Άλμα του Τραμπ προς τον ανορθολογισμό;

Η κυβέρνηση Τραμπ περικλείει στους κόλπους της άτομα που δηλώνουν ανοιχτά ότι η θέση της γυναίκας είναι στο σπίτι και όχι στη δουλειά... και κάποιους που πιστεύουν ότι ακόμα και η 19η Τροπολογία, η οποία εγγυήθηκε στις γυναίκες το δικαίωμα ψήφου, ήταν ένα λάθος.

Εν τω μεταξύ, η ενεργειακή πολιτική του Τραμπ αυξάνει αποφασιστικά  τη χρήση ορυκτών καυσίμων και πυρηνικής ενέργειας, ενώ εγκαταλείπει τις επενδύσεις σε επιτυχημένες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι δασμοί που επέβαλε ο Τραμπ αυξάνουν τις τιμές προϊόντων για τους καταναλωτές και δημιουργούν προβλήματα στις εγχώριες επιχειρήσεις, ενώ παράλληλα οδηγούν σε φτωχοποίηση τμήματα της αγροτικής οικονομίας.

Όλα αυτά μοιάζουν με ένα άλμα προς τον ανορθολογισμό. Γιατί να θέλει το αμερικανικό κράτος να καταστρέψει την ερευνητική ικανότητα της χώρας, να σαμποτάρει την οικονομία της και να αναθέσει κάποιες από τις πιο αναγκαίες λειτουργίες του σε «ψεκασμένους» και ανίκανους; Γιατί η κυβέρνηση Τραμπ δείχνει σα να θέλει να γυρίσει πίσω το χρόνο στη δεκαετία του 1950, αν όχι στον 19ο αιώνα; Και γιατί τον υποστηρίζουν ηγετικά στελέχη των επιχειρήσεων, του κράτους και των πανεπιστημίων;

Είναι δύσκολο να αντιμετωπίσει κανείς αυτά τα ερωτήματα με μια συνολικότερη ερμηνεία που να τα καλύπτει όλα, εκτός αν μείνει στην απλή διαπίστωση ότι όλα τα παραπάνω είναι στοιχεία που ιστορικά χαρακτηρίζουν δεξιές αυταρχικές κυβερνήσεις. Στο βιβλίο του The Reactionary Mind ο πολιτικός φιλόσοφος Κόρεϊ Ρόμπιν ορίζει τον σύγχρονο συντηρητισμό ως αποτελούμενο από «αυτή την ανέλπιστη συμμαχία ανάμεσα στον [δεξιό] ελευθεριακό που οραματίζεται την απεριόριστη εξουσία του εργοδότη στον χώρο εργασίας, τον παραδοσιακό που οραματίζεταιτην κυριαρχία του πατέρα στο σπίτι, και τον κρατιστή που οραματίζεται έναν ηρωικό ηγέτη που κυβερνά ως θεόσταλτος Μεσσίας».

Το επακόλουθο αυτού είναι η υπεράσπιση από τη Δεξιά μιας πολιτικής που υποστηρίζει τις παραδοσιακές κοινωνικές και οικονομικές ιεραρχίες. Στην κυβέρνηση Τραμπ, για παράδειγμα, η ηχώ μιας τέτοιας υπεράσπισης της «παράδοσης» μπορεί να εντοπιστεί στην υποστήριξη πολιτικών που εκτοπίζουν τις γυναίκες από το εργατικό δυναμικό και τις ενθαρρύνουν να κάνουν περισσότερα παιδιά. Αυτές οι «νεογνικές» ιδέες [natalism, η πολιτική ιδεολογία που ενθαρρύνει τις γεννήσεις] συνδέονται στενά με άλλες αντιδραστικές ιδέες όπως η λευκή ανωτερότητα και η τρανσφοβία, που κυκλοφορούν με τις ταμπέλες του «αντι-DEI» [ενάντια στο τρίπτυχο Διαφορετικότητα-Ισότητα-Συμπερίληψη] και της εναντίωσης στην «ιδεολογία του φύλου».

Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα μοτίβα που ακολουθεί ο Τραμπ είναι εύκολο να εξηγηθούν. Η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων αποτελεί  παραδοσιακή εκλογική βάση των Ρεπουμπλικάνων και η κυβέρνηση Τραμπ έχει επενδύσει πολλά σε οικονομικές και πολιτικές συμμαχίες με πετρελαϊκά κράτη, ιδιαιτέρως με τις μοναρχίες του Κόλπου. Δεν αποτελεί λοιπόν έκπληξη το γεγονός ότι η κυβέρνηση είναι γεμάτη από αρνητές της κλιματικής αλλαγής και επιδεικνύει ενεργή εχθρότητα προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Φαίνεται να μην ενδιαφέρεται για τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στους ανθρώπους, ούτε -ακόμη και μέσα από τη στενά ιμπεριαλιστική νοοτροπία της- για το γεγονός ότι παραχωρεί οικειοθελώς στην Κίνα την υπεροχή στην ηλιακή ενέργεια και τα ηλεκτρικά οχήματα στον 21ο αιώνα.

Ένας άλλος λόγος για τον φαινομενικά αυτοκαταστροφικό ανορθολογισμό της κυβέρνησης Τραμπ είναι το γεγονός ότι ο εκλογικός συνασπισμός του 2024 και η κυβέρνηση που δημιούργησε, μοιάζει με ένα τέρας του Φρανκενστάιν το οποίο απαρτίστηκε από ετερόκλητα δεξιά στοιχεία.

Αναλυτές που μελετούν αυτήν την κυβέρνηση έχουν περιγράψει αυτόν τον εξαναγκαστικό γάμο με διάφορους τρόπους. Για τον φιλελεύθερο Τζος Μάρσαλ, η «τρικέφαλη χίμαιρα της τραμπικής καταστροφής» είναι ένα αμάλγαμα από πιστούς του κινήματος MAGA [Make America Great Again], Χριστιανούς εθνικιστές και αυταρχικούς techbro [οι «πολύ αρρενωποί» άντρες των νέων τεχνολογιών]. Για τον σοσιαλιστή Άσλεϊ Σμιθ, το καθεστώς Τραμπ είναι ένας συνδυασμός «τριών παρατάξεων με εντελώς διαφορετικά πολιτικά προγράμματα: παραδοσιακοί συντηρητικοί, νεοφιλελεύθερα αφεντικά στις νέες τεχνολογίες και εθνικιστές του κινήματος MAGA».

Ο Σμιθ εστιάζει κυρίως στα δομικά συστατικά του καθεστώτος Τραμπ, ενώ ο Μάρσαλ ενδιαφέρεται περισσότερο για την ιδεολογική του σύνθεση. Αλλά και οι δύο τονίζουν, ορθά, την ασταθή φύση των δυνάμεων που υποστηρίζουν την κυβέρνηση Τραμπ. Αυτά τα ετερόκλητα στοιχεία κινούνται -ως επί το πλείστον- προς την ίδια κατεύθυνση μέχρι σήμερα επειδή η κυβέρνηση βρίσκεται στην επίθεση εναντίον των κοινών τους «εχθρών»: των μεταναστών, της «woke» ιδεολογίας, των ομοσπονδιακών υπαλλήλων και άλλων τέτοιων στόχων. Υπάρχουν ωστόσο υποβόσκουσες εντάσεις μεταξύ αυτών των ομαδοποιήσεων. Και μια πολιτική ανταμοιβή προς μία από αυτές θα μπορούσε να υπονομεύσει κάποια άλλη. Έχουμε ήδη δει μια προαναγγελία αυτής της δυνητικής  αστάθειας κατά τη διαμάχη μεταξύ των εθνικιστών του MAGA και των ολιγαρχών της τεχνολογίας γύρω από το ζήτημα της χορήγησης βίζας για τους μετανάστες εργαζόμενους υψηλής εξειδίκευσης.

Μεταξύ του 2020 και του 2024, ο Τραμπ κατάφερε να διευρύνει τον εκλογικό του συνασπισμό με την προσθήκη νεοσύστατων ομάδων ψηφοφόρων, όπως οι υποστηρικτές του Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ που τάσσονται κατά των εμβολίων, τους οποίους ενεργοποίησε ιδιαίτερα η πανδημία COVID-19. Η MAGA Δεξιά έφερε αυτές τις δυνάμεις υπό την ομπρέλα του Τραμπ. Ένας τρόπος για να διατηρηθεί η υποστήριξή τους ήταν να παραχωρηθεί η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών καθώς και οι εθνικές υπηρεσίες δημόσιας υγείας στον Κένεντι και σε άλλους διάσημους πολέμιους των εμβολίων και των πολιτικών που εφαρμόστηκαν κατά την εποχή της πανδημίας. Ο Τραμπ δεν γνωρίζει τίποτα για θέματα υγείας ή επιστήμης, όπως δείχνουν τα παραληρήματά του για την κατανάλωση χλωρίνης [ως «φάρμακο» επί Covid] ή για τη σύνδεση της χρήσης κοινών παυσίπονων με την εμφάνιση αυτισμού.

Αλλά ακόμη και όταν οι πολιτικές της κυβέρνησής του προκάλεσαν αναστάτωση μέσα στις υποδομές δημόσιας υγείας, ο Τραμπ συνέχισε να υποστηρίζει τον Κένεντι. Σίγουρα θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι οι επιχειρήσεις και οι ολιγάρχες της τεχνολογίας θα αντιδρούσαν σε έναν τέτοιο αντιεπιστημονικό τρόπο σκέψης.

Οφείλουμε να θυμόμαστε ότι άνθρωποι όπως το [επιχειρηματικό] δίκτυο των αδελφών Κοχ και η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων -σε συνεργασία με τους «λούμπεν καπιταλιστές» απατεώνες που πουλάνε διάφορα συμπληρώματα διατροφής (το ιντερνετικό αντίστοιχο στον 21ο αιώνα των πλανόδιων τσαρλατάνων που πουλούσαν θαυματουργά ματζούνια)-χρηματοδότησαν σε μεγάλο βαθμό την αντίσταση στα υγειονομικά μέτρα επί Covid.

Η ατζέντα του Κένεντι «Κάντε την Αμερική Υγιή Ξανά» που επικεντρώνεται στις ατομικές επιλογές υγείας και διατροφής,είναι συμβατή με τη νεοφιλελεύθερη λογική της «ενοχοποίησης του θύματος», η οποία στοχεύει στη μείωση των κοινωνικών δαπανών. Γιατί θα πρέπει το κράτος να δαπανά χρήματα για την υγειονομική περίθαλψη όσων κάνουν κακές επιλογές στον τρόπο ζωής τους, διερωτάται αυτή η προσέγγιση Κοινωνικού Δαρβινισμού.

Τέλος, οι ολιγάρχες της τεχνολογίας πιστεύουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη (AI), στην οποία ξοδεύουν δισεκατομμύρια, θα μπορέσει να αντικαταστήσει τους ερευνητές στον τομέα της βιοϊατρικής, να διαχειρίζεται κοινωνικά προγράμματα και να πάρει τη θέση του εξειδικευμένουυγειονομικού προσωπικού. Σχεδιάζουν να βγάλουν κέρδηαπό όλες αυτές τις «καινοτομίες». Έτσι, από μια οπτική γωνία, το να καταστρέφουν οι ΗΠΑ τον ίδιο τους τον βιοϊατρικό ερευνητικό κλάδοδεν βγάζει κανένα νόημα. Αλλά για τους δισεκατομμυριούχους της τεχνολογίας που σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη για να αναδιαμορφώσουν αυτόν τον κλάδο, είναι κάτι απόλυτα λογικό.

Ένα μεγάλο τμήμα της μαζικής βάσης στήριξης του Τραμπ -ο πυρήνας του ενός τρίτου του εκλογικού σώματος που απαρτίζεται από αφοσιωμένους οπαδούς του MAGA- έχει θρησκευτικές πεποιθήσεις οι οποίες είναι εξαιρετικά αυταρχικές και αντιμοντέρνες. Το μυαλό πηγαίνει στην παρατήρηση του Τρότσκι για τη Γερμανία στις αρχές της δεκαετίας του 1930: «Εκατό εκατομμύρια άνθρωποι χρησιμοποιούν ηλεκτρισμό και εξακολουθούν να πιστεύουν σε μαγικά σύμβολα και εξορκισμούς... Αστέρες του κινηματογράφου πηγαίνουν σε μέντιουμ. Αεροπόροι που πιλοτάρουν θαυμαστά μηχανήματα που δημιουργήθηκαν από την ανθρώπινη ευφυΐα φορούν φυλαχτά μέσα από τις μπλούζες τους».

Όλοι αυτοί δεν είναι απλώς άνθρωποι οι οποίοι είναι επιρρεπείς στο να πιστεύουν τις διάφορες θεωρίες συνωμοσίας που προωθούν ο Τραμπ και οι διαμορφωτές κοινής γνώμης του MAGA, αλλά επίσης αποτελούν το προνομιακό ακροατήριο των «πολιτισμικών πολέμων» που χρησιμοποιεί η Δεξιά για να χτίσει την δική της βάση στήριξης.

Αν και το αμερικανικό κράτος υποστηρίζει διαχρονικά το κράτος του Ισραήλ, ο πλήρης εναγκαλισμός της ισραηλινής ακροδεξιάς από την κυβέρνηση Τραμπ συμπίπτει με την αύξηση της επιρροής που έχουν μέσα στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα οι Χριστιανο-Σιωνιστικές οργανώσεις, οι οποίες επικαλούνται μια Βιβλική προφητεία για την υποστήριξή τους στο Εβραϊκό κράτος.

Τέλος, υπάρχει ο πλέον αστάθμητος παράγοντας –και η μεγαλύτερη πηγή χάους– στο καθεστώς Τραμπ.  Ο ίδιος ο Τραμπ. Ο Τραμπ δεσμεύεται θεμελιωδώς σε μερικές ιδέες τις οποίες υποστηρίζει εδώ και χρόνια, ανεξάρτητα από το αν βγάζουν νόημα από οικονομική ή πολιτική σκοπιά. Η υποστήριξή του σε μια μερκαντιλιστική οικονομική πολιτική που βασίζεται στους δασμούς βρίσκεται στην κορυφή αυτής της λίστας.

Όμως πέρα από μια χούφτα τέτοιων δεσμεύσεων, που αφορούν κυρίως τρόπους να ενισχύσει την προσωπική του εξουσία και τον πλουτισμό του,  ο Τραμπ είναι απολύτως ευμετάβλητος. Ίσως αυτό να αποτελεί μέρος της εικόνας του «ισχυρού άνδρα» που επιδιώκει να προβάλει, αλλά μπορεί επίσης να δημιουργήσει μια κατάσταση όπου, μεταξύ των ακολούθων του, «θα βγουν τα μαχαίρια», όπως είπε ο βιογράφος του Τραμπ, Μάικλ Γουλφ.

Το γεγονός ότι τόσο μεγάλο μέρος από αυτά που κάνουν ο Τραμπ και η κυβέρνησή του δεν έχει καμία λογική δεν τους καθιστά λιγότερο επικίνδυνους. Και οι φιλελεύθεροι που πιστεύουν ότι οι ενδιάμεσες εκλογές του 2026 ή το τέλος της θητείας του Τραμπ θα επαναφέρουν τους πάντες «στα λογικά τους» αυταπατώνται.

Η παρακμή της αμερικανικής αυτοκρατορίας, η κοινωνική σήψη και η ατιμώρητη διαφθορά που επικρατεί στα υψηλότερα κλιμάκια άνοιξαν τον δρόμο για τη συνομοσπονδία ηλιθίων και κακοποιών που έχουν καταλάβει την αμερικανική κυβέρνηση. Οι άνθρωποι που συνέβαλαν στο να ανοίξει αυτός ο δρόμος δεν πρόκειται να μας βγάλουν από αυτόν.