Η εισήγηση του Γιάννη Τόλιου στο «διήμερο» του «Μαρξιστικού Χώρου Μελέτης και Έρευνας» (ΜΑΧΩΜΕ), Αθήνα, ΕΣΗΕΑ, 3η - 4η Απρίλη 2013.

Ει­σα­γω­γή

Τα τε­λευ­ταία χρό­νια βιώ­νου­με κα­τα­στά­σεις και γε­γο­νό­τα, που θα αφή­σουν βαθιά τα ίχνη τους στην ελ­λη­νι­κή κοι­νω­νία. Όλοι νοιώ­θου­με ότι βρι­σκό­μα­στε μπρο­στά σε κρί­σι­μες επι­λο­γές και ότι δεν υπάρ­χον εύ­κο­λες λύ­σεις. Ωστό­σο με «λο­γι­σμό και όνει­ρο» χρειά­ζε­ται να κά­νου­με, με βάση το συμ­φέ­ρον του λαού, εκεί­νες τις επι­λο­γές που ανοί­γουν ελ­πι­δο­φό­ρους δρό­μους στην ελ­λη­νι­κή κοι­νω­νία,  ιδιαί­τε­ρα για τη νέα γενιά. Επι­τρέψ­τε μου να επι­κε­ντρώ­σω στην ει­σή­γη­ση μου σε τέσ­σε­ρα ση­μεία.

1. Η ευ­ρω­ζώ­νη είναι προ­βλη­μα­τι­κή για τους λαούς και μη βιώ­σι­μη ως «νο­μι­σμα­τι­κή και οι­κο­νο­μι­κή ένωση» !

Τα τε­λευ­ταία χρό­νια έχει δια­φα­νεί ότι η ευ­ρω­ζώ­νη είναι προ­βλη­μα­τι­κή όχι μόνο με όρους «λαών και ερ­γα­ζό­με­νων», αλλά ακόμα και με όρους κα­πι­τα­λι­στι­κής ολο­κλή­ρω­σης. Αυτό δεν ήταν κα­θα­ρό για τους πε­ρισ­σό­τε­ρους, ούτε το 1992 με τη Συμ­φω­νία Μα­ά­στρι­χτ, ούτε το 2000 με την κυ­κλο­φο­ρία του ενιαί­ου νο­μί­σμα­τος-ευ­ρώ, αλλά ούτε και το 2010, πριν το φού­ντω­μα της κρί­σης στην Ελ­λά­δα. Στην πο­ρεία με τα μέτρα που εφαρ­μό­στη­καν στο πρώτο Μνη­μό­νιο έγινε κα­θα­ρά σε πολ­λούς ότι το οι­κο­δό­μη­μα της ΟΝΕ ήταν «σαθρό» και οι προ­σπά­θειες στή­ρι­ξης του με νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρα υλικά, του προ­σέ­δι­δαν πιο αντι­δρα­στι­κή μορφή σε οι­κο­νο­μι­κό, κοι­νω­νι­κό και πο­λι­τι­κό επί­πε­δο.

Επί­σης δεν θα είναι εύ­κο­λο να κα­τα­νο­ή­σου­με σωστά τις εξε­λί­ξεις αν πε­ριο­ρι­στού­με απλά στο νό­μι­σμα, δηλ. το ευρώ και δεν συ­νυ­πο­λο­γί­σου­με ολό­κλη­ρο το οι­κο­δό­μη­μα της ευ­ρω­ζώ­νης ως σύ­νο­λο, με τους πα­λιούς και νέους «πυ­λώ­νες» στή­ρι­ξης της. Θυ­μί­ζου­με ότι η Οι­κο­νο­μι­κή και Νο­μι­σμα­τι­κή Ενο­ποί­η­ση (ΟΝΕ) ξε­κί­νη­σε με την Ευ­ρω­παϊ­κή Κε­ντρι­κή Τρά­πε­ζα (ΕΚΤ) και το Σύμ­φω­νο Στα­θε­ρό­τη­τας, ενώ μετά την κρίση προ­στέ­θη­καν ο λε­γό­με­νος «μη­χα­νι­σμός στή­ρι­ξης» (EFSF-EMS), το Σύμ­φω­νο για το Ευρώ+, το Δη­μο­σιο­νο­μι­κό Σύμ­φω­νο, τα εξά­μη­να συ­ντο­νι­σμού της οι­κο­νο­μι­κής πο­λι­τι­κής, κά και τε­λευ­ταία η τρα­πε­ζι­κή επο­πτεία. Όλα αυτά δεν βελ­τιώ­νουν, αλλά αντί­θε­τα εντεί­νουν τα νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά της ΟΝΕ και ση­μα­το­δο­τούν συρ­ρί­κνω­ση και κα­τάρ­γη­ση θε­με­λιω­δών κοι­νω­νι­κών δι­καιω­μά­των, απο­διάρ­θρω­ση των ερ­γα­σια­κών σχέ­σε­ων, μα­κρο­χρό­νια προ­γράμ­μα­τα λι­τό­τη­τας, ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις «δη­μο­σί­ων αγα­θών», εντα­τι­κή ανι­σο­κα­τα­νο­μή ει­σο­δή­μα­τος σε όφε­λος του χρη­μα­τι­στι­κού κε­φα­λαί­ου, κά.

Το τε­λι­κό απο­τέ­λε­σμα είναι γνω­στό. Από­κλι­ση αντί για σύ­γκλι­ση οι­κο­νο­μιών, διεύ­ρυν­ση χά­σμα­τος ανά­πτυ­ξης και αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα, πα­ρα­γω­γή «πλε­ο­να­σμά­των» για τους ισχυ­ρούς (κυ­ρί­ως τη Γερ­μα­νία), ελ­λείμ­μα­τα και χρέη για τις αδύ­να­μες οι­κο­νο­μί­ες. Ταυ­τό­χρο­να έχου­με ου­σια­στι­κή συρ­ρί­κνω­ση της εθνι­κής και λαϊ­κής κυ­ριαρ­χί­ας. Το Ευ­ρω­κοι­νο­βού­λιο πα­ρα­μέ­νει δια­κο­σμη­τι­κός θε­σμός, τα θε­σμι­κά όρ­γα­να της ΕΕ έχουν σχε­δόν αδρα­νο­ποι­η­θεί, η Γερ­μα­νία κα­θο­ρί­ζει σχε­δόν μόνη της τις τύχες των χωρών της ΕΕ και ει­δι­κό­τε­ρα της Ευ­ρω­ζώ­νης. Αξί­ζει να ση­μειω­θεί ότι από το νέο χρόνο οι προ­ϋ­πο­λο­γι­σμοί των κρα­τών-με­λών θα έχουν πρώτα την έγκρι­ση του Eurogroupκαι μετά των εθνι­κών κοι­νο­βου­λί­ων.!

Θα ρω­τή­σει κα­νείς αν όλα αυτά είναι καλά και δί­καια.!! Autocritas, non veritas, facit legen.!!«Η δύ­να­μη και όχι η αλή­θεια, κα­θο­ρί­ζει το νόμο» σύμ­φω­να με το Ρω­μαϊ­κό Δί­καιο.! Η ΕΕ και η Ευ­ρω­ζώ­νη, στη­ρί­ζε­ται στην οι­κο­νο­μι­κή και πο­λι­τι­κή ισχύ, στον αντα­γω­νι­σμό και στην ηγε­μο­νία των ισχυ­ρών χωρών και όχι στην ισό­τι­μη συ­νερ­γα­σία και αλ­λη­λεγ­γύη των λαών. Αν αυτό δεν γίνει αντι­λη­πτό, τότε δεν είναι δυ­να­τόν να κα­τα­νοη­θούν σε βάθος οι εξε­λί­ξεις και η πο­ρεία της κα­πι­τα­λι­στι­κής ολο­κλή­ρω­σης στην Ευ­ρώ­πη.

Το οι­κο­δό­μη­μα της Ευ­ρω­ζώ­νης λόγω της αρ­χι­τε­κτο­νι­κής του δεν με­ταρ­ρυθ­μί­ζε­ται επ’ ωφε­λεία των «λαών και ερ­γα­ζό­με­νων». Ακόμα κι αν επι­βιώ­σει θα είναι ένα αντι­δρα­στι­κή μόρ­φω­μα. Μόνο η ανα­τρο­πή και επα­να­θε­με­λί­ω­ση του μπο­ρεί υπό συ­γκε­κρι­μέ­νες προ­ϋ­πο­θέ­σεις, να αντι­στοι­χη­θεί στο «ιστο­ρι­κά ανα­γκαίο», δηλ. μια «ένωση ισό­τι­μης συ­νερ­γα­σί­ας λαών και χωρών» και όχι μια ένωση κε­φα­λαιο­κρα­τών. Το πώς ακρι­βώς θα γίνει αυτό, πα­ρα­μέ­νει ανοι­κτό ζή­τη­μα για την Αρι­στε­ρά και απο­τε­λεί «εν δυ­νά­μει» στοι­χείο προ­βλη­μα­τι­σμού της ση­με­ρι­νής εκ­δή­λω­σης.

2. Η απόρ­ρι­ψη της «πάση θυσία» πα­ρα­μο­νής στο ευρώ, οδη­γεί αντι­κει­με­νι­κά σε ρήξη με την ευ­ρω­ζώ­νη και επι­στρο­φή στο εθνι­κό νό­μι­σμα !

Η αμ­φι­σβή­τη­ση βιω­σι­μό­τη­τας της ευ­ρω­ζώ­νης, ανα­γνω­ρί­ζε­ται από πολ­λούς εκ­προ­σώ­πους ευ­ρέ­ως πο­λι­τι­κού φά­σμα­τος στην Ελ­λά­δα και στην ΕΕ. Επί­σης ανα­γνω­ρί­ζε­ται ότι η επι­λο­γή συμ­με­το­χής της Ελ­λά­δας στην ΟΝΕ ήταν λάθος, μια επι­λο­γή για την οποία ο ελ­λη­νι­κός λαός ου­δέ­πο­τε ρω­τή­θη­κε. Παρ’ όλα αυτά οι κυ­ρί­αρ­χες πο­λι­τι­κές δυ­νά­μεις σή­με­ρα κι­νού­νται στον άξονα «πάση θυσία» πα­ρα­μο­νή στην ευ­ρω­ζώ­νη.!

Αντί­θε­τα δυ­νά­μεις της Αρι­στε­ράς εμ­φα­νί­ζο­νται με δια­φο­ρε­τι­κές εκ­δο­χές, εντός και εκτός της χώρας. Σχη­μα­τι­κά έχου­με τρεις εκ­δο­χές. Πρώ­τον είναι εκεί­νη που απο­δέ­χε­ται τη λο­γι­κή και τα  όρια πα­ρα­μο­νής «πάση θυσία» στην ευ­ρω­ζώ­νη. Δεύ­τε­ρον είναι εκεί­νη που θε­ω­ρεί ανα­γκαία και ικανή τη ρήξη με την ευ­ρω­ζώ­νη. Τρί­τον εκεί­νη που αν και απορ­ρί­πτει το δόγμα της «πάση θυσία» το ευρώ, εμ­φα­νί­ζε­ται αμή­χα­νη και σκε­πτι­κή να πει στον λαό ανοι­κτά τις προ­ε­κτά­σεις που συ­νε­πά­γε­ται μια τέ­τοια επι­λο­γή ώστε να προ­ε­τοι­μα­στεί κα­τάλ­λη­λα για τις εναλ­λα­κτι­κές λύ­σεις, έχο­ντας πάντα ως όριο τις «κόκ­κι­νες γραμ­μές», πίσω από τις οποί­ες δεν μπο­ρεί να υπάρ­χει υπο­χώ­ρη­ση, αλλά ου­σια­στι­κή εγκα­τά­λει­ψη της αρι­στε­ρής στρα­τη­γι­κής.

Δεν θα ασχο­λη­θού­με με την πρώτη εκ­δο­χή που εκ­φρά­ζε­ται από την πο­λι­τι­κή της ΔΗΜΑΡ του κ.Κου­βέ­λη «πάση θυσία» πα­ρα­μο­νή στην ευ­ρω­ζώ­νη. Θα στα­θού­με στις δύο άλλες που κατ’ αρχήν υιο­θε­τούν μια αρι­στε­ρή εναλ­λα­κτι­κή πρό­τα­ση εξό­δου, που η υλο­ποί­η­ση όμως των βα­σι­κών «αιχ­μών» της, οδη­γεί ανα­πό­φευ­κτα σε αμ­φι­σβή­τη­ση των ορίων της ευ­ρω­ζώ­νης και κατ’ επέ­κτα­ση σε απο­δέ­σμευ­ση από αυτήν. Ει­δι­κό­τε­ρα:

Α)Ακύ­ρω­ση του Μνη­μο­νί­ου και εφαρ­μο­γή «μο­ρα­τό­ριουμ» στην εξυ­πη­ρέ­τη­ση του χρέ­ους (δηλ. αθέ­τη­ση πλη­ρω­μών ή παύση πλη­ρω­μών), με στόχο τη δια­γρα­φή του με­γα­λύ­τε­ρου μέ­ρους του. Η πι­θα­νό­τε­ρη απά­ντη­ση της ΕΚΤ θα είναι δια­κο­πή ρευ­στό­τη­τας προς τις τρά­πε­ζες (ο γνω­στός εκ­βια­σμός που έγινε στην Κύπρο), με απο­τέ­λε­σμα να τεθεί το σκλη­ρό δί­λημ­μα. Ή υπο­τάσ­σε­σαι ή εγκα­τα­λεί­πε­τε την ευ­ρω­ζώ­νη και επι­στρέ­φε­τε στο εθνι­κό νό­μι­σμα. Δεν χρειά­ζο­νται άλλες αμ­φι­λε­γό­με­νες δια­δι­κα­σί­ες πα­ρα­μο­νής ή μη. Η στέ­ρη­ση ρευ­στό­τη­τας αρκεί. Τι κά­νου­με τότε; Το να αρ­νεί­σαι τις επι­λο­γές και ταυ­τό­χρο­να να ζητάς δα­νει­κά, είναι σαν να έχεις ληγ­μέ­νες συ­ναλ­λαγ­μα­τι­κές και να ζητάς από την τρά­πε­ζα μπλοκ επι­τα­γών.!

Β)Η από­φα­ση για εθνι­κο­ποί­η­ση-κοι­νω­νι­κο­ποί­η­ση τρα­πε­ζών και ο έλεγ­χος της ροής κε­φα­λαί­ων, θέτει σε ευ­θεία αμ­φι­σβή­τη­ση τόσο το ρόλο της ΕΚΤ όσο και τους κα­νό­νες τρα­πε­ζι­κής επο­πτεί­ας. Το δί­λημ­μα είναι πα­ρό­μοιο. Τι κά­νεις;

Γ)Η εφαρ­μο­γή ρι­ζο­σπα­στι­κής φο­ρο­λο­γι­κής με­ταρ­ρύθ­μι­σης και η διάρ­θρω­ση των κρα­τι­κών δα­πα­νών με ανα­πτυ­ξια­κά και κοι­νω­νι­κά κρι­τή­ρια, έρ­χε­ται σε αντί­θε­ση με τις επι­λο­γές της τρόϊ­κας και τις δε­σμεύ­σεις του Δη­μο­σιο­νο­μι­κού Συμ­φώ­νου. Αν τις αγνο­ή­σεις αρ­χί­ζουν τα πρό­στι­μα και η πα­ρα­πο­μπή στο Ευ­ρω­παϊ­κό Δι­κα­στή­ριο. Τι κά­νεις;

Δ)Πα­ρα­γω­γι­κή ανα­συ­γκρό­τη­ση συ­νε­πά­γε­ται δη­μο­κρα­τι­κό προ­γραμ­μα­τι­σμό σε εθνι­κό, πε­ρι­φε­ρεια­κό και το­πι­κό επί­πε­δο, με ορι­ζό­ντιες και κά­θε­τες δρά­σεις (κλα­δι­κές πο­λι­τι­κές), ανά­κτη­ση ελέγ­χου των ΔΕΚΟ και επέ­κτα­ση του δη­μο­σί­ου σε στρα­τη­γι­κούς το­μείς, κά, καθώς ει­δι­κές ρυθ­μί­σεις και «κί­νη­τρα» για ΜΜΕ και αγρό­τες, τα οποία όμως αμ­φι­σβη­τούν τους κα­νό­νες της ευ­ρω­ζώ­νης και πα­ρα­πέ­ρα της ενιαί­ας αγο­ράς. Τι κά­νεις;

Ε)Η εφαρ­μο­γή πο­λυ­διά­στα­της και ανε­ξάρ­τη­της εξω­τε­ρι­κής πο­λι­τι­κής και ισό­τι­μων σχέ­σε­ων με όλες τις χώρες, συ­νε­πά­γε­ται πρω­το­βου­λί­ες και συμ­φω­νί­ες που οι κυ­ρί­αρ­χοι της ευ­ρω­ζώ­νης πι­θα­νόν έχουν αντιρ­ρή­σεις προ­βάλ­λο­ντας τυ­πι­κά ή άτυπα εμπό­δια στα πλαί­σια της εμπο­ρι­κής πο­λι­τι­κής, κά. Τι κά­νεις;

Η απά­ντη­ση πρέ­πει νο­μί­ζω να είναι μία. Προ­χω­ράς, αφού έχεις επε­ξερ­γα­σμέ­νο σχέ­διο απο­δέ­σμευ­σης από την ευ­ρω­ζώ­νη.

Ωστό­σο τα πράγ­μα­τα δεν είναι τόσο απλά. Μια σειρά νέα ερω­τή­μα­τα προ­κύ­πτουν. Τι ση­μαί­νει επι­στρο­φή στο εθνι­κό νό­μι­σμα; Τι θα κά­νου­με με το χρέος; Τι θα γίνει με τους μι­σθούς-συ­ντά­ξεις; Θα έχου­με φάρ­μα­κα και βεν­ζί­νη; Με τι πό­ρους θα κά­νου­με πα­ρα­γω­γι­κή ανα­συ­γκρό­τη­ση; Μπο­ρού­με να επι­βιώ­σου­με; Μήπως μας επι­τε­θούν οι Τούρ­κοι; κά. Δυ­στυ­χώς στην ελ­λη­νι­κή κοι­νω­νία με ευ­θύ­νη των κυ­ρί­αρ­χων πο­λι­τι­κά δυ­νά­με­ων, δεν έγινε ποτέ μια τέ­τοια ου­σια­στι­κή συ­ζή­τη­ση αλλά το μόνο που προ­βάλ­λε­ται μο­νο­σή­μα­ντα είναι ο μο­νό­δρο­μος της πα­ρα­μο­νής στο ευρώ, καθώς και οι εγκλί­σεις για συ­ναί­νε­ση και στή­ρι­ξη αυτής της επι­λο­γής.

Η επι­στρο­φή στο εθνι­κό νό­μι­σμα δεν είναι κα­τα­στρο­φή, αλλά ούτε φάρ­μα­κο για κάθε νόσο.! Ωστό­σο η επι­στρο­φή στο εθνι­κό νό­μι­σμα είναι ση­μα­ντι­κό στοι­χείο μιας εναλ­λα­κτι­κής στρα­τη­γι­κής εξό­δου από την κρίση, που δη­μιουρ­γεί δυ­να­τό­τη­τες προ­ο­δευ­τι­κών αλ­λα­γών με την ύπαρ­ξη αρι­στε­ρής κυ­βέρ­νη­σης. Το κύριο είναι η ουσία, δηλ. το πε­ριε­χό­με­νο της οι­κο­νο­μι­κής πο­λι­τι­κής που ση­μα­το­δο­τεί το εθνι­κό νό­μι­σμα, παρά αυτή καθ’ αυτή η μορφή του. Για πα­ρά­δειγ­μα, ρού­βλι είχε η Ρωσία επί τσά­ρου, ρού­βλι είχε επί Σο­βιε­τι­κής Ένω­σης, ρού­βλι έχει και σή­με­ρα επί Πού­τιν.Όμως οι πο­λι­τι­κές που ση­μα­το­δο­τού­σε σε κάθε πε­ρί­ο­δο ήταν δια­φο­ρε­τι­κές.

Τι ση­μαί­νει επι­στρο­φή στο εθνι­κό νό­μι­σμα; Ποια είναι τα θε­τι­κά και τα αρ­νη­τι­κά; Τε­λι­κά τι είναι κα­λύ­τε­ρο να κά­νου­με;

Το πρώτο που χρειά­ζε­ται να απο­κρού­σου­με είναι η «κιν­δυ­νο­λο­γία» της «κό­λα­σης» και της «κα­τα­στρο­φής». Ας θυ­μη­θού­με ότι με εθνι­κό νό­μι­σμα (δραχ­μή) πο­ρευ­τή­κα­με τις τε­λευ­ταί­ες δε­κα­ε­τί­ες και νο­μί­ζω ότι δεν ζή­σα­με σε «κό­λα­ση», παρ’ ότι εί­χα­με στα­θε­ρή διο­λί­σθη­ση της συ­ναλ­λαγ­μα­τι­κής ισο­τι­μί­ας της δραχ­μής (30 δρχ. =1 δολ. 1970, 367 δρχ = 1 δολ το 2001 πριν έντα­ξη στο ευρώ). Αντί­θε­τα με το «σκλη­ρό» ευρώ δη­μιουρ­γού­νται προ­βλή­μα­τα όχι μόνο στις πε­ρι­φε­ρεια­κές οι­κο­νο­μί­ες αλλά και στις με­γά­λες και ισχυ­ρές οι­κο­νο­μί­ες πχ. Γαλ­λία και Ιτα­λία.!

Στον ισχυ­ρι­σμό που προ­βάλ­λε­ται ότι η επι­στρο­φή των χωρών της ευ­ρω­ζώ­νης στο εθνι­κό νό­μι­σμα θα οδη­γή­σει σε αντα­γω­νι­στι­κές υπο­τι­μή­σεις με χα­μέ­νους τε­λι­κά τους ερ­γα­ζό­με­νους σε κάθε χώρα, είναι μια θε­ώ­ρη­ση ρηχή, διότι δεν κα­τα­νο­εί­ται ότι οι συ­ναλ­λαγ­μα­τι­κές δια­κυ­μάν­σεις δεν δια­μορ­φώ­νο­νται αυ­θαί­ρε­τα αλλά παρά τις συ­νε­χείς δια­κυ­μάν­σεις τους έχουν ως άξονα ανα­φο­ράς την αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα μιας οι­κο­νο­μί­ας (βα­θύ­τε­ρα τη δράση του νόμου της αξίας), ενώ αυτό που βιώ­νου­με σή­με­ρα εντός της ευ­ρω­ζώ­νης - με τα Μνη­μό­νια και τις κυ­ρί­αρ­χες πο­λι­τι­κές - είναι η «εσω­τε­ρι­κή υπο­τί­μη­ση» μόνο της αξίας της ερ­γα­τι­κής δύ­να­μης και κα­τα­στά­σεις «μι­σθο­λο­γι­κού ντά­μπινγκ» των αμοι­βών των ερ­γα­ζό­με­νων στις χώρες της ευ­ρω­ζώ­νης.!

Το πέ­ρα­σμα στο εθνι­κό νό­μι­σμα ασκεί αντι­φα­τι­κές επι­δρά­σεις το ισο­ζύ­γιο εξω­τε­ρι­κών συ­ναλ­λα­γών. Οι ει­σα­γω­γές γί­νο­νται μεν ακρι­βό­τε­ρες αλλά σε με­γά­λο βαθμό απο­θαρ­ρύ­νο­νται και εν μέρει υπο­κα­θί­στα­νται από εγ­χω­ρί­ως πα­ρα­γό­με­να. Επί­σης οι εξα­γω­γές γί­νο­νται φθη­νό­τε­ρες, άρα το­νώ­νο­νται μαζί και η εγ­χώ­ρια πα­ρα­γω­γι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα, η απα­σχό­λη­ση και το εθνι­κό ει­σό­δη­μα. Το ίδιο ενι­σχύ­ε­ται ο του­ρι­σμός με την ενί­σχυ­ση της εισ­ρο­ής συ­ναλ­λάγ­μα­τος. Από την άλλη το βάρος εξυ­πη­ρέ­τη­σης του εξω­τε­ρι­κού χρέ­ους σε εθνι­κό νό­μι­σμα αυ­ξά­νει, αλλά με τη δια­γρα­φή του με­γα­λύ­τε­ρου μέ­ρους του, εξου­δε­τε­ρώ­νε­ται σε με­γά­λο βαθμό το πρό­σθε­το βάρος εξυ­πη­ρέ­τη­σης σε ξένο νό­μι­σμα.

Από ορι­σμέ­νες επε­ξερ­γα­σί­ες που αφο­ρούν την Ελ­λά­δα και από εμπει­ρί­ες άλλων χωρών έχει φανεί ότι η στάση πλη­ρω­μών και η υπο­τί­μη­ση του νο­μί­σμα­τος συ­νά­γε­ται ότι η οι­κο­νο­μία μετά από ένα χρόνο αρ­χί­ζει να ανα­κάμ­πτει. Οι ρυθ­μοί ανά­καμ­ψης εξαρ­τώ­νται από το σύ­νο­λο των μέ­τρων οι­κο­νο­μι­κής πο­λι­τι­κής αλλά και από αστάθ­μη­τους πα­ρά­γο­ντες. Το πιο ση­μα­ντι­κό με την επι­στρο­φή στο εθνι­κό νό­μι­σμα είναι η ανά­κτη­ση του ελέγ­χου των μο­χλών ρύθ­μι­σης της οι­κο­νο­μί­ας, όχι μόνο της νο­μι­σμα­τι­κής πο­λι­τι­κής με τα δύο σκέλη την πι­στω­τι­κή και συ­ναλ­λαγ­μα­τι­κή της έκ­φρα­ση, αλλά και της δη­μο­σιο­νο­μι­κής (κρα­τι­κός προ­ϋ­πο­λο­γι­σμός), της ει­σο­δη­μα­τι­κής, της ανα­πτυ­ξια­κής και όλων επί μέ­ρους κλα­δι­κών πο­λι­τι­κών που επη­ρε­ά­ζο­νται από τις πο­λι­τι­κές της ευ­ρω­ζώ­νης. Από πο­λι­τι­κή άποψη το εθνι­κό νό­μι­σμα συν­δέ­ε­ται με το στοι­χείο της εθνι­κής κυ­ριαρ­χί­ας, ενώ με αρι­στε­ρή κυ­βέρ­νη­ση ενι­σχύ­ε­ται και το στοι­χείο της λαϊ­κής κυ­ριαρ­χί­ας.

Ένα άλλο ση­μα­ντι­κό ερώ­τη­μα είναι που θα βρού­με τους πό­ρους για την πα­ρα­γω­γι­κή και την κοι­νω­νι­κή ανα­συ­γκρό­τη­ση;

Θά­λε­γα ότι υπάρ­χουν 4+1 πηγές. Πρώ­τον, εξοι­κο­νό­μη­ση δα­πα­νών από τό­κους και χρε­ο­λύ­σια δη­μο­σί­ου χρέ­ους. Δεύ­τε­ρον, δια­σφά­λι­ση και λαϊ­κών απο­τα­μιεύ­σε­ων και δα­νειο­δο­τή­σεις από τις τρά­πε­ζες με ανα­πτυ­ξια­κά και κοι­νω­νι­κά κρι­τή­ρια. Τρί­τον, από τη ρι­ζο­σπα­στι­κή φο­ρο­λο­γι­κή με­ταρ­ρύθ­μι­ση με πά­τα­ξη φο­ρο­δια­φυ­γής και φο­ρο­κλο­πής εχό­ντων και κα­τε­χό­ντων. Τέ­ταρ­τον, από διε­θνείς πηγές με ευ­νοϊ­κούς όρους και τέλος πέμ­πτον, από την ανά­πτυ­ξη με αύ­ξη­ση της απα­σχό­λη­σης και του ΑΕΠ. Ει­δι­κά για τη μεί­ω­ση της ανερ­γί­ας χρειά­ζο­νται προ­γράμ­μα­τα με ενερ­γο­ποί­η­ση του δη­μο­σί­ου σε ρόλο «ερ­γο­δό­τη τε­λευ­ταί­ας κα­τα­φυ­γής» (αύ­ξη­ση θέ­σε­ων ερ­γα­σί­ας στον κοι­νω­νι­κό τομέα, την προ­στα­σία πε­ρι­βάλ­λο­ντος, τις τε­χνι­κές υπο­δο­μές κά), καθώς με απο­τρο­πή απο­λύ­σε­ων, ενί­σχυ­ση αγο­ρα­στι­κής δύ­να­μης μι­σθών-συ­ντά­ξε­ων και τό­νω­ση της εγ­χώ­ριας πα­ρα­γω­γής, μεί­ω­ση ει­σα­γω­γών και αύ­ξη­ση εξα­γω­γών, κά.

Με βάση αυτό το σε­νά­ριο πρέ­πει να γί­νουν ει­δι­κό­τε­ρες επε­ξερ­γα­σί­ες για μέτρα πο­λι­τι­κής εξό­δου από την κρίση. Η απο­δο­χή και στή­ρι­ξη από τον ελ­λη­νι­κό λαό αυτής της επι­λο­γής είναι πολύ ση­μα­ντι­κός πα­ρά­γο­ντας, ιδιαί­τε­ρα στην πρώτη φάση που θα υπάρ­ξουν προ­βλή­μα­τα προ­σαρ­μο­γής στη νέα κα­τά­στα­ση. Παρά τις όποιες δυ­σκο­λί­ες, το συ­γκε­κρι­μέ­νο σχέ­διο είναι ασύ­γκρι­τα κα­λύ­τε­ρο από την επι­λο­γή πα­ρα­μο­νής «πάση θυσία» στην ευ­ρω­ζώ­νη και τις πο­λι­τι­κές δια­χρο­νι­κής λι­τό­τη­τας. Σύμ­φω­να με τις δε­σμεύ­σεις του Μνη­μο­νί­ου και των δα­νεια­κών συμ­βά­σε­ων, οι  πο­λι­τι­κές αυτές θα συ­νε­χι­στούν του­λά­χι­στον ως το 2022, χωρίς να υπάρ­χει βε­βαιό­τη­τα ότι το χρέος θα γίνει βιώ­σι­μο, ούτε ότι ο ελ­λη­νι­κό λαός θα έχει εξα­σφα­λί­σει την επι­βί­ω­ση του. Όμως εκτός από το κα­θα­ρά οι­κο­νο­μι­κό-κοι­νω­νι­κό κό­στος, με­γά­λη ση­μα­σία έχει η ανά­κτη­ση των μο­χλών οι­κο­νο­μι­κής πο­λι­τι­κής και μαζί με αυτό και το δι­καί­ω­μα της εθνι­κής και λαϊ­κής κυ­ριαρ­χί­ας για τις επι­λο­γές που γί­νο­νται στη χώρα, αντί να δια­φε­ντεύ­ει τις τύχες της η τρόϊ­κα με την με­τα­τρο­πή της σε ένα «με­τα­μο­ντέρ­νο» γερ­μα­νι­κό φέ­ου­δο.!

3. Είναι κα­λύ­τε­ρη αρι­στε­ρή απά­ντη­ση ανα­τρο­πές σε όλες μαζί τις χώρες και λύση σε υπε­ρε­θνι­κό επί­πε­δο;

Πολλά κόμ­μα­τα και φο­ρείς της Ευ­ρω­παϊ­κής Αρι­στε­ράς, παρ’ ότι τάσ­σε­ται κατά των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων πο­λι­τι­κών της ευ­ρω­ζώ­νης, έχουν υιο­θε­τή­σει την αντί­λη­ψη, ότι η ανα­τρο­πή των Μνη­μο­νί­ων και της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης πο­λι­τι­κής είναι κα­λύ­τε­ρο να γίνει σε όλες μαζί της χώρες χωρίς απο­δέ­σμευ­ση από την Ευ­ρω­ζώ­νη. Με άλλα λόγια η εναλ­λα­κτι­κή λύση κυ­ριαρ­χεί­ται από έναν ιδιό­τυ­πο «ευ­ρω­κε­ντρι­σμό», θε­ω­ρώ­ντας  ότι οι όποιες λύ­σεις έχουν προ­ο­πτι­κή επι­τυ­χί­ας, μόνο αν γί­νουν σε όλες τις χώρες μαζί, με «επα­να­θε­με­λί­ω­ση» του ευ­ρω­παϊ­κού ορά­μα­τος.

Αμ­φι­σβη­τεί­ται με άλλα λόγια η δυ­να­τό­τη­τα και σκο­πι­μό­τη­τα ανα­τρο­πών σε ξε­χω­ρι­στές χώρες, χα­ρα­κτη­ρί­ζο­ντας τις ανά­λο­γες προ­τά­σεις ως «εθνι­κή ανα­δί­πλω­ση» και «εν πολ­λοίς» ως επι­λο­γές ατε­λέ­σφο­ρες. Στην ουσία η υιο­θέ­τη­ση αυτής της αντί­λη­ψης από πρα­κτι­κή άποψη οδη­γεί στην αντί­λη­ψη πα­ρα­μο­νής «πάση θυσία» στην ευ­ρω­ζώ­νη, ενώ η ανα­τρο­πή των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων πο­λι­τι­κών με­τα­το­πί­ζε­ται στο απροσ­διό­ρι­στο μέλ­λον όταν θα προ­κύ­ψουν αρι­στε­ρές κυ­βερ­νή­σεις σε όλες τις χώρες.

Ωστό­σο προ­κύ­πτουν ανα­πά­ντη­τα ερω­τή­μα­τα για την ορ­θό­τη­τα και απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα του σχε­δί­ου. Η ζωή έχει δεί­ξει ότι η πο­λι­τι­κή ανά­πτυ­ξη του κι­νή­μα­τος είναι ανι­σό­με­τρη από χώρα σε χώρα. Τι πρέ­πει να πρά­ξει μια αρι­στε­ρή κυ­βέρ­νη­ση όταν ανα­λαμ­βά­νει την εξου­σία; Να πε­ρι­μέ­νει την ανά­δει­ξη αρι­στε­ρών κυ­βερ­νή­σε­ων σε όλες τις άλλες ή να προ­χω­ρή­σει σε ρι­ζο­σπα­στι­κές αλ­λα­γές, διευ­κο­λύ­νο­ντας ανα­τρο­πές και στις υπό­λοι­πες; Το ΑΚΕΛ έκανε ου­σια­στι­κά το πρώτο και εί­δα­με τα απο­τε­λέ­σμα­τα. Μπο­ρεί μια τέ­τοια τα­κτι­κή να δώσει αγω­νι­στι­κή προ­ο­πτι­κή στους αγώ­νες του ελ­λη­νι­κού λαού για προ­ο­δευ­τι­κή διέ­ξο­δο από την κρίση;

Από την άλλη ποιά στοι­χεία συ­νη­γο­ρούν σή­με­ρα για ύπαρ­ξη νέων συν­θη­κών που κά­νουν αδύ­να­τες τις λύ­σεις σε εθνι­κό επί­πε­δο και δυ­να­τές μόνο σε υπε­ρε­θνι­κό; Μήπως έχει γίνει ομο­σπον­δια­κή συ­γκρό­τη­ση της ευ­ρω­ζώ­νης (σε πο­λι­τι­κό και οι­κο­νο­μι­κό επί­πε­δο), μήπως έχου­με ευ­ρω­κοι­νο­βού­λιο με απο­φα­σι­στι­κές αρ­μο­διό­τη­τες, υπάρ­χει ευ­νοϊ­κό­τε­ρος συ­σχε­τι­σμός δυ­νά­με­ων ή του­λά­χι­στον κα­λύ­τε­ρες δυ­να­τό­τη­τες επη­ρε­α­σμού των απο­φά­σε­ων για βελ­τί­ω­ση των συν­θη­κών ζωής και ερ­γα­σί­ας; Μι­λά­με πάντα για την «πραγ­μα­τι­κή» και όχι τη «φα­ντα­στι­κή» ΟΝΕ των προ­πα­γαν­δι­στι­κών φυλ­λα­δί­ων.!

Επί­σης γιατί η επί­κλη­ση του συ­ντο­νι­σμού των κι­νη­μά­των και η άσκη­ση με­γα­λύ­τε­ρη πί­ε­σης στις κυ­ρί­αρ­χες ελίτ, συν­δέ­ε­ται μο­νο­σή­μα­ντα με την πα­ρα­μο­νή στην ευ­ρω­ζώ­νη και ο συ­ντο­νι­σμός δρά­σης δεν μπο­ρεί να επι­τευ­χθεί εκτός «νο­μι­σμα­τι­κής ένω­σης»; Αν οι ρι­ζο­σπα­στι­κές αλ­λα­γές δεν είναι εφι­κτές σε ξε­χω­ρι­στές χώρες, μήπως οι χώρες που δεν έχουν εντα­χθεί στην ευ­ρω­ζώ­νη θα πρέ­πει να εντα­χθούν; Γιατί η Ισλαν­δία που δεν είναι ούτε στην ΕΕ, πέ­τυ­χε επί­λυ­ση της τρα­πε­ζι­κής και οι­κο­νο­μι­κής κρί­σης και βρί­σκε­ται σή­με­ρα σε πο­ρεία ανά­καμ­ψης;

Τέλος ακόμα κι αν δε­χτού­με ότι η Ελ­λά­δα ως μικρή χώρα θα αντι­με­τω­πί­σει δυ­σκο­λί­ες να στα­θεί μόνη της εκτός ευ­ρω­ζώ­νης, η Γαλ­λία, Γερ­μα­νία, Ιτα­λία κλπ μπο­ρούν να στα­θούν; Αν μπο­ρούν, και μπο­ρούν, τότε πως προ­κύ­πτει το «νο­μο­τε­λεια­κό», ότι πρέ­πει όλες μαζί να προ­χω­ρή­σουν στα πλαί­σια της ευ­ρω­ζώ­νης;

Δια­φαί­νε­ται λοι­πόν ότι η συ­γκε­κρι­μέ­νη αρι­στε­ρή εναλ­λα­κτι­κή λύση, πε­ριο­ρι­ζό­με­νη στα όρια της ευ­ρω­ζώ­νης, όχι μόνο εμπε­ριέ­χει λο­γι­κές αντι­φά­σεις, αλλά κυ­ρί­ως δεν δίνει προ­ο­πτι­κή στο κί­νη­μα. Αντί­θε­τα ξε­κι­νώ­ντας από ρι­ζο­σπα­στι­κές αλ­λα­γές σε κά­ποια χώρα που υπάρ­χει ευ­νοϊ­κός συ­σχε­τι­σμός δυ­νά­με­ων, διευ­κο­λύ­νο­νται ανά­λο­γες ανα­τρο­πές και σε άλλες χώρες, ανοί­γο­ντας το δρόμο της δη­μιουρ­γί­ας σε κά­ποια στιγ­μή στο ορατό μέλ­λον, μιας «ένω­σης σο­σια­λι­στι­κών χωρών και λαών της Ευ­ρώ­πης».!

4. Με ποιες πο­λι­τι­κές και κοι­νω­νι­κές προ­ϋ­πο­θέ­σεις εφαρ­μο­γή της αρι­στε­ρής εναλ­λα­κτι­κής πρό­τα­σης;

Επι­γραμ­μα­τι­κά επι­ση­μαί­νου­με:

1.Δια­τύ­πω­ση ενός σα­φούς και καλά επε­ξερ­γα­σμέ­νου σχε­δί­ου αρι­στε­ρής εναλ­λα­κτι­κής πο­λι­τι­κής, ανοι­κτής στη σο­σια­λι­στι­κή προ­ο­πτι­κή.

2.Δη­μιουρ­γία αρι­στε­ρής κυ­βέρ­νη­σης, με πο­λι­τι­κή βού­λη­ση, σοφία, ευ­ε­λι­ξία και απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα στην προ­ώ­θη­ση των στό­χων της.

3.Ανά­πτυ­ξη ισχυ­ρού κι­νή­μα­τος αντί­στα­σης, αλ­λη­λεγ­γύ­ης, ανα­τρο­πής, πριν και μετά τη δη­μιουρ­γία αρι­στε­ρής κυ­βέρ­νη­σης, καθώς και ανα­βάθ­μι­ση της κοι­νής δρά­σης με αντί­στοι­χες δυ­νά­μεις σε ευ­ρω­παϊ­κό επί­πε­δο.

4.Επι­δί­ω­ξη ευ­ρύ­τε­ρης δυ­να­τής συ­σπεί­ρω­σης των αρι­στε­ρών δυ­νά­με­ων στην Ελ­λά­δα, τόσο για ανα­τρο­πή των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων πο­λι­τι­κών όσο κυ­ρί­ως για την προ­ώ­θη­ση των ρι­ζο­σπα­στι­κών αλ­λα­γών για ένα ελ­πι­δο­φό­ρο μέλ­λον του ελ­λη­νι­κού λαού και της νε­ο­λαί­ας που βιώ­νει αφό­ρη­τες κα­τα­στά­σεις από την κρίση.

Αυτή νο­μί­ζω ότι πρέ­πει να είναι η σεμνή «υπο­γρα­φή» της σύγ­χρο­νης Αρι­στε­ράς …..στην ιστο­ρία του μέλ­λο­ντος.