Ο «Γολιάθ» υποχρεώθηκε να επιστρέψει στη γωνία του για να μετρήσει καλύτερα τις πληγές, τις δυνάμεις και τις αδυναμίες του.
Από το βράδυ της 21 Νοέμβρη, τέθηκε σε εφαρμογή εκεχειρία ανάμεσα στο Ισραήλ και τις παλαιστινιακές οργανώσεις αντίστασης, μετά από 8 μέρες βάρβαρου σφυροκοπήματος της Γάζας που απαντήθηκαν από τη συνεχιζόμενη εκτόξευση ρουκετών από τις ένοπλες παλαιστινιακές οργανώσεις.
Με δεδομένο το ιστορικό του Ισραήλ στην παραβίαση κάθε εκεχειρίας και καθώς την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές η τήρησή της έκλεινε μόλις ένα 24ωρο, κάθε επιφύλαξη είναι σωστή. Παρ’ όλα αυτά, είναι χρήσιμη μια πρώτη αποτίμηση.
Στη Λωρίδα της Γάζας, την νύχτα της ανακοίνωσης της εκεχειρίας, ξέσπασαν πανηγυρισμοί. Απολύτως δικαιολογημένα. Προφανώς δεν ήταν μια καθαρή νίκη της αντίστασης, αντίστοιχη αυτής που πέτυχε η Χεζμπολά το 2006. Αλλά η δυνατότητα της αντίστασης να απαντά στρατιωτικά στους βομβαρδισμούς σε όλη τη διάρκεια των 8 ημερών μέχρι και λίγο πριν την έναρξη της εκεχειρίας, ο εξευτελισμός της τάχα ανίκητης «αντιπυραυλικής ασπίδας» του Ισραήλ και ο εμφανής εκνευρισμός που προκάλεσε στα επιτελεία στο Τελ Αβίβ είναι σημαντικά. Το Ισραήλ είτε αποδέχεται μια εκεχειρία μόνο όταν έχει ολοκληρώσει το στόχο του είτε υποχρεώνεται σε εκεχειρία όταν αντιλαμβάνεται ότι ο κίνδυνος να αποτύχει είναι μεγάλος. Το δεύτερο σενάριο ταιριάζει περισσότερο σε αυτήν την περίπτωση και γι’ αυτό και γίνεται αντιληπτό από τους Παλαιστίνιους ως μεγάλη επιτυχία στην πάλη τους ενάντια στον κατακτητή. Ο «Γολιάθ» υποχρεώθηκε να επιστρέψει στη γωνία του για να μετρήσει καλύτερα τις πληγές, τις δυνάμεις και τις αδυναμίες του.
Ποτέ δε μάθαμε τους στόχους της ισραηλινής επιδρομής. Αλλά όποιοι κι αν ήταν αυτοί, αυτό που ξέρουμε είναι ότι σε αυτόν τον σύντομο γύρο το Ισραήλ δεν πέτυχε απολύτως τίποτα.
Αν ήταν η τρομοκράτηση του λαού της Γάζας μέχρι υποταγής, απέτυχαν παταγωδώς, και εξακολουθούν να μην μαθαίνουν από την ιστορία ότι ο παλαιστινιακός λαός, δεν έχει άλλο δρόμο από την αντίσταση και γι’ αυτό δεν θα υποταχθεί ποτέ.
Αν ήταν «δοκιμασία» του νέου γεωστρατηγικού τοπίου και προσπάθεια «εκβιαστικής» επιστροφής του στην κατάσταση προ-Ταχρίρ, το Ισραήλ ανακάλυψε μια τέτοια επιστροφή θα είναι πολύ δύσκολη. Ανακάλυψε πως οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι δεν μπορούν με ευκολία να κινηθούν όπως ο Μουμπάρακ. Ανακάλυψε ότι η κυβέρνηση Ομπάμα δεν έχει τη δύναμη να επιβάλλει διεθνή σιωπή απέναντι στα εγκλήματα του αγαπημένου της παιδιού. Ο Μόρσι διαπραγματεύτηκε την εκεχειρία κάτω από διαρκή πίεση να κρατά ταυτόχρονα μια πιο σκληρή στάση απέναντι στο Ισραήλ, ενώ η Ουάσινγκτον, ο πιο ένθερμος υποστηρικτής του κράτους-τρομοκράτη αποδείχθηκε διστακτική απέναντι σε μια κλιμάκωση της σύγκρουσης και έριξε το βάρος της πίσω από την αιγυπτιακή πρωτοβουλία.
Αν ίσχυαν οι «μάξιμουμ» στόχοι όπως η εξόντωση της Χαμάς, τότε μιλάμε για το απόλυτο φιάσκο. Η Χαμάς όχι μόνο δεν εξοντώθηκε, αλλά έκανε επίδειξη «ανθεκτικότητας» στρατιωτικά και ισχυροποιήθηκε πολιτικά. Η Δυτική Όχθη συγκλονίστηκε από διαδηλώσεις αλληλεγγύης στη Γάζα και οργής ενάντια στο Ισραήλ αλλά και την ηγεσία της Φατάχ. Οι δρόμοι της Ραμάλα «άναψαν» από συγκρούσεις με τις δυνάμεις κατοχής αλλά και από συζητήσεις για το πώς μπορεί η Δυτική Όχθη να στηρίξει την αντίσταση στη Γάζα. Απέναντι στους διπλωματικούς ελιγμούς της Φατάχ, η Χαμάς αντιπαρέβαλλε πιο «πρακτικές» μεθόδους αντίστασης και διεκδικεί ακόμα πιο εμφατικά πλέον το ρόλο της ηγέτιδας δύναμης στον παλαιστινιακό αγώνα.
Σε όλα τα παραπάνω, ο παράγοντας «κίνημα από τα κάτω» υπήρξε καθοριστικός. Το Ισραήλ θα μπορούσε να απαντήσει στις ρουκέτες της Χαμάς με σαρωτική χερσαία εισβολή. Δεν έτρεμε όμως μόνο μια επανάληψη του 2006 (ήττα από τη Χεζμπολά), αλλά ίσως και περισσότερο μια επανάληψη (πολύ πιο ενισχυμένη) του 2008-09, όταν το κίνημα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη πλημμύρισε τους δρόμους όλων των μεγάλων πόλεων σε Δύση και αραβικό κόσμο. Τα αντανακλαστικά που έδειξε το διεθνές κίνημα με την έναρξη των βομβαρδισμών, ήταν μια ισχυρή προειδοποίηση για τη διεθνή θύελλα κινητοποιήσεων που μπορούσε να προκαλέσει μια χερσαία εισβολή. Το διεθνές κίνημα Μποϊκοτάζ-Απομόνωσης-Κυρώσεων στο Ισραήλ που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια, τα καράβια για τη Γάζα που επιχειρούν διαρκώς να σπάσουν τον αποκλεισμό, οι διαδηλωτές που βρέθηκαν έξω από τις ισραηλινές πρεσβείες, η ιστορική είσοδος 500 Αιγύπτιων πολιτών στη βομβαρδιζόμενη Γάζα για να δείξουν την αλληλεγγύη τους, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο «ζύγισμα» της κατάστασης από τις κυβερνήσεις διεθνώς.
Το ίδιο ισχύει και για τον «αραβικό δρόμο». Δεν ήταν κάποιος «αντι-ιμπεριαλισμός» του Μόρσι που τον ώθησε να πάρει μια πιο σαφή φιλοπαλαιστινιακή θέση, αλλά η μεγάλη κληρονομιά της «25ης Γενάρη» που απαιτεί μια νέα αιγυπτιακή πολιτική απέναντι στο Ισραήλ και υποχρεώνει την Μουσουλμανική Αδελφότητα να παίρνει υπόψη της την λαϊκή οργή ενάντια στο Ισραήλ. Ήταν οι αραβικές εξεγέρσεις που προκάλεσαν τις μεγάλες γεωστρατηγικές αλλαγές στην περιοχή, που προφανώς δε διαμόρφωσαν ένα αντιιμπεριαλιστικό-φιλοπαλαιστινιακό τοπίο, αλλά διαμόρφωσαν σίγουρα ένα πιο δύσβατο -και κυρίως άγνωστο ακόμα- έδαφος για τις ΗΠΑ και το Ισραήλ.
Η ίδια η κρίση της αμερικανικής ηγεμονίας, που «μεταφράζεται» στους δισταγμούς του Ομπάμα να υιοθετήσει «καουμπόηκες» πολιτικές, δεν είναι αποτέλεσμα μόνο της οικονομικής κρίσης και μόνο την ανόδου των ανταγωνιστικών δυνάμεων. Αυτοί οι λόγοι είναι πολύ σοβαροί, αλλά αν μέναμε σε αυτούς θα αδικούσαμε την ιρακινή αντίσταση και την αφγανική αντίσταση που καθήλωσαν και μάτωσαν το «θηρίο», θα αδικούσαμε το αντιπολεμικό κίνημα στις ΗΠΑ που απαίτησε τον τερματισμό των εκστρατειών, θα αδικούσαμε τα σημερινά κινήματα (Occupy, απεργίες) που απαιτούν «δουλειές και όχι βόμβες», θα αδικούσαμε την αραβική άνοιξη που γκρέμισε πιστούς συμμάχους και παλιές βεβαιότητες της αμερικανικής πολιτικής.
Τα δύο κεντρικά σημεία που χρωματίζουν αυτήν την εκεχειρία –η αποτυχία του Ισραήλ και ο ρόλος του διεθνούς κινήματος σε αυτό- είναι κομβικής σημασίας για την επόμενη μέρα. Γιατί τίποτε δεν τέλειωσε με την εκεχειρία. Γιατί η ίδια η εκεχειρία μπορεί να σπάσει άμεσα. Γιατί το Ισραήλ απαντά στις αποτυχίες του με νέες ακόμα σκληρότερες πολεμικές εξορμήσεις. Αλλά αυτός ο γύρος έδειξε την αδυναμία του εχθρού και τη δικιά μας δύναμη. Αυτό που ξέρουμε είναι πως οι Παλαιστίνιοι δε θα σταματήσουν να αντιστέκονται. Αυτό που έχουμε να κάνουμε εμείς είναι να μη σταματήσουμε να αγωνιζόμαστε στο πλευρό τους. Όχι μόνο στη Γάζα, αλλά και στη Ραμάλα, την Ιερουσαλήμ, το Κάιρο, τη Δαμασκό, την Αθήνα, τη Νέα Υόρκη, το Παρίσι, τη Μαδρίτη, να κάνουμε σαφές πως δεν θα υπάρξει ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη…
