Τη νύχτα της 30ής Σεπτεμβρίου, η κυβέρνηση Μητσοτάκη προέβη σε μια ακραία μορφή θεσμικής λειτουργίας με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) που, μεταξύ άλλων, συμπεριλάμβανε και την κατάργηση του αυτοδιοίκητου του ΚΕΘΕΑ.
Η ΠΝΠ έχει το χαρακτήρα του επείγοντος μόνο που το επείγον στην περίπτωση του ΚΕΘΕΑ δεν μπορούσε να τεκμηριωθεί αλλιώς παρά από το ανειλικρινές και συκοφαντικό περί της «αποκατάστασης της χρηστής διαχείρισης και διοίκησης του Οργανισμού». Χωρίς καμιά διαβούλευση, χωρίς καμιά προειδοποίηση η Κυβέρνηση προέβη σε αυτήν την αυταρχικού χαρακτήρα επιβολή της πυγμής της.
Για το ανυπόστατο των κατηγοριών περί μη χρηστής διαχείρισης απέναντι στο ΚΕΘΕΑ έχει αναπτυχθεί δημόσια και με πληρότητα η βεντάλια των επιχειρημάτων που αναιρούν τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης. Ακόμα και στη συνάντηση του Υπουργού Υγείας με το παυμένο διά της βίας Δ.Σ. και τον διευθυντή του Οργανισμού, η αιτιολόγηση της ΠΝΠ ως αναγκαίας για την ορθή και χρηστή αξιοποίησης των χρημάτων του ελληνικού λαού δεν έπεισε κανέναν, ούτε, βέβαια, την κοινή γνώμη στο βαθμό που μπορεί αυτή να ενημερώνεται από τη στιγμή που οι στρόφιγγες της ενημέρωσης του ευρέος κοινού για το τι γίνεται με το ΚΕΘΕΑ έχουν αυστηρώς σφαλιστεί. Επομένως, μένει να δούμε σε τι αληθινά ενοχλεί το ΚΕΘΕΑ.
Ο ορισμός με εκλογές Διοικητικού Συμβουλίου και Διευθυντή από τη βάση του οργανισμού, δηλαδή από τους εργαζόμενους με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου, τα μέλη των θεραπευτικών προγραμμάτων που βρίσκονται στο στάδιο της κοινωνικής επανένταξης, τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των συλλόγων γονέων και φίλων των θεραπευτικών προγραμμάτων του ΚΕΘΕΑ και τα επίτιμα μέλη του Δ.Σ. του ΚΕΘΕΑ είναι που ενοχλεί το Υπουργείο. Η δημοκρατία στην όποια έκφανσή της, η ανάληψη ενεργού ρόλου από τους εμπλεκόμενους στο φορέα φαίνεται να προσκρούει στις αρχές της παρούσας κυβέρνησης. Όταν μάλιστα οι επιλογές της βάσης σε σχέση με πρόσωπα προσκρούσει στην απαρέσκεια της Κυβέρνησης ως προς αυτά τότε τα πράγματα οδηγούν με “λογική” αναγκαιότητα σε ΠΝΠ, δείχνοντας πως το μικροπολιτικό παιχνίδι δεν έχει ιερό και όσιο και μπορεί να θυσιάσει ακόμα και το μέλλον της απεξάρτησης και όχι μόνο. Το αυτοδιοίκητο είναι οργανικά συνδεδεμένο με το θεραπευτικό μοντέλο του ΚΕΘΕΑ αφού προκρίνει και υλοποιεί τη συμμετοχικότητα, την αλληλεγγύη, την αυτοδιαχείριση. Καταργώντας το αυτοδιοίκητο καταργείται και η θεραπευτική προσέγγιση του Οργανισμού.
Ο Υπουργός Υγείας, όμως, που παραδέχτηκε πως αγνοεί το θεραπευτικό μοντέλο, θεωρεί ότι τίποτα αρνητικό δεν θα συμβεί στον οργανισμό με τον διορισμό του έμμισθου Δ.Σ και ενός έμμισθου Πρόεδρου του από τον Υπουργό αλλά, αντιθέτως, θα εξασφαλίσει περισσότερη πολυφωνία και Δημοκρατία στον οργανισμό! Η διαχειριστική αντίληψη διακυβέρνησης φωνάζει από μακριά με αυτές τις δηλώσεις. Η χώρα αντιμετωπίζεται ως επιχείρηση και η τοποθέτηση των κατάλληλων μάνατζερ θα φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Τι όμως εννοεί ως επιθυμητό αποτέλεσμα ως προς το ΚΕΘΕΑ η Κυβέρνηση και, πολύ περισσότερο, σχετίζεται με το εννοούμενο ως θετικό αποτέλεσμα για τους ωφελούμενους;
Η απάντηση είναι εύκολη. Οι εξυπηρετούμενοι χρειάζονται ισότιμη -ανεξάρτητα από την εθνικότητα τη φυλή, το φύλο, το σεξουαλικό προσανατολισμό κ.α.- πρόσβαση, θεραπεία, εκπαίδευση, φροντίδα και στήριξη. Και οι ίδιοι και οι οικογένειές τους. Είναι αναγκαία εκτός της θεραπείας, η κοινωνική τους επανένταξη. Αυτή είναι και η λογική του ΚΕΘΕΑ το οποίο παρεμβαίνει όχι μόνο παρέχοντας θεραπεία και εκπαίδευση -χωρίς διακρίσεις- αλλά και κοινωνική υποστήριξη και διασύνδεση με τις τοπικές κοινωνίες προκειμένου να στηρίξει πλήρως τα μέλη του τα οποία έχουν επαγγελματικές ευκαιρίες, φωνή και ψήφο.
Μέχρι εδώ όμως δεν υπάρχει πουθενά αναφερόμενη η λέξη κέρδος – οικονομικό όφελος και αυτό είναι κάτι που αποστρέφεται μετά βδελυγμίας η λογική διαχείρισης κοινωφελών οργανισμών ως επιχειρήσεων και άρα το επιθυμητό όφελος είναι αλλιώς μεταφραζόμενο. Η λογική συνηγορεί, επομένως, στην υποστήριξη της θέσης πως η αιφνίδια απόφαση της Κυβέρνησης είναι μια κερκόπορτα στην παρείσφρηση ιδιωτικών συμφερόντων στην απεξάρτηση αλλά και στην αγαστή συνεργασία με ιδιωτικές κλινικές απεξάρτησης για χάρη του κέρδους. Μπορούμε, επίσης, να εικάσουμε πως τα λεγόμενα «στεγνά» προγράμματα δεν εξυπηρετούν, καθώς φαίνεται, τα προς πώληση υποκατάστατα από τις φαρμακοβιομηχανίες. Κάλλιστα μπορεί κανείς να διακρίνει μετά από το γκρέμισμα κάποιων ενοχλητικών εμποδίων, όπως το αυτοδιοίκητο, πως μια νέα και προσοδοφόρα αγορά ανοίγει. Έπειτα, κάποιοι από τους πληθυσμούς που το ΚΕΘΕΑ εξυπηρετεί ίσως δεν εμπίπτουν στο περίφημο «προσφυγικό προφίλ» που πρόσφατα καθιέρωσε η Κυβέρνηση .
Πολιτικά και ιδεολογικά η επιλογή της κυβέρνησης δεν στοχεύει αλλού παρά στην περαιτέρω αποψίλωση του ούτως ή άλλως διαρκώς συρρικνωνόμενου κοινωνικού κράτους. Όσο τουλάχιστον έμεινε όρθιο από τις επιθέσεις της εφαρμογής των μνημονιακών πολιτικών από το 2011 και έως σήμερα. Μάλλον έχει απομείνει η χαριστική βολή και αυτή τη δίνει η Κυβέρνηση, χωρίς περίσκεψη και χωρίς αιδώ.
Όσον αφορά στην ιστορία του ΚΕΘΕΑ, που είναι μακρόχρονη, είναι σημαντικό να γίνεται μνεία γιατί αποδεικνύει αποστομωτικά ότι τα πράγματα λειτουργούν από τη βάση και προς τα πάνω και λειτουργούν με αποτέλεσμα χωρίς τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, τις μικροπολιτικές σκοπιμότητες, τις Υπουργικές παρεμβάσεις στην χάραξη της πολιτικής ενός οργανισμού απεξάρτησης που η συνέπεια και η συνέχεια είναι η προϋπόθεση για την αποτελεσματικότητά του.
Χρειάζονται πολλά να γίνουν στον Οργανισμό και αυτή ήταν και είναι και η στόχευση από πλευράς εργαζομένων. Παρεμβάσεις σε θεσμικό επίπεδο, τη λειτουργία του, στην απτή φροντίδα των ανθρώπων και τα οποία οι εργαζόμενοι και τα έχουμε θέσει και αγωνιζόμαστε για αυτά, διεκδικώντας τα στον Κανονισμό Εργασίας και στη Συλλογική Σύμβαση.
Οι εργαζόμενοι στο ΚΕΘΕΑ, όπως αποφασίστηκε ομόφωνα μέσα από τις γενικές μας συνελεύσεις δηλώνουμε πως:
1. Οι εργαζόμενοι παραμένουμε απόλυτα δεσμευμένοι στο αυτοδιοίκητο του Οργανισμού όχι μόνο ως μορφή δημοκρατικής οργάνωσης δημόσιων φορέων, αλλά και ως αποκρυστάλλωση στο διοικητικό επίπεδο της αυτοδιαχειριστικής θεραπευτικής πρότασης του ΚΕΘΕΑ.
2. Παραμένουμε προσηλωμένοι στη λογική της δημόσιας και δωρεάν φροντίδας των εξαρτημένων και των οικογενειών τους, ανεξαρτήτως φυλής, εθνικότητας, σεξουαλικού προσανατολισμού, κοινωνικής τάξης και εισοδήματος.
3. Σε οποιαδήποτε εξέλιξη σχετικά με την εφαρμογή της ΠΝΠ το ΔΣ του Συλλόγου θα εξαγγείλει άμεσα κινητοποιήσεις με απόφασή του.
4. Τη διοργάνωση μιας μεγάλης συναυλίας υποστήριξης, στην πλατεία Συντάγματος, την Τετάρτη 16/10/2019 ως κινητοποίηση ενάντια στην κυβερνητική αυθαιρεσία απέναντι στο ΚΕΘΕΑ.
5. Τη διοργάνωση μιας ημερίδας σε συνεργασία με τους εργαζόμενους των υπόλοιπων φορέων στο πεδίο των εξαρτήσεων για την ανάδειξη των θεμάτων, από την οπτική των ανθρώπων του πεδίου.
6. Κεντρική πολιτική στόχευση, στην οποία συγκλίνουν όλες οι δράσεις, είναι η απόσυρση της ΠΝΠ για το ΚΕΘΕΑ και η άμεση έναρξη διαλόγου για την επίλυση του προβλήματος που η ίδια προκάλεσε, με σεβασμό στο αυτοδιοίκητο του Οργανισμού.
Τέλος, στη Γενική Συνέλευση του ΚΕΘΕΑ που πραγματοποιήθηκε στις 13/10/2019, με απαρτία, χωρίς να εκλέξει νέο ΔΣ, πάρθηκαν δύο αποφάσεις:
1. Αποφασίστηκε ομόφωνα πως δεν αποδεχόμαστε σαν σώμα την ΠΝΠ και δώσαμε εντολή στο ΔΣ να προσφύγει ενάντια στην Πράξη αλλά και στις Υπουργικές Αποφάσεις που θα θέτουν σε ισχύ όσα προβλέπει.
2. Αποφασίστηκε ομόφωνα να παραταθεί η θητεία του παρόντος ΔΣ μέχρι την εκδίκαση της αίτησης αναστολής των παραπάνω αποφάσεων.
Θεωρούμε πως πρόκειται για μια απόφαση πολιτικής, η οποία δεσμεύει οποιοδήποτε ΔΣ να την εκτελέσει, ως απόφαση του ανώτατου θεσμικού οργάνου του Οργανισμού.
*Η Γιώτα Παναγοπούλου είναι εργαζόμενη στο ΚΕΘΕΑ