Aπόσπασμα από την ομιλία του στο Φεμινιστικό Φεστιβάλ 2025

Θα κάνω αυτό που η φιλόσοφος Sara Ahmed μας λέει ότι είναι απαραίτητο για έναν αποτελεσματικό φεμινισμό: θα γίνω σπασίκλα και θα μιλήσω λίγο για τις συντηρητικές και ακόμη και φασιστικές τάσεις μέσα στο φεμινιστικό κίνημα, και πιστεύω ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτές τις τάσεις ως μέρος της κληρονομιάς του φεμινισμού και όχι ως κάτι που πρέπει να αγνοήσουμε. 

Ας είμαστε σαφείς: ο αντιφασισμός πρέπει να είναι φεμινιστικός για να είναι αποτελεσματικός και συνεκτικός. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο φεμινισμός είναι εγγενώς αντιφασιστικός.

Και για να αντιμετωπιστεί η άνοδος της δεξιάς πολιτικής, θα ήταν χρήσιμο να αναγνωριστεί πώς ο φεμινισμός, ένα είδος φεμινισμού, συμβάλλει στη δημιουργία ενός πιο συντηρητικού κόσμου. Ακριβώς επειδή αυτό το αντεπαναστατικό στρατόπεδο χρησιμοποιεί φεμινιστικό λόγο, κατάφερε να συγκεντρώσει ορισμένους οπαδούς και κάποια προβολή στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου οι ιμπεριαλιστικές κυβερνήσεις προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν τα φεμινιστικά αιτήματα ως όπλο για να δικαιολογήσουν συντηρητικές πολιτικές, όπως οι στρατιωτικές δαπάνες ή οι νόμοι κατά της μετανάστευσης.

Πλέον όλοι γνωρίζουμε την έννοια του «ξεπλύματος» και είμαστε σε εγρήγορση για περιπτώσεις εφαρμογής του, για περιπτώσεις όπου ο νεοφιλελευθερισμός προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τις ταυτότητες των LGBTQI+ για να δικαιολογήσει και να προωθήσει την καταπίεση άλλων περιθωριοποιημένων ομάδων και τις αδίστακτες πολιτικές του. Δυστυχώς, έχουμε πλημμυρίσει από παραδείγματα τα τελευταία δύο χρόνια γενοκτονίας στη Γάζα. 

Υπάρχει μια αντεπανάσταση μέσα στο φεμινισμό, με την τάση που αποκλείει τους τρανς να είναι μόνο η πιο δημοσιευμένη. Μπορούμε να τη δούμε στις γενικές αντισεξουαλικές και πουριτανικές τάσεις που κερδίζουν έδαφος. Στο γεγονός ότι πολλές από αυτές έμαθαν τα λάθος μαθήματα από το #Me Too και δήλωσαν ότι όσο πιο τιμωρητικό, τόσο πιο φεμινιστικό. Το να δηλώνουμε ότι όλες αυτές οι περιπτώσεις «δεν είναι πραγματικός φεμινισμός» είναι μια άχρηστη άσκηση συμβολικής αγνότητας — επειδή δεν μας βοηθά να καταπολεμήσουμε τις ρήξεις μέσα στο φεμινιστικό κίνημα, δεν μας λέει πώς να απαντήσουμε σε αυτά τα συντηρητικά επιχειρήματα, ούτε να δούμε ποιες φεμινιστικές απαιτήσεις τα υπογραμμίζουν.

Καταπολεμούμε τέτοιου είδους φεμινισμούς καθημερινά, μέσα από τον ακτιβισμό μας υπέρ της Παλαιστίνης. Η αντίθετη πλευρά υπονοεί ότι, επειδή είμαστε φεμινίστριες ή queer, θα έπρεπε να είμαστε στο πλευρό του Ισραήλ. Δεν υποστηρίζουν κι αυτές την ισότητα των γυναικών και των LGBTQ I+ ατόμων; Εκτός αν είσαι Παλαιστίνια γυναίκα ή queer άτομο που ζει στη Γάζα.

Η διεθνής γυναικεία απεργία έχει γίνει στόχος των συντηρητικών φεμινιστριών ακριβώς επειδή η απεργία αυτή στράφηκε ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους.

Εδώ στην Ευρώπη, όλοι γνωρίζουμε καλά τους ισχυρισμούς ότι για να είμαστε πραγματικά φεμινίστριες πρέπει να αγκαλιάσουμε την ισλαμοφοβία, να απελευθερώσουμε τις αραβικές γυναίκες – χωρίς οι αραβικές γυναίκες να έχουν λόγο στη διαδικασία της απελευθέρωσής τους. Η Sara Farris, που επινόησε τον όρο «φεμινιστικός εθνικισμός», εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους ένας «φωτισμένος» φιλελεύθερος φεμινισμός έχει γίνει εργαλείο για να δικαιολογηθεί η ισλαμοφοβία και η εκμετάλλευση των μεταναστών εργαζομένων στη Δύση, ειδικά στη Γαλλία.

Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ώστε να μην υπερεκτιμούμε τον αριθμό αυτών των τρανσφοβικών φεμινιστριών: η λαϊκή υποστήριξη για τους τρανς συντρόφους είναι κυρίαρχη στις καθημερινές φεμινιστικές πρακτικές μας, και οι νέες φεμινίστριες είναι όλο και πιο πιθανό να είναι ανοιχτές στους τρανς ανθρώπους, καθώς είναι και οι ίδιες πιο πιθανό να είναι τρανς.

Στην Ισπανία, το πρόβλημα είναι ότι οι TERF ανήκουν σε μια παραδοσιακή φεμινιστική τάση που είναι πολύ ισχυρή στον ακαδημαϊκό χώρο και έχει καταλάβει θέσεις εξουσίας στην τρέχουσα, λεγόμενη προοδευτική κυβέρνηση. Λένε ότι προστατεύουν τα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών, τα οποία απειλούνται κατά κάποιον τρόπο από τις τρανς γυναίκες (οι οποίες, σύμφωνα με τις στατιστικές, είναι πιο πιθανό να υποστούν βία, να έχουν χαμηλότερους μισθούς και να έχουν λιγότερη θεσμική υποστήριξη από τις βιολογικές γυναίκες). Αυτή η απειλή είναι τόσο προφανώς ψευδής –γιατί η απελευθέρωση των τρανς ανθρώπων είναι η απελευθέρωση όλων μας– που μας κουράζει ακόμη και να ασχολούμαστε με τα επιχειρήματά τους. 

Ο συντηρητικός φεμινισμός θα αντιδρά πάντα, προσπαθώντας να τιμωρήσει όσους δείχνουν αλληλεγγύη προς τον «λάθος» αγώνα.

Στην πραγματικότητα, για μένα, αυτό είναι που διαχωρίζει τον συντηρητικό φεμινισμό από τον επαναστατικό φεμινισμό, και το κλειδί για την απελευθέρωση. Η αλληλεγγύη. Πάντα επιστρέφω στον κόσμο της τρανσέξουαλ εβραίας κομμουνίστριας Leslie Feinberg. Αφοσιωμένη στην απελευθέρωση της εργατικής τάξης, ήταν συνδικαλίστρια και θεωρούσε απαραίτητο οι queer άνθρωποι να βγαίνουν στα οδοφράγματα για την απελευθέρωση άλλων ανθρώπων: οι λευκοί τρανς άνθρωποι πρέπει να καταπολεμούν τον ρατσισμό όποτε τον συναντάμε, και οι κομμουνιστές πρέπει να οργανώνονται ενάντια στην ισλαμοφοβία και τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους. Να σεβόμαστε τις διαφορές του άλλου, αλλά να αγωνιζόμαστε πλάι-πλάι. Αυτό είναι Αλληλεγγύη,να γνωρίζω ότι ο σύντροφός μου μπορεί να μην καταπιέζεται με τον ίδιο τρόπο που καταπιέζομαι εγώ, αλλά μπορώ να βασίζομαι πάνω του όταν πρέπει να αγωνιστώ, και αυτός μπορεί να βασίζεται πάνω μου για να σταθώ στο πλευρό του όταν έρθει η σειρά του να υποστεί καταπίεση.

Δεν μπορείτε να καταπολεμήσετε την άνοδο της ακροδεξιάς χωρίς μια σταθερή τρανσφεμινιστική στάση αυτή τη στιγμή. Η ίδια η ακροδεξιά το έχει εξασφαλίσει αυτό, όπως ανέφερα, θέτοντας τα ζητήματα του φύλου και της σεξουαλικότητας στο προσκήνιο των αγώνων της, βασίζοντας μεγάλο μέρος της στρατηγικής της στη διάδοση ιδεών σχετικά με τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων, την ιερότητα της (λευκής, πυρηνικής) οικογένειας και τη δυαδικότητα των φύλων. Τα αριστερά κινήματα πρέπει να ενημερωθούμε για αυτά τα θέματα και να αναπτύξουμε στρατηγικές για να αντιμετωπίσουμε όχι μόνο τους λόγους από ψηλά, αλλά και την συντηρητική προπαγάνδα που επικρατεί στα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης αυτή τη στιγμή.

Το τρέχον κύμα δημοτικότητας και δύναμης της ακροδεξιάς, ένα από τα θέματα των συζητήσεων αυτού του φεστιβάλ, δεν μπορεί να καταπολεμηθεί με παραχωρήσεις στις απαιτήσεις της ακροδεξιάς, ακόμη και όταν αυτές οι απαιτήσεις έχουν τη μορφή φεμινιστικών κινήτρων.

Δεν υπάρχει καμία εκδοχή του φεμινισμού που θα ήταν αρκετή ώστε ένας πατριαρχικός κόσμος να ανεχθεί την απελευθέρωσή μας. Οπότε, ας φωνάξουμε όσο πιο δυνατά μπορούμε.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά

Ετικέτες