Έχω διαβάσει αρκετά σχετικά με τον Καραϊσκάκη, οπότε έχω σχηματίσει κάποια άποψη τι ακριβώς υπάρχει πίσω από τον ήρωα. Με βάση αυτό το σκεπτικό πήγα και είδα τη θεατρική παράσταση, «Καραϊσκάκης: Ο παρεξηγημένος ήρωας», στο Θέατρο της Ημέρας, από περιέργεια για το πως θα μεταφερθεί η ζωή του στο θέατρο.
Αυτό που δεν μου άρεσε είναι ότι η εν λόγω παράσταση προβαίνει σε ωραιοποιήσεις και ηρωοποιήσεις, με ένα Καραϊσκάκη που συνήθως δεν έφταιγε, ήταν προσηνής, δεν έβριζε, και ήταν μονίμως παρεξηγημένος.
Είναι αλήθεια ότι υπήρξε μια ιδιόμορφη και αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Νόθος γιός μιας καλογριάς, χωρίς να υπάρχει πίσω του οικογενειακό παρελθόν και τόπος καταγωγής, απόκληρος και κατατρεγμένος, σωματοφύλακας του Αλή Πασά, αρματολός των Οθωμανών, αθυρόστομος και μόνιμα άρρωστος, καταφέρνει να ανέβει όλη την ιεραρχία, ενώ το βασικό μέλημα του ήταν να έχει το αρματολίκι των Αγράφων.
Μέχρι το 1925, περίπου, δεν ήταν σίγουρος αν θα ταχθεί με το μέρος της Επανάστασης ή όχι, ενώ είχε πολλαπλές συνεργασίες με τους Οθωμανούς, τα λεγόμενα καπάκια. Από την πτώση του Μεσολογγίου και μετά υπάρχει μια κυριολεκτική μεταστροφή στη δράση του. Τάσσεται ολοκληρωτικά με την Επανάσταση, ενώ αναδύονται όλα τα προτερήματά του: στρατηγικός νους, τολμηρός, με ηγετικές ικανότητες. Το καλοκαίρι του 1826 αναλαμβάνει τη Γενική Αρχηγία των στρατιωτικών σωμάτων της Ρούμελης.
Στο πρόσωπό του συγκεντρώθηκαν όλες οι αντιφάσεις του αγώνα, και αποδείχτηκε ότι οι επαναστάτες ήταν άνθρωποι με προκαταλήψεις και αδυναμίες, με τις δικές τους σκοτεινές στιγμές, διαδρομές και χούγια. Βυθισμένος μέσα στις αντιφάσεις της περιόδου, αλλά και τις προσωπικές του, συμμετέχει στις έριδες που υπάρχουν στην ελληνική πλευρά. Από αμφισβητίας της κεντρικής Διοίκησης, στα πρώτα χρόνια της Επανάστασης, περνάει με το μέρος της στη διάρκεια του δεύτερου εμφυλίου πολέμου, το Νοέμβριο του 1824, συμμετέχοντας στις βιαιοπραγίες και λεηλασίες των ρουμελιώτικων στρατευμάτων στον Μοριά, βοηθώντας την επικράτηση ης Διοίκησης επί των Πελοποννησίων, φτιάχνει την φρικτή πυραμίδα με τα κομμένα κεφάλια των Τούρκων νεκρών στη μάχη της Αράχωβας, ενώ φέρει ευθύνη για την σφαγή των Αρβανιτών αιχμαλώτων στο Μοναστήρι του Αγίου Σπυρίδωνα, στον Πειραιά, τον Απρίλιο του 1827, παρά την αντίθετη υπόσχεση που είχε δώσει ώστε να παραδοθούν.
Όμως, όπως μας θυμίζει ο Π. Μπουκάλας, στο βιβλίο του-θεατρικό έργο, με τίτλο: «Το μάγουλο της Παναγίας» (εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2021) και παρατηρεί εύστοχα ο Β. Καραμανωλάκης (Εποχή, 18-19/12/2021), «[…] οι ήρωες, είναι χωμάτινοι, γεμάτοι λάσπες και βρωμιές στα ρούχα τους, γεμάτοι αντιφάσεις». Και συμπληρώνει πως η ζωή του Καραϊσκάκη «Είναι η ιστορία ενός ανθρώπου που μπήκε σε ένα ρυάκι που φούσκωσε και έγινε ποτάμι και παρέσυρε και εκείνον και όλους τους άλλους μακριά, όπου ο καθένας άντεξε να φτάσει, εκεί που μπόρεσε να πιαστεί».
Κατά συνέπεια, όπως για πολλούς άλλους, έτσι και για τον Καραϊσκάκη η Επανάσταση συνέβαλλε στο να συντελεστεί μια ριζική μεταστροφή στη συνείδησή του, δείχνοντας ότι οι επαναστάσεις διαμορφώνουν επαναστάτες. Αυτά όλα δεν αναδεικνύονται στην θεατρική παράσταση με επαρκή τρόπο, παρά μόνο λειαίνοντας τις γωνίες.
* Στη φωτό: Πίνακας του ζωγράφου Χρήστου Μπόκορου
