Καταλονία: Το μπλοκ της ανεξαρτησίας και η Αριστερά μπροστά σε νέες προκλήσεις

Η συζήτηση δεν κινείται πια γύρω από το αν μπορεί να υπάρξει ένα αυτόνομο καταλανικό κράτος, αλλά γύρω από το αν μπορεί να υπάρξει καταλανικό κοινοβούλιο και αν με τους συσχετισμούς όπως διαμορφώθηκαν μετά τις τελευταίες εκλογές μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση. Θυμίζουμε ότι στις εκλογές της 21ης Δεκέμβρη, οι δυνάμεις που τοποθετούνται υπέρ της ανεξαρτησίας (JxCAT, ERC, CUP) κατόρθωσαν να κερδίσουν την πλειοψηφία των εδρών του καταλανικού κοινοβουλίου, δηλαδή 70 στις συνολικά 135 έδρες. 

Μετά από απόφαση του ισπανού πρωθυπουργού Ραχόι, στις 17 Γενάρη, το καταλανικό κοινοβούλιο είναι υποχρεωμένο να συνεδριάσει, ανοίγοντας τη διαδικασία διερευνητικής εντολής για το σχηματισμό κυβέρνησης μέχρι τις 31 Γενάρη. Εάν δεν υπάρξει συμφωνία για το ποιος-α θα είναι ο επόμενος-η πρόεδρος της Καταλονίας, τότε οι εκλογές θα γίνουν σε δύο μήνες, δηλαδή τον Μάη του 2018. Τα πράγματα θα ήταν αρκετά απλά, αν το αποτέλεσμα καθοριζόταν από μια απλή συμφωνία των ανεξαρτησιακών δυνάμεων. Τόσο το κεντροδεξιό κόμμα του Πουιτζντεμόντ (JxCAT) όσο και η Εσκέρρα Ρεπουμπλικάνα (ΕRC), με την ανοχή της CUP, αποδέχονται τον Πουιτζνεμόντ ως αδιαμφισβήτητο πρόεδρο της καταλανικής αυτονομίας. Μόνο που υπάρχει μια μικρή λεπτομέρεια. Ότι τόσο ο ίδιος ο Πουιτζντεμόντ όσο και κάποιοι από τους εκλεγμένους βουλευτές των τελευταίων εκλογών βρίσκονται είτε στην εξορία (Βέλγιο), είτε στις φυλακές της Μαδρίτης.

Ερωτηματικά

Σε αυτές τις συνθήκες προκύπτουν διλήμματα που, αν δεν απαντηθούν, δεν γίνεται εφικτή η συγκρότηση μιας κυβέρνησης υπέρ της ανεξαρτησίας. Ένα από τα βασικά διλήμματα αφορά το κατά πόσο ο Πουιτζντεμόντ θα επιστρέψει στην Καταλονία ως πρόεδρος της καταλανικής Αυτονομίας, αναγκάζοντας τον Ραχόι να συλλάβει όχι πια έναν απλό βουλευτή και πρώην πρόεδρο, αλλά τον αρχηγό της νέας κυβέρνησης. Θυμίζουμε ότι εκκρεμεί ένταλμα σύλληψης ενάντια στα τέσσερα μέλη της κυβέρνησης που έχουν ζητήσει άσυλο από τη Βελγική κυβέρνηση.

Η αντιπρόταση του Πουιτζντεμόντ για τη διακυβέρνηση της Καταλονίας «από μακριά» αντιμετωπίστηκε με χλευασμό από το PP, τους Ciudadanos και το PSOE, που επιμένουν ότι διακυβέρνηση μέσω τουίτερ δεν μπορεί να υπάρξει. Επομένως το ερώτημα είναι αν ο Πουιτζντεμόντ θα επιστρέψει ως ήρωας και θα συλληφθεί ως πρόεδρος ή αν θα παραχωρήσει τη θέση του σε κάποιαν-ον άλλο. Σε αυτή την περίπτωση αυτός ο άλλος είναι ο Χουνκέρας, ο πρώην υπουργός οικονομικών και αντιπρόεδρος της προηγούμενης κυβέρνησης και νυν εκλεγμένος βουλευτής. Όμως ο Χουνκέρας μαζί με άλλους τρεις, συμπεριλαμβανομένων και των δύο κοινωνικών αγωνιστών Jordi, βρίσκονται στη φυλακή.

Το δίλημμα αφορά και τους υπόλοιπους εκλεγμένους που βρίσκονται στη φυλακή και στην εξορία, αφού αν δεν παρουσιαστούν στο κοινοβούλιο στις 17 Γενάρη και δεν αντικατασταθούν από τους επόμενους, οι ανεξαρτησιακές δυνάμεις χάνουν την πλειοψηφία τους. Επομένως δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμα το κατά πόσον οι δυνάμεις της ανεξαρτησίας θα επιλέξουν τη μία ή την άλλη ταχτική. Το πρόβλημα περιπλέκεται από το γεγονός, ότι εντός αυτού του μπλοκ υπάρχουν διαφορετικές εκτιμήσεις για την ένταση της σύγκρουσης και για τα επόμενα βήματα.

Καταστολή

Στο μεταξύ με απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου στις 5 Γενάρη, οι τέσσερις κρατούμενοι παραμένουν στη φυλακή. Η Άντα Κολάου και άλλα δημόσια πρόσωπα κάνουν πλέον λόγο για ομηρία, που οδηγεί τα πράγματα στα άκρα, αφού οι κρατούμενοι δεν είναι πια απλά πολιτικοί κρατούμενοι, αλλά όμηροι της κυβέρνησης Ραχόι. 

Από την άλλη ο μονάρχης Φελίπε πυροδότησε το κλίμα με νέες δηλώσεις, υποσχόμενος κλιμάκωση της καταστολής, προκειμένου να ηττηθεί η καταλανική εξέγερση. Στο μεταξύ, κυβερνητικά στελέχη δηλώνουν ότι κατά τη διάρκεια των προηγούμενων εβδομάδων ο στρατός  βρισκόταν σε επιφυλακή και το ενδεχόμενο παρέμβασής του για την επιβολή της τάξης ήταν αρκετά πιθανό. 

Σε αυτό το σκηνικό, οι δυνάμεις της Αριστεράς είτε είναι υπέρ της ανεξαρτησίας, είτε προτείνουν μια ομοσπονδιακού τύπου ισπανική δημοκρατία, χρειάζεται να συντονιστούν και να οργανώσουν την απάντηση στο καθεστώς του ’78, που παλεύει με νύχια και με δόντια για την επιβίωσή του. Είναι αναγκαίο να χτιστεί μια ενότητα των λαών της Ισπανίας γύρω από τα κοινωνικά και δημοκρατικά αιτήματα που θα περιλαμβάνουν και ταυτόχρονα θα ξεπερνούν το καταλανικό ζήτημα. Όπως γράφει ο πολιτικός επιστήμονας Jaime Pastor στο τελευταίο του άρθρο (6/1/18) στο περιοδικό «Viento Sur»: « Η αποφυγή μιας αντιπαράθεσης ανάμεσα στους λαούς περνά μέσα από την κατανόηση ότι μπορούμε και οφείλουμε να παλέψουμε μαζί, προκειμένου να υπερασπιστούμε τις ελευθερίες και τα δικαιώματά μας απέναντι σε μια κλιμακούμενη καταστολή του κράτους και στην άρνησή του να αναγνωρίσει το δικαίωμα των λαών να αποφασίζουν. Αυτός είναι και ο απαραίτητος όρος για να εμποδίσουμε τους από πάνω να βάλουν ένα τέλος στην κρίση καθεστώτος και για να διατηρήσουμε ανοιχτή την προοπτική μιας δημοκρατικής, ρεπουμπλικανικής, συνταγματικής και ενάντια στη λιτότητα ρήξης».

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά