Ιστορικά επείγουσα η μαζική Αριστερά!

 Το θα­τσε­ρι­κό ΤΙΝΑ (δεν υπάρ­χει εναλ­λα­κτι­κή) εμ­φα­νί­ζε­ται ανα­νε­ω­μέ­νο στην Ελ­λά­δα του 2024 απου­σία κυ­βερ­νη­τι­κής εναλ­λα­κτι­κής. Ωστό­σο από την εποχή της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης αυ­το­πε­ποί­θη­σης και του δυ­να­μι­σμού των ιδεών της «απε­λευ­θε­ρω­μέ­νης αγο­ράς» και της «πα­γκο­σμιο­ποί­η­σης», που ενι­σχύ­θη­καν από την πτώση του «υπαρ­κτού Σο­σια­λι­σμού», δεν έχουν απο­μεί­νει και πολλά πέρα από τα διαρ­κώς κλι­μα­κού­με­να αδιέ­ξο­δα του πο­λι­τι­κού συ­στή­μα­τος, στην Ευ­ρώ­πη και όχι μόνο, χωρίς ου­σια­στι­κή κυ­βερ­νη­τι­κή εναλ­λα­κτι­κή και με αδύ­να­μους μη­χα­νι­σμούς οι­κο­δό­μη­σης κοι­νω­νι­κών συ­ναι­νέ­σε­ων, σε κοι­νω­νί­ες ολο­έ­να αυ­ξα­νό­με­νων ανι­σο­τή­των, σε οι­κο­νο­μι­κό πλαί­σιο ακρί­βειας, πλη­θω­ρι­σμού και κρα­τι­κών πα­ρεμ­βά­σε­ων υπέρ των «από πάνω», στην εποχή της βάρ­βα­ρης κλι­μά­κω­σης των ιμπε­ρια­λι­στι­κών και εν­δοϊ­μπε­ρια­λι­στι­κών πο­λέ­μων, στην Πα­λαι­στί­νη και στην Ου­κρα­νία, στην εποχή της δια­κιν­δύ­νευ­σης του ίδιου του αν­θρώ­πι­νου πο­λι­τι­σμού δια της κλι­μά­κω­σης της οι­κο­λο­γι­κής κα­τα­στρο­φής του πλα­νή­τη.

Ο σχε­δόν μισός αιώ­νας νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης (ν/φ) στρα­τη­γι­κής, η οποία απε­τέ­λε­σε όχι μόνο μια οι­κο­νο­μι­κή επι­λο­γή αλλά ταυ­τό­χρο­να και μία τα­ξι­κή/ πο­λι­τι­κή αστι­κή αντε­πί­θε­ση στις κα­τα­κτή­σεις του «πα­γκό­σμιου Μάη» και στην αρι­στε­ρά, απέ­δω­σε συ­νέ­πειες όχι μόνο οι­κο­νο­μι­κές, βυ­θι­ζό­με­νος μετά το 2008  στην κρίση και στην πα­ρακ­μή, αλλά και πο­λι­τι­κές  αλ­λά­ζο­ντας την «γε­ω­με­τρία» του πο­λι­τι­κού συ­στή­μα­τος, πα­νευ­ρω­παϊ­κά (και όχι μόνο). Στην θέση του πα­λιού δι­πο­λι­σμού δε­ξιάς – σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας (σ/δ) ανα­δύ­ε­ται, ως συγ­χώ­νευ­ση, το «ακραίο κέ­ντρο» (χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό πα­ρά­δειγ­μα ο Μα­κρόν) με, συχνά, μόνη αντι­πο­λί­τευ­ση την ακρο­δε­ξιά (από την οποία αντλεί και εν­σω­μα­τώ­νει χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά). Πρό­κει­ται για διαρ­κή διο­λί­σθη­ση προς ένα δεξιό ν/φ μο­ντέ­λο κρά­τους, όπου κυ­ριαρ­χεί η κα­τα­στο­λή και ο αυ­ταρ­χι­σμός παρά η συ­ναί­νε­ση. Το πλαί­σιο είναι ασφυ­κτι­κό τόσο στην οι­κο­νο­μι­κή βάση όσο και στο πο­λι­τι­κό εποι­κο­δό­μη­μα και δεν επι­τρέ­πει την χά­ρα­ξη βα­θιών αρι­στε­ρών δια­χω­ρι­στι­κών στο εσω­τε­ρι­κό του πέρα από έναν ορι­σμέ­νο, αδιέ­ξο­δο και από κυ­βερ­νη­τι­κής σκο­πιάς υπο­κρι­τι­κό, ατα­ξι­κό «δι­καιω­μα­τι­σμό». Η ν/φ εποχή χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται επί­σης και από το αντί­στοι­χο πο­λι­τι­σμι­κό πλαί­σιο, το λε­γό­με­νο «με­τα­νε­ω­τε­ρι­κό» ή «με­τα­μο­ντέρ­νο», που έχει με­τα­τρέ­ψει την πάλη των ιδεών από αντι­πα­ρά­θε­ση (κοσμο)θε­ω­ριών, επι­χει­ρη­μά­των και γε­νι­κεύ­σε­ων σε πάλη υπο­κει­με­νι­σμών, στιγ­μιαί­ων εντυ­πώ­σε­ων και «επι­κοι­νω­νί­ας».

Η πρό­τε­ρη πο­λι­τι­κή από­πει­ρα να αμ­φι­σβη­τη­θεί η ν/φ στρα­τη­γι­κή, υπό την ώθηση του διε­θνούς αντι­πα­γκο­σμιο­ποι­η­τι­κού κι­νή­μα­τος, και να διεκ­δι­κη­θεί το πο­λι­τι­κό κενό που δη­μιουρ­γεί με την δεξιά με­τάλ­λα­ξή της η σ/δ-κε­ντρο­α­ρι­στε­ρά, από τα νε­ο­πα­γή «πλα­τιά κόμ­μα­τα» της ρι­ζο­σπα­στι­κής αρι­στε­ράς,  απέ­τυ­χε, με απο­κο­ρύ­φω­μα τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ που έστρι­ψε στο «μο­νό­δρο­μο» των μνη­μο­νί­ων ως κυ­βέρ­νη­ση. Ωστό­σο το πο­λι­τι­κό κενό πα­ρα­μέ­νει καθώς οι διαρ­κώς αυ­ξα­νό­με­νες «κοι­νω­νι­κές ανι­σό­τη­τες» δεν βρί­σκουν πο­λι­τι­κή έκ­φρα­ση και εκ­προ­σώ­πη­ση στην εποχή της χρε­ω­κο­πί­ας της με­ταρ­ρυθ­μι­στι­κής αρι­στε­ράς/ κυ­βερ­νη­τι­κής κε­ντρο­α­ρι­στε­ράς συ­γκρο­τώ­ντας ιστο­ρι­κή πρό­κλη­ση για την αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή αρι­στε­ρά του 21ου αιώνα! 

Με­τα­μο­ντέρ­να προ­πα­γάν­δα και νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρος κυ­νι­σμός

Στην Ελ­λά­δα σή­με­ρα, η απου­σία αντα­γω­νι­στι­κής αντι­πο­λί­τευ­σης και ου­σια­στι­κά εναλ­λα­κτι­κής κυ­βερ­νη­τι­κής πρό­τα­σης (που να γί­νε­ται αντι­λη­πτή ως τέ­τοια από την κοι­νω­νία) συ­γκρο­τεί πλαί­σιο πο­λι­τι­κό και ιδε­ο­λο­γι­κό. Έτσι είναι η ίδια κυ­βερ­νη­τι­κή πο­λι­τι­κή που πνί­γει μα­ζι­κά αλλά και νο­μι­μο­ποιεί με­τα­νά­στες, ευ­νο­εί την ασυ­δο­σία του κέρ­δους, την ακρί­βεια και τους πλει­στη­ρια­σμούς και προ­βά­λει πως τι­μω­ρεί με πρό­στι­μα πο­λυ­ε­θνι­κές και τρά­πε­ζες, δη­λώ­νει απο­φα­σι­στι­κά πως θα νο­μι­μο­ποι­ή­σει τον γάμο των ομό­φυ­λων ζευ­γα­ριών την ώρα που ο υπουρ­γός Εξω­τε­ρι­κών λο­γο­κρί­νει ει­κα­στι­κό έργο κατά των γυ­ναι­κο­κτο­νιών και οι δο­λο­φό­νοι του Ζακ Κω­στό­που­λου κυ­κλο­φο­ρούν ελεύ­θε­ροι, ιδιω­τι­κο­ποιεί την Υγεία και την Παι­δεία (πα­ρα­κάμ­πτο­ντας το Σύ­νταγ­μα) στο όνομα της βελ­τί­ω­σης της Δη­μό­σιας Εκ­παί­δευ­σης και του ΕΣΥ, τσα­κί­ζει τα ερ­γα­τι­κά και συν­δι­κα­λι­στι­κά δι­καιώ­μα­τα στο όνομα του «δι­καιώ­μα­τος» στην υπο­πλη­ρω­μέ­νη υπε­ρερ­γα­σία, υλο­ποιεί εξο­πλι­στι­κό πρό­γραμ­μα «μα­μούθ» την ώρα που επι­χει­ρεί εξο­μά­λυν­ση με την Τουρ­κία, είναι αλ­λη­λέγ­γυα με το «αμυ­νό­με­νο» Ισ­ρα­ήλ και στέλ­νει πλοίο στην πε­ριο­χή την ώρα που δη­λώ­νει ανη­συ­χία για τους αμά­χους και προ­κρί­νει την λύση των δύο κρα­τών...

Φυ­σι­κά η ει­κό­να που πα­ρου­σιά­ζε­ται αντι­στρέ­φει την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Η ουσία της κυ­βερ­νη­τι­κής πο­λι­τι­κής κρύ­βε­ται (σε κοινή θέα) στον προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό, στα εται­ρι­κά κέρδη, στη διαρ­κή υπο­χώ­ρη­ση των μι­σθών ένα­ντι του πλού­του, στο ξή­λω­μα των ερ­γα­τι­κών κα­τα­κτή­σε­ων και δι­καιω­μά­των, στην ορι­ζό­ντια φο­ρο­λό­γη­ση, στο αυ­ταρ­χι­κό / αστυ­νο­μι­κό κρά­τος, στον εφαρ­μο­σμέ­νο εθνι­κι­σμό και στον ρα­τσι­σμό απέ­να­ντι σε με­τα­νά­στες, ρομά, γυ­ναί­κες και lgbt, νε­ο­λαία, φτω­χούς. Η συ­μπε­ρι­φο­ρά της αιχ­μής του δό­ρα­τος της κρα­τι­κής εξου­σί­ας και βίας, δη­λα­δή της αστυ­νο­μί­ας και των δι­κα­στη­ρί­ων, συχνά τεκ­μη­ριώ­νει την τα­ξι­κή αλή­θεια.

Διε­θνή συ­στη­μι­κά μέσα «απο­θε­ώ­νουν» την κυ­βέρ­νη­ση Μη­τσο­τά­κη για τις «με­ταρ­ρυθ­μί­σεις» μα κυ­ρί­ως οι ίδιοι οι Έλ­λη­νες κα­πι­τα­λι­στές, όπως ο Μυ­τι­λη­ναί­ος[i].

Ο Μη­τσο­τά­κης δια­χει­ρί­ζε­ται την προ­πα­γάν­δα δη­μιουρ­γώ­ντας συχνά σύγ­χυ­ση στους  πο­λι­τι­κούς του αντι­πά­λους, φευ και στην αρι­στε­ρά, όπως στα «εθνι­κά» ζη­τή­μα­τα ή στο «γάμο των ομό­φυ­λων» αλλά η, προς ώρας, «επι­τυ­χία» του, δεν κρύ­βει το σκλη­ρό τα­ξι­κό πρό­ση­μο της πο­λι­τι­κής του ούτε λύνει τα ίδια της τα αδιέ­ξο­δα, εγ­χώ­ρια και στα πλαί­σια της ευ­ρω­παϊ­κής και διε­θνούς κα­τά­στα­σης. Έτσι, χωρίς αντί­πα­λο, υπέ­στη εμ­βλη­μα­τι­κές ήττες στην αυ­το­διοί­κη­ση και ήδη έχει υπο­χρε­ω­θεί σε ανα­σχη­μα­τι­σμό. Δη­μο­σκο­πι­κά, πα­ρό­τι υπε­ρέ­χει απο­λαμ­βά­νει επί­σης τη μό­νι­μα πλειο­ψη­φι­κή άποψη ότι η ζωή τους και η χώρα πάει «από το κακό στο χει­ρό­τε­ρο»[ii].  

Σο­σιαλ­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμός

Η «ει­κό­να» είναι πολύ ση­μα­ντι­κή κυ­ρί­ως όταν δεν μπο­ρεί να αμ­φι­σβη­τη­θεί η ουσία, η νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη στρα­τη­γι­κή. Αυτό αφορά στα κόμ­μα­τα του «σο­σιαλ­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού», το ΠΑΣΟΚ και το ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Το μεν ΠΑΣΟΚ είναι το κόμμα που ανέ­λα­βε, επί πρω­θυ­πουρ­γί­ας Ση­μί­τη, απο­φα­σι­στι­κά τη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη στρο­φή μετά την ήττα από τις ερ­γα­τι­κές, λαϊ­κές αντι­στά­σεις, της κυ­βέρ­νη­σης Κ. Μη­τσο­τά­κη. Στα μάτια της κοι­νω­νί­ας κα­τέρ­ρευ­σε ακόμη και ως «αρι­στε­ρή μνήμη» στα χρό­νια των μνη­μο­νί­ων και της συ­γκυ­βέρ­νη­σης. Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εγκα­τέ­λει­ψε ορι­στι­κά την αρι­στε­ρή πο­ρεία με το 3ο μνη­μό­νιο. Η εκλο­γι­κή κα­τάρ­ρευ­σή του ήρθε οχτώ χρό­νια μετά. Ο Κασ­σε­λά­κης απο­τε­λεί τη συ­νέ­χεια  της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης προ­σαρ­μο­γής του Τσί­πρα χωρίς τα προ­σχή­μα­τα.

ΠΑΣΟΚ και ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν έχουν άλλο δρόμο παρά να συ­γκλί­νουν στον ίδιο ακρι­βώς πο­λι­τι­κό χώρο, του «σο­σιαλ­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού» παρά τις αντι­θέ­σεις των γρα­φειο­κρα­τιών, προ­κει­μέ­νου να επι­χει­ρή­σουν να συ­γκρο­τή­σουν δεύ­τε­ρο συ­στη­μι­κό πόλο, κατά το πρό­τυ­πο του πο­λι­τι­κού συ­στή­μα­τος των ΗΠΑ, με κυ­βερ­νη­τι­κές ελ­πί­δες και φι­λο­δο­ξί­ες.

Η Νέα Αρι­στε­ρά δεν έχει ξε­κα­θα­ρί­σει το πο­λι­τι­κό της στίγ­μα και εμ­φα­νί­ζε­ται αμή­χα­νη ως προς τη στρα­τη­γι­κή επι­λο­γή. Αν ωστό­σο ο δρό­μος προς την «αντι­νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη» ταυ­τό­τη­τα (και πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο την αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή) είναι δύ­σβα­τος γε­μά­τος αυ­το­κρι­τι­κή μα και κρί­σι­μα συ­μπε­ρά­σμα­τα και επα­να­σύν­δε­ση με το κί­νη­μα, ο δρό­μος προς τον «σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρο» πόλο, ως τρίτη «συ­νι­στώ­σα», μοιά­ζει, εκτός από επί­σης δύ­σκο­λος, εξευ­τε­λι­στι­κός καθώς θα τεκ­μη­ριώ­σει μια διά­σπα­ση χωρίς μεί­ζο­νες πο­λι­τι­κές/στρα­τη­γι­κές δια­φο­ρές. Αντί­στοι­χες και οι ορ­γα­νω­τι­κές επι­λο­γές με­τα­ξύ εκλο­γι­κής συ­γκρό­τη­σης μέσω κοι­νο­βου­λευ­τι­κής ομά­δας και από­πει­ρας οι­κο­δό­μη­σης ορ­γά­νω­σης με κοι­νω­νι­κή/ κι­νη­μα­τι­κή πα­ρέμ­βα­ση. Τρί­τος δρό­μος δεν υπάρ­χει!

ΚΚΕ

Στο χώρο της αντι­νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης, ρι­ζο­σπα­στι­κής, αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής αρι­στε­ράς κυ­ριαρ­χεί σή­με­ρα το ΚΚΕ που βλέ­πει το τε­λευ­ταίο διά­στη­μα την εκλο­γι­κή του επιρ­ροή να αυ­ξά­νε­ται, φτά­νο­ντας δη­μο­σκο­πι­κά έως και το 10%. Το αφή­γη­μά του πα­ρου­σί­α­σε ο γραμ­μα­τέ­ας Κου­τσού­μπας στην εκ­δή­λω­ση του κόμ­μα­τος για τη «συ­μπα­ρά­τα­ξη», στο ΣΕΦ, στις 11/12/2023. Η το­πο­θέ­τη­ση ανέ­δει­ξε τη διεκ­δί­κη­ση του ρόλου βα­σι­κού αν όχι μο­να­δι­κού «αντί­πα­λου στην κυ­βέρ­νη­ση Μη­τσο­τά­κη» βα­σι­σμέ­νη στην άνοδο του ΚΚΕ εκλο­γι­κά, συν­δι­κα­λι­στι­κά. Αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή κρι­τι­κή στην κυ­βέρ­νη­ση αλλά και στην «ανα­σύν­θε­ση της σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας» των ΠΑΣΟΚ, ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, στο «κρά­τος – δο­λο­φό­νο» Ισ­ρα­ήλ με ξε­κά­θα­ρη υπο­στή­ρι­ξη του πα­λαι­στι­νια­κού αγώνα. Κά­λε­σμα για συ­μπό­ρευ­ση με το ΚΚΕ χωρίς ανα­γκαία συ­νο­λι­κή συμ­φω­νία. Κα­τέ­λη­ξε με τον στόχο για μια «λαϊκή δια­κυ­βέρ­νη­ση και εξου­σία» και «μία δια­φο­ρε­τι­κή ορ­γά­νω­ση της κοι­νω­νί­ας, σο­σια­λι­στι­κή – κομ­μου­νι­στι­κή…»[iii].

Είναι προ­φα­νές ότι το ΚΚΕ επι­χει­ρεί να διεκ­δι­κή­σει το κενό στ’ αρι­στε­ρά του πο­λι­τι­κού σκη­νι­κού και μια προ­σέγ­γι­ση της «μα­ζι­κής πο­λι­τι­κής» στο όνομα του αντι­κα­πι­τα­λι­σμού, του Σο­σια­λι­σμού και του Κομ­μου­νι­σμού. Βέ­βαια όσο το εκλο­γι­κό πο­σο­στό ανε­βαί­νει αντί­στοι­χα με­γα­λώ­νουν και οι απαι­τή­σεις για συ­γκε­κρι­μέ­νη κυ­βερ­νη­τι­κή εναλ­λα­κτι­κή πρό­τα­ση και πρό­γραμ­μα αλλά και πο­λι­τι­κό υπο­κεί­με­νο που θα επι­τρέ­πει και θα μπο­ρεί να δια­χει­ρι­στεί τις κοι­νω­νι­κές/ πο­λι­τι­κές πιέ­σεις και την αντί­στοι­χη, ανα­πό­φευ­κτη, «εσω­τε­ρι­κή» ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κή πάλη. Το σχήμα «ΚΚΕ και συ­μπο­ρευό­με­νοι» είναι επιει­κώς αδύ­να­μο να αντι­με­τω­πί­σει τέ­τοιες προ­κλή­σεις. Το ΚΚΕ δεν προ­τεί­νει κα­νε­νός εί­δους πο­λι­τι­κό μέ­τω­πο της αρι­στε­ράς παρά μόνο ατο­μι­κή «συ­μπα­ρά­τα­ξη» - αντί­στοι­χα κι­νεί­ται και στο συν­δι­κα­λι­στι­κό πεδίο – διεκ­δι­κώ­ντας, με με­γά­λο δι­σταγ­μό, πε­ριο­ρι­σμέ­νο μέρος από το πο­λι­τι­κό κενό στ’ αρι­στε­ρά. 

Όταν ο γραμ­μα­τέ­ας έφτα­σε να κα­ταγ­γεί­λει το ρόλο του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ως βο­ή­θεια στο σύ­στη­μα προ­κει­μέ­νου να αντι­με­τω­πί­σει τις «ρωγ­μές» του στην πε­ρί­ο­δο 2010 – 2015 εκ των πραγ­μά­των άφησε εκτε­θει­μέ­νο το ίδιο του το κόμμα στο ερώ­τη­μα για τις δικές του επι­λο­γές στην πρό­σφα­τη πε­ρί­ο­δο της κρί­σης του πο­λι­τι­κού συ­στή­μα­τος. Το ΚΚΕ σε όλη την πε­ρί­ο­δο της διε­θνούς κι­νη­μα­τι­κής και πο­λι­τι­κής ανά­τα­σης ενά­ντια στη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη, κα­πι­τα­λι­στι­κή πα­γκο­σμιο­ποί­η­ση και εν τέλει στην Ελ­λά­δα ενά­ντια στα μνη­μό­νια πήρε σα­φείς απο­στά­σεις τόσο από τα κι­νή­μα­τα όσο και από τις πο­λι­τι­κές διερ­γα­σί­ες στην αρι­στε­ρά και αυτό δη­μιουρ­γεί σο­βα­ρή επι­φύ­λα­ξη για την ουσία του σχε­δί­ου που εμ­φα­νί­ζει σή­με­ρα.

Ταυ­τό­χρο­να, στα λε­γό­με­να «εθνι­κά θέ­μα­τα» και τη στάση του ΚΚΕ απέ­να­ντι στην κυ­βερ­νη­τι­κή προ­σέγ­γι­ση των «ελ­λη­νο­τουρ­κι­κών» η επι­λο­γή  του ει­ση­γη­τή ήταν σαφής: «...Γιατί στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα δρο­μο­λο­γεί­ται μια εφ’ όλης της ύλης δια­πραγ­μά­τευ­ση και στο τρα­πέ­ζι πα­ρα­μέ­νουν οι απα­ρά­δε­κτες διεκ­δι­κή­σεις της τουρ­κι­κής άρ­χου­σας τάξης. Διεκ­δι­κή­σεις, οι οποί­ες αφο­ρούν: Και την απο­στρα­τιω­τι­κο­ποί­η­ση και την αμ­φι­σβή­τη­ση των δι­καιω­μά­των των ελ­λη­νι­κών νη­σιών. Και την προ­ώ­θη­ση του δόγ­μα­τος της «Γα­λά­ζιας Πα­τρί­δας». Και την ανα­θε­ώ­ρη­ση της Συν­θή­κης της Λο­ζά­νης. Και τον χα­ρα­κτη­ρι­σμό της μου­σουλ­μα­νι­κής μειο­νό­τη­τας της Θρά­κης ως τουρ­κι­κής. Και τη διαιώ­νι­ση της κα­το­χής, μαζί με την ανα­βάθ­μι­ση του «ψευ­δο­κρά­τους» στη Βό­ρεια Κύπρο...»[iv].

Πρό­κει­ται για τον ίδιο «κα­τά­λο­γο» που πα­ρα­θέ­τει κάθε εθνι­κι­στι­κή προ­σέγ­γι­ση! Το­πο­θέ­τη­ση ξε­κά­θα­ρη, χωρίς πε­ρι­στρο­φές, χωρίς καν την έμ­φα­ση στο «ΝΑ­ΤΟϊ­κό επι­χεί­ρη­μα» που συ­νή­θως συ­νο­δεύ­ει αυτής της κοπής τις το­πο­θε­τή­σεις από αρι­στε­ρούς χώ­ρους, όπως π.χ. στο ζή­τη­μα των εξο­πλι­σμών.

Η επι­λο­γή της πα­τριω­τι­κής/ εθνι­κι­στι­κής αιχ­μής ως αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κής θέσης, στην αρι­στε­ρή εναλ­λα­κτι­κή, υπήρ­ξε κε­ντρι­κή τόσο στην πα­ρά­δο­ση της ελ­λη­νι­κής σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας όσο και σε ορ­γα­νώ­σεις και κόμ­μα­τα της κομ­μου­νι­στι­κής αρι­στε­ράς που βα­σί­ζο­νται στον στόχο/ στά­διο της «εθνι­κής ανε­ξαρ­τη­σί­ας» και σε διά­φο­ρες εκ­δο­χές της «θε­ω­ρί­ας της εξάρ­τη­σης».

Η ιστο­ρία του ελ­λη­νι­κού αλλά και διε­θνούς κομ­μου­νι­στι­κού κι­νή­μα­τος είναι γε­μά­τη, ωστό­σο, από τρα­γι­κές ήττες – προ­ϊ­όν αυτών ακρι­βώς των αντι­λή­ψε­ων. Ο εθνι­κι­σμός απο­τε­λεί καί­ριο ιδε­ο­λο­γι­κό συ­στα­τι­κό της κα­πι­τα­λι­στι­κής/ιμπε­ρια­λι­στι­κής κυ­ριαρ­χί­ας και επε­κτα­τι­κό­τη­τας παρά απά­ντη­ση σε αυτήν[v].

Στο πα­ρελ­θόν, στα πλαί­σια μα­ζι­κών, λαϊ­κών κι­νη­μά­των αυ­το­διά­θε­σης ή/και εθνι­κής απε­λευ­θέ­ρω­σης, υπό όρους και προ­ϋ­πο­θέ­σεις (όπως η πα­ρου­σία ισχυ­ρής αρι­στε­ράς και ταυ­τό­χρο­να αδύ­να­μης ή απού­σας άρ­χου­σας τάξης), η απε­λευ­θε­ρω­τι­κή ορμή μπο­ρού­σε να πάρει τα­ξι­κά/ αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά. Στις μέρες μας ο ηρω­ι­κός αγώ­νας του Πα­λαι­στι­νια­κού λαού, γνή­σιο εθνι­κο­α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κό κί­νη­μα (πα­ρό­τι με ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κή ηγε­σία κα­θό­λου αρι­στε­ρό­στρο­φη), στέλ­νει διε­θνώς το ισχυ­ρό μή­νυ­μα της πάλης όχι τόσο σε «όμορα κι­νή­μα­τα», καθώς τέ­τοια δεν υπάρ­χουν και πολλά, αλλά στους «υπη­κό­ους» των κα­πι­τα­λι­στι­κών/ιμπε­ρια­λι­στι­κών κρα­τών, στην ερ­γα­τι­κή τάξη, τα κι­νή­μα­τα των «από κάτω» και την αρι­στε­ρά, διε­θνώς, στις ΗΠΑ, στις ευ­ρω­παϊ­κές χώρες, στην Ελ­λά­δα έως και στο ίδιο το Ισ­ρα­ήλ. Ακόμη και ως «εξαί­ρε­ση» η Πα­λαι­στί­νη (που δεν είναι ανε­ξάρ­τη­το, κα­πι­τα­λι­στι­κό, «έθνος – κρά­τος»),  υπο­γραμ­μί­ζει πως ο αντι­ι­μπε­ρια­λι­σμός της επο­χής μας είναι η πάλη ενά­ντια στους εξο­πλι­σμούς, τη στρα­τιω­τι­κο­ποί­η­ση και την επι­θε­τι­κό­τη­τα, ενά­ντια στην ίδια την άρ­χου­σα τάξη της εκά­στο­τε χώρας, ότι ου­σια­στι­κά είναι ταυ­τό­ση­μος με τον αντι­κα­πι­τα­λι­σμό!

Στην υπό­θε­ση των «ελ­λη­νο­τουρ­κι­κών» δεν αντέ­χει καν η «αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κή» ερ­μη­νεία καθώς η Ελ­λά­δα απο­τε­λεί σαφή ιμπε­ρια­λι­στι­κό «παί­κτη» στην πε­ριο­χή, κρί­σι­μης ση­μα­σί­ας για τη ΝΑ­ΤΟϊ­κή συμ­μα­χία.

Οι (εθνι­κι­στι­κές/πα­τριω­τι­κές) προ­σεγ­γί­σεις αυτές ωστό­σο κα­θο­ρί­ζουν επί­σης τα όρια της «εναλ­λα­κτι­κής πρό­τα­σης». Ιστο­ρι­κά έχουν πα­ρά­ξει τις πιο δε­ξιές απα­ντή­σεις στην κυ­βερ­νη­τι­κή πρό­κλη­ση. Η «λαϊ­κο­με­τω­πι­κή» πα­ρά­δο­ση έχει δώσει τρα­γι­κές ήττες για το κομ­μου­νι­στι­κό κί­νη­μα. Το ΚΚΕ έχει πάρει από­στα­ση από αυτές τις επι­λο­γές του πα­ρελ­θό­ντος παίρ­νο­ντας από­στα­ση από  την ίδια τη δια­κύ­βευ­ση, με τη θέση ότι είναι αδιά­φο­ρο ποιος είναι ο δια­χει­ρι­στής του αστι­κού κρά­τους. Σή­με­ρα, μπρο­στά στην πρό­κλη­ση της μα­ζι­κο­ποί­η­σης της επιρ­ρο­ής του θα χρεια­στεί να απο­σα­φη­νί­σει ποιο είναι το πε­ριε­χό­με­νο του «βα­σι­κού αντί­πα­λου του Μη­τσο­τά­κη» καθώς και της «λαϊ­κής δια­κυ­βέρ­νη­σης και εξου­σί­ας».

Παρά ταύτα και πα­ρό­τι ο χώρος της πο­λι­τι­κά «ανέ­στιας» κοι­νω­νι­κής αρι­στε­ράς είναι πολύ ευ­ρύ­τε­ρος από τις επι­δό­σεις του, η το­πο­θέ­τη­σή του ΚΚΕ απο­τε­λεί σή­με­ρα μέτρο και όριο της πο­λι­τι­κής και εκλο­γι­κής διεκ­δί­κη­σης του αρι­στε­ρού κό­σμου που απορ­ρί­πτει τον σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρο χώρο.

Εξω­κοι­νο­βου­λευ­τι­κή ρι­ζο­σπα­στι­κή/αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή αρι­στε­ρά

Η ρι­ζο­σπα­στι­κή, αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή, εξω­κοι­νο­βου­λευ­τι­κή αρι­στε­ρά εμ­φα­νί­ζε­ται με δια­φο­ρε­τι­κές απα­ντή­σεις σε πολλά, κρί­σι­μα ζη­τή­μα­τα, από τα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά της συ­γκυ­ρί­ας και της πε­ριό­δου έως τις τα­κτι­κές επι­λο­γές. Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό του φά­σμα­τος των εκτι­μή­σε­ων είναι το­πο­θε­τή­σεις που βλέ­πουν «δεξιά στρο­φή» της κοι­νω­νί­ας και βαθιά υπο­χώ­ρη­ση όσο και εκ δια­μέ­τρου αντί­θε­τες που βλέ­πουν στους αμυ­ντι­κούς τα­ξι­κούς αγώ­νες της πε­ριό­δου την ερ­γα­τι­κή/ λαϊκή αντε­πί­θε­ση. Είναι πε­ρι­πτώ­σεις που ιστο­ρι­κά έχουν υπάρ­ξει όταν η δεξιά και μά­λι­στα ο φα­σι­σμός κα­τά­φε­ρε να συ­γκρο­τή­σει λαϊκό κί­νη­μα και ρεύμα όπως και αντί­στρο­φα, στις με­γά­λες στιγ­μές του κι­νή­μα­τος και της αρι­στε­ράς που έδω­σαν έως επα­να­στά­σεις.  Δεν συμ­βαί­νουν όμως σή­με­ρα. Παρά τις προσ­δο­κί­ες και τους στό­χους της κυ­βέρ­νη­σης Μη­τσο­τά­κη, παρά την σαφή πο­λι­τι­κή υπε­ρο­χή του, παρά τις σφο­δρές επι­θέ­σεις στις κα­τα­κτή­σεις του ερ­γα­τι­κού/ μα­ζι­κού κι­νή­μα­τος ο ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κός συ­σχε­τι­σμός μέσα στην κοι­νω­νία απέ­χει πολύ από κά­ποιο δεξιό θρί­αμ­βο. Στο σύ­νο­λο του εκλο­γι­κού σώ­μα­τος η δύ­να­μη της κυ­βέρ­νη­σης είναι πε­ρί­που 25%. Η ει­κό­να χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται πε­ρισ­σό­τε­ρο από την κρίση της πο­λι­τι­κής αρι­στε­ράς παρά από τη δύ­να­μη και την ιδε­ο­πο­λι­τι­κή υπε­ρο­χή της δε­ξιάς. Αρι­στε­ρή κοι­νω­νι­κή «ζή­τη­ση» αλλά ανε­παρ­κής πο­λι­τι­κή «προ­σφο­ρά».

Η ανά­γκη  του με­τώ­που δια­κη­ρύσ­σε­ται σχε­δόν απ’ όλες τις ορ­γα­νώ­σεις με κοινό πα­ρο­νο­μα­στή την κα­τα­νό­η­ση της υπο­κει­με­νι­κής ανε­πάρ­κειας της κα­θε­μιάς απέ­να­ντι στα κα­θή­κο­ντα και τις προ­κλή­σεις της πε­ριό­δου και αυτό απο­τε­λεί μια ση­μα­ντι­κή βάση εκ­κί­νη­σης. Ωστό­σο κρύ­βο­ντας συχνά δια­φο­ρε­τι­κά σχέ­δια, όπως πολ­λά­κις έχει απο­δει­χτεί το τε­λευ­ταίο διά­στη­μα. Η επι­τυ­χία στο δήμο της Αθή­νας ήταν προ­ϊ­όν των συν­θη­κών και της ανά­γκης και πε­ρισ­σό­τε­ρο δεί­χνει τη «ζή­τη­ση» και το εύρος του ακρο­α­τη­ρί­ου παρά κά­ποιο «μο­ντέ­λο». Η ιδέα της επα­νά­λη­ψης  στις ευ­ρω­ε­κλο­γές απαι­τεί πολύ πιο σο­βα­ρές δε­σμεύ­σεις, τόσο στο πο­λι­τι­κό πλαί­σιο όσο και στην τα­κτι­κή.

Στη συ­ζή­τη­ση αυτή συμ­με­τέ­χουν ορ­γα­νώ­σεις και πο­λι­τι­κές συλ­λο­γι­κό­τη­τες με δια­φο­ρε­τι­κές κα­τα­γω­γές, από­ψεις και ιστο­ρι­κό­τη­τα. Επί­σης όμως με πλού­σια ιστο­ρία κοι­νής δρά­σης, κα­τά­κτη­ση απο­δε­δειγ­μέ­να χρή­σι­μη στο κί­νη­μα και συχνά ση­μα­ντι­κή και απο­τε­λε­σμα­τι­κή ανα­ντί­στοι­χα με την πο­λι­τι­κή και εκλο­γι­κή επιρ­ροή των ορ­γα­νώ­σε­ων. Εντού­τοις οι προ­σπά­θειες για κοινή πο­λι­τι­κή δράση είναι πιο απαι­τη­τι­κές και οι εμπει­ρί­ες από αυτές δεν απο­λο­γί­ζο­νται με τον ίδιο τρόπο. Οι πε­ριο­ρι­σμέ­νες επι­δό­σεις τόσο της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ όσο και των ΜΕ­ΡΑ­25/ΛΑΕ δεν επι­βε­βαί­ω­σαν τις προσ­δο­κί­ες. 

Η ανα­ζή­τη­ση της ενό­τη­τας της αρι­στε­ράς, των με­τώ­πων, της συ­μπα­ρά­τα­ξης είναι η ελά­χι­στη γεί­ω­ση με την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Όμως αυτή η «ενό­τη­τα» δεν είναι αυ­το­σκο­πός και μά­λι­στα εκλο­γι­κής στό­χευ­σης αλλά (πρέ­πει να) είναι πεδίο ου­σια­στι­κής συ­ζή­τη­σης, πα­ρα­γω­γής συ­μπε­ρα­σμά­των, συ­νύ­παρ­ξης δια­φο­ρε­τι­κών ρευ­μά­των.

Η πρό­σφα­τη 20ε­τία και ιδιαί­τε­ρα η πε­ρί­ο­δος από το 2010 και μετά, πρέ­πει να βρε­θεί στο επί­κε­ντρο της ανά­λυ­σης και να πα­ρα­χθούν συ­μπε­ρά­σμα­τα που να εξε­λίσ­σουν τη συ­ζή­τη­ση για τη σύγ­χρο­νη αρι­στε­ρά και τον αντι­κα­πι­τα­λι­σμό ως μα­ζι­κή δυ­να­τό­τη­τα, παρά διαρ­κείς επι­βε­βαιώ­σεις.

Στην «εκλο­γι­κή ει­κό­να», η κα­τάρ­ρευ­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θέτει στο επί­κε­ντρο το ζή­τη­μα της διεκ­δί­κη­σης των αρι­στε­ρών πρώην ψη­φο­φό­ρων του. Όμως αυτή η ει­κό­να είναι όψιμη. Ου­σια­στι­κά πρό­κει­ται για την επα­νά­λη­ψη ως φάρσα των συ­νε­πειών της «αρι­στε­ρής» δια­χεί­ρι­σης του ν/φ «μο­νό­δρο­μου», μιας ακόμη «πα­σο­κο­ποί­η­σης».

Η πε­ρί­ο­δος με­τα­ξύ 2010 – 2015 ανέ­δει­ξε συ­μπυ­κνω­μέ­να τα στοι­χεία της κρί­σης του πο­λι­τι­κού συ­στή­μα­τος του ώρι­μου έως σά­πιου νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού, τις πο­λι­τι­κές προ­κλή­σεις, τις απα­ντή­σεις που δό­θη­καν και τις συ­νέ­πειές τους. Την κα­τάρ­ρευ­ση της σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας ως απο­τέ­λε­σμα της ταύ­τι­σής της με τη μνη­μο­νια­κή κρίση της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης δια­χεί­ρι­σης και την συ­γκυ­βέρ­νη­ση. Την ανά­δει­ξη αρι­στε­ρής κυ­βέρ­νη­σης με την υπό­σχε­ση/προσ­δο­κία της ρήξης με τα μνη­μό­νια. Με την εκλο­γι­κή εκτό­ξευ­ση ενός μι­κρού «πλα­τιού κόμ­μα­τος»/ με­τώ­που, του ΣΥΝ με ορ­γα­νώ­σεις της εξω­κοι­νο­βου­λευ­τι­κής αρι­στε­ράς, θέ­το­ντας το ζή­τη­μα της «κυ­βέρ­νη­σης της αρι­στε­ράς» ως ρε­α­λι­στι­κή δια­κύ­βευ­ση. Την ιστο­ρι­κή κα­τα­γρα­φή του τα­ξι­κού και πο­λι­τι­κού δια­χω­ρι­σμού του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος, συ­νέ­πεια της αρι­στε­ρής κυ­βέρ­νη­σης. Το ανα­πό­φευ­κτο της σύ­γκρου­σης (ένα­ντι της συν­θη­κο­λό­γη­σης που επι­κρά­τη­σε) κυ­ρί­ως με την εγ­χώ­ρια άρ­χου­σα τάξη και το «βαθύ κρά­τος» και βέ­βαια με την ΟΝΕ/ΕΕ. Την ήττα της ρι­ζο­σπα­στι­κής αρι­στε­ράς και των διά­φο­ρων επι­λο­γών της, μέσα αλλά και έξω από τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, από τις δυ­νά­μεις της σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρης συν­θη­κο­λό­γη­σης που εκ­προ­σώ­πη­σε ο Τσί­πρας σε συν­θή­κες πο­λι­τι­κής κρί­σης του συ­στή­μα­τος και μα­ζι­κής κοι­νω­νι­κής ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­σης προς τ’ αρι­στε­ρά. Την πα­νευ­ρω­παϊ­κή και διε­θνή ακτι­νο­βο­λία των πο­λι­τι­κών εξε­λί­ξε­ων στην Ελ­λά­δα, ιδιαί­τε­ρα προς τον κόσμο των κι­νη­μά­των και της αρι­στε­ράς, σε αυτή την πε­ρί­ο­δο.

Η τρέ­χου­σα πε­ρί­ο­δος ανα­δει­κνύ­ει την επεί­γου­σα ανά­γκη συ­γκρό­τη­σης εναλ­λα­κτι­κής πρό­τα­σης στο νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό/ κα­πι­τα­λι­σμό/ ιμπε­ρια­λι­σμό. Με άμεση χρη­σι­μό­τη­τα και σαφή προ­ο­πτι­κή. Πρό­τα­ση εναλ­λα­κτι­κής στρα­τη­γι­κής με την υπε­ρά­σπι­ση της αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής ανα­τρο­πής και της επι­και­ρό­τη­τας του σο­σια­λι­σμού ως στόχο που βρί­σκε­ται στο ιστο­ρι­κό παρόν παρά στο πα­ρελ­θόν ή στο αό­ρι­στο μέλ­λον. Εναλ­λα­κτι­κής πο­λι­τι­κής που διεκ­δι­κεί την «κυ­βέρ­νη­ση της αρι­στε­ράς» ως με­τα­βα­τι­κό σύν­θη­μα/στόχο προς την κλι­μά­κω­ση της σύ­γκρου­σης με την άρ­χου­σα τάξη και το κρά­τος της και την προ­ο­πτι­κή της κα­τα­στρο­φής του από την ερ­γα­τι­κή/ λαϊκή αντιε­ξου­σία και τις μορ­φές της. Στό­χος για «κυ­βέρ­νη­ση της αρι­στε­ράς» ως εναλ­λα­κτι­κή στον κα­τα­στρο­φι­κό «κυ­βερ­νη­τι­σμό» της αρι­στε­ράς. Εναλ­λα­κτι­κή ορ­γα­νω­τι­κή που θα διεκ­δι­κή­σει το πεδίο της ορ­γά­νω­σης σε όλη την κοι­νω­νι­κή κλί­μα­κα, ανα­λαμ­βά­νο­ντας ου­σια­στι­κά τις υπο­χρε­ώ­σεις που εγκα­τέ­λει­ψε ο κα­ταρ­ρέ­ον μα­ζι­κός ρε­φορ­μι­σμός της σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας.     

Σή­με­ρα η δια­κύ­βευ­ση αφορά στην οι­κο­δό­μη­ση «μα­ζι­κής αρι­στε­ράς», ως άμεσα ανα­γκαίο πο­λι­τι­κό ερ­γα­λείο για το κί­νη­μα και την κοι­νω­νι­κή πλειο­ψη­φία. Ως πεδίο συ­νύ­παρ­ξης και πάλης αντι­λή­ψε­ων και ταυ­τό­χρο­να ως απο­τε­λε­σμα­τι­κή ορ­γά­νω­ση για την υπο­στή­ρι­ξη της ερ­γα­τι­κής/ λαϊ­κής/ κι­νη­μα­τι­κής αυ­τε­νέρ­γειας και απε­λευ­θε­ρω­τι­κής πο­ρεί­ας.     

[i] https://​www.​iefimerida.​gr/​politiki/​mytilinaios-​gia-​mitsotaki

[ii] Εν­δει­κτι­κά: https://​www.​iefimerida.​gr/​politiki/​dimoskopisi-​opinion-​poll-​kyriarhia-​nd-​diafora-​247-​apo-​deytero-​pasok, https://​www.​reporter.​gr/​Eidhseis/​Politikh/​590448-​Dhmoskophsh-​Alco-​H-​oikonomia-​%C2%ABp​onae​i%C2%BB,-alla-h-ND-%C2%ABpetaei%C2%BB https://​www.​newsbeast.​gr/​politiki/​arthro/​10377913/​dimoskopisi-​palmos-​analysis-​me-​24-​monades-​diafora-​i-​nd-​trito-​komma-​o-​syriza-​nai-​sta-​mi-​kratika-​aei-​dichazei-​o-​gamos-​omofylon

[iii] https://​www.​kke.​gr/​article/​Omilia-​toy-​GG-​tis-​KE-​toy-​KKE-​Dimitri-​Koytsoympa-​stin-​ekdilosi-​tis-​Kommatikis-​Organosis-​Attikis-​sto-​SEF/

[iv] Όπ.π.

[v] Γιάν­νης Μη­λιός «Έθνη, εθνι­κή αυ­το­διά­θε­ση και ιμπε­ρια­λι­σμός», πε­ριο­δι­κό Θέ­σεις Ια­νουά­ριος/Μάρ­τιος 2024 σελ. 17-54