Δεν έχουμε αυταπάτες ότι το σύστημα του κέρδους και της αγοράς δεν διστάζει να στοχοποιήσει ανθρώπους και κοινωνικές ομάδες προκειμένου να κρύψει τη σήψη του και να παραγάγει παράλληλα πολιτική υπεραξία. Ειδικά στις σημερινές συνθήκες μνημονιακής πραγματικότητας, αυτή η τακτική ξεδιπλώνεται με τον πιο απροκάλυπτο τρόπο προκαλώντας την αντίδραση των από κάτω. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και τώρα με τις εξαγγελίες του νέου υπουργού Παιδείας Α. Λοβέρδου για τις διαγραφές των «αιώνιων φοιτητών».
Τι μας παρουσιάζουν
Ο Α. Λοβέρδος, ένας από τους βασικούς εκφραστές των μνημονιακών πολιτικών, συνυπεύθυνος για την κατάρρευση των κοινωνικών παροχών και διαπομπευτής των οροθετικών γυναικών πριν από λίγα χρόνια, για άλλη μια φορά επιλέγει να στιγματίσει ένα κομμάτι της κοινωνίας προκειμένου να κρύψει εντέχνως την ανεπάρκεια της πολιτικής της συγκυβέρνησης που διαλύει το δημόσιο πανεπιστήμιο. Έτσι, λοιπόν, κατά τον κυρίαρχο λόγο της συγκυβέρνησης και των μεγάλων ΜΜΕ, για τα διαρκή προβλήματα του πανεπιστημίου δεν ευθύνονται οι εφαρμοζόμενες κυβερνητικές πολιτικές αλλά οι υπεράριθμοι φοιτητές. Οι φοιτητές αυτοί παρουσιάζονται ως «τεμπέληδες που τρώνε τα λεφτά των γονιών τους», ως «κομματόσκυλα που διαλύουν το πανεπιστήμιο» και στην καλύτερη περίπτωση ως «γέροι που δεν έχουν ανάγκη το πτυχίο», ενώ αντιθέτως ο υπουργός προβάλλεται ως γενναιόδωρος με την απόφασή του να δώσει τη δυνατότητα συμμετοχής στις επόμενες δύο εξεταστικές σε όσους από τους «αιώνιους» έγραψαν σε εξεταστική τα τελευταία δύο χρόνια, ύστερα από πιέσεις που δέχθηκε από πρυτάνεις πανεπιστημίων και προέδρους ΤΕΙ.
Τι συμβαίνει
Η πραγματικότητα για τους φοιτητές την περίοδο της κρίσης είναι τελείως διαφορετική από την εικόνα που παρουσιάζει το σύστημα. Κάποιοι επί πτυχίω φοιτητές έγραψαν μια ανακοίνωση που περιγράφει με πραγματικούς όρους και όχι με φράσεις-πυροτεχνήματα τους λόγους για τους οποίους πολλοί φοιτητές δεν τελειώνουν τις σπουδές τους έγκαιρα: «Σε αντίθεση με τα πολυπληθή και συνάμα πολύ ίδια μεταξύ τους δημοσιεύματα και ρεπορτάζ των μεγάλων ΜΜΕ, η παράταση της διάρκειας των σπουδών μας οφείλεται σε ποικίλους παράγοντες. Προβλήματα υγείας, οικονομική δυσχέρεια, βιοποριστική εργασία, οικογενειακά ζητήματα, δημιουργία νέας οικογένειας, υποστήριξη ηλικιωμένων γονέων, πολύτεκνες και μονογονεϊκές οικογένειες, υποχρεωτικές παρακολουθήσεις σε εργάσιμες ώρες, μόνιμη κατοικία μακριά από τον τόπο σπουδών και πολλές άλλες υποχρεώσεις κι ανατροπές ζωής επιβραδύνουν σημαντικά το ρυθμό παρακολούθησης μαθημάτων κι εργαστηρίων, παρεμποδίζουν συνήθως τη συμμετοχή μας στις εξεταστικές περιόδους και παρακωλύουν την πρόοδό μας στην εκπαιδευτική διαδικασία, με μοιραία κατάληξη την υπέρβαση του κανονικού χρόνου σπουδών. Επιπλέον, λόγω της παραπάνω καθυστέρησης, αντιμετωπίζουμε πρόσθετες επιβαρύνσεις, όπως η απώλεια του δικαιώματος εκπαιδευτικής άδειας για τους εργαζόμενους και η πλήρης παύση φοιτητικών παροχών και διευκολύνσεων όπως η δωρεάν παροχή συγγραμμάτων, οι εκπτώσεις στα μέσα μαζικής μεταφοράς, η σίτιση και στέγαση». Από την παραπάνω ανακοίνωση φαίνεται καθαρά πως οι οικονομικές συνέπειες της κρίσης σε συνδυασμό με το οργανωμένο σχέδιο συρρίκνωσης και υποβάθμισης των ΑΕΙ και ΤΕΙ είναι οι βασικοί λόγοι παράτασης των σπουδών και όχι η τεμπελιά, η πολιτική ενασχόληση και η ηλικία.
Τι σχεδιάζουν
Το σχέδιο της σταδιακής υποβάθμισης του δημόσιου πανεπιστημίου και της ενίσχυσης των ιδιωτικών πρωτοβουλιών στο χώρο της Παιδείας είναι γνωστό. Η συγκυβέρνηση, με το νόμο Διαμαντοπούλου/Αρβανιτόπουλου, την υποχρηματοδότηση της Παιδείας, τις περικοπές στα συγγράμματα, στη σίτιση και τη στέγαση, τις συγχωνεύσεις τμημάτων, τις μαζικές απολύσεις του διοικητικού προσωπικού, την υπολειτουργία των περισσότερων ιδρυμάτων, τους νέους Οργανισμούς και τα νέα συγκεντρωτικά όργανα, προσπαθεί να επιβάλει μια νέα κανονικότητα στο χώρο του πανεπιστημίου, συμβατή με τις ανάγκες της αγοράς. Σε αυτό το κλίμα προωθεί τις διαγραφές των περιττών «αιώνιων φοιτητών» που δεν στοιχίζουν τίποτα στο ελληνικό κράτος, ως ένα βήμα μετάλλαξης του πανεπιστημίου από έναν ελεύθερο κοινωνικό χώρο γνώσης και αμφισβήτησης σε μια μηχανή παραγωγής αυριανών φοβισμένων και συνετών εργαζομένων.
Οι βάσεις-καρμανιόλα
Παράλληλα, ήδη από το λύκειο έχει χτίσει ένα εξετασιοκεντρικό σύστημα εισαγωγής στα πανεπιστήμια το οποίο, αφού πρώτα εξουθενώνει τους μαθητές, στη συνέχεια δεν τους παρέχει βέβαιη δυνατότητα εισαγωγής στη σχολή επιλογής καθώς το επίπεδο του ανταγωνισμού και ο βαθμός είναι το κριτήριο για το ποιοι θα ακολουθήσουν αυτό που πραγματικά θέλουν. Αυτό γίνεται και φέτος, που λόγω της ανόδου των βάσεων πολλοί φοιτητές δεν θα εισαχθούν στη σχολή που επιθυμούν. Δεν είναι, λοιπόν, οι φοιτητές που δεν επέλεξαν τη σωστή σχολή, αλλά το σύστημα που δεν τους έδωσε τη δυνατότητα να επιλέξουν. Γίνεται σαφές πως τόσο το παιχνίδι με τις βάσεις στις σχολές όσο και οι διαγραφές των «αιώνιων φοιτητών» δημιουργούν μια πολύ καλή πελατεία για τα ιδιωτικά κολέγια, τα οποία ειδικά για τους τελευταίους είναι έτοιμα να εμφανιστούν ως σωτήρας που θα τους βγάλει από το αδιέξοδο, αναγνωρίζοντας πιστωτικές μονάδες σε περασμένα μαθήματα των σχολών από τις οποίες διαγράφηκαν, ώστε να συνεχίσουν τις σπουδές τους, έναντι αδρού τιμήματος.
Κίνημα - Αριστερά
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, είναι προφανές ότι το κίνημα και η Αριστερά πρέπει να πρωτοστατήσουν στη δημιουργία ενός μεγάλου πανεκπαιδευτικού μετώπου που θα βάλει φρένο στα σχέδια της συγκυβέρνησης. Από τους απολυμένους καθηγητές στα σχολεία και τους διαθέσιμους διοικητικούς υπαλλήλους των πανεπιστημίων μέχρι τους φοιτητές και τους μαθητές την περίοδο των μνημονίων, πρέπει να υπάρξει κύμα αντίστασης, όπου η νεολαία μαζί με τους εργαζόμενους μέσα από κοινές συνελεύσεις και επιτροπές θα πάρει πρωτοβουλίες απέναντι στις πολιτικές που καταστρέφουν τόσο το κομμάτι της εκπαίδευσης όσο και την κοινωνία συνολικά.