26ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ: Ορόσημο αγώνα ενάντια στο ρατσισμό, τον πόλεμο και την εκμετάλλευση

Ένα κινηματικό κέντρο στο οποίο εμπλέκονται δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που παλεύουν για έναν κόσμο χωρίς διακρίσεις και εκμετάλλευση. Στις 4, 5 και 6 Ιουλίου, το Φεστιβάλ διεξάγεται στο Πάρκο Γουδή, δίνοντας για 26η χρονιά δύναμη και φωνή σε κάθε καταπιεσμένο υποκείμενο, σε κάθε άνθρωπο που αγωνίζεται ενάντια στο ρατσισμό, τη φτώχεια και τον πόλεμο.

Κόντρα στους καιρούς 

Το φετινό Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ στην Αθήνα, όπως και τα υπόλοιπα στη Θεσσαλονίκη και σε πολλές άλλες περιοχές της χώρας, διοργανώνεται σε ένα σκοτεινό διεθνές και εγχώριο φόντο. Η επικράτηση του Τραμπισμού στις ΗΠΑ, η μιλιταριστική στροφή της Ευρώπης, η γενοκτονική πολιτική στη Γάζα και η πρόθυμη προσαρμογή της κυβέρνησης Μητσοτάκη σε όλα τα παραπάνω, αποτυπώνει με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο το πλαίσιο εντός του οποίου το αντιρατσιστικό κίνημα οφείλει να κρατήσει ψηλά τις σημαίες των αγώνων του. Πρόκειται για μια περίοδο όπου εντείνεται η κρατική καταστολή, φιμώνονται διεκδικήσεις και καταστέλλονται κεκτημένα δικαιώματα. Οι μετανάστες/τριες αντιμετωπίζονται πλέον ούτε καν σαν πολίτες β’ κατηγορίας, αλλά σαν εισβολείς, τα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας είναι καθημερινά αντιμέτωπα με την ακροδεξιά ρητορική του antiwoke αφηγήματος και οι κοινότητες των Ρομά δέχονται αλλεπάλληλες αστυνομικές επεμβάσεις στους οικισμούς τους. Την ίδια στιγμή στις υποθέσεις των Τεμπών και της Πύλου έχει στηθεί μια βιομηχανία συγκάλυψης βγαλμένη από άλλες εποχές.

Αυτό το σκοτεινό ψηφιδωτό βίας, καταπίεσης και διακρίσεων, μπορεί να απαντηθεί μόνο μέσα από τη δράση των από κάτω. Και το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Αθήνας είναι κινητήριο καύσιμο σε αυτή την κατεύθυνση. Το νομοσχέδιο για τη μετανάστευση που παρουσίασε ο Μάκης Βορίδης στο Υπουργικό Συμβούλιο αποτελεί ένα μανιφέστο ρατσισμού και αντανακλά την ακροδεξιά στροφή που επιχειρεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Αυτή η στροφή αναβαθμίζει τα καθήκοντα του αντιρατσιστικού κινήματος και της Αριστεράς. Ο Βορίδης ουσιαστικά ποινικοποιεί την παραμονή κάποιου αλλοδαπού χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα στη χώρα. Η προβλεπόμενη ποινή αγγίζει τα τρία έτη φυλάκισης με ανασταλτικό αποτέλεσμα της ποινής μόνο αν εκούσια ο/η μετανάστης/ρια αποχωρήσει από τη χώρα. Η απέλαση σύμφωνα με το νομοσχέδιο Βορίδη, μπορεί να γίνεται όχι μόνο στη χώρα καταγωγής, αλλά και σε τρίτες χώρες, ενώ πλέον καταργείται κάθε διαδικασία νομιμοποίησης και χορήγησης εγγράφων. 

Από μόνο του αυτό το νομοσχέδιο αναβαθμίζει τη σημασία του φετινού Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε σε δήλωσή της η διοργάνωση «Σε αυτή τη λογική αποκρύπτεται εντελώς το γεγονός ότι την «παράνομη» μετανάστευση τη δημιουργεί το ίδιο το κράτος, μη παρέχοντας νόμιμες και ασφαλείς διόδους. Για ακόμη μία φορά, βρισκόμαστε μπροστά στο δόγμα της ατομικής ευθύνης: όσοι/ες/α μεταναστεύουν παρουσιάζονται ως υπεύθυνα επειδή δεν έχουν χαρτιά, και όχι το κράτος και οι πολιτικές που τους στερούν οποιονδήποτε νόμιμο τρόπο να τα αποκτήσουν». Πρόκειται για μια μεγάλη αλήθεια. Η βαναυσότητα αυτού του κόσμου μετακυλίεται στην ατομική ευθύνη των θυμάτων του. Κάπως έτσι για τα νέα προσφυγικά κύματα, τη μαζική φτώχεια και τους κοινωνικούς αποκλεισμούς, δεν ευθύνεται ο ιμπεριαλισμός, ο εθνικισμός και ο νεοφιλελευθερισμός, αλλά όσοι βρέθηκαν απροστάτευτοι απέναντί τους. Στο Φεστιβάλ το Σάββατο θα υπάρχει συζήτηση για τον ηθικό πανικό γύρω από τη μετανάστευση και τα εγκλήματα εις βάρος των μεταναστών/τριών από την κρίση στον Έβρο έως το ναυάγιο της Πύλου.

Πολιτικές συζητήσεις

Όλα τα παραπάνω όμως πηγάζουν από την αναζωπύρωση της αδηφάγας πολεμικής μηχανής σε διεθνές επίπεδο. Η όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και η αναβίωση του μιλιταρισμού στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο μαρτυρά την είσοδο σε μια πολύ σκληρή εποχή. Στην εκδήλωση της Παρασκευής 4/6 με τίτλο «Η απάντηση των κινημάτων στην κούρσα των εξοπλισμών», ο Αντώνης Νταβανέλος μαζί με την Γαλλοπαλαιστίνια Ευρωβουλεύτρια Ρίμα Χασάν και την καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών Φιλίππα Χατζησταύρου, θα συζητήσουν πάνω στο φλέγον ζήτημα των υπέρογκων πολεμικών δαπανών και του στρατιωτικού επανεξοπλισμού σε μια συγκυρία που το πολεμικό ενδεχόμενο γίνεται όλο και πιο ορατό στο γεωπολιτικό ορίζοντα. Τα κολοσσιαία ευρωπαϊκά προγράμματα όπως το ReArm Europe και ο μηχανισμός SAFE προβλέπουν τη δαπάνη 800 δισ. ευρώ σε πολεμικούς εξοπλισμούς, τη στιγμή που το νέο 12ετές εξοπλιστικό πρόγραμμα των Δένδια-Μητσοτάκη αγγίζει τα 25,8 δισ. ευρώ. Πρόκειται για αδιανόητα και εξωφρενικά ποσά. Όλα αυτά στον απόηχο της DEFEA, της προκλητικής συνάντησης των μακελάρηδων της πολεμικής βιομηχανίας στην Αθήνα τον Μάιο.

Αυτό το διεθνές μιλιταριστικό ρεύμα τροφοδοτεί τα υπάρχοντα σφαγεία στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη. Δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι έχουν χάσει τη ζωή τους από ισραηλινούς βομβαρδισμούς, ένοπλες εφόδους, λοιμούς και πείνα. Οι εικόνες από τα συντρίμμια της Γάζας δείχνουν μια γη κυριολεκτικά ισοπεδωμένη. Η παγκόσμια κοινότητα παρακολουθεί σε live μετάδοση μια γενοκτονία, την ίδια στιγμή που μόλις πριν λίγο καιρό ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαριεντιζόταν σε δημόσια θέα με το σφαγέα σιωνιστή Νετανιάχου. Το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, όπως ήταν απόλυτα αναμενόμενο, δεν θα σιωπήσει μπροστά σε αυτή την κόλαση. Το ίδιο το σύνθημά του φέτος είναι ένας στίχος του Παλαιστίνιου ποιητή Μαχμούντ Νταρουίς «Μάθαμε και διαλύσαμε όλες τις λέξεις για να φτιάξουμε μία: Δικαιοσύνη». Εκτός όμως από το συμβολισμό αυτού συνθήματος, θα υπάρχει και εκδήλωση με τίτλο «Παλαιστίνη: Η αλληλεγγύη να νικήσει τη γενοκτονία», όπου εκπρόσωποι του φιλοπαλαιστινιακού κινήματος θα ανοίξουν την κουβέντα για τα όσα συμβαίνουν στη Γάζα και τα καθήκοντα του επόμενου διαστήματος.

Είναι σαφές πως το σύστημα διεθνώς εισέρχεται σε μια νέα φάση. Τα καπιταλιστικά κράτη θα επιχειρήσουν την εφαρμογή ενός νέου μοντέλου πειθάρχησης και καταστολής στο εσωτερικό τους προκειμένου να είναι έτοιμα μπροστά στις ενδεχόμενες κρισιακές και πολεμικές προκλήσεις. Κάπως έτσι έχουν υιοθετήσει την ατζέντα της στοχοποίησης συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων και την λασπολογία ενάντια σε κάθετι «μη κανονικό». Αυτός είναι και ο λόγος που τόσο η διεθνής όσο και εγχώρια ακροδεξιά παίρνει τη σκυτάλη από τον κυρίαρχο συστημικό λόγο προκειμένου να ξεδιπλώσει με ποικίλους τρόπους την antiwoke ρητορική. Δυστυχώς αυτή η αντιδραστική και συντηρητική αφήγηση έχει εισχωρήσει και εντός κομματιών του φεμινιστικού κινήματος με υπονομευτικά αποτελέσματα στις διεκδικήσεις των ΛΟΑΤΚΙ+. Στο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ θα υπάρχει συζήτηση ενάντια στην τρανσφοβία και τον συστημικό αποκλεισμό των τρανς ατόμων από κεκτημένα δικαιώματα και διεκδικήσεις. Η κουβέντα θα ανοίξει τόσο σε επίπεδο κοινωνίας, όσο και σε επίπεδο κινήματος γύρω από την αιτηματολογία και τη συμμετοχή των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων.

Οι εκδηλώσεις, όμως δεν σταματούν στα παραπάνω. Θα υπάρξει εκτενής συζήτηση γύρω από την υπόθεση των Τεμπών και την κυβερνητική επιχείρηση συγκάλυψης, την καθημερινή μάχη των μεταναστριών εργατριών απέναντι στο θεσμικό σεξισμό και ρατσισμό, τα καθήκοντα του σημερινού αντιφασιστικού κινήματος, το ζήτημα της ιθαγένειας μεταναστών πρώτης γενιάς και τις προκλήσεις που θέτει για το αμερικανικό κίνημα η εκλογή Τραμπ. Παράλληλα, όμως θα υπάρχουν και συζητήσεις που θα πατούν στο παρελθόν και θα έχουν ιστορικό βάθος, όπως εκείνη για την κοινωνικοπολιτική διαδρομή των Ρομά στον χρόνο, τις προσφυγικές γειτονιές της Αθήνας και το ΕΑΜ και τη μετακίνηση, την εγκατάσταση και την κρατική πολιτική από το 1922 έως σήμερα. Γενικότερα το πρόγραμμα του Φεστιβάλ είναι εμπλουτισμένο με πληθώρα συζητήσεων που επιχειρούν να καλύψουν μια ευρεία γκάμα θεματολογίας τόσο διαχρονικής όσο και επίκαιρης. Η στήριξη όλων μας στις συζητήσεις είναι κομβικής σημασίας.

Ζωντανή κοινότητα

Για όσους/ες στηρίζουμε όλα αυτά τα χρόνια το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, γνωρίζουμε ότι η διοργάνωσή του δεν είναι μια ανάθεση σε επαγγελματίες, αλλά μια συμμετοχική διαδικασία στην οποία δεκάδες συλλογικότητες, οργανώσεις και μεμονωμένοι/ες αγωνιστές/τριες συμβάλλουν προκειμένου να στηθεί ένας πανέμορφος χώρος γεμάτος χρώματα, συμπερίληψη και αλληλεγγύη. Κάθε χρόνο ο χώρος του Φεστιβάλ γεμίζει από μεταναστευτικές κουζίνες, εκθέσεις φωτογραφίας, βιβλιοπωλεία, μπαζάρ και προβολές. Σε όλη την έκταση του πάρκου ξεδιπλώνεται μια μικρή κοινότητα με δεκάδες τραπεζάκια μεταναστευτικών κοινοτήτων, πολιτικών οργανώσεων, συνδικαλιστικών φορέων, αντιρατσιστικών και αντιφασιστικών πρωτοβουλιών που διανέμουν το υλικό τους και έρχονται σε επαφή με κόσμο που αναζητά πολιτική έκφραση. Αποκορύφωμα αποτελούν οι συναυλίες, όπου όλα αυτά τα χρόνια πάρα πολλοί καλλιτέχνες ενώνουν τη φωνή τους με τα αιτήματα και τις διεκδικήσεις που έχει ως προμετωπίδα το Φεστιβάλ στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα αγώνα και αλληλεγγύης.

Έτσι και φέτος, ελπίδα όλων είναι το μήνυμα του Φεστιβάλ να φτάσει όσο πιο ψηλά γίνεται. Σε μια εποχή όπου αναβιώνουν οι πολεμικοί ανταγωνισμοί, όπου αναβαθμίζεται ο ακροδεξιός λόγος και επιχειρείται μια συστημική καταστολή των κινημάτων και των διεκδικήσεων, η ίδια η ύπαρξη του 26ου Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ αποτελεί ένα αγκάθι στον επικίνδυνο δρόμο που έχει πάρει η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Το στοίχημα είναι στη φετινή διοργάνωση να ανοίξει η πολιτική συζήτηση, να εμπλακούν ενεργά άνθρωποι που αναζητούν πολιτική έκφραση και να τεθούν οι βάσεις για την οργάνωση αγώνων σε μια περίοδο που δείχνει ιδιαίτερα δύσκολη για τους από κάτω διεθνώς. Όλοι/ες στις 4, 5 και 6 Ιουλίου στο Πάρκο Γουδή! Το 26ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Αθήνας συνεχίζει το ταξίδι αγώνα, αλληλεγγύης και ανυπακοής.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά