Ανάκληση, απεμπλοκή ή ανατροπή της μνημονιακής πολιτικής διακυβέρνησης;

Η απώ­λεια της δε­δη­λω­μέ­νης ήδη από τα μέσα του προη­γού­με­νου Ιου­λί­ου και ιδιαί­τε­ρα στην τε­λευ­ταία ψη­φο­φο­ρία όπου το ένα τρίτο σχε­δόν των βου­λευ­τών του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ αρ­νή­θη­καν κα­τη­γο­ρη­μα­τι­κά να επι­κυ­ρώ­σουν τις κα­τα­στρε­πτι­κές δια­τά­ξεις του 3ου Μνη­μο­νί­ου, θέτει ορι­στι­κό τέρμα στην κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, που εξε­λέ­γη ως φο­ρέ­ας ακύ­ρω­σης των Μνη­μο­νί­ων και εφαρ­μο­γής μιας στοι­χειω­δώς φι­λο­λαϊ­κής πο­λι­τι­κής, με­τε­ξε­λί­χθη­κε όμως μέσα σ’ ένα εξά­μη­νο σε πο­λι­τι­κή εξου­σία που ψη­φί­ζει τις μνη­μο­νια­κές δια­τά­ξεις από κοι­νού με το αστι­κό μνη­μο­νια­κό τόξο.

Με­τα­τό­πι­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στο αστι­κό μνη­μο­νια­κό μπλοκ

Η κα­τα­ψή­φι­ση του 3ου Μνη­μο­νί­ου από τους 44 βου­λευ­τές του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (αρ­νη­τι­κές ψήφοι και δη­λώ­σεις παρών) δίνει ορι­στι­κό τέρμα στην κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ όπως έχει με­τε­ξε­λι­χθεί μετά τη συμ­φω­νία στην Σύ­νο­δο Κο­ρυ­φής της 12ης Ιου­λί­ου και τα όσα επα­κο­λού­θη­σαν τον τε­λευ­ταίο μήνα (μέσα Ιου­λί­ου – μέσα Αυ­γού­στου). Από εδώ και πέρα ο ενα­πο­μέ­νον στο μνη­μο­νια­κό τόξο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ με την αντί­στοι­χη κυ­βέρ­νη­ση, απλά δεν μπο­ρεί να ασκή­σει τη μνη­μο­νια­κή δια­κυ­βέρ­νη­ση παρά σε σύ­μπρα­ξη με τις αστι­κές μνη­μο­νια­κές δυ­νά­μεις στα πλαί­σια μιας κυ­βέρ­νη­σης «εθνι­κής ενό­τη­τας» ή «ει­δι­κού σκο­πού», δη­λα­δή ως ορ­γα­νι­κή πο­λι­τι­κή συ­νι­στώ­σα του αστι­κού μνη­μο­νια­κού μπλοκ. Δια­φο­ρε­τι­κά η μο­να­δι­κή δη­μο­κρα­τι­κή διέ­ξο­δος είναι η προ­σφυ­γή στην λαϊκή ετυ­μη­γο­ρία, όπου πλέον τα σχέ­δια των κυ­βερ­νη­τι­κών κέ­ντρων για την κα­τά­κτη­ση της κοι­νο­βου­λευ­τι­κής αυ­το­δυ­να­μί­ας «δια πε­ρι­πά­του» είναι πλέον όνει­ρα θε­ρι­νής νυ­κτός.

Το αστι­κό πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα, εσω­τε­ρι­κό και ευ­ρω­παϊ­κό, επέ­βα­λε μεν το 3ο Μνη­μό­νιο, ωστό­σο ου­δό­λως έχει επι­λύ­σει το ζή­τη­μα της μορ­φής της πο­λι­τι­κής εξου­σί­ας που κα­λεί­ται να το εφαρ­μό­σει, κι’ αυτό εξ αι­τί­ας του βα­θύ­τα­του ρήγ­μα­τος στο εσω­τε­ρι­κό της κοι­νο­βου­λευ­τι­κής ομά­δας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και του πο­λι­τι­κού του δυ­να­μι­κού. Άλ­λω­στε το μνη­μο­νια­κό κυ­βερ­νη­τι­κό κέ­ντρο του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ορια­κά «ελέγ­χει» τους υπό­λοι­πους ενα­πο­μεί­να­ντες 105 βου­λευ­τές, πολ­λοί από τους οποί­ους βιώ­νουν «κρίση συ­νεί­δη­σης», ενώ στο επί­πε­δο των ορ­γα­νω­μέ­νων πο­λι­τι­κών δυ­νά­με­ων έχει επέλ­θει, όπως ήταν άλ­λω­στε φυ­σι­κό, η πα­ρά­λυ­ση, διά­λυ­ση, αδρα­νο­ποί­η­ση. Κατά συ­νέ­πεια η πα­ρα­φθο­ρά που θα κα­τα­γρά­ψει εκ των πραγ­μά­των ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ του «ναι» θα είναι άνευ προη­γου­μέ­νου, ενώ στο επί­πε­δο των αστι­κών μνη­μο­νια­κών δυ­νά­με­ων είναι τέ­τοια η απα­ξί­ω­ση και η απο­νο­μι­μο­ποί­η­ση, που η εκλο­γι­κή τους εμ­βέ­λεια θα πα­ρα­μεί­νει στα ση­με­ρι­νά αναι­μι­κά επί­πε­δα. Εκ των πραγ­μά­των το «Μέ­τω­πο του όχι» έρ­χε­ται να κα­λύ­ψει ανα­γκα­στι­κά ένα τε­ρά­στιο πο­λι­τι­κό κενό με βάση το εύρος της νίκης του «όχι» στο δη­μο­ψή­φι­σμα της 5ης Ιου­λί­ου, και είτε το θέλει είτε όχι να ανα­δεί­ξει μια προ­ο­πτι­κή λαϊ­κής, ρι­ζο­σπα­στι­κής, αντι­συ­στη­μι­κής δια­κυ­βέρ­νη­σης της χώρας.

Το σχέ­διο για την δη­μιουρ­γία κυ­βέρ­νη­σης «εθνι­κής ενό­τη­τας» με τις ενα­πο­μέ­νου­σες δυ­νά­μεις του μνη­μο­νια­κού ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, που ωστό­σο δεν δια­θέ­τουν παρά μόνον κοι­νο­βου­λευ­τι­κή υπό­στα­ση, και ου­δό­λως κοι­νω­νι­κή ή συν­δι­κα­λι­στι­κή ανα­φο­ρά, είτε σή­με­ρα χωρίς την δια­με­σο­λά­βη­ση βου­λευ­τι­κών εκλο­γών, είτε αύριο, μετά την εν­δε­χό­με­νη διε­ξα­γω­γή τους, και την αδυ­να­μία σχη­μα­τι­σμού αυ­το­δύ­να­μης κυ­βέρ­νη­σης, είναι το μόνο δια­θέ­σι­μο για το αστι­κό πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα. Εντού­τοις ένα τέ­τοιο σχέ­διο αφή­νει ένα τε­ρά­στιο κενό στον αντι­πο­λι­τευ­τι­κό χώρο, που θα κα­τα­λά­βει εκ του ασφα­λούς το «Μέ­τω­πο του όχι», δια­μορ­φώ­νο­ντας τους όρους μιας ρε­α­λι­στι­κής εναλ­λα­κτι­κής αρι­στε­ρής αντι­μνη­μο­νια­κής δια­κυ­βέρ­νη­σης. Η θε­ω­ρία περί της «στρα­τη­γι­κής ήττας» της Αρι­στε­ράς με τον μνη­μο­νια­κό εκ­φυ­λι­σμό του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ είχε πάρα πολύ μικρή διάρ­κεια. Πολύ με­γα­λύ­τε­ρες είναι οι πο­λι­τι­κές δια­χει­ρι­στι­κές δυ­σχέ­ρειες του αστι­κού μνη­μο­νια­κού συ­στή­μα­τος, με τον ενα­πο­μέ­νο­ντα ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ως ορ­γα­νι­κή του συ­νι­στώ­σα, παρά το λαϊκό, αρι­στε­ρό, ρι­ζο­σπα­στι­κό εγ­χεί­ρη­μα ενός λαϊ­κού ρι­ζο­σπα­στι­κού «Με­τώ­που του όχι».

Σε κάθε πε­ρί­πτω­ση, και μ’ αυτά τα δε­δο­μέ­να των πο­λι­τι­κών συ­σχε­τι­σμών, η επι­δί­ω­ξη ανα­τρο­πής της μνη­μο­νια­κής πο­λι­τι­κής δια­κυ­βέρ­νη­σης, που εκ των πραγ­μά­των θα επι­χει­ρη­θεί να ασκη­θεί από έναν αστι­κό πο­λι­τι­κό συ­να­σπι­σμό, με ενερ­γό συμ­μέ­το­χο και τον ενα­πο­μέ­νο­ντα ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, η ανα­τρο­πή η μνη­μο­νια­κής πο­λι­τι­κής και άρα του πο­λι­τι­κού φορέα ή συ­να­σπι­σμού που την υλο­ποιεί έμπρα­κτα στην κυ­βερ­νη­τι­κή του πρα­κτι­κή, είναι μο­νό­δρο­μος για τις δυ­νά­μεις του «Με­τώ­που του όχι». Μ’ αυτή την έν­νοια η επι­δί­ω­ξη «ανά­κλη­σης» των μνη­μο­νια­κών απο­φά­σε­ων της κοι­νο­βου­λευ­τι­κής πλειο­ψη­φί­ας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, από κοι­νού με τα αστι­κά μνη­μο­νια­κά κόμ­μα­τα, ή η ανα­ζή­τη­ση δρό­μων «απε­μπλο­κής» από την πο­λι­τι­κή των Μνη­μο­νί­ων, φα­ντά­ζουν του­λά­χι­στον χωρίς καμία υλική υπό­στα­ση, εφό­σον το 3ο Μνη­μό­νιο έχει ψη­φι­στεί πα­νη­γυ­ρι­κά από τους 105 μόνον βου­λευ­τές του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, έχουν προ­στε­θεί οι βου­λευ­τές των ΑΝ.ΕΛ., της ΝΔ, του Πο­τα­μιού, του ΠΑΣΟΚ και έχει γίνει νόμος του κρά­τους, τον οποίο κα­λεί­ται υπο­χρε­ω­τι­κά να υλο­ποι­ή­σει η κυ­βέρ­νη­ση του ενα­πο­μέ­νο­ντος μνη­μο­νια­κού ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.

Οι δύο αυτές αντι­λή­ψεις της «ανά­κλη­σης» και της «απε­μπλο­κής» σε ση­μα­ντι­κό βαθμό αδυ­να­τούν να κα­τα­νο­ή­σουν την τρα­γι­κή κα­τά­λη­ξη των εξά­μη­νων δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων, πι­στεύ­ο­ντας ότι τα πράγ­μα­τα θα μπο­ρού­σαν να είχαν εξε­λι­χθεί δια­φο­ρε­τι­κά. Απε­να­ντί­ας, με δε­δο­μέ­νες τις πο­λι­τι­κές θέ­σεις που είχε υιο­θε­τή­σει το ηγε­τι­κό σύ­μπλεγ­μα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, και στο οποίο συ­νερ­γού­σε και ένα τμήμα του πο­λι­τι­κού του δυ­να­μι­κού, το απο­τέ­λε­σμα δεν θα μπο­ρού­σε να είναι ση­μα­ντι­κά δια­φο­ρε­τι­κό, δε­δο­μέ­νης της φύσης και των πρα­κτι­κών της Ευ­ρω­παϊ­κής Ένω­σης και της Ευ­ρω­ζώ­νης, ως συ­να­σπι­σμού των ευ­ρω­παϊ­κών αστι­κών τά­ξε­ων και φο­ρέ­ων μιας πο­λι­τι­κής με­τά­βα­σης σε ένα μο­ντέ­λο κα­πι­τα­λι­στι­κής συσ­σώ­ρευ­σης βα­σι­σμέ­νο στην εξα­γω­γή μορ­φών άμε­σης υπε­ρα­ξί­ας. Ο θε­με­λιώ­δης πυ­ρή­νας της πο­λι­τι­κής υπό­στα­σης του ηγε­τι­κού μη­χα­νι­σμού του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ συ­γκρο­τού­νταν από τον κλα­σι­κό μι­κρο­α­στι­σμό, πο­λι­τι­κή πα­ρά­με­τρος δια­κρι­τή τόσο από την σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τία και την λαϊκή και αντι­συ­στη­μι­κή Αρι­στε­ρά, όσο και από την αστι­κή πο­λι­τι­κή, της οποί­ας βε­βαί­ως ο μι­κρο­α­στι­σμός αντι­προ­σω­πεύ­ει, σε τε­λι­κή ανά­λυ­ση, ένα πο­λι­τι­κό υπο­σύ­νο­λο. Αυτή η μι­κρο­α­στι­κή πο­λι­τι­κή είχε προ­σλά­βει λαϊκά ρι­ζο­σπα­στι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά και έτσι λει­τούρ­γη­σε συ­σπει­ρω­τι­κά για τις λαϊ­κές τά­ξεις στην πε­ρί­ο­δο μέχρι το με­ταίχ­μιο των βου­λευ­τι­κών εκλο­γών του Ιου­νί­ου 2012.

Εντού­τοις από εκεί και πέρα η επι­κρά­τη­ση του μι­κρο­α­στι­κού πο­λι­τι­κού τρί­πτυ­χου «κοι­νο­βου­λευ­τι­σμός – εκλο­γι­κι­σμός – κυ­βερ­νη­τι­σμός», με­τα­τό­πι­σαν τον λαϊκό ρι­ζο­σπα­στι­κό μι­κρο­α­στι­σμό στο επί­πε­δο του κλα­σι­κού μι­κρο­α­στι­κού εκ­συγ­χρο­νι­σμού και δια­χεί­ρι­σης, που έγι­ναν κυ­ρί­αρ­χες στην πο­λι­τι­κή των ιθυ­νου­σών ομά­δων του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (εγκα­τά­λει­ψη της πο­λι­τι­κής ανα­δια­νο­μής ει­σο­δή­μα­τος του «να πλη­ρώ­σουν οι πλού­σιοι», των συ­νε­δρια­κών προ­γραμ­μα­τι­κών κα­τευ­θύν­σε­ων κλπ.). Επό­με­νο ήταν λοι­πόν καθώς η πο­λι­τι­κή της κυ­βέρ­νη­σης ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ από τον Ια­νουά­ριο μέχρι τον Ιού­λιο διέ­πο­νταν πλέον από την κλα­σι­κή μι­κρο­α­στι­κή εκ­συγ­χρο­νι­στι­κή και δια­χει­ρι­στι­κή πο­λι­τι­κή, και αντι­μέ­τω­πη με τα με­γά­λα προ­βλή­μα­τα που ορ­θώ­νο­νταν μπρο­στά της, αντί να βα­θύ­νει τον μι­κρο­α­στι­σμό στην κα­τεύ­θυν­ση της λαϊ­κό­τη­τας και του ρι­ζο­σπα­στι­σμού, να εγκα­τα­λεί­πει άτα­κτα και αυτά ακόμη τα εκ­συγ­χρο­νι­στι­κά και δια­χει­ρι­στι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά της μι­κρο­α­στι­κής πο­λι­τι­κής, και άρα να με­τα­τρέ­πε­ται πλέον κα­θα­ρά σε μια αστι­κή πο­λι­τι­κή. Ήταν αυτή ακρι­βώς που κυ­ριάρ­χη­σε στην τε­λευ­ταία φάση των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων και που ως αστι­κή πο­λι­τι­κή πλέον χωρίς προ­σχή­μα­τα, προ­σχώ­ρη­σε στην συμ­φω­νία της 16ης Ιου­λί­ου της Συ­νό­δου Κο­ρυ­φής. Μ’ αυτά τα δε­δο­μέ­να δεν τί­θε­ται ζή­τη­μα ούτε «ανά­κλη­σης», αλλά ούτε και «απε­μπλο­κής» του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ από τα Μνη­μό­νια.

 Φα­ντα­σί­ω­ση η ανά­κλη­ση ή απε­μπλο­κή από τα Μνη­μό­νια

Γι’ αυ­τούς τους λό­γους και δεν τί­θε­ται ζή­τη­μα «στρα­τη­γι­κής ήττας» της Αρι­στε­ράς με την μνη­μο­νια­κή με­τάλ­λα­ξη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, αλλά πο­λι­τι­κής συ­ντρι­βής της επι­κρά­τη­σης στα πλαί­σια του ελ­λη­νι­κού αρι­στε­ρού κι­νή­μα­τος της μι­κρο­α­στι­κής ηγε­μο­νί­ας (λαϊκή ρι­ζο­σπα­στι­κή αφε­τη­ρια­κά, εκ­συγ­χρο­νι­στι­κή δια­χει­ρι­στι­κή στη συ­νέ­χεια), που οδή­γη­σε στην ση­με­ρι­νή μνη­μο­νια­κή κα­τα­στρο­φή. Δεν πρό­κει­ται άρα ούτε για «προ­δο­σία», ούτε για «ασυ­νέ­πεια», ούτε για «άστο­χους χει­ρι­σμούς» κλπ., αλλά απλά για την πο­λι­τι­κή συ­ντρι­βή αυτής της μι­κρο­α­στι­κής ηγε­μο­νί­ας στις λαϊ­κές τά­ξεις που πο­λι­τι­κά εκ­προ­σω­πή­θη­καν από τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Μ’ αυτή την έν­νοια η προ­βο­λή λαϊ­κών, ερ­γα­τι­κών, ρι­ζο­σπα­στι­κών, αντι­συ­στη­μι­κών χα­ρα­κτη­ρι­στι­κών του «Με­τώ­που του όχι», και με ακλό­νη­τες στα­θε­ρές την ανά­κτη­ση των δη­μό­σιων επι­χει­ρή­σε­ων, την ανα­δια­νο­μή ει­σο­δή­μα­τος σε βάρος του κερ­δο­φό­ρου επι­χει­ρη­μα­τι­κού κε­φα­λαί­ου και προς όφε­λος των ερ­γα­ζο­μέ­νων και των ανέρ­γων, η κοι­νω­νι­κο­ποί­η­ση του τρα­πε­ζι­κού συ­στή­μα­τος, η απα­γκί­στρω­ση από τους κα­τα­να­γκα­σμούς της ζώνης του ευρώ, η ανά­τα­ξη των επι­χει­ρή­σε­ων που η κα­πι­τα­λι­στι­κή κρίση έχει οδη­γή­σει στο κλεί­σι­μο, η προ­ά­σπι­ση του κοι­νω­νι­κού ασφα­λι­στι­κού συ­στή­μα­τος κλπ., αντι­προ­σω­πεύ­ουν δε­σμευ­τι­κές κα­τευ­θύν­σεις που μπο­ρούν σή­με­ρα να έχουν ευ­ρύ­τα­το λαϊκό ακρο­α­τή­ριο, ιδιαί­τε­ρα στην δε­ξα­με­νή του «όχι» του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος της 5ης Ιου­λί­ου.

Σή­με­ρα πλέον οι λαϊ­κές τά­ξεις απέ­δει­ξαν ότι δεν «φο­βού­νται» την Αρι­στε­ρά, δεν έχουν ανα­στο­λές να δια­κη­ρύ­ξουν με ευ­ρύ­τα­τη πλειο­ψη­φία την κα­τη­γο­ρη­μα­τι­κή τους αντί­θε­ση στα Μνη­μό­νια του κα­τε­στη­μέ­νου της Ευ­ρω­ζώ­νης και της Ευ­ρω­παϊ­κής Ένω­σης, Το «όχι» στις μνη­μο­νια­κές προ­τά­σεις που δια­τυ­πώ­νο­νταν στο ερώ­τη­μα του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος δεν ήταν παρά κα­τη­γο­ρη­μα­τι­κή απόρ­ρι­ψη των ίδιων των φο­ρέ­ων επι­βο­λής τε­λι­κά αυτών των μνη­μο­νια­κών προ­τά­σε­ων, και απο­δο­χής τους από την ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, δη­λα­δή των θε­σμι­κών ορ­γά­νων της συ­νέ­νω­σης των ευ­ρω­παϊ­κών αστι­κών τά­ξε­ων στο πεδίο του ακραί­ου νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού, και όχι προ­φα­νώς της «δη­μο­κρα­τί­ας και αλ­λη­λεγ­γύ­ης» όπως δια­δί­δο­νταν.

Προ­φα­νέ­στα­τα δεν είναι άλλο πράγ­μα η κυ­βερ­νη­τι­κή εξου­σία και το αστι­κό κρά­τος που είναι στην διά­θε­σή της, και άλλο πράγ­μα η πο­λι­τι­κή έχει απο­φα­σί­σει και ψη­φί­σει για να εφαρ­μό­σει. Μια κυ­βέρ­νη­ση δεν απο­τι­μά­ται με βάση τα «ιδε­α­τά σχέ­δια» που θα είχε στο νου της, όπως η προ­στα­σία της κοι­νω­νι­κής ασφά­λι­σης, η απο­κα­τά­στα­ση των ερ­γα­τι­κών μι­σθών, η κα­τάρ­γη­ση της βα­ρύ­τα­της φο­ρο­λο­γί­ας σε βάρος των λαϊ­κών τά­ξε­ων, που απο­τε­λούν «όνει­ρα θε­ρι­νής νυ­κτός», αλλά στην υλική βάση της πραγ­μα­τι­κής πο­λι­τι­κής που θε­σμο­θε­τεί και υλο­ποιεί, εν προ­κει­μέ­νω την πα­ρα­πέ­ρα διά­λυ­ση του κοι­νω­νι­κού ασφα­λι­στι­κού συ­στή­μα­τος, την επι­βο­λή βα­ρύ­τα­της άμε­σης και έμ­με­σης φο­ρο­λό­γη­σης των ερ­γα­ζο­μέ­νων, την ολο­σχε­ρή εκ­ποί­η­ση της δη­μό­σιας πε­ριου­σί­ας της χώρας. Κατά συ­νέ­πεια η πο­λι­τι­κή στάση των δυ­νά­με­ων του «όχι» απέ­να­ντι σε μια τέ­τοια κυ­βερ­νη­τι­κή πο­λι­τι­κή, δεν μπο­ρεί να «φα­ντα­σιώ­νε­ται» ότι είναι δυ­να­τή η «ανά­κλη­ση» ή η «απε­μπλο­κή» από αυτή την πο­λι­τι­κή, αλλά η επι­δί­ω­ξη ανα­τρο­πής αυτής της συ­γκε­κρι­μέ­νης μνη­μο­νια­κής πο­λι­τι­κής και ως εκ τού­του του πο­λι­τι­κού φορέα που την εφαρ­μό­ζει. Όσο πιο γρή­γο­ρα γί­νε­ται κα­τα­νοη­τό αυτό από τις δυ­νά­μεις ενός «Με­τώ­που του όχι» τόσο πιο απο­τε­λε­σμα­τι­κή θα είναι η κοι­νω­νι­κή του πα­ρέμ­βα­ση και η πο­λι­τι­κή του εμ­βέ­λεια.