Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ: 5+1 λόγοι που εξηγούν τη σημασία του

Το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ αποτελεί κάθε χρόνο το κορυφαίο γεγονός του αντιρατσιστικού κινήματος, δίνοντας ιδιαίτερο στίγμα στη ζωή της πόλης. Πολιτικό και πολιτιστικό γεγονός, κινητοποίηση των κινημάτων και πεδίο συνάντησης της Αριστεράς, χώρος ιδεολογικής ζύμωση και λαϊκή γιορτή, το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ καταγράφει μια αξιοσημείωτη τροχιά εδώ και σχεδόν 30 χρόνια. 

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που εξηγούν τόσο τη σημασία όσο και την επιτυχία του Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ, θα σταθώ σε έξι από αυτούς:

Κινητοποίηση ενάντια στο ρατσισμό

1. Ο πρώτος και μακράν  κυριότερος λόγος είναι ότι το Φεστιβάλ αποτελεί μια μαζική κινητοποίηση ενάντια στο ρατσισμό, μια μεγάλη εκδήλωση για τα δικαιώματα των μεταναστών/τριών και των προσφύγων, για την ενότητα των εργαζομένων και συνολικά των φτωχών. Έτσι κι αλλιώς, ο αγώνας ενάντια στο ρατσισμό (πρέπει να) συνιστά προτεραιότητα για την Αριστερά και τα κινήματα. Μια διασπασμένη και αλληλοσπαρασσόμενη εργατική τάξη είναι μια μη πολιτική τάξη που δεν μπορεί να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της.

Ιδιαίτερα στην τρέχουσα συγκυρία, όπου κλιμακώνεται ο «πόλεμος» κατά των μεταναστών-τριών», η ανάγκη να μπουν αναχώματα στον ρατσισμό είναι πιο επείγουσα από ποτέ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι κυβερνήσεις μετατρέπουν τη μετανάστευση σε έγκλημα, κανονικοποιούν τα πραγματικά εγκλήματα που συμβαίνουν στα σύνορα σε βάρος των μεταναστών/τριών κι εμπεδώνουν το «καθεστώς εξαίρεσης» για τους/τις μετανάστες-τριες, δηλαδή την αποστέρηση τους από βασικά κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα.

Ο «πόλεμος κατά των μεταναστών-τριών» έχει δύο βασικούς στόχους. Ο πρώτος στόχος είναι να δημιουργηθούν αποδιοπομπαίοι τράγοι για να εκτονωθεί (ανέξοδα για το σύστημα) η δυσαρέσκεια των λαϊκών στρωμάτων για την επιδεινούμενη καθημερινότητά τους. Το να στραφούν οι φτωχοί εναντίον των ακόμα πιο φτωχών, συνιστά τον πιο τον πιο σίγουρο τρόπο για να μείνουν οι πλούσιο στο απυρόβλητο.

Ο δεύτερος στόχος είναι η υποτίμηση της εργατικής δύναμης των μεταναστών, κάτι που ασκεί πίεση στο σύνολο των εργαζομένων. Όπως επισημαίνει η Όλγα Λαφαζάνη, «η κατασκευή των μεταναστών ως υποκείμενα του φόβου συγκροτεί τους όρους της εργασιακής τους επισφάλειας. Τα σύνορα, οι απελάσεις, ο εγκλεισμός περισσότερο από το να αποτρέπουν τη μετανάστευση κατασκευάζουν τους όρους πειθάρχησης στην εργασία».

Στην πραγματικότητα, αντίσταση στο ρατσισμό και η υπεράσπιση των μεταναστών/τριών αποτελεί προϋπόθεση για τη την οικοδόμησης της ενότητας των εκμεταλλευόμενων κι εφαλτήριο διεκδικητικών αγώνων για καλύτερες συνθήκες ζωής για την κοινωνική πλειονότητα.

Ορατότητα στο ρεύμα που αντιστέκεται

2. Ο δεύτερος λόγος που εξηγεί τη σημασία του είναι ότι το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ δίνει ορατότητα στο κοινωνικό ρεύμα που αντιμάχεται τις κυβερνητικές αντιμεταναστευτικές πολιτικές και την Ακροδεξιά. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ακροδεξιά βρίσκεται σε άνοδο σε όλη την Ευρώπη και διαμορφώνει την ατζέντα, με τη συνεργασία της Δεξιάς και του Ακραίου Κέντρου. Όμως δεν είναι σωστό ότι η Ακροδεξιά παίζει μόνη της στο γήπεδο. Σε όλη την Ευρώπη, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης, υπάρχουν κι εκείνοι-ες που παλεύουν για την αλληλεγγύη και την ενότητα των καταπιεσμένων. Και δεν είναι λίγοι-ες. 

Ωστόσο, η ορατότητά τους στο δημόσιο διάλογο, είναι περιορισμένη, δυσανάλογα μικρή σε σχέση με τον αριθμό τους. Σε μια κοινωνία όπου η πολιτική ορατότητα καθορίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τους μηχανισμούς προπαγάνδας των «από πάνω», οι «από κάτω» πρέπει να παλέψουν για να βρουν τη θέση τους στο δημόσιο χώρο. Το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ κάθε χρόνο δείχνει ότι κόσμος της αλληλεγγύης είναι πολύς, ότι το ρεύμα της αντίστασης είναι ισχυρό -ασχέτως, αν δεν αξιοποιεί πάντοτε τη δύναμή του.

Συγκλίσεις

3. Τρίτον, το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ διαμορφώνει μια διαδικασία συγκλίσεων  μεταξύ «ξένων» και ντόπιων, ακτιβιστών/τριών από διαφορετικά κινήματα, διαφορετικών ρευμάτων της Αριστεράς και πολιτικών ευαισθησιών. Θα ήταν προπαγανδιστική υπερβολή ο ισχυρισμός ότι αυτές οι συγκλίσεις διαμορφώνουν την ενότητα μάχης που έχουμε ανάγκη για να αλλάξει ο υφιστάμενος συσχετισμός. Αλλά οι συγκλίσεις συνιστούν το πρώτο βήμα για την ενότητα. Ιδιαίτερα σε μια συγκυρία κατακερματισμού, πολλαπλών διασπάσεων και μοναχικών διαδρομών, οι συγκλίσεις που διαμορφώνονται στο φεστιβάλ είναι πιο πολύτιμες από ποτέ.

Τα πράγματα γίνονται και «αλλιώς»

4. Το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ αποδεικνύει ότι τα πράγματα μπορούν να γίνονται «αλλιώς» και αυτό το «αλλιώς» να είναι απολύτως αποτελεσματικό. Το φεστιβάλ δεν έχει σπόνσορες και δεν στήνεται από εταιρίες. Η διοργάνωσή του στηρίζεται αποκλειστικά στην ανιδιοτελή συμμετοχή και προσφορά. Ο κόσμος που το στήνει αλλά και ο κόσμος που το στηρίζει, το κάνει όχι γιατί αποσκοπεί κάποιο προσωπικό υλικό όφελος, αλλά γιατί πιστεύει σε μια διαφορετική προοπτική για την κοινωνία, την οποία δεν την αντιμετωπίζει ως απόμακρο όνειρο, αλλά ως οδηγό για τη ζωή του.

Εξίσου σημαντικό είναι ότι οι εκατοντάδες άνθρωποι που δουλεύουν για να στηθεί το φεστιβάλ, οργανώνονται κατά άψογο τρόπο, φέροντας σε πέρα μιας μεγάλης κλίμακας και υψηλής περιπλοκότητας διοργάνωση. Στο μέγεθος που του αναλογεί, το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ αποδεικνύει ότι μπορούμε να ζούμε και να δουλεύουμε στηριζόμενοι στη συνεργασία και την αλληλεγγύη, πέρα από τον ανταγωνισμό και τον πειθαρχικό έλεγχο του κεφαλαίου.

Πολιτικές ζυμώσεις

5. Το φεστιβάλ αποτελεί ένα τόπο πολλαπλών πολιτικών ζυμώσεων. Σε μια εποχή υποχώρησης της πολιτικής συζήτησης ακόμα και μέσα στην Αριστερά, το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ θέτει σε προτεραιότητα το διάλογο και την εμβάθυνση στα κρίσιμα ζητήματα της συγκυρίας. Δεν αναφερόμαστε μόνο στις 15 μεγάλες συζητήσεις της διοργάνωση που καλύπτουν μια γκάμα που ξεκινάει από το έγκλημα της Πύλου και τη «δεύτερη γενιά», φτάνοντας στην Παλαιστίνη και τους εξοπλισμούς. Εξίσου, σημαντικές είναι οι συζητήσεις ων ουκ έστιν αριθμός σε τραπεζάκια συλλογικοτήτων και πάγκους εντύπων. Πολιτικές συζητήσεις μεταξύ φίλων, γνωστών και αγνώστων για όλα τα μεγάλα αλλά και «μικρά» ζητήματα της συγκυρίες. Συζητήσεις στις οποίες κυκλοφορούν οι ιδέες και οι προβληματισμοί. Συζητήσεις που διαμορφώνουν ένα δημόσιο χώρο της Αριστεράς.

Λαϊκή γιορτή

6. Το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ είναι μια μεγάλη λαϊκή γιορτή. Η δικιά μας γιορτή.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά