ΗΠΑ: «Ο σοσιαλισμός δεν είναι πια βρόμικη λέξη»

Δημοτικές εκλογές σε δήμους σε διάφορες πολιτείες πραγματοποιήθηκαν τις προηγούμενες δύο εβδομάδες στις ΗΠΑ. Φέτος κάποιες αναμετρήσεις είχαν ξεχωριστό ενδιαφέρον για την Αριστερά.

Η μεγάλη έκπληξη εμφανίστηκε στο Σιάτλ, όπου η υποψήφια της οργάνωσης «Socialist Alternative», μετανάστρια Kshama Sawant, εκλέχθηκε δημοτικός σύμβουλος, ξεπερνώντας τον Δημοκρατικό υποψήφιο και εκλεγμένο επί 16 χρόνια Richard Conlin, σε ένα πρωτοφανές αποτέλεσμα για την αμερικάνικη ριζοσπαστική Αριστερά. Είναι η πρώτη που φορά που σοσιαλιστική υποψηφιότητα κερδίζει εκλογική αναμέτρηση στις ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες.

Η Sawant κέρδισε 88.222 ψήφους, περίπου 2.000 περισσότερους από τον αντίπαλό της. Η Sawant είναι καθηγήτρια οικονομικών, αλλά και ακτιβίστρια που κέρδισε την εκτίμηση του κόσμου στο Σιάτλ μέσα από τη δράση της στο Occupy και άλλα τοπικά κινήματα αντίστασης. Η εκλογική της εκστρατεία υποστηρίχθηκε από αριστερές οργανώσεις, αλλά και από αρκετά σωματεία εργαζομένων.

Συγκεκριμένα ανέδειξε τους αγώνες των εργαζομένων στα φαστ-φουντ, το λεγόμενο κίνημα «Fight For 15» («πάλη για 15») που διεκδικεί 15 δολάρια την ώρα και γενίκευσε το αίτημα ως κεντρικό για όλους τους εργαζόμενους. Στήριξε επίσης τις κινητοποιήσεις στα αεροδρόμια της πολιτείας. Επιπρόσθετα, ανέδειξε το σημαντικό ζήτημα της στέγης στην πόλη του Σιατλ, πρόβλημα που εντάθηκε ιδιαίτερα κατά την κρίση των στεγαστικών δανείων του 2008, ενώ η πόλη ζει ακόμη τις συνέπειές της. Θέση της προεκλογικής εκστρατείας ήταν ο έλεγχος στις τιμές των ενοικίων.

Κορωνίδα της καμπάνιας της ήταν η θέση για επιβολή φορολογίας στους κροίσους της πόλης (σε μια Πολιτεία όπου δεν υφίστανται καν φόρος εισοδήματος), ώστε να μπορέσει η τοπική αυτοδιοίκηση να πραγματοποιήσει επενδύσεις σε δημόσιες υποδομές, ιδιαίτερα να στηρίξει τις συγκοινωνίες, που έχουν δεχτεί τρομερή υποβάθμιση λόγω περικοπών στη χρηματοδότηση.

Κινητοποίηση
Πέρα από την προβολή αυτών των αιτημάτων, αξίζει να σημειωθεί ότι πέτυχε γύρω από την εκστρατεία της να κινητοποιηθούν εκατοντάδες εθελοντές, ενώ αποκλειστικά από μικρές ενισχύσεις, χωρίς μεγάλους χορηγούς, έγινε κατορθωτό να μαζευτούν σε λίγο διάστημα πάνω από 100 χιλιάδες δολάρια.

Η εκλογή της Sawant στο Σιατλ έδειξε τις δυνατότητες ρηγμάτων στο δικομματικό πολιτικό status quo των ΗΠΑ. Άλλωστε πρόσφατες δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι μόνο το 26% των Αμερικανών εμπιστεύεται το δικομματικό πολιτικό σύστημα, ενώ το 60% εκφράζει την άποψη ότι χρειάζονται και εναλλακτικές πολιτικές δυνάμεις.

Επιπλέον έδειξε ότι η αναζήτηση «άλλων δυνάμεων» είναι αριστερόστροφη. Η εκλεγμένη πλέον δημοτική σύμβουλος προκάλεσε, πριν ακόμα κερδίσει, το μεγάλο ενδιαφέρον των media. Τοπικά ΜΜΕ της αναγνώρισαν ότι «προσέφερε στους ψηφοφόρους ένα λεπτομερές πολιτικό πρόγραμμα, τεκμηριωμένο οικονομικά, ενώ κατάφερε να οδηγήσει τη συζήτηση αριστερότερα».

Το τελευταίο είναι και το πιο κρίσιμο στις ΗΠΑ. Όταν ο δήμαρχος δήλωσε πως «θα υποστήριζα κατώτατο ωρομίσθιο μεγαλύτερο και από τα 15 δολάρια», όλοι παραδέχτηκαν πως «απαντούσε» στην πίεση του λαϊκού ρεύματος γύρω από το πρόγραμμα της Sawant. Με αυτή την έννοια, δεξιά και αριστερά ΜΜΕ αποδέχονταν, πριν βγει ακόμα το αποτέλεσμα, ότι «στο Σιάτλ υπάρχει νικητής: η σοσιαλίστρια».

Με αυτή την πολιτική η Sawant κατάφερε να πραγματοποιήσει ρήγμα και στο εκλογικό ακροατήριο των Δημοκρατικών. Προφανώς η απουσία Ρεπουμπλικάνου υποψήφιου δεν βοήθησε τον Conlin να συσπειρώσει το παραδοσιακό Δημοκρατικό ακροατήριο στη βάση του «μικρότερου κακού».

Παρ’ όλα αυτά ο Conlin εκφράζει ό,τι πάει στραβά με το Δημοκρατικό Κόμμα και η ήττα του δείχνει τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισής του. Αν και μέλος του κόμματος των Πρασίνων, όταν ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα, δημιούργησε σταδιακά στενές σχέσεις με τα βιομηχανικά λόμπι της πόλης. Το πλήρωσε μετά από 16 χρόνια, γιατί είχε να αντιμετωπίσει ένα σοβαρό αριστερό αντίπαλο δέος.

Η θητεία της Sawant θα είναι για τέσσερα χρόνια σε ένα 9μελες δημοτικό συμβούλιο όπου θα είναι «μία εναντίον οκτώ». Αλλά η εκλογική νίκη ανοίγει δυνατότητες για την Αριστερά στην πόλη, καθώς τα προνόμια και τα μέσα του γραφείου της Sawant θα χρησιμοποιηθούν για τη στήριξη κοινωνικών αγώνων στην πόλη.

Στο δημοτικό συμβούλιο της Μινεάπολις, ο υποψήφιος της ίδιας οργάνωσης Ty Moore έχασε την εκλογή του για μόλις 229 ψήφους. Ο Moore αποτέλεσε ένα πρωταγωνιστικό μέλος του Occupy Mineapolis, θέτοντας στο κέντρο της προεκλογικής του καμπάνιας την αστυνομική βία στην πόλη, καθώς και μία πρωτοβουλία ενάντια στις μαζικές απολύσεις που λαμβάνουν χώρα. Παρόλη τη μη εκλογή του, ο Ty Moore συγκέντρωσε μία σημαντική κινηματική δυναμική, ενώ επιβεβαίωσε τις δυνατότητες για την ανεξάρτητη Αριστερά από τους Δημοκρατικούς.

Η ίδια αριστερόστροφη διάθεση, αλλά μέσα από πολύ διαφορετική διαδρομή, φάνηκε και στην εκλογή του Δημοκρατικού Bill de Blasio ως δήμαρχου Ν. Υόρκης. Είναι ο πρώτος Δημοκρατικός δήμαρχος της πόλης έπειτα από δύο δεκαετίες και μάλιστα με ποσοστό 73%.

Ο de Blasio ανήκει στην «αριστερή πτέρυγα» των Δημοκρατικών και κατόρθωσε να εκλεγεί επιτιθέμενος στην αστυνομική καταστολή στις μειονότητες (συγκεκριμένα στις διαρκείς αστυνομικές έρευνες στους μαύρους) και στην υποχρηματοδότηση των υπηρεσιών πρόνοιας. Μίλησε προεκλογικά για «δύο πόλεις» (των πλουσίων και των φτωχών), ενώ είχε συλληφθεί σε κινητοποίηση των νοσοκομειακών και αυτά ήταν που επιβραβεύτηκαν στις κάλπες.

Αριστερή στροφή
Το πραγματικά εντυπωσιακό στην Αμερική είναι πως ενώ η κεντρική πολιτική σκηνή μετακινείται συνεχώς δεξιά (το Tea Party ρυμουλκεί τους Ρεπουμπλικάνους, αυτοί το Δημοκρατικό Κόμμα και αυτό τους liberals, όπως λέγεται ο προοδευτικός «χώρος» που κινείται στις παρυφές της αριστερής πτέρυγας των Δημοκρατικών), η κοινωνία μετακινείται προς τα αριστερά.  

Η «σοσιαλίστρια στο Σιάτλ» έγινε θέμα στα μεγάλα πανεθνικά δίκτυα, ακριβώς γιατί αυτό που συνέβη ξεπερνά μια εκλογική μάχη για μια θέση δημοτικού συμβούλου. Χαρακτηριστικό του αντίκτυπου που είχε η νίκη της Sawant ήταν το σχόλιο του περιοδικού «Forbes» «γιατί επιτρέπεται σε ένα σοσιαλιστή να διδάσκει οικονομικά;», ενώ αντίστοιχης κατεύθυνσης ήταν και τα σχόλια δημοσιογράφων του συντηρητικού καναλιού FOX την ημέρα των εκλογών.

Στις ΗΠΑ, η Δεξιά συνηθίζει να χρησιμοποιεί τον όρο «σοσιαλιστής» ως μπαμπούλα για τους ψηφοφόρους. Και για χρόνια αυτή η τακτική δούλευε. Τα πράγματα έχουν αλλάξει. Το 2008 και το 2012, ο Μπάρακ Ομπάμα κατηγορήθηκε μανιωδώς ως «σοσιαλιστής», αλλά εξελέγη πρόεδρος. Το 2013 στο Σιάτλ, κατέβηκε στις δημοτικές εκλογές μια αληθινή σοσιαλίστρια που το δήλωνε κιόλας και εξελέγη, με στήριξη κυρίως από τους νεότερους ψηφοφόρους. Υποχρεώνοντας έτσι το δίκτυο MSNBC να παραδεχτεί ότι για τη νέα γενιά στις ΗΠΑ «ο σοσιαλισμός δεν είναι πια βρόμικη λέξη».