Στις 12/9/2017 ο ευρωβουλευτής Στέλιος Κούλογλου, με έκτακτη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στο Στρασβούργο, κατήγγειλε «πρωτοφανή απόπειρα λογοκρισίας» σε βάρος έκθεσης γελοιογραφίας που προετοίμαζε με τον συνάδελφό του Patrick Le Hyaric για τα 60 χρόνια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η έκθεση θα λάμβανε χώρα στο ευρωκοινοβούλιο των Βρυξελλών με αφορμή την επέτειο της υπογραφής της Συνθήκης της Ρώμης και θα διαρκούσε μια εβδομάδα. Σε αυτήν θα παρουσιάζονταν σκίτσα Ελλήνων και Γάλλων γελοιογράφων με θέμα την Ευρώπη.
Επειδή τις τελευταίες ημέρες ακούστηκαν και γράφτηκαν πολλά -άλλοτε εξαιτίας ελλιπούς πληροφόρησης, άλλοτε για πολιτικές σκοπιμότητες- και προκειμένου να αρθούν οι όποιες εντυπώσεις, η Λέσχη Ελλήνων Γελοιογράφων οφείλει να διασαφηνίσει τα εξής:
Καταρχήν, τα 28 έργα με τα οποία θα συμμετείχαν στην έκθεση ισάριθμοι Έλληνες γελοιογράφοι, αποτελούν ένα αντιπροσωπευτικό μόνο μέρος της μεγάλης έκθεσης «Sweet Europe»- «Γλυκειά Ευρώπη» που παρουσιάστηκε τον περασμένο Μάιο στον εκθεσιακό χώρο του Μετρό Συντάγματος. Σε αυτήν συμμετείχαν επίσης 28 σημαντικοί Βρετανοί σκιτσογράφοι που δημοσιεύουν στις μεγαλύτερες εφημερίδες του Ηνωμένου Βασιλείου. Θέμα της έκθεσης ήταν η Ευρώπη των λαών. Όπως ενημέρωνε το δελτίο Τύπου της διοργάνωσης: «Η κρίση και το άδηλο μέλλον της Ευρώπης είτε ως οικονομικής Ένωσης, είτε ως Ευρωπαϊκής κουλτούρας, αφορά ολοένα και μεγαλύτερο τμήμα των λαών της. Ο φασισμός, η ξενοφοβία, η ανεργία, η ανισότητα, είναι ζητήματα που απασχολούν καθημερινά τους πολίτες της. Η Ευρώπη κλυδωνίζεται, και οι τριγμοί της κοινωνίας και των αξιών της επηρεάζουν και την παγκόσμια κοινότητα.»
Η έκθεση «Sweet Europe» σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία, όπως εξάλλου φάνηκε από την ευρεία προσέλευση και τα σχόλια χιλιάδων επισκεπτών. Μεγάλο μέρος της επιτυχίας της οφείλεται, ωστόσο, στον πλουραλισμό και την πολυχρωμία των απόψεων που με απόλυτη ελευθερία εξέφρασαν οι συμμετέχοντες μέσα από τα σκίτσα τους: από την καταγγελία της νεοφιλελεύθερης Ευρώπης-φρούριο και της ανόδου του νεοναζισμού, μέχρι τη στηλίτευση του Brexit και του ακροδεξιού ευρωσκεπτικισμού, γελοιογράφοι από διαφορετικές ιδεολογικές αφετηρίες κατέθεσαν -ο καθένας και η καθεμιά μέσα από τη δική του οπτική- τις ανησυχίες, τις επιφυλάξεις, αλλά και τις προσδοκίες τους για το παρόν και το μέλλον της Γηραιάς Ηπείρου.
Πώς φτάσαμε όμως στην ακύρωση, ουσιαστικά, της διοργάνωσης στις Βρυξέλλες; Όπως εξήγησε ο Στ. Κούλογλου, από τον κανονισμό του Ευρωκοινοβουλίου προβλέπεται ότι το περιεχόμενο κάθε έκθεσης πρέπει να αξιολογείται εκ των προτέρων προκειμένου να ελεγχθεί ότι δεν περιλαμβάνει φιλοναζιστικό ή άλλο προσβλητικό προς τις αξίες της Ε.Ε. περιεχόμενο. Με βάση αυτόν τον κανονισμό, η κοσμήτορας Catherine Bearder απέρριψε 12 από τα 28 σκίτσα της ελληνικής συμμετοχής. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τα σκίτσα των Γιάννη Αντωνόπουλου (John Antono), Δημήτρη Γεωργοπάλη, Γιάννη Δράκου (dranis), Πάνου Ζάχαρη, Πέτρου Ζερβού, Γιάννη Ιωάννου, Ηλία Μακρή, Έφης Ξένου, Σπύρου Ορνεράκη, Βασίλη Παπαγεωργίου, Στάθη Σταυρόπουλου και Βαγγέλη Χερουβείμ.
Πλήθος ερωτημάτων γεννάει η απόρριψη των σκίτσων των εν λόγω δημιουργών, καθώς και τα κριτήρια με τα οποία λογοκρίθηκε η μισή σχεδόν ελληνική συμμετοχή.
Μια απλή παρατήρηση των λογοκριμένων σκίτσων οδηγεί στο εύλογο συμπέρασμα ότι όχι μόνο δεν υπάρχει υποψία... φιλοναζιστικού περιεχομένου σε κάποια από τις γελοιογραφίες, αλλά, απεναντίας, δύο από αυτές στρέφονται εχθρικά εναντίον του ναζισμού επισημαίνοντας τον κίνδυνο αναβίωσής του στην Ευρώπη. Εξίσου εντύπωση προκαλεί ότι ούτε και τα υπόλοιπα σκίτσα που απορρίφθηκαν παραβιάζουν τον κανονισμό του Ευρωκοινοβουλίου περί «προσβολής των αξιών της Ε.Ε.». Μερικά από τα θέματα που θίγονται σε αυτά είναι η μονοπώληση της γερμανικής ηγεμονίας στην Ευρώπη, η επέλαση των αγορών, η «Ε.Ε. των πολλών ταχυτήτων», ακόμα και η καυτηρίαση του αποτελέσματος του βρετανικού δημοψηφίσματος που οδήγησε στο Brexit!
Από την άλλη μεριά, ενδιαφέρον έχει ότι και το σύνολο σχεδόν των σκίτσων που γλίτωσαν από τη λογοκριτική πρακτική, διακατέχονται από τους ίδιους προβληματισμούς για τη σημερινή Ευρώπη, γεγονός που εντείνει τα ερωτηματικά για το σκεπτικό πίσω από τη διαδικασία επιλογής και απόρριψης που ακολούθησε η Bearder.
Αθήνα 14 Σεπτεμβριου 2017
