Οι ευρωεκλογές βρίσκουν τις πολιτικές εξελίξεις εδώ, αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε µια κρίσιµη καµπή.
Η ΕΕ έχει, από καιρό, αναδειχθεί σε ένα συντονιστικό επιτελείο προώθησης των νεοφιλελεύθερων αντιµεταρρυθµίσεων. Σε όλες τις χώρες µέλη –από τις πιο ισχυρές ως τις πιο αδύναµες– καλπάζει η βάρβαρη «λιτότητα», η ακραία επέκταση των ελαστικών σχέσεων εργασίας, η ριζική υποβάθµιση των συνταξιοδοτικών και ασφαλιστικών δικαιωµάτων, οι αδίστακτες ιδιωτικοποιήσεις, η φορο-ληστεία σε βάρος των εργαζοµένων και των λαϊκών τάξεων σε συνδυασµό µε την προκλητική επέκταση των φοροαπαλλαγών πάνω στα κέρδη των επιχειρήσεων και πάνω στο συσσωρευµένο πλούτο των κυρίαρχων τάξεων. Το αποτέλεσµα είναι (παντού!) να µειώνεται το µερίδιο των µισθών και των συντάξεων πάνω στον ετήσια παραγόµενο πλούτο, και να αυξάνει (παντού!) το µερίδιο των κερδών και των µερισµάτων των κηφήνων. Το ευρώ αποδείχθηκε ένα χρήσιµο εργαλείο στα χέρια των ευρωπαϊκών κυρίαρχων τάξεων και των αστικών κυβερνήσεων, στη διαρκή προσπάθειά τους να αυξήσουν τα ποσοστά εκµετάλλευσης όσων ζουν από την εργασία τους. Αρκετά χρόνια µετά τις διαβόητες «καθοριστικές» Συνθήκες, όπως του Μάαστριχτ και της Λισσαβόνας, όλες οι υποσχέσεις για διάχυση της «ανάπτυξης» και για µια, τάχα, γενικευµένη ευηµερία έχουν διαψευστεί παταγωδώς. Μια καλή απόδειξη είναι οι σκληρές µαζικές κινητοποιήσεις των εργατών, των συνταξιούχων, των αγροτών, της νεολαίας, που πυκνώνουν σε όλες τις χώρες-µέλη.
Την ίδια στιγµή η ΕΕ εξοπλίζεται.
Ο πόλεµος στην Ουκρανία λειτούργησε σαν το σύνθηµα προς µια ιστορικών διαστάσεων ενίσχυση του µιλιταρισµού σε όλες τις χώρες µέλη, µε µπροστάρηδες τη Γερµανία και τη Γαλλία. Η ΕΕ στο πλευρό των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, αλλά και αυτοτελώς και µε διακριτά δικά της ιµπεριαλιστικά συµφέροντα, στηρίζει αποφασιστικά την εγκληµατική πολιτική του σιωνιστικού κράτους του Ισραήλ σε βάρος των Παλαιστινίων στη Γάζα και στη Δυτική Όχθη, ενώ επιδιώκει και πρωταγωνιστικό ρόλο στην ιµπεριαλιστική «αστυνόµευση» των ναυτικών διαδρόµων της Ερυθράς Θάλασσας και της Ανατολικής Μεσογείου.
Οι εξοπλισµοί, ο ευρωστρατός, οι δυνάµεις «ταχείας επέµβασης» στα ανατολικά όρια της ΕΕ και στα Βαλκάνια, οι ναυτικές εξορµήσεις στην Ερυθρά Θάλασσα, η αδίστακτη διπλωµατία των εκβιασµών του ευρωπαϊκού ιµπεριαλισµού, πρέπει να γίνονται κατανοητά ως προκλήσεις για τον κόσµο µας. Γιατί συνιστούν µεγάλους κινδύνους για την ειρήνη, αλλά και γιατί δεν υπάρχει καµιά αµφιβολία ότι το κόστος της µεγέθυνσης του ευρω-µιλιταρισµού θα πληρωθεί από περικοπές στους µισθούς, στις συντάξεις, στις κοινωνικές δαπάνες.
Την ώρα που η περιβαλλοντική και κλιµατική κρίση απειλεί άµεσα τις ζωές εκατοµµυρίων ανθρώπων, η διαβόητη «πράσινη µετάβαση» της ΕΕ δεν είναι τίποτα άλλο από µοχλός για την επιτάχυνση των νεοφιλελεύθερων αντιµεταρρυθµίσεων και ένα πρόσθετο όπλο στους γεωπολιτικούς ανταγωνισµούς.
Σε αυτές τις συνθήκες δεν είναι τυχαίο ότι διαψεύδονται µε ταχύτητα και όλες οι δηµαγωγίες που συνέδεαν τη συγκρότηση της ΕΕ µε την υπόσχεση περί προωθηµένης πολιτικής δηµοκρατίας και εγγύησης των δηµοκρατικών δικαιωµάτων και ελευθεριών. Ξεκινώντας από τη Γερµανία και τη Γαλλία, ένα κύµα πολιτικού αυταρχισµού επεκτείνεται προς όλες τις χώρες µέλη, κάνοντας τη «δηµοκρατία» όλο και περισσότερο µια εικονική πραγµατικότητα. Στη Γερµανία πλέον ποινικοποιείται κάθε πράξη ή λόγος αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη, στη Γαλλία ο στρατός παρεµβαίνει τακτικά στα φτωχά προάστια του Παρισιού και της Μασσαλίας µε στόχο, λέει, την πάταξη του «ισλαµο-αριστερισµού», στην Ιταλία οι φασιστικές συµµορίες διαδηλώνουν πλέον ελεύθερα υπό την υψηλή προστασία της Μελόνι κ.ο.κ. Οι κάµερες παντού, η µεγάλης κλίµακας καταγραφή δεδοµένων για τη ζωή του πληθυσµού, οι αλλαγές στη νοµοθεσία για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές κλπ, δείχνουν ότι «ο καπιταλισµός της παρακολούθησης» είναι ήδη µια ζωντανή πραγµατικότητα στην Ευρώπη.
Η πιο προωθηµένη «συνιστώσα» αυτής της αυταρχικής στροφής είναι η ενίσχυση του ρατσισµού. Η Πύλος δεν ήταν ένα µεµονωµένο έγκληµα κρατικού ρατσισµού, αλλά ένας ακόµα τραγικός κρίκος στην αλυσίδα εγκληµάτων που παράγει συστηµατικά η Ευρώπη-φρούριο, η οποία χτίζει όλο και ψηλότερα τείχη -από τον Έβρο ως τη Μελίγια-, έχει µετατρέψει τη Μεσόγειο σε υγρό νεκροταφείο, αναθέτει σε κράτη της Ασίας και της Αφρικής το ρόλο του «πορτιέρη» -µεταφέροντας τον πόλεµο κατά των µεταναστ(ρι)ών και έξω από τα σύνορά της.
Η αντιδραστική στροφή αφορά και την κλιµάκωση του σεξισµού. Οι ανέξοδες δηµαγωγίες των ευρωπαϊκών θεσµών σε αυτό το πεδίο δεν εµποδίζουν σε τίποτα τη δυσµενή τροποποίηση των νοµοθεσιών σε σχέση µε κρίσιµα πεδία δικαιωµάτων των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ σε µια σειρά χώρες-µέλη, ενώ στην πραγµατική ζωή (στην εργασία, στο σχολείο, στο δρόµο…) τα πράγµατα γίνονται παντού καθηµερινά χειρότερα.
Το αποτέλεσµα αυτών των µετατοπίσεων των κυβερνήσεων, των κρατικών µηχανισµών, των ευρωπαϊκών θεσµών και οργάνων, είναι η πρωτοφανής ενίσχυση της ακροδεξιάς. Οι Λεπέν, οι Μελόνι, οι AfD, οι Vox, οι Τσέγκα και οι υπόλοιποι του ακροδεξιού – νεοναζιστικού συρφετού είναι δυνάµεις που συνιστούν µια αυτόνοµη πολιτική απειλή για το κίνηµα των εργατών και της νεολαίας, αλλά δεν πρέπει να υπάρχει αµφιβολία ότι η ανάπτυξή τους στηρίζεται στη γενικότερη στροφή προς το ρατσισµό, τον εθνικισµό, το µιλιταρισµό και τον σεξισµό των κυβερνητικών, κρατικών και ευρω-ενωσιακών ηγεσιών. Γι’ αυτό και η αντιµετώπιση του ακροδεξιού κινδύνου θα πρέπει να επιδιωχθεί σε άρρηκτη ενότητα µε την αντιµετώπιση του «θεσµικού» (κρατικού και ενωσιακού) ρατσισµού, εθνικισµού και σεξισµού.
Αυτή είναι η ΕΕ που έχουµε να αντιµετωπίσουµε. Από τη σκοπιά των εργατικών και λαϊκών συµφερόντων το «µήνυµα» που χρειάζεται είναι ένα καθαρό ΟΧΙ. Πρέπει να ενισχυθούν οι ιδέες που πάντα (από το 1917 και µετά) ισχυρίζονταν ότι η εργατική εξουσία-δηµοκρατία, δηλαδή ο σοσιαλισµός, είναι απαράβατη προϋπόθεση για να επιχειρηθεί µια ευρωπαϊκή ενοποίηση που θα εξυπηρετεί αυθεντικά τα εργατικά και λαϊκά συµφέροντα. Πρέπει να ενισχυθούν οι πολιτικές πράξεις που υποστηρίζουν τη ρήξη απέναντι στη σηµερινή υπαρκτή ΕΕ των βιοµηχάνων, των εφοπλιστών, των τραπεζιτών. Πρέπει –άµεσα!– να ενισχυθούν οι συγκεκριµένοι µαζικοί αγώνες των εργατών και της νεολαίας, που αντιστέκονται εδώ και τώρα στη συγκεκριµένη πολιτική που εκπέµπει η Κοµισιόν και υλοποιούν όλες οι κυβερνήσεις των χωρών-µελών.
Στις ευρωεκλογές χρειαζόµαστε να ακουστεί όσο πιο δυνατά γίνεται, ένα εργατικό-διεθνιστικό-αριστερό ΟΧΙ στην ΕΕ του κεφαλαίου, του πολέµου, του ρατσισµού και του σεξισµού. Αυτό το ΟΧΙ πρέπει να «καθοδηγείται» από την αντικαπιταλιστική στρατηγική, να παίρνει πρωτοβουλίες προς τη ρήξη µε την ΕΕ, και µέσα στη σηµερινή συγκυρία να αντιστέκεται συστηµατικά στην πολιτική των ευρω-ηγεσιών και των κυβερνήσεων των χωρών µελών της ΕΕ.
Στο εσωτερικό της χώρας, η κυβέρνηση Μητσοτάκη υπηρετεί µε ενθουσιασµό τις αντιδραστικές κατευθύνσεις που εκπέµπουν οι Βρυξέλλες. Είναι µια κυβέρνηση-πολεµική µηχανή στην υπηρεσία του κεφαλαίου, ιδιαίτερα απειλητική για τα βασικά εργατικά και κοινωνικά δικαιώµατα. Οι πρόσφατοι ταυτόχρονοι αγώνες του φοιτητικού κινήµατος, των αγροτών και των απεργιακών κινητοποιήσεων, έχουν οδηγήσει τον Μητσοτάκη σε δύσκολη θέση. Οι αποκαλύψεις για τις κυβερνητικές ευθύνες στο έγκληµα των Τεµπών και στις παρακολουθήσεις της ΕΥΠ, σε συνδυασµό µε τις ρωγµές στο µπλοκ των ολιγαρχών που µέχρι πρόσφατα στήριζαν τον Μητσοτάκη, δηµιουργούν πρόσθετες αστάθειες. Δεν πρέπει, όµως, να υπάρχει καµιά αµφιβολία ότι αν η κυβέρνηση της ΝΔ κατορθώσει να σταθεροποιηθεί, µέσα στο περιβάλλον της διεθνούς οικονοµικής επιδείνωσης θα προωθήσει µια ακόµα πιο αιµατηρή πολιτική απέναντι στον κόσµο µας. Γι’ αυτό στις ευρωεκλογές το «µαύρο στη ΝΔ!» πρέπει να είναι, για κάθε εργαζόµενο, για κάθε νέο και νέα, το πρώτο και σταθερό σηµείο αφετηρίας για την επιλογή της ψήφου.
Αυτονόητα, αυτή η επιλογή πάει χέρι-χέρι µε την υποχρέωση «µαυρίσµατος» όλων των ψηφοδελτίων της ακροδεξιάς που, όπως έδειξε η εµπειρία της Χρυσής Αυγής, είναι ένας επικίνδυνος εχθρός για τον κόσµο του εργατικού κινήµατος και όλων των κινηµάτων κοινωνικής αντίστασης.
Απέναντι στην Δεξιά και στην ακροδεξιά, δεν υπάρχουν περιθώρια για αυταπάτες σχετικά µε τον ρόλο του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ.
Το κόµµα του Κασελάκη θεωρεί πλέον το ΝΑΤΟ σαν µια «ιερή αµυντική συµµαχία», δεν διστάζει να εκφράζει την αλληλεγγύη του προς το… Κράτος του Ισραήλ, και δηλώνει ήδη δηµόσια ότι οι σχέσεις του Κασελάκη µε το Δηµοκρατικό Κόµµα στις ΗΠΑ θα είναι το «θεµέλιο» πάνω στο οποίο θα στηρίξει τις µελλοντικές προγραµµατικές επεξεργασίες και τις πολιτικές του. Ο «προοδευτισµός» του Κασελάκη είναι ένας νεοφιλελευθερισµός «µε ανθρώπινο πρόσωπο».
Το ΠΑΣΟΚ του Ν. Ανδρουλάκη είναι το επίσηµο µέλος της ευρωπαϊκής σοσιαλδηµοκρατίας: Κανείς δεν δικαιούται να ξεχνά ότι οι σηµερινές τραγικές πολιτικο-κοινωνικές συνθήκες στην Ευρώπη διαµορφώθηκαν µε πρωταγωνιστικό ρόλο των σοσιαλδηµοκρατικών κοµµάτων στις κυβερνήσεις µε ή χωρίς συνεργασία µε τη Δεξιά.
Η ενίσχυση αυτού του «πόλου» της κεντροαριστεράς, που υπόσχεται συνεργασίες ή και ενοποιήσεις µετά τις ευρωεκλογές, παρότι θα αντιπολιτεύεται τον Μητσοτάκη, δεν κοµίζει τίποτα αυθεντικά θετικό για τον κόσµο της εργασίας. Είναι χαρακτηριστικό το ότι, ελάχιστες εβδοµάδες πριν τις ευρωεκλογές, τόσο ο Στ. Κασελάκης όσο και ο Ν. Ανδρουλάκης περιορίζουν τον «προοδευτισµό» τους σε γενικόλογες και εν πολλοίς δηµαγωγικές κατευθύνσεις, που δεν ορίζουν κανένα σηµείο ανατροπής της οικονοµικής και κοινωνικής πραγµατικότητας που επιβλήθηκε στα χρόνια των µνηµονίων, αλλά και στην πενταετία Μητσοτάκη που τα ακολούθησε.
Η ολοκλήρωση της συντηρητικής µετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα κεντροαριστερό κόµµα, οδήγησε σε µια (ακόµα) διάσπασή του. Δυστυχώς, ο κύκλος των στελεχών που συγκρότησαν τη Νέα Αριστερά επέλεξε να «υιοθετήσει» την υπεράσπιση των κυβερνήσεων Τσίπρα µεταξύ 2015-19 και, συνακόλουθα, την υπεράσπιση των µνηµονιακών-νεοφιλελεύθερων πολιτικών τους. Αυτό δείχνει ότι λίγα κατάλαβαν σχετικά µε το τι (τους) συνέβη και κυρίως θέτει τη Νε.Αρ. εκτός κάθε θεµιτής επιλογής ψήφου.
Αυτή η εξέλιξη του «κεντρικού» πολιτικού σκηνικού, σπρώχνει κόσµο προς την αποχή που, όπως στις εκλογές του 2023, παίρνει µεγάλες διαστάσεις. Όµως η αποχή δεν είναι λύση. Δεν αποτελεί πρόβληµα που δυσκολεύει τα συστηµικά κόµµατα, και ιδιαίτερα τον Μητσοτάκη.
Στην κάλπη των ευρωεκλογών το πιο ενδιαφέρον στοιχείο θα είναι η δύναµη που θα καταγράψουν τα κόµµατα και οι συνδυασµοί που στηρίζουν (στον α’ ή στον β’ βαθµό ειλικρίνειας και πολιτικής δυνατότητας…) τις κοινωνικές αντιστάσεις. Αυτό θα καταµετρηθεί µε τις ψήφους στα αριστερά, κυρίως τις ψήφους στο ΚΚΕ, στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ, στην Ενωτική Πρωτοβουλία ΜΕΡΑ25/Ανατρεπτική Οικολογική Αριστερά. Ενώνουµε τη φωνή µας στο κάλεσµα για αυτή την ψήφο στα αριστερά, δηλώνοντας ότι, παρά τις ιδιαίτερες προτιµήσεις της καθεµιάς και καθενός από εµάς, δεν έχουµε την πρόθεση να «τσακωθούµε» µε κανέναν για τη συγκεκριµενοποίηση της επιλογής µέσα σε αυτό το «φάσµα».
Η επόµενη ηµέρα θα είναι κρίσιµη. Το βασικό πολιτικό καθήκον θα παραµένει η κλιµάκωση και ο συντονισµός των αγώνων από τα κάτω. Θα χρειαστούν συστηµατικές και µάχιµες πρωτοβουλίες, οργανωµένες µε ενωτική και συνάµα ριζοσπαστική πολιτική, για τις αυξήσεις στους µισθούς και τις συντάξεις, για τον αποτελεσµατικό έλεγχο της ακρίβειας, ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις, ενάντια στους εξοπλισµούς, ενάντια στο ΝΑΤΟ και τις Βάσεις, για να µπει φραγµός στην παράλογη και επικίνδυνη εξορυκτική στρατηγική, για την αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη κ.ο.κ.
Σε αυτήν την κρίσιµη «επόµενη ηµέρα», τα καθήκοντα της ενότητας στη δράση, τόσο στο κίνηµα όσο και στο πολιτικό πεδίο, θα παραµένουν επιτακτικά.
