Από φίλια και άσφαιρα πυρά ή πολύ αργά για δάκρυα και για την κυβέρνηση και για την παιδεία και για την Αριστερά

Από την αίθουσα του κεντρικού ξενοδοχείου, πέρασε κόσμος και ντουνιάς - ανάμεσα τους, ο Νίκος Νικολόπουλος, κάποιοι είδαν φευγαλέα την Θεοδώρα Τζάκρη και ορισμένους άλλους χαμαιλέοντες του καταρρέοντος δικομματικού συστήματος. Στην ίδια εκδήλωση, ο Αλέξης Τσίπρας έκανε μια ομιλία, που μετακίνησε κραυγαλέα το πολιτικό λεξιλόγιο του ΣΥΡΙΖΑ, μεταθέτοντας ταυτόχρονα και τις προτεραιότητες του κόμματος «πάνω στο κύμα της ιστορίας» - η κυβέρνηση που θα προέκυπτε «σύντομα», δεν θα ήταν «απαραίτητα και μόνο» μια «κυβέρνηση της Αριστεράς», όπως έως τότε περιέγραφαν οι περισσότερες, συλλογικές αποφάσεις και οι ομιλίες του αρχηγού, αλλά «μια κυβέρνηση εθνικής και κοινωνικής σωτηρίας», γιατί «η ευθύνη της απαλλαγής του τόπου από τα μνημόνια επιμερίζεται σε όλες τις δυνάμεις που στοιχίζονται και θέλουν να προσφέρουν σε αυτή την υπόθεση» - λόγια του Τσίπρα από την εκδήλωση.

Λίγες ώρες μετά, η κομματική οργάνωση των δημοσιογράφων του ΣΥΡΙΖΑ συνεδρίαζε σε μια αίθουσα της «Ανοιχτής Πόλης», στην οδό Πανεπιστημίου, με θέμα τις τρέχουσες εξελίξεις και τα καθήκοντα της νέας, πολιτικής περιόδου, η οποία είχε ανοίξει ένα μήνα νωρίτερα, με την επικράτηση στις ευρωεκλογές. Εισηγητής στη συγκέντρωση ήταν ο διευθυντής της «Αυγής», Νίκος Φίλης.

Ορισμένοι από τους παρευρισκόμενους κάθονταν σε αναμμένα κάρβουνα, έχοντας παρατηρήσει τις παράταιρες «αφίξεις» στην εκδήλωση του «παλλαϊκού μετώπου». Με την ολοκλήρωση της εισήγησης από πλευράς Φίλη, έπεσαν οι πρώτες ερωτήσεις. «Κουβεντιάζουμε με τον Νικολόπουλο;», απάντηση Φίλη «όχι, ποτέ! Αφήστε με, με τον Νικολόπουλο, είδε φως και μπήκε». «Θα συμπεριλάβουμε στα ψηφοδέλτια την Τζάκρη και τον Μπόλαρη; Τους υποσχόμαστε υπουργεία;», απάντηση Φίλη «δεν πρόκειται σε κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ να δουν υπουργείο, υπουργοί του ΠΑΣΟΚ που ψήφισαν και εφάρμοσαν μνημόνια. Η υποψηφιότητα στα ψηφοδέλτια δεν αποκλείεται, υπό όρους».«Μιλάμε με τον Καμμένο, την ώρα που κόψαμε την υποστήριξη προς τον Καρυπίδη (σ.σ. υποψήφιος και μετέπειτα περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας);», απάντηση Φίλη «προέχει η κινητοποίηση όλων για να τερματιστεί η συγκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου, όλα τα άλλα στην ώρα τους».

Και η ώρα τους, ήρθε. Και ο Νίκος Νικολόπουλος έγινε άνθρωπος «ειδικών αποστολών» για τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, και η Τζάκρη και ο Μπόλαρης έγιναν υπουργοί, αφού και η πλειοψηφία του ΣΥΡΙΖΑ υπέγραψε και ψήφισε τρίτο μνημόνιο και επομένως δεν υπήρχε πια... κώλυμα υπουργοποίησης, και ο Καμμένος έγινε κυβερνητικός (συν)εταίρος και βαφτίστηκε «σύντροφος» από το πρωθυπουργικό περιβάλλον και τους πραιτωριανούς του Τσίπρα. Το εντυπωσιακό μάλιστα στοιχείο είναι τόσο ο Φίλης όσο και η Τζάκρη και ο Μπόλαρης ορίστηκαν υπουργοί αμέσως μετά τις εκλογές του Σεπτέμβρη του 2015 και έμειναν στο πόστο τους έως προχθές - μαζί μπήκαν, μαζί βγήκαν, ο καθένας για διαφορετικούς λόγους. Ένα τυχαίο παιχνίδι της μοίρας, ίσως.

Η έξοδος του Φίλη σημαδεύτηκε από τη φορτισμένη και κρουστική αποχαιρετιστήρια ομιλία του - αλλά, too little, too late, όπως λένε και οι Αμερικανοί. Γιατί για παράδειγμα προτού δει την πόρτα της εξόδου ο Φίλης, καθ’ υπόδειξη της Εκκλησίας και σε εκτέλεση Τσίπρα - Καμμένου, ο ίδιος είχε δείξει ξανά το παράθυρο εισόδου της Εκκλησίας στην τρέχουσα πολιτική επικαιρότητα, ακριβώς επειδή (επιτέλους!) πρέπει να βρεθεί ένας υπουργός με guts που θα διαολοστείλει το παπαδαριό όταν αυτό θα θέλει να συνδιαμορφώσει πρόγραμμα διδασκαλίας, μαθήματα και ύλη. Και μια τέτοια ενέργεια (ναι!) δεν χρειάζεται να περιμένει καμιά καθιέρωση πραγματικού, λαϊκού, κοσμικού κράτους στην Ελλάδα - αρκεί μια υπουργική άρνηση, ένα «όχι δεν σας δέχομαι, δεν έχετε δουλειά να μπλέκεστε στο σχολικό πρόγραμμα διδασκαλίας». Τόσο απλά, και τόσο δύσκολα, εν τέλει.

Ο Φίλης - και ο κάθε υπουργός Παιδείας, εν προκειμένω - μετριέται, όταν καταδέχεται να κάτσει στο ίδιο τραπέζι με τέσσερις ακροδεξιούς ρασοφόρους «για να τα βρουν», υπό την υψηλή εποπτεία του πρωθυπουργού και του κυβερνητικού (συν)εταίρου - από εκείνη τη στιγμή και έπειτα, έδωσε θάρρος στον χωριάτη παπά και του ανέβηκε στο υπουργικό γραφείο, χτυπώντας τις καμπάνες. Έτσι, ο υπουργός Φίλης μετρήθηκε και βρέθηκε για τα πολιτικά κυβικά και την υποτιθέμενη κουλτούρα του, ελλιποβαρής - όπως και όταν μάζεψε άρον άρον τις (σωστές κατά τα άλλα) θέσεις του για την ανυπαρξία «γενοκτονίας» των Ποντίων. Ούτε τότε όρθωσε μέχρι τέλους ανάστημα. Και ο πολιτικός ορθώνει ανάστημα όταν κινητοποιεί εκείνους τους μηχανισμούς ώστε να τερματιστεί η απαράδεκτη «νομοθετική αναγνώριση», που δεν ανταποκρίνεται στην ιστορία και το διεθνές, ποινικό δίκαιο.  

Δεν ήταν όμως η πρώτη φορά, που πέρασε κάτω από έναν αξιακό και πολιτικό πήχη - και ως κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος, ο Νίκος Φίλης πρώτα προετοίμασε το έδαφος για την προεδρία της δημοκρατίας στον Προκόπη Παυλόπουλο, με ένα κεντρικό άρθρο στην «Αυγή» και αναφορές σε «συνταγματικούς πατριωτισμούς» και άλλα παρόμοια. Έπειτα, όταν το τιμόνι στο Μαξίμου έστριβε προς μνημόνιο μεριά, επιτέθηκε συστηματικά και διαδοχικά στη Ζωή Κωνσταντοπούλου, με εκφράσεις επιπέδου καφενείου και πεζοδρομίου. Κατόπιν, έγινε το βασικό αν όχι το μόνο πορτ-παρόλ της πρωθυπουργικής καμαρίλας, ώστε το ΟΧΙ του δημοψηφίσματος να μεταμορφωθεί μπροστά στα μάτια της παραζαλισμένης και αμήχανης κοινής γνώμης σαν ένα μεγάλο ΝΑΙ : «Δεν ψήφισε ο κόσμος κατά του ευρώ, δεν ψήφισε κατά της Ευρώπης, δεν ψήφισε κατά της καλύτερης συμφωνίας που ο πρωθυπουργός έφερε» και άλλα συναφή.

Τούτων δοθέντων, ήταν πολύ αργά και υποκριτικά για δάκρυα, τόσο για την «χαμένη τιμή» της κυβέρνησης όσο και για την Αριστερά, που όμως δεν κατοικεί πια στον ΣΥΡΙΖΑ και σε αυτή την κυβέρνηση. Τα πυρά που εξαπέλυσε ο Φίλης ήταν άσφαιρα, ούτε τον αυτοτραματισμό του δεν επέφεραν. Μήπως όμως τα δάκρυα του απερχόμενου υπουργού είχαν κάποια αξία για την παιδεία και το έργο που άφησε πίσω του;

Την καλύτερη απάντηση έδωσαν σε αυτό το σημείο όχι οι παρευρισκόμενοι στην παράδοση και παραλαβή του υπουργείου, αλλά οι χιλιάδες μαθητές και εκπαιδευτικοί που διαδήλωναν την ίδια πάνω - κάτω ώρα στο κέντρο της Αθήνας. «Δεν θα ‘χουμε δουλειά, δεν έχουμε παιδεία, πουλήστε κανάν πύραυλο, να πάρουμε βιβλία!», φώναζαν οι μαθητές μεταξύ άλλων ευρηματικών συνθημάτων. Σε αυτό το εκπαιδευτικό παρόν και σε αυτό το εργασιακό μέλλον συνετέλεσε η (μνημονιακή) υπουργία Φίλη στο Παιδείας : Μαθητές χωρίς βιβλία, δάσκαλοι χωρίς αίθουσες, αίθουσες χωρίς καθηγητές, προσφυγόπουλα να περιμένουν ακόμη πότε θα ξεκινήσουν μαθήματα, χορηγίες πολυεθνικών και εμπορευματοποίηση, αντί για δημόσια χρηματοδότηση.

Πολύ αργά, λοιπόν για δάκρυα. Εξάλλου η επιστροφή στα κοινοβουλευτικά έδρανα μπορεί να αποδειχθεί βάλσαμο, ακόμη και για τις φαινομενικά τραυματισμένες σχέσεις με το Μέγαρο Μαξίμου. Παλιά του τέχνη κόσκινο, αν αυτή συνδυαστεί και με μια θέση κοινοβουλευτικού εκπροσώπου με αυξημένες αρμοδιότητες και ρόλο παιδονόμου μιας δυσαρεστημένη μερίδας βουλευτών. Εκτός και αν τα άσφαιρα και φίλια πυρά έχουν πέσει σαν βότσαλα στη λίμνη, προμηνύοντας άλλου είδους και κατεύθυνσης αλυσιδωτές αντιδράσεις, πράγμα μάλλον απίθανο. Οψόμεθα, αν και σε μια συγκυβέρνηση που έχει αξιοποιήσει έναν Νίκο Νικολόπουλο, μια Θεοδώρα Τζάκρη και έναν Μάρκο Μπόλαρη, δύσκολο να περισσεύει από άλλο πόστο ένας Νίκος Φίλης.