Είναι οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις το πρόβλημα του Ασφαλιστικού;

Μέσα στη δίνη της πο­λύ­μη­νης δια­πραγ­μά­τευ­σης, με το πι­στό­λι των δα­νει­στών στον κρό­τα­φο της ελ­λη­νι­κής κυ­βέρ­νη­σης, οι θε­σμοί ζη­τούν και πε­ρι­κο­πή πρό­ω­ρων συ­ντα­ξιο­δο­τή­σε­ων, δη­λα­δή των συ­ντα­ξιο­δο­τή­σε­ων που δεν εμπί­πτουν στο όριο των 40 ετών ερ­γα­σί­ας ή του 67ου έτους ηλι­κί­ας για πλήρη σύ­ντα­ξη που ισχύ­ει από 1/1/2013.

Κατ’ αρχάς δεν πρέ­πει να έχου­με αυ­τα­πά­τες ότι οι δα­νει­στές ή οι θε­σμοί, σε ό,τι αφορά το Ασφα­λι­στι­κό, θα στα­μα­τή­σουν στην κα­τάρ­γη­ση των λε­γό­με­νων «πρό­ω­ρων συ­ντα­ξιο­δο­τή­σε­ων». Επι­διώ­κουν το άνοιγ­μα του Ασφα­λι­στι­κού συ­νο­λι­κά, με απαι­τή­σεις γνω­στές από το mail Χαρ­δού­βε­λη και όχι μόνο. Το σχέ­διο πε­ριέ­χει πε­ραι­τέ­ρω πε­ρι­κο­πές, κρα­τι­κή εγ­γυ­η­μέ­νη σύ­ντα­ξη 360 ευρώ και κά­λυ­ψη του κενού ασφά­λι­σης από ιδιω­τι­κές ασφα­λι­στι­κές, δη­λα­δή εξά­λει­ψη της κοι­νω­νι­κής ασφά­λι­σης ως δι­καί­ω­μα των ερ­γα­ζο­μέ­νων.

Δεύ­τε­ρον, αν οι αυ­ξή­σεις στα όρια συ­ντα­ξιο­δό­τη­σης ή οι μειώ­σεις συ­ντά­ξε­ων μπο­ρού­σαν να σώ­σουν την κοι­νω­νι­κή ασφά­λι­ση από κα­τάρ­ρευ­ση αυτό θα είχε ήδη γίνει. Οι μνη­μο­νια­κοί νόμοι, συ­νε­χί­ζο­ντας, πιο βίαια βέ­βαια, την αντια­σφα­λι­στι­κή πα­ρεμ­βα­τι­κή πο­λι­τι­κή των δύο προη­γού­με­νων δε­κα­ε­τιών, αύ­ξη­σαν όρια ηλι­κί­ας και χρό­νια υπη­ρε­σί­ας, συ­ντά­ξεις και κοι­νω­νι­κές πα­ρο­χές μειώ­θη­καν, και τα προ­βλή­μα­τα όχι μόνο δεν λύ­θη­καν αλλά επι­δει­νώ­θη­καν.

Και αυτό γιατί, τρί­τον, το πρό­βλη­μα του Ασφα­λι­στι­κού δεν είναι πρό­βλη­μα πα­ρο­χών αλλά εισ­ρο­ής εσό­δων και απο­τρο­πής «νό­μι­μων λη­στειών».

Τα τε­λευ­ταία μόνο 5 χρό­νια, οι μειώ­σεις προ­σω­πι­κού, η επε­κτει­νό­με­νη ελα­στι­κή ερ­γα­σία, η αυ­ξη­μέ­νη ανερ­γία, η συ­νε­χό­με­νη μειω­μέ­νη κρα­τι­κή επι­χο­ρή­γη­ση, η ει­σφο­ρο­δια­φυ­γή και οι πα­ρεμ­βά­σεις τύπου PSI προ­κά­λε­σαν απώ­λεια ει­σφο­ρών δι­σε­κα­τομ­μυ­ρί­ων, που δεν μπο­ρεί να αντι­σταθ­μι­στεί με αύ­ξη­ση των ορίων ηλι­κί­ας. Μια αύ­ξη­ση των ορίων, αν δεν προ­κα­λέ­σει μα­ζι­κό κύμα πα­ραι­τή­σε­ων και άρα από­το­μη πτώση των ει­σφο­ρών, στην κα­λύ­τε­ρη πε­ρί­πτω­ση μπο­ρεί να δώσει μια ανάσα μόνο λίγων μηνών αλλά όχι λύση στο πραγ­μα­τι­κό πρό­βλη­μα.

Τέ­ταρ­τον, η αύ­ξη­ση των ορίων ηλι­κί­ας απο­τε­λεί με­τά­θε­ση του προ­βλή­μα­τος και της ευ­θύ­νης στους ερ­γα­ζό­με­νους, δη­μιουρ­γώ­ντας τους πλα­στές ενο­χές και οδη­γώ­ντας τις γε­νε­ές σε σύ­γκρου­ση και αντα­γω­νι­σμό αντί σε αλ­λη­λεγ­γύη: «Φταί­ει ο πα­λιός που έχει μειω­μέ­να όρια, φταί­ει ο δη­μό­σιος υπάλ­λη­λος που έχει ευ­νοϊ­κό­τε­ρη ρύθ­μι­ση, φταί­νε οι γυ­ναί­κες που βγαί­νουν νω­ρί­τε­ρα, αυτοί που έχουν χα­μη­λό­τε­ρη αξιο­λό­γη­ση να πά­ρουν λι­γό­τε­ρα...» και ο κα­τά­λο­γος δεν έχει τε­λειω­μό.

Τέλος, η συ­ζή­τη­ση για τις όποιες πρό­ω­ρες συ­ντα­ξιο­δο­τή­σεις έχουν απο­μεί­νει δεν πρέ­πει να γί­νε­ται επι­φα­νεια­κά και με τους όρους των «από πάνω». Για πα­ρά­δειγ­μα, η ύπαρ­ξη μειω­μέ­νων ορίων συ­ντα­ξιο­δό­τη­σης για τις γυ­ναί­κες με ανή­λι­κα τέκνα δεν είναι «προ­νό­μιο», αλλά απο­τε­λεί κε­κτη­μέ­νο δι­καί­ω­μα των ερ­γα­ζό­με­νων γυ­ναι­κών στη βάση της πα­ρα­δο­χής από πλευ­ράς του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος και της κοι­νω­νί­ας συ­νο­λι­κό­τε­ρα ότι οι γυ­ναί­κες επι­βα­ρύ­νο­νται με πολ­λα­πλούς ρό­λους στην κοι­νω­νία και την οι­κο­γέ­νεια και ως αντι­στάθ­μι­σμα τους πα­ρέ­χε­ται η δυ­να­τό­τη­τα μειω­μέ­νων ορίων συ­ντα­ξιο­δό­τη­σης. Το αν χρειά­ζε­ται αυτό το συ­ντα­ξιο­δο­τι­κό δι­καί­ω­μα να αλ­λά­ξει ή όχι είναι υπό­θε­ση των ίδιων των ερ­γα­ζο­μέ­νων να το απο­φα­σί­σουν και όχι της τρόι­κας ή των θε­σμών. 

Ισο­πέ­δω­ση;

Από την άλλη, πράγ­μα­τι, οι βί­αιες ανα­κα­τα­τά­ξεις που συ­ντε­λέ­στη­καν τα τε­λευ­ταία έτη στην απα­σχό­λη­ση και στην ασφά­λι­ση, οι χωρίς σχε­δια­σμό ενο­ποι­ή­σεις Τα­μεί­ων, το κλεί­σι­μο ορ­γα­νι­σμών και οι με­τα­κι­νή­σεις υπαλ­λή­λων, οι απο­λύ­σεις και η επέ­κτα­ση των ελα­στι­κών μορ­φών απα­σχό­λη­σης είναι φυ­σι­κό να έχουν προ­κα­λέ­σει πε­ρι­πτώ­σεις ανι­σο­τή­των με­τα­ξύ κα­τη­γο­ριών ερ­γα­ζο­μέ­νων. Η αντι­με­τώ­πι­ση τέ­τοιων ζη­τη­μά­των όμως δεν μπο­ρεί να είναι η ισο­πέ­δω­ση των δι­καιω­μά­των προς τα κάτω, αλλά η από κοι­νού εύ­ρε­ση της όσο το δυ­να­τόν δι­καιό­τε­ρης λύσης.

Η κοι­νω­νι­κή ασφά­λι­ση είναι το δι­καί­ω­μα της ερ­γα­τι­κής τάξης να έχει ασφα­λή ζωή και αξιο­πρε­πή γη­ρα­τειά και κα­τα­κτή­θη­κε από γε­νιές ολό­κλη­ρες με αγώ­νες και θυ­σί­ες. Ως τέ­τοιο οφεί­λου­με να το προ­στα­τέ­ψου­με, να διορ­θώ­σου­με τις όποιες ανι­σό­τη­τες, αλλά κυ­ρί­ως να αγω­νι­στού­με να ανα­κτή­σει και να διευ­ρύ­νει τα κοι­νω­νι­κά και ανα­δια­νε­μη­τι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά του.

Γι’ αυτό και η κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς δεν πρέ­πει να υπο­χω­ρή­σει στους εκ­βια­σμούς και να δε­χτεί κα­τάρ­γη­ση των πρό­ω­ρων συ­ντά­ξε­ων κατ’ εντο­λή των θε­σμών, αλλά αντί­θε­τα να συ­νε­χί­σει να υπο­στη­ρί­ζει την κα­τάρ­γη­ση της ρή­τρας των 40 ετών ασφά­λι­σης ή της ηλι­κί­ας 67 ετών ως προ­ϋ­πο­θέ­σε­ων πλή­ρους σύ­ντα­ξης.

Ενί­σχυ­ση

Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ έχει να αντι­τά­ξει θέ­σεις και μέτρα πα­ρέμ­βα­σης με στόχο όχι μόνο την οι­κο­νο­μι­κή διά­σω­ση, αλλά την ανά­κτη­ση ενός συ­στή­μα­τος κοι­νω­νι­κής ασφά­λι­σης που θα είναι δη­μό­σιο, κα­θο­λι­κό και ανα­δια­νε­μη­τι­κό. Ένα σύ­στη­μα αλ­λη­λέγ­γυο με­τα­ξύ των γε­νε­ών και που θα σέ­βε­ται και θα προ­στα­τεύ­ει τα δι­καιώ­μα­τα ει­δι­κών κοι­νω­νι­κών ομά­δων (ανέρ­γους, ΑΜΕΑ, μη­τέ­ρες, υπε­ρή­λι­κες κ.λπ.).

Στις θέ­σεις του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ για την κοι­νω­νι­κή ασφά­λι­ση, σωστά επι­ση­μαί­νε­ται ότι η οι­κο­νο­μι­κή διά­σω­ση του θε­σμού της ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νι­κής ασφά­λι­σης οφεί­λει να μην απο­τε­λεί αυ­το­σκο­πό αλλά να βρί­σκε­ται στην υπη­ρε­σία του κοι­νω­νι­κού ρόλου της, δια­φο­ρε­τι­κά η ανα­ζή­τη­ση μιας απο­κλει­στι­κά λο­γι­στι­κής ισορ­ρο­πί­ας εσό­δων/πα­ρο­χών θα έχει τα γνω­στά απο­τε­λέ­σμα­τα των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων πο­λι­τι­κών: γε­νι­κή ατρο­φία και απα­ξί­ω­ση του συ­στή­μα­τος. Σε αυτό το πλαί­σιο, για την αντι­με­τώ­πι­ση της δυ­σχε­ρούς οι­κο­νο­μι­κής θέσης των ενα­πο­μει­νά­ντων τα­μεί­ων και την απο­τρο­πή κα­τάρ­ρευ­σής τους, απαι­τεί­ται άμεσα ου­σια­στι­κή ενί­σχυ­ση από τον κρα­τι­κό προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό και στα­δια­κή επι­στρο­φή των απο­θε­μα­τι­κών, του­λά­χι­στον όσων κου­ρεύ­τη­καν με το PSI. 

Ρήξη

Προ­φα­νώς με τη δια­πραγ­μα­τευ­τι­κή πο­λι­τι­κή και την πλη­ρω­μή των το­κο­χρε­ο­λυ­σί­ων που ακο­λού­θη­σε μέχρι τις αρχές Ιούνη η κυ­βέρ­νη­ση, κάτι τέ­τοιο δεν είναι δυ­να­τό να γίνει. Χρειά­ζε­ται άμεσα να εφαρ­μο­στούν πο­λι­τι­κές ρήξης, κό­ντρα στη λο­γι­κή των μνη­μο­νί­ων, όπως η επα­να­κρα­τι­κο­ποί­η­ση του ΟΠΑΠ και άλλων δη­μό­σιων ορ­γα­νι­σμών και επι­χει­ρή­σε­ων που έχουν ξε­που­λη­θεί στους ιδιώ­τες. Μέτρα όπως η κρα­τι­κο­ποί­η­ση των τρα­πε­ζών που μπο­ρεί να έχουν διπλό όφε­λος. Και την άμεση χρη­μα­το­δό­τη­ση των Τα­μεί­ων αλλά και, ενι­σχύ­ο­ντας την προ­σπά­θεια να γί­νουν δη­μό­σια έργα, τη μεί­ω­ση της ανερ­γί­ας. 

Άλ­λω­στε χρειά­ζε­ται ταυ­τό­χρο­να να λη­φθούν και άλλα μέτρα που μπο­ρούν να το­νώ­σουν τα έσοδα, όπως η άμεση επα­να­φο­ρά του κα­τώ­τα­του μι­σθού στα 751 ευρώ, η εξά­λει­ψη των ελα­στι­κών μορ­φών ερ­γα­σί­ας, η διεκ­δί­κη­ση πλή­ρους απα­σχό­λη­σης και το χτύ­πη­μα της ανα­σφά­λι­στης ερ­γα­σί­ας με την νο­μι­μο­ποί­η­ση όλων των με­τα­να­στών που ζουν και ερ­γά­ζο­νται στην Ελ­λά­δα. Και επι­πλέ­ον, η αντι­με­τώ­πι­ση της ει­σφο­ρο­δια­φυ­γής πρέ­πει να έχει πρώ­τι­στα κα­τεύ­θυν­ση στις με­γά­λες επι­χει­ρή­σεις και τους με­γα­λο­ο­φει­λέ­τες και να μην εξα­ντλεί­ται όλη η αυ­στη­ρό­τη­τα στις μι­κρο­ε­πι­χει­ρή­σεις και στα μι­κρο­μά­γα­ζα που στε­νά­ζουν από την ύφεση.

Με λίγα λόγια, αν η κυ­βέρ­νη­ση με κορμό τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θέλει να σώσει τα Τα­μεία, αν θέλει να γίνει πραγ­μα­τι­κό­τη­τα ένα δη­μό­σιο, κα­θο­λι­κό και ανα­δια­νε­μη­τι­κό σύ­στη­μα κοι­νω­νι­κής ασφά­λι­σης, χρειά­ζε­ται άμεσα να προ­χω­ρή­σει σε ενέρ­γειες που οι «θε­σμοί» απο­κα­λούν μο­νο­με­ρείς, ενά­ντια στο με­γα­λύ­τε­ρο εχθρό των Τα­μεί­ων που είναι η νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη λι­τό­τη­τα και η εξυ­πη­ρέ­τη­ση του χρέ­ους.

*ερ­γα­ζό­με­νη στο ΙΚΑ