων. Όλη η στάση δείχνει ενοχή και συσπειρώνει ακόμη περισσότερο την κοινωνία απέναντι στο έγκλημα και τη συγκάλυψή του. Είναι γεγονός ότι σε δημοσκοπήσεις που κυκλοφορούν το 70-80% της κοινωνίας θεωρεί ότι στην υπόθεση των Τεμπών έχει επιχειρηθεί συγκάλυψη.
Η κυβέρνηση λανθασμένα πίστεψε ότι «καθάρισε» με τα Τέμπη ήδη από τις νικηφόρες εκλογές του 2023. Σε πολλές συνεντεύξεις τους κορυφαία κυβερνητικά στελέχη όταν ρωτούνταν για το θέμα υιοθετούσαν μια στάση απαξιωτική σαν το θέμα να έχει ξεπεραστεί. Όμως υπολόγισαν χωρίς τον ξενοδόχο. Σε μια αποστροφή του λόγου του μάλιστα το παραδέχθηκε ο ίδιος ο Μάκης Βορίδης λέγοντας ότι στο Μάτι δεν είχαμε αντίστοιχη επιμονή των θυμάτων. Πέραν της αισχρότητας των συμψηφισμών ανάμεσα σε δύο τραγωδίες με ξεκάθαρες πολιτικές ευθύνες, η δήλωση Βορίδη αποδεικνύει τη σημασία του αγώνα που δίνουν οι οικογένειες. Επί δύο χρόνια δούλεψαν σε νομικό, επιστημονικό και πρωτίστως κοινωνικό επίπεδο προκειμένου να αποκαλυφθεί η αλήθεια. Τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας φάνηκαν στις 26 Ιανουαρίου και θα φανούν ακόμη πιο δυναμικά στις 28 Φεβρουαρίου, όπου ένα τεράστιο απεργιακό κύμα αναμένεται να βουλιάξει τους δρόμους και τις πλατείες της χώρας. Γιατί η υπεκφυγή και η συγκάλυψη έχουν όρια και κάποτε έρχεται ο λογαριασμός.
Απουσία αντιπολίτευσης
Δυστυχώς η λεγόμενη κοινοβουλευτική αντιπολίτευση δεν έχει παίξει τον παραμικρό ρόλο στο στρίμωγμα της κυβέρνησης. Αντιθέτως, ο κοινωνικός παράγοντας και η λαϊκή κινητοποίηση είναι αυτή που πριονίζει την καρέκλα του Μητσοτάκη και όχι κάποια πολιτική απειλή σε θεσμικό επίπεδο. Αυτό δείχνει και τα όρια του παρόντος κοινοβουλευτικού στίβου. Είναι ασύλληπτο ότι η κυβέρνηση καταρρέει υπό το βάρος των δικών της εγκληματικών ευθυνών και δεν βγαίνει κανένας μα κανένας κερδισμένος από αυτή την κατάσταση. Το ΠΑΣΟΚ αδυνατεί να εκφράσει το τεράστιο κύμα αγανάκτησης των από κάτω κουβαλώντας αφενός τις αμαρτίες του παρελθόντος στη συλλογική μνήμη, αφετέρου τη συστημικότητα ενός επίδοξου κυβερνητικού κόμματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί με φαιδρό τρόπο να αναβαπτισθεί ως αριστερό κόμμα χωρίς να έχει καμία σύνδεση με την κοινωνία. Τα αιτήματά του για πρόταση μομφής περισσότερο επιχειρούν να διασπάσουν τη βάση του ΠΑΣΟΚ παρά να εκφράσουν την κοινωνία που μάχεται και ασφυκτιά. Το ΚΚΕ υιοθέτησε μια λανθασμένη γραμμή γύρω από την εγκληματική φύση των ιδιωτικοποιήσεων και δεν έθεσε επί τάπητος το κομβικό αίτημα της επανακρατικοποίησης των τρένων. Την ίδια στιγμή Ζωή Κωνσταντοπούλου επιμένει σε έναν κοινοβουλευτικό καταγγελτικό λόγο που περιορίζεται στο νομικό πλαίσιο και όχι στην πολιτική ουσία.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο διαφαίνεται το μεγάλο κενό πολιτικής εκπροσώπησης. Τη στιγμή που ο Μητσοτάκης πνίγεται, κανείς δεν δείχνει ικανός να του πάρει το τιμόνι από τα χέρια. Μόνο θετικό σημάδι είναι το πρωτοφανές κίνημα που ξεδιπλώνεται σε όλη τη χώρα. Ο κόσμος έχοντας την εμπειρία του δρόμου επαναδιεκδικεί το συλλογικό εγώ του μετά από χρόνια υποχώρησης και ήττας. Είναι στοίχημα για τη ριζοσπαστική Αριστερά να επιχειρήσει να χτίσει ειλικρινείς και ισχυρές σχέσεις μαζί του. Οι συγκεντρώσεις για τα Τέμπη θα είναι νικηφόρες μόνο αν εκθέσουν τις πολιτικές που δολοφονούν. Και δεν είναι άλλες από τις πολιτικές των ιδιωτικοποιήσεων, τις πολιτικές που ιεραρχούν τα κέρδη των λίγων πάνω από τις ανάγκες των πολλών. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές λιτότητας είναι αυτές που άφησαν το σιδηρόδρομο έρμαιο ιδιωτικών συμφερόντων, απαξιωμένο, υποστελεχωμένο και χωρίς συστήματα ασφαλείας. Απέναντι σε αυτές τις πολιτικές που φλερτάρουν με το θάνατο οφείλουμε να αντιπαρατεθούμε συλλογικά μην αφήνοντας σπιθαμή χώρου στην ακροδεξιά που επιχειρεί να ορθώσει έναν εικονικό αντισυστημισμό προκειμένου να αντλήσει πολιτική υπεραξία.
Μαχητικό κίνημα
Στις 28 Φεβρουαρίου πρέπει να είμαστε όλοι/ες στο δρόμο και να τους στείλουμε ένα ηχηρό μήνυμα. Ήδη έχουν λάβει τις πρώτες δονήσεις, όμως ο σεισμός εκείνης της ημέρας αναμένεται πολύ ισχυρός στο πολιτικό και κοινωνικό πεδίο. Οι προκηρυγμένες γενικές απεργίες δίνουν τον τόνο, όπως και οι μικρότερες τοπικές συγκεντρώσεις που προηγήθηκαν τις βδομάδες αυτές. Πολιτικές οργανώσεις, εργατικά σωματεία, φοιτητικοί σύλλογοι, μαθητικές ομάδες, τοπικοί φορείς, λέσχες καλλιτεχνών, αντιρατσιστικές και αντισεξιστικές πρωτοβουλίες, μεμονωμένοι αγωνιστές και αγωνίστριες έχουν κινήσει γη και ουρανό προκειμένου να εξασφαλιστεί η όσο το δυνατόν μαζικότερη παρουσία του κόσμου. Ο αγώνας για δικαιοσύνη στο έγκλημα των Τεμπών είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το αίτημα της ανατροπής των νεοφιλελεύθερων πολιτικών και των ιδιωτικοποιήσεων. Όπως επίσης οφείλουμε να στηρίξουμε τον αγώνα των οικογενειών απέναντι στην προκλητική συγκάλυψη που επιχειρούν κυβέρνηση, Hellenic Train και δικαστική εξουσία. Η πίστη στην απόδοση δικαιοσύνης στο έγκλημα των Τεμπών, είναι η ισχυρότερη αφετηρία επιστροφής στο δρόμο του αγώνα με μαζική και ριζοσπαστική κατεύθυνση.