Διανύουμε μια εποχή πρωτοφανούς παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης. Η κυβέρνηση προσπαθεί να παρουσιάσει το πρόσφατο κύμα οικονομικής κρίσης ως αποτέλεσμα αποκλειστικά και μόνο της πανδημίας και ως μια εξαιρετική δικαιολογία για όλα τα νέα μέτρα (οικονομικά και μη), που θα παρθούν από εδώ και πέρα.

Γνω­ρί­ζου­με ωστό­σο ότι η διε­θνής οι­κο­νο­μι­κή επι­βά­ρυν­ση προ­ϋ­πήρ­χε της παν­δη­μί­ας. Η παν­δη­μία συ­νέ­βα­λε απλά στην επι­τά­χυν­ση της κρί­σης, με θύ­μα­τά της να είναι - όπως πά­ντα- τα πιο αδύ­να­μα και πλητ­τό­με­να κομ­μά­τια της κοι­νω­νί­ας (ερ­γα­ζό­με­νοι, άνερ­γοι, με­τα­νά­στες/ με­τα­νά­στριες, γυ­ναί­κες, Λ.Ο.Α.Τ.Κ.Ι, κ.α).

Οι κα­θη­με­ρι­νές εξε­λί­ξεις μας βρί­σκουν σε μια κα­τά­στα­ση αγω­νί­ας. Έχου­με όμως φωνή και επι­λέ­γου­με να τη χρη­σι­μο­ποι­ή­σου­με, αντι­στε­κό­με­νοι σε αυτά τα νέα μέτρα, αυτές τις μορ­φές εξου­σί­ας (κρα­τι­κός έλεγ­χος, αστυ­νο­μο­κρα­τία, ανερ­γία, κα­ρα­ντί­να, πε­ριο­ρι­σμός με­τα­κι­νή­σε­ων,κά­με­ρες, υπο­τί­μη­ση του επαγ­γέλ­μα­τός μας κ.ο.κ). Μέσα σε αυ­τούς τους δύο μήνες γί­να­με θε­α­τές βί­αιων κρα­τι­κών πα­ρεμ­βά­σε­ων στην δη­μό­σια και ιδιω­τι­κή σφαί­ρα, με πρό­στι­μα να μοι­ρά­ζο­νται (ακόμα και σε άστε­γους πο­λί­τες!), με τρα­μπου­κι­σμό πε­ρα­στι­κών, και με απο­κο­ρύ­φω­μα την αναί­τια ει­σβο­λή των ΜΑΤ σε πλα­τεί­ες με βί­αιες συ­μπε­ρι­φο­ρές προς άτομα δια­φο­ρε­τι­κών πο­λι­τι­κών πε­ποι­θή­σε­ων, ενώ τα ανε­πί­ση­μα εγκαί­νια στην πλα­τεία Ομο­νοί­ας, πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­καν πα­νη­γυ­ρι­κά, ως μια χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή επι­βε­βαί­ω­ση της μιας και μόνης επι­κρα­τού­σας ιδε­ο­λο­γί­ας, που δεν είναι άλλη από την κα­πι­τα­λι­στι­κή.

Και χρειά­στη­κε μια πρόβα κο­σμι­κής συ­ντέ­λειας για να φτά­σουν στη δη­μό­σια συ­ζή­τη­ση αυτά που καιρό είναι ξε­χα­σμέ­να ή σκο­πί­μως αφη­μέ­να στον κάδο απορ­ριμ­μά­των ή εξό­χως δια­σφα­λι­σμέ­να σαν μια πραγ­μα­τι­κό­τη­τα που “έτσι είναι τι να κά­νου­με τώρα" ή που " ήξε­ρες σε ποιον χώρο μπαί­νεις, έπρε­πε να το έχεις προ­βλέ­ψει” ή του “ έπρε­πε να έχεις plan b" ή “αν δεν το κά­νεις εσύ πε­ρι­μέ­νουν άλλοι εκατό από πίσω” ή ακόμα “θα μπει στο βιο­γρα­φι­κό σου, μα λεφτά δεν υπάρ­χουν.” Ο καλ­λι­τε­χνι­κός κό­σμος απο­τε­λεί ένα μέρος των ερ­γα­ζο­μέ­νων που πλήτ­το­νται. Μα­θαί­νει να ζει στην ανα­σφά­λεια, να δου­λεύ­ει κάτω από δυ­σμε­νείς συν­θή­κες ερ­γα­σί­ας, και με τον συ­νε­χό­με­νο φόβο της ανερ­γί­ας. Οι συν­θή­κες για τους ερ­γα­ζό­με­νους στην τέχνη είναι από καιρό απο­φα­σι­σμέ­νες για αυ­τούς, χωρίς αυ­τούς. Και δεν ανα­φε­ρό­μα­στε σε αυ­τούς που μο­νο­πω­λούν συ­νε­χώς και επα­να­λαμ­βα­νό­με­να το καλ­λι­τε­χνι­κό πεδίο, ούτε για όσους ερ­γά­ζο­νται στην υπη­ρε­σία της προ­πα­γαν­δι­στι­κής κυ­βερ­νη­τι­κής αφή­γη­σης και προ­στα­σί­ας του πο­λί­τη, όπως αυτή έχει επα­να­ο­ρι­στεί.

Μι­λά­με για όλους εμάς που απο­τε­λού­με τους τε­λευ­ταί­ους τρο­χούς της αμά­ξης της καλ­λι­τε­χνι­κής πα­ρα­γω­γής, όλους τους απλή­ρω­τους, ανα­σφά­λι­στους, πτυ­χιού­χους ή μη, ερ­γα­ζό­με­νους φα­ντά­σμα­τα ή σπου­δα­στές, που πα­ρό­λο που και εμείς κι­νού­με αυτή τη με­γά­λη ρόδα που λέ­γε­ται πο­λι­τι­σμός ή όπως αλ­λιώς λέ­γε­ται, η δου­λειά μας όχι μόνο υπο­τι­μά­ται αλλά πα­ρα­μέ­νει στην αφά­νεια.

Το επί­δο­μα των 800 ευρώ στην αρχή δεν προ­ο­ρι­ζό­ταν για τον καλ­λι­τε­χνι­κό κόσμο. Μέσα από έντο­νες δια­μαρ­τυ­ρί­ες τε­λι­κά δό­θη­κε αλλά μόνο σε μικρό πο­σο­στό των δι­καιού­χων. Οι προ­ϋ­πο­θέ­σεις που έβαλε η κυ­βέρ­νη­ση για την πα­ρα­χώ­ρη­ση του επι­δό­μα­τος δεν μπο­ρούν να συ­μπε­ρι­λά­βουν το σύ­νο­λο του καλ­λι­τε­χνι­κού κό­σμου, αφή­νο­ντας μ’ αυτόν τον τρόπο απ΄ έξω ένα με­γά­λο κομ­μά­τι του (καλ­λι­τέ­χνες ερ­γα­ζό­με­νους/ες που πλη­ρώ­νο­νται με ερ­γό­ση­μο, ερ­γα­ζό­με­νοι/ες οι οποί­οι/ες που δεν είναι ούτε μι­σθω­τοί, που δεν ερ­γά­ζο­νται σε συν­θή­κες με­ρι­κής απα­σχό­λη­σης, ούτε με «μπλο­κά­κι», ερ­γα­ζό­με­νους/ες που ερ­γά­ζο­νται υπό κα­θε­στώς τί­τλου κτή­σης/σύμ­βα­σης έργου, αδή­λω­τη ερ­γα­σία κ.α.)

Πολ­λοί από εμάς που ερ­γα­ζό­μα­στε στον καλ­λι­τε­χνι­κό χώρο ή ακόμα σπου­δά­ζου­με για αυτόν, βρε­θή­κα­με να εί­μα­στε τα φα­ντά­σμα­τα του. Και δεν είναι το σω­τή­ριο ποσό των 800 ευρώ το δια­κύ­βευ­μα. Δεν είναι καν το όποιο μη­τρώο ή η όποια εξα­σφά­λι­ση. Όλοι οι απα­σχο­λού­με­νοι στην τέχνη είναι ερ­γα­ζό­με­νοι και είναι και­ρός να αρ­χί­σουν να ανα­γνω­ρί­ζο­νται ως τέ­τοιοι.

Στις 7 Μαΐου η Υπουρ­γός Πο­λι­τι­σμού, κυρία Μεν­δώ­νη, ανα­κοί­νω­σε τα μέτρα που αφο­ρούν τον πο­λι­τι­σμι­κό κλάδο, ανά­με­σα τους και αυτά που αφο­ρούν τις δρα­μα­τι­κές σχο­λές, την ώρα που στο Σύ­νταγ­μα λάμ­βα­νε χώρα η συ­γκέ­ντρω­ση των καλ­λι­τε­χνών. Και ανα­ρω­τιό­μα­στε, τι θα γίνει με όσους φοι­τούν σε δρα­μα­τι­κές σχο­λές; Πώς θα ανα­πλη­ρω­θεί ο χα­μέ­νος χρό­νος και με ποιες προ­ϋ­πο­θέ­σεις, χωρίς να υπάρ­χουν οι υπο­δο­μές να στη­ρί­ξουν τα ανα­γκα­στι­κά μέτρα; Είναι ένα επάγ­γελ­μα συν-δη­μιουρ­γί­ας και συ­νύ­παρ­ξης και αυτό φαί­νε­ται το Υπουρ­γείο Πο­λι­τι­σμού να το αγνο­εί πα­ντε­λώς ή οι­κειο­θε­λώς.

Έχει ανα­ρω­τη­θεί ποτέ κα­νείς τι θα συ­νέ­βαι­νε στο καλ­λι­τε­χνι­κό πεδίο αν όλοι αυτοί οι δε­δο­μέ­νοι, στα­μα­τού­σαν να ερ­γά­ζο­νται; Αν δεν υπήρ­χαν βοη­θοί, αν δεν υπήρ­χαν λοι­ποί συ­ντε­λε­στές, αν δεν υπήρ­χαν νε­α­ροί σπου­δα­στές, αν δεν υπήρ­χαν όλοι αυτοί οι εύ­κο­λα αντι­κα­τα­στά­σι­μοι ερ­γα­ζό­με­νοι της τε­λευ­ταί­ας βαθ­μί­δας του καλ­λι­τε­χνι­κού πε­δί­ου;

Ίσως είναι λοι­πόν η κα­τάλ­λη­λη ευ­και­ρία και η σωστή στιγ­μή να διεκ­δι­κή­σου­με τα αυ­το­νό­η­τα. Να στα­θού­με μπρο­στά από τους κυ­βερ­νώ­ντες του τόπου, τις ομά­δες κα­τα­στο­λής, αλλά και τους κυ­βερ­νώ­ντες του πο­λι­τι­σμού, όπως και αν αυ­το­α­πο­κα­λού­νται. Να φω­νά­ξου­με δυ­να­τά όλοι μαζί ένα ηχηρό Ως εδώ!, ένα με­γά­λο Φτά­νει!. Εί­δα­με κόσμο να μά­χε­ται έστω και από το σπίτι του. Εί­δα­με να δη­μιουρ­γού­νται ομά­δες αλ­λη­λεγ­γύ­ης για όποιον έχει ανά­γκη, ο κό­σμος να συ­σπει­ρώ­νε­ται και να διεκ­δι­κεί, με πα­ρα­δειγ­μα­τι­κές δια­μαρ­τυ­ρί­ες, καλ­λι­τε­χνι­κές δια­μαρ­τυ­ρί­ες, πο­ρεί­ες ενά­ντια στην κα­τα­στο­λή, συ­νε­λεύ­σεις σε γει­το­νιές. Ο κό­σμος ακόμα μά­χε­ται, αντι­στέ­κε­ται, αντι­δρά και υπε­ρα­σπί­ζε­ται συλ­λο­γι­κά.

Έχου­με βρε­θεί σε ένα ση­μείο που θα πρέ­πει να υπε­ρα­σπι­στού­με τα δι­καιώ­μα­τα μας, το δη­μό­σιο χώρο ως πο­λί­τες, την επι­βί­ω­σή μας ως ερ­γα­ζό­με­νοι και ως καλ­λι­τέ­χνες. Υπάρ­χει μια ξε­κά­θα­ρη στό­χευ­ση, λοι­πόν, γιατί βρι­σκό­μα­στε όλοι στην ίδια φουρ­τού­να αλλά όχι στο ίδιο κα­ρά­βι.

Να μην ανε­χτού­με από εδώ και πέρα την ανα­σφά­λι­στη ερ­γα­σία για όλους τους συ­ντε­λε­στές, να στα­μα­τή­σουν οι απλή­ρω­τες πρό­βες, να στα­μα­τή­σει αυτό το σύ­στη­μα της οι­κο­γε­νειο­κρα­τί­ας από μία μικρή με­ρί­δα αν­θρώ­πων που κυ­ριαρ­χεί και κα­τα­σπα­ρά­ζει υπέ­ρο­γκα χρη­μα­τι­κά ποσά για πα­ρα­γω­γές. Να στα­μα­τή­σουν ερ­γα­ζό­με­νοι του χώρου να μέ­νουν απλή­ρω­τοι από τους πα­ρα­γω­γούς και τους θια­σάρ­χες. Να μην πε­ρά­σου­με σε μια εποχή που οι θε­α­τρι­κές πα­ρα­στά­σεις θα είναι μια μορφή πο­λυ­τέ­λειας για την κοι­νω­νία.

Έπρε­πε να φτά­σου­με σε μία τέ­τοια κα­τά­στα­ση για να δούμε ότι τα πάντα έστε­καν πάνω σε ένα τε­ντω­μέ­νο σχοι­νί το οποίο τώρα έσπα­σε. Ας αγω­νι­στού­με για να ενώ­σου­με αυτό το σκοι­νί με τον δικό μας τρόπο. Φυ­σι­κά η τέχνη είναι εχθρός τους. Πάντα ήταν. Επει­δή επεμ­βαί­νει στον κοι­νω­νι­κό ιστό, επει­δή έχει την ικα­νό­τη­τα να τα­ρά­ξει τα νερά.

Δεν πρέ­πει να στα­μα­τή­σου­με τώρα. Τώρα πρέ­πει να ορ­γα­νω­θού­με. Να συ­σπει­ρω­θού­με.Να μεί­νου­με αλ­λη­λέγ­γυοι και να αντι­δρά­σου­με. Να δρά­σου­με. Στις πλα­τεί­ες, στους δη­μό­σιους χώ­ρους, στους δρό­μους.

Υπο­γρά­φου­με τα πα­ρα­πά­νω με τις πολ­λα­πλές μας ιδιό­τη­τες: ως θε­α­τρο­λό­γοι, δρα­μα­τουρ­γοί, βοη­θοί σκη­νο­θε­τών, υπευ­θυ­νοι θε­α­τρι­κών χώρων, ηθο­ποιοί, σπου­δα­στές δρα­μα­τι­κών σχο­λών, σκη­νο­θέ­τες, σκη­νο­γρά­φοι, μου­σι­κοί.

Ως μια ομάδα που θα ανέ­βα­ζε την πρώτη της επαγ­γελ­μα­τι­κή πα­ρά­στα­ση, αλλά η παν­δη­μία είχε άλλα σχέ­δια. Ως ερ­γα­ζό­με­νοι στο χώρο της τέ­χνης, που τώρα ξε­κι­νά­με αλλά διεκ­δι­κού­με ένα μέλ­λον αξιο­κρα­τί­ας και αξιο­πρέ­πειας, ένα μέλ­λον αγω­νι­στι­κό και συ­σπει­ρω­μέ­νο, χωρίς να επι­τρέ­ψου­με σε κα­νέ­ναν να μας ανα­γκά­σει σε πα­ραί­τη­ση.

Not a Project Theatre Group

Μα­ρι­λί­ζα Αντω­νιά­δου, Μα­ριάν­να Γιαν­νού­λου, Ει­ρή­νη Δένδη, Αλέ­ξαν­δρος Θε­ο­δω­ρί­δης, Γε­ωρ­γία Κα­νελ­λο­πού­λου, Ευ­γε­νία Κα­ρα­μπε­σί­νη, Φαί­δρα Κοτέα, Στέλ­λα Κυ­ρια­κί­δη, Αλέ­ξαν­δρος Λού­μας, Σπύ­ρος Μπέ­τσης, Ζωή Μπιτ­χα­βά, Αμα­λία Μυ­λω­νά, Φαίη Τσι­λι­βή