Ισπανικό Κράτος: Εκλογές ή κυβέρνηση συνεργασίας;

Οι διαπραγματεύσεις για το σχηματισμό κυβέρνησης κράτησαν όλο τον Αύγουστο, ενώ σύμφωνα με τον κανονισμό της ισπανικής βουλής, αν ναυαγήσουν και αυτές οι προσπάθειες, το πιο πιθανό είναι οι εκλογές, που θα είναι οι τρίτες στη σειρά, να γίνουν 25 Δεκέμβρη, ανήμερα δηλαδή τα Χριστούγεννα.

Αυτήν τη φορά η διερευνητική εντολή θα βρίσκεται στα χέρια του υπηρεσιακού πρωθυπουργού Ραχόι, που έχει κάνει τα πάντα για να συνεχίσει να είναι ο πρωθυπουργός της Ισπανίας. Στις διαπραγματεύσεις που προηγήθηκαν, το κόμμα της Δεξιάς (PP) και το κόμμα των Πολιτών (Ciudadanos) κατάφεραν να συμφωνήσουν σε 150 σημεία που αφορούν μεταρρυθμίσεις σχετικά με τη διαφθορά, τις εργασιακές σχέσεις και τον εκλογικό νόμο, σε μια προσπάθεια να ξεπλυθεί το κόμμα της Δεξιάς, αφού μια σειρά στελέχη του δικάζονται για διασπάθιση δημοσίου χρήματος.

Ciudadanos

Βασικός στόχος των διαπραγματεύσεων ήταν οι Ciudadanos, το κατά τα άλλα «εναλλακτικό» και «φρέσκο» κόμμα που «δεν μοιάζει με κανένα άλλο», να στηρίξει με τους 32 βουλευτές του το παλιό καλό κόμμα της Δεξιάς, προκειμένου ο Ραχόι να εξασφαλίσει την πολυπόθητη πλειοψηφία. Ο εκπρόσωπος Τύπου της Δεξιάς έκανε λόγο για το ξεκίνημα ενός μεγάλου έρωτα μεταξύ των δύο κομμάτων. Έτσι λοιπόν, το αν ο Μαριάνο Ραχόι θα συνεχίσει να είναι πρωθυπουργός θα κριθεί σε δύο ψηφοφορίες στο ισπανικό κοινοβούλιο, στις 30 Αυγούστου και στις 2 Σεπτέμβρη, όπου ο Ραχόι θα πρέπει να εξασφαλίσει αν όχι την απόλυτη, τουλάχιστον την απλή πλειοψηφία, δηλαδή να μπορέσει να έχει περισσότερες θετικές ψήφους, 176 στον αριθμό. Για να γίνει αυτό, ωστόσο, θα πρέπει να εξασφαλίσει ψήφους αποχής από το PSOE, την ανοχή δηλαδή του κόμματος των Σοσιαλιστών.

Σοσιαλιστές

Μέχρι στιγμής όμως ο Πέδρο Σάντσες δηλώνει κατηγορηματικά ότι η ψήφος των Σοσιαλιστών θα είναι αρνητική. Αλλά κανείς δεν αποκλείει το ενδεχόμενο κάποιοι από τους βουλευτές του PSOE, με δική τους πρωτοβουλία, να απόσχουν από τις ψηφοφορίες. Άλλωστε το μόνο που χρειάζεται ο Ραχόι είναι 11 αποχές για να μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση. Μια επιπλέον πίεση για το κόμμα των Σοσιαλιστών αποτελεί και το γεγονός ότι τα 100 από τα 150 μέτρα που συμφώνησαν PP και Ciudadanos ήταν ακριβώς τα ίδια που είχαν συμφωνηθεί το Φλεβάρη μεταξύ Σοσιαλιστών και Πολιτών, στον προηγούμενο δηλαδή γύρο διαπραγματεύσεων. Παρόλο που οι Σοσιαλιστές δεν θα είχαν ιδιαίτερο πρόβλημα να συνεργαστούν με τη Δεξιά, δεν θα είναι εύκολο να το κάνουν, γιατί αυτό θα σήμαινε την εξαφάνισή τους από τον πολιτικό χάρτη. Εάν ωστόσο δεν εξασφαλιστεί η αποχή του PSOE, τότε θα υπάρξει μια τελευταία προσπάθεια το Podemos και το PSOE να διερευνήσουν δυνατότητες μιας «προοδευτικής» κυβέρνησης, πράγμα που μοιάζει απίθανο, και εφόσον δεν τα καταφέρουν, 35 εκατομμύρια Ισπανοί και Ισπανίδες θα οδηγηθούν ξανά στις κάλπες.

Ένα ακόμα τεστ για το αποτέλεσμα όλων αυτών των διαδικασιών αποτελούν και οι εκλογές στη Γαλικία και τη Χώρα των Βάσκων, που θα γίνουν στις 25 Σεπτέμβρη. Είναι ολοφάνερο ότι οι συνεχείς εκλογικές διαδικασίες έχουν κουράσει τους Ισπανούς πολίτες, πράγμα το οποίο λειτουργεί ως επιπλέον πίεση για τα κόμματα που διαπραγματεύονται. Ο βασικότερος ωστόσο λόγος που υπάρχει βιασύνη για το σχηματισμό κυβέρνησης είναι το γεγονός ότι στις 15 Οκτώβρη θα πρέπει να παρουσιαστεί ο νέος προϋπολογισμός του κράτους στην Κομισιόν, προϋπολογισμός ο οποίος πρέπει να περιλαμβάνει σημαντικές περικοπές και μέτρα λιτότητας έτσι ώστε να μην υπάρξουν ευρωπαϊκά πρόστιμα.

Αριστερά

Εν τω μεταξύ, η συζήτηση που γίνεται στα κόμματα της Αριστεράς, τόσο το Podemos όσο και την Ενωμένη Αριστερά, είναι πολύ έντονη. Οι δημοσκοπήσεις συνεχίζουν να παρουσιάζουν καθοδική τάση για τον σχηματισμό Unidos Podemos. Όλες οι προσπάθειες του Podemos το προηγούμενο διάστημα να δείξει τόση προθυμία για το σχηματισμό προοδευτικής κυβέρνησης με τους Σοσιαλιστές λειτούργησαν καθαρτικά για το PSOE και ταυτόχρονα δυσαρέστησαν την πιο μαχητική βάση του Podemos. Ο Πάμπλο Ιγκλέσιας και ο Ινίγο Ερεχόν βρίσκονται σε συνεχή εσωκομματική σύγκρουση, ωστόσο αυτό δεν τους εμποδίζει να θεωρούν και οι δύο ότι η απεύθυνσή τους στο PSOE, με σκληρούς όρους, ήταν κομμάτι μιας ηγεμονικής παρέμβασης. Μιας ηγεμονικής παρέμβασης που αποτελείται από συμβιβασμούς, που ωστόσο δεν φαίνεται να λειτουργούν προωθητικά για τον εκλογικό σχηματισμό. Σε ομιλία του πάντως στο καλοκαιρινό πανεπιστήμιο των Αντικαπιταλίστας, ο βουλευτής του Podemos Ραούλ Καμάργο τόνισε τους κινδύνους που θα είχε μια ενδεχόμενη συνεργασία με τους Σοσιαλιστές, και μίλησε για μια προσπάθεια να διατηρηθεί η αυτονομία του Podemos καθώς και η συγκέντρωση δυνάμεων στη βάση. Είναι φανερό ότι όλοι περιμένουν το συνέδριο του Podemos, που θα πραγματοποιηθεί το Φλεβάρη με στόχο μια πορεία εκδημοκρατισμού και μια διόρθωση του 1ου Συνεδρίου στο Vistalegre στο οποίο φιμώθηκαν οι διαφορετικές απόψεις.

Μέχρι τότε όμως πολλά μπορεί να έχουν αλλάξει και πολλά θα καθοριστούν από το αν θα υπάρξουν νέες εκλογές ή όχι. Τίποτα ωστόσο δεν υποδηλώνει ότι η αστάθεια θα εξαφανιστεί μετά τις ενδεχόμενες τρίτες εκλογές. Για την Αριστερά που δεν βλέπει αδιέξοδα, η αστάθεια μπορεί να μετατραπεί σε λαμπρή ευκαιρία βαθέματος των συστημικών ρωγμών και χτισίματος μιας πραγματικής λαϊκής δύναμης, σε κάθε δήμο και πόλη της Ισπανίας.