Το ΑΚΕΛ φέρνει το μνημόνιο στην Κύπρο!

Την άνοιξη του 2010, ο Έλληνας πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου σκέφτηκε το «στρατήγημα» να απειλήσει τους Ευρωπαίους ηγέτες ότι θα προσφύγει στο ΔΝΤ για βοήθεια αν δεν αποφάσιζαν άμεσα ένα πακέτο οικονομικής βοήθειας για την Ελλάδα. Το αποτέλεσμα ήταν ότι το πακέτο οικονομικής βοήθειας ήρθε, αλλά μαζί με αυτό ήρθε και το ΔΝΤ. Δύο χρόνια αργότερα, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και ηγέτης του ΑΚΕΛ Δ. Χριστόφιας κατέφυγε σε ένα άλλο στρατήγημα: να κερδίσει χρόνο μέχρι τις κυπριακές προεδρικές εκλογές, που θα γίνουν σε λίγους μήνες, μέσω ενός δανείου 5 δισ. ευρώ από τη Ρωσία, ώστε να μη χρεωθεί η κυβέρνησή του το μνημόνιο. Εξάλλου, είχε κερδίσει ήδη χρόνο, με το πρώτο δάνειο ύψους 2,5 δισ. ευρώ, από τη Ρωσία πριν ένα περίπου χρόνο. Η απάντηση της Ρωσίας για το νέο δάνειο ήταν «νιετ», διότι δεν ικανοποιήθηκε η απαίτησή της να έχει το στάτους του «πιστωτή πρώτης προτεραιότητας» - η κυβέρνηση του ΑΚΕΛ ενήργησε με συστημική σοβαρότητα: η κυπριακή αστική τάξη δεν μπορούσε να αρκεστεί στα 5 δισ. της Ρωσίας, χρειαζόταν και την τρόικα, οπότε κράτησε το στάτους του «πιστωτή πρώτης προτεραιότητας» γι’ αυτήν…

Αν ο σοσιαλφιλελεύθερος Γιώργος Παπανδρέου αυταπατήθηκε θεωρώντας ότι μπορεί να παίξει στις αντιθέσεις ΔΝΤ - Ε.Ε., ο αριστερός Δημήτρης Χριστόφιας αυταπατήθηκε στηρίζοντας ελπίδες στην «αντιμπεριαλιστική» συμμαχία με την ιμπεριαλιστική Ρωσία του Πούτιν. Η οδυνηρή διάψευση είναι δίδαγμα και γι’ αυτούς στην Ελλάδα που διέδιδαν στο διάστημα μετά το πρώτο ελληνικό μνημόνιο ότι η ελληνική κρίση μπορούσε να λυθεί με τη «βοήθεια» από τη Ρωσία ή την Κίνα, που θα μπορούσαν τάχα να δώσουν στο ελληνικό Δημόσιο πλουσιοπάροχα χαμηλότοκα δάνεια. Τώρα πια έχουμε ατράνταχτες αποδείξεις ότι οι υποτιθέμενοι «φίλοι» είναι ιμπεριαλιστικές χώρες που λειτουργούν με όρους καπιταλιστικής αγοράς και δεν κάνουν «δωρεές»…

Έτσι, λίγους μήνες πριν τις κυπριακές προεδρικές εκλογές, το κυπριακό μνημόνιο είναι στα σκαριά. Μάλιστα, έγγραφο της Προεδρίας της Δημοκρατίας που διέρρευσε την προηγούμενη βδομάδα αποκαλύπτει ότι οι συζητήσεις μεταξύ της κυπριακής κυβέρνησης και της τρόικας είναι σε προχωρημένο στάδιο και το χάσμα ανάμεσά τους είναι πλέον πολύ μικρό. Το μνημόνιο είναι ante portas, οι δε «αγορές» σέρνουν την κυπριακή κυβέρνηση σε συμφωνία συντομότερα απ’ ό,τι θα επιθυμούσε, κάμπτοντας ταυτόχρονα τις αντιστάσεις της. Η διαβόητη Moody’s ανέλαβε το έργο του πειθαναγκασμού, υποβαθμίζοντας την προηγούμενη βδομάδα το επίπεδο της πιστοληπτικής ικανότητας της κυπριακής οικονομίας κατά τρεις βαθμίδες (από Ba3 σε B3). Η συνέχεια είναι γνωστή, όπως και η κατάληξη: οι «κόκκινες γραμμές» των κυβερνήσεων καταρρέουν, η τρόικα επιβάλλει τις απαιτήσεις της, και οι κυβερνήσεις καταφεύγουν στον παρηγορητικό μύθο ότι «έδωσαν σκληρή μάχη» και ότι με το πακέτο μέτρων θα αποφευχθούν τα χειρότερα…

Κυβέρνηση Αριστεράς χωρίς ρήξη με το σύστημα και μαζικό κίνημα ανατροπής: μια διδακτική εμπειρία

Η διαφαινόμενη θλιβερή κατάληξη της αριστερής διακυβέρνησης του ΑΚΕΛ είναι ένα μεγάλο δίδαγμα για τους αγωνιστές των κινημάτων και της Αριστεράς σε Ελλάδα και Κύπρο - και όχι μόνο. Αποδεικνύει τι συμβαίνει, με μαθηματική βεβαιότητα, όταν μια κυβέρνηση της Αριστεράς έρχεται στην εξουσία χωρίς ένα πολιτικό σχέδιο ρήξης με το σύστημα και χωρίς να στηρίζεται ή και να είναι αποτέλεσμα ενός μαζικού κινήματος από τα κάτω. Έχουμε πλέον μία ακόμη οδυνηρή απόδειξη ότι χωρίς αυτές τις δύο προϋποθέσεις, το αναπόφευκτο αποτέλεσμα είναι η αριστερή κυβέρνηση να διαχειριστεί το σύστημα και να έχει την τύχη της «στυμμένης λεμονόκουπας». Πέρα από τις αδιαμφισβήτητες κυπριακές ιδιομορφίες, η διακυβέρνηση του ΑΚΕΛ ήταν φανερό από την αρχή ότι δεν είχε στόχο να ανατρέψει, ούτε καν να αμφισβητήσει με τρόπο που θα τη θορυβούσε, την ελληνοκυπριακή αστική τάξη. Αντίθετα, έδωσε όλα τα διαπιστευτήρια που της ζητήθηκαν, σε όλα τα σημαντικά θέματα. Η ελληνοκυπριακή αστική τάξη την υποδέχτηκε χωρίς κανένα πανικό, σίγουρη ότι θα ακολουθήσει την «πεπατημένη» του συστήματος – και δεν έκανε λάθος.

Το δίδαγμα για τους αγωνιστές/στριες του κινήματος και της Αριστεράς στην Ελλάδα είναι πολύτιμο: Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποφύγει τα λάθη της κυβέρνησης του ΑΚΕΛ. Πρέπει να παραμείνει σταθερός στη γραμμή της ρήξης με τα μνημόνια και την τρόικα σαν πρώτο βήμα για τη ρήξη με το ίδιο το σύστημα, και ταυτόχρονα πρέπει να πρωταγωνιστήσει στη συγκρότηση των κοινωνικών αντιστάσεων σε ένα ρωμαλέο κίνημα ανατροπής. Είναι οι απόλυτες προϋποθέσεις ώστε μια κυβέρνηση της Αριστεράς στην Ελλάδα να πυροδοτήσει μια διαδικασία κοινωνικής χειραφέτησης και να μην πισωγυρίσει στη διαχείριση του συστήματος.

Όλα για τις τράπεζες…

Η αιτία της «κυπριακής τραγωδίας» δεν είναι -όπως στην περίπτωση της Ελλάδας- το υψηλό έλλειμμα και το υψηλό δημόσιο χρέος, αλλά -όπως στην περίπτωση της Ιρλανδίας- η κατάρρευση του τραπεζικού τομέα εξαιτίας κυρίως της έκθεσής του σε «τοξικά» προϊόντα και πρώτα απ’ όλα σε ελληνικά ομόλογα… Με βάση τα επίσημα στατιστικά στοιχεία του κυπριακού υπουργείου Οικονομικών, το κυπριακό δημόσιο χρέος ανερχόταν το πρώτο τρίμηνο του 2012 σε 72,68% του κυπριακού ΑΕΠ.

Το συνολικό χρηματοδοτικό «πακέτο» που θα συνοδεύει το κυπριακό μνημόνιο εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 10-15 δισ. ευρώ. Οι ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των κυπριακών τραπεζών εκτιμώνται από μεν την τρόικα σε 10 δισ. ευρώ, από δε την κυπριακή κυβέρνηση -σύμφωνα με πληροφορίες- σε 7 δισ. ευρώ. Με το κυπριακό ΑΕΠ να κινείται περί τα 18 δισ. ευρώ, αυτές οι διαφορές εκτιμήσεων είναι πολύ σημαντικές. Αν οι ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών είναι 7 δισ. ευρώ, τότε αντιστοιχούν στο 39% του ΑΕΠ. Αν είναι 10 δισ. ευρώ, αντιστοιχούν στο 55,5% του ΑΕΠ! Εννοείται ότι η τρόικα έχει κάθε λόγο να υπερεκτιμήσει αυτές τις ανάγκες, για να δέσει πισθάγκωνα τις κυπριακές κυβερνήσεις στο άρμα της και να υποθηκεύσει τα δικαιώματα του κυπριακού λαού στο μνημόνιο. Αντίστοιχα, αν το χρηματοδοτικό πακέτο είναι 10 δισ. ευρώ, αντιστοιχεί στο 55,5% του ΑΕΠ, ενώ αν είναι 15 δισ. ευρώ αντιστοιχεί στο 83,3% του ΑΕΠ!

Εν ολίγοις, το τεράστιο μέγεθος των κυπριακών τραπεζών σε σχέση με το ΑΕΠ (να μια μεγάλη διαφορά από την Ελλάδα) εγκυμονεί δύο θανάσιμους κινδύνους: Πρώτον, το χρηματοδοτικό πακέτο (τα δανεικά της τρόικας) να υποθηκεύσει σε μεγάλο βάθος χρόνου και σε πολύ υψηλό ποσοστό το κυπριακό ΑΕΠ. Δεύτερο, αν η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών επιβαρύνει το κυπριακό δημόσιο χρέος, αυτό να εκτοξευτεί ξαφνικά μέχρι και στο 130% του ΑΠ, από 72,68% που ήταν το πρώτο τρίμηνο του 2012, εγκλωβίζοντας την Κύπρο σε μια μακρόχρονη περιπέτεια διεθνούς οικονομικού ελέγχου και προγραμμάτων λιτότητας.

Τι περιλαμβάνει το μνημόνιο

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

(σε εκατ. ευρώ)

2012 2013 2014 2015 2016 Σύνολο

Δαπάνες 34,0 376,8 445,3 469,8 527,3 1.853,2

Έσοδα 65,0 180,9 344,4 475,4 490,4 1.556,1

Σύνολο 99,0 557,7 789,7 945,2 1.017,7 3.409,3

Απαιτήσεις τρόικας 175 625 800 975 975 3.551,0

Όπως φαίνεται και από τον πίνακα (περιλαμβάνεται στο έγγραφο που διέρρευσε από την Προεδρία της Δημοκρατίας), κυβέρνηση και τρόικα βρίσκονται πολύ κοντά σε συμφωνία για ένα Μεσοπρόθεσμο πλαίσιο για το διάστημα 2012-2016. Η τρόικα προτείνει ένα «πακέτο προσαρμογής» συνολικού ύψους 3.551,0 εκατ. ευρώ (περίπου 20% του κυπριακού ΑΕΠ), ενώ η κυπριακή κυβέρνηση αντιπροτείνει πακέτο ύψους 3.409,3 εκατ. ευρώ. Όπως φαίνεται από τον πίνακα, αν υπάρχει μία διαφορά που έχει κάποια σημασία, είναι στην κατανομή των μέτρων στα έτη της χρονοσειράς από το 2012 μέχρι το 2016: η κυβέρνηση θέλει να ελαφρύνει τα μέτρα για το 2012 (γιατί απομένουν λίγοι μήνες μέχρι τέλους του έτους και γιατί αμέσως μετά έρχονται εκλογές…) ενώ η τρόικα απαιτεί να «χυθεί αίμα» από τώρα! Στα έτη από το 2013 μέχρι και το 2015 η κυπριακή κυβέρνηση αντιπροτείνει μικρότερο ύψος προσαρμογής ενώ υπερκερνάει τις προτάσεις της τρόικας μόνο το 2016. Εν ολίγοις, η μόνη ουσιαστική «μάχη» που δίνει η κυβέρνηση του ΑΚΕΛ είναι να αποφύγει οδυνηρές περικοπές στους λίγους μήνες που θα διαρκέσει ακόμη η θητεία του Δ. Χριστόφια – πραγματικό κατάντημα!

Τι περιλαμβάνει το «πακέτο»; Πολλά γνωστά στα καθ’ ημάς πράγματα: αναδιάρθρωση και ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, δημοσιονομική λιτότητα, «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις» στο δημόσιο τομέα και στην αγορά εργασίας, μείωση των μισθών στο δημόσιο τομέα κατά 15% και κατάργηση του 13ου μισθού, μέτρα για τη μείωση των δαπανών στην υγεία, κατάργηση της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής, μείωση των κοινωνικών παροχών, μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων, φορολογικά μέτρα, απελευθέρωση επαγγελμάτων, αποκρατικοποιήσεις κ.λπ.

Η κυβέρνηση αντιπροτείνει να αποφευχθούν οι οριζόντιες περικοπές στους μισθούς, να αναδιαρθρωθεί και να μην καταργηθεί ο θεσμός της ΑΤΑ, να διατηρηθεί ο 13ος μισθός, να επεκταθεί η δημοσιονομική προσαρμογή κατά ένα έτος, αύξηση του ειδικού βάρους των εσόδων από υψηλά εισοδήματα στο φορολογικό πακέτο.

Πολιτικό έγκλημα με βαριές συνέπειες

Είναι φανερό ότι το κυπριακό μνημόνιο θα έρθει αναπόφευκτα -και μάλιστα σύντομα-, η τρόικα θα επιβάλει τις θέσεις της, τα «ισοδύναμα μέτρα» της κυβέρνησης του ΑΚΕΛ δεν θα γίνουν δεκτά και οι «κόκκινες γραμμές» θα καταρρεύσουν. Το μόνο που μπορεί να ελπίζει η κυβέρνηση του ΑΚΕΛ είναι να φτιάξει έναν ξέπνοο μύθο ότι «έδωσε σκληρή μάχη» και να αξιοποιήσει σαν άμυνα το γεγονός ότι στους λίγους μήνες που απομένουν μέχρι τις προεδρικές εκλογές, οι εργαζόμενοι της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν θα νιώσουν ακόμη έντονες τις συνέπειες του μνημονίου.

Ωστόσο, το «έγκλημα» (θα) έχει γίνει: η Αριστερά θα χρεωθεί το μνημόνιο, η Δεξιά (που όλοι θεωρούν βέβαιο ότι θα κερδίσει τις προεδρικές εκλογές) θα αναλάβει τα επόμενα, πιο «σκληρά» επεισόδια των μνημονικών πολιτικών, η δυνατότητα του ΑΚΕΛ να κάνει ουσιαστική αντιπολίτευση θα έχει εξασθενίσει. Οι δυνάμεις στα αριστερά του ΑΚΕΛ (ΕΡΑΣ) είναι ακόμη αδύναμες και χωρίς κοινωνική εμβέλεια, οι φασίστες του ΕΛΑΜ («αδελφό κόμμα» της Χρυσής Αυγής) είχαν ήδη από τις προηγούμενες εκλογές πάρει το διόλου ευκαταφρόνητο 2,5%

Εννοείται ότι οι δυνάμεις της Δεξιάς απαιτούν από το ΑΚΕΛ «περισσότερη τόλμη», συμπλέοντας απόλυτα με την τρόικα. Θέλουν να χρεώσουν στο ΑΚΕΛ όσο περισσότερο «αίμα», ώστε να το εγκλωβίσουν πιο βαθιά.

Στους δανειστές, τα έσοδα από το φυσικό αέριο!

Στο έγγραφο που διέρρευσε στην κυπριακή εφημερίδα «Πολίτης» αποκαλύπτεται ότι η τρόικα, για λογαριασμό των δανειστών, απαιτεί την υποθήκευση των εσόδων που θα αντλήσει μελλοντικά η Κυπριακή Δημοκρατία από την αξιοποίηση του φυσικού αερίου για την αποπληρωμή του δανείου! Συγκεκριμένα, το έγγραφο προβλέπει:

«Να διασφαλιστεί ότι τα έσοδα από τη μελλοντική εκμετάλλευση του φυσικού αερίου θα κατατίθενται σε ένα ταμείο το οποίο θα διέπεται από δημοσιονομικούς κανόνες. Κατά την ίδρυση αυτού του ταμείου με νόμο, η Κύπρος θα πρέπει να συμμορφώνεται με διεθνώς αναγνωρισμένες βέλτιστες πρακτικές. Το ειδικό ταμείο θα πρέπει να ενσωματωθεί πλήρως στο δημοσιονομικό πλαίσιο και θα πρέπει να περιλαμβάνει ιδιαίτερα σαφείς δημοσιονομικούς κανόνες, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα έσοδα από την εκμετάλλευση διοχετεύονται μέσα από το ταμείο και ότι οι εκροές κεφαλαίων θα ακολουθούν αυστηρούς όρους εκταμίευσης. Οι εκροές θα πρέπει κατά προτεραιότητα να προσανατολίζονται προς την εξόφληση του χρέους (…)».

Δεδομένου ότι η άντληση εσόδων από την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου θα χρειαστεί κάποια χρόνια, είναι προφανές ότι η τρόικα «ποντάρει» σε… μακροημέρευση των μνημονίων και του διεθνούς οικονομικού ελέγχου πάνω στην Κύπρο…

Πρόκειται για θλιβερή επωδό στο έγκλημα της κυβέρνησης του ΑΚΕΛ να συμμαχήσει με το σιωνιστικό Ισραήλ στο όνομα του ενεργειακού Ελντοράντο της περιβόητης ΑΟΖ. Η αριστερή κυβέρνηση της Κύπρου δεν επέτρεψε πριν δύο χρόνια τον ελλιμενισμό των πλοιαρίων της αποστολής «Ένα καράβι για τη Γάζα», υπέκυψε στη …γοητεία μιας στρατηγικής «εθνικής αναβάθμισης» μέσω των καπιταλιστικών κερδών από την εκμετάλλευση των ενεργειακών κοιτασμάτων, μπόρεσε να γίνει σύμμαχος του σιωνισμού αλλά δεν βρήκε το δρόμο να προσεγγίσει την τουρκοκυπριακή κοινότητα ούτε να αξιοποιήσει τη θητεία της για μια λύση του κυπριακού, και τώρα πληρώνει το γεωπολιτικό της «στρατήγημα» με την υποθήκευση των κοιτασμάτων στους δανειστές…

μέλος της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ