Το ΚΕΑ και ο ΣΥΡΙΖΑ

Κάθε φορά που ένα στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, συνήθως από την Αριστερή Πλατφόρμα, προτείνει πολιτική ρήξης με τη γραμμή της υπαρκτής ΕΕ –συμπεριλαμβάνοντας την υποστήριξη της εξόδου από το ευρώ, με στόχο να υπηρετηθούν τα συμφέροντα της εργατικής τάξης- αντιμετωπίζει ένα μπαράζ τοποθετήσεων ότι, τάχα, αυτές οι ιδέες συνιστούν ρήξη με το διεθνισμό, συνιστούν στροφή σε έναν ιδιότυπο εθνικισμό.

Οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε ότι ο αναντικατάστατος διεθνιστικός πυρήνας στη στρατηγική της Αριστεράς στηρίζεται σε δύο βασικές επιλογές: Αφενός την προσήλωση στην αντικαπιταλιστική ανατροπή, στη συνεπή διεκδίκηση της σοσιαλιστικής απελευθέρωσης στη χώρα που ζούμε και παλεύουμε. Αφετέρου, στην ετοιμότητα και στη συνειδητή προθυμία να ενωθούμε με όλους όσους παλεύουν στην ίδια κατεύθυνση, σε ευρωπαϊκή και παγκόσμια κλίμακα.

Με την έννοια αυτή το ιδρυτικό σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ «ανατροπή στην Ευρώπη – ανατροπή στην Ελλάδα» αντανακλούσε, σε έναν ατελή βαθμό, έναν διεθνιστικό προσανατολισμό.

Φοβάμαι ότι μέσω της σχέσης με το ΚΕΑ είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας συντηρητικής αναδίπλωσης του ΣΥΡΙΖΑ, τόσο στις θέσεις απέναντι στην ΕΕ, όσο –και αυτό είναι πιο σημαντικό- και στις θέσεις του σχετικά με την κρίση στην Ελλάδα.

Το κείμενο του ΚΕΑ, που έχει τεθεί υπόψη μας, προτείνει μια «διέξοδο» στην πιο βαθιά κρίση του καπιταλισμού μετά το 1930 σε ευρωπαϊκή κλίμακα, που θα περιέγραφα ως πρόταση για ένα ειρηνικό πέρασμα σε έναν μετα-φιλελεύθερο καπιταλισμό χωρίς λιτότητα. Αναπτύσσεται μάλιστα η ιδέα ότι μια τέτοια «μετάλλαξη» του ευρωπαϊκού καπιταλισμού θέτει, αντικειμενικά τάχα, τα θεμέλια ώστε να επανέλθει το ευρωπαϊκό σύστημα σε δημοκρατική λειτουργία (γι’ αυτό και διάφοροι σ. επιδίδονται σε ασκήσεις εκπόνησης νέων, δημοκρατικών εκδοχών των ευρωπαϊκών Συνθηκών ή της «Χάρτας Θεμελιωδών Δικαιωμάτων» κλπ). Η γνώμη μου είναι ότι το σύνολο αυτών των ιδεών είναι απολύτως ουτοπικό και αποπροσανατολιστικό για τη δράση της Αριστεράς είτε σε εθνική είτε σε ευρωπαϊκή κλίμακα.

Ως διάγνωση για την πηγή της ευρωπαϊκής κακοδαιμονίας προβάλλεται η άποψη ότι η ΕΕ βρίσκεται υπό την ηγεμονία της συντηρητικής γερμανικής κυβέρνησης. Η άποψη ότι αυτό που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι ένα «ρηχό» πρόβλημα, ο «μερκελισμός». Πρόκειται περί σοβαρού λάθους.

Αρχικά ας θυμίσουμε ότι αυτήν τη «διάγνωση» συμμερίζεται και ένα τμήμα των ταξικών και πολιτικών αντιπάλων μας. Πχ ο Βενιζέλος σήμερα, ή ο ΓΑΠ χθες, λένε ότι η «ατυχία» τους ήταν ότι την ώρα που χρειάστηκε να πάρουν τις μνημονιακές αποφάσεις, το βασικό πρόβλημα που είχαν ήταν ότι στην ΕΕ κυριαρχούσαν οι συντηρητικές κυβερνήσεις της Δεξιάς.

Προτείνουν, έτσι, μια λύση σε ευρωπαϊκή κλίμακα: την αντικατάσταση των κυβερνήσεων της Δεξιάς με σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις που θα εγκαθιδρύσουν, δήθεν, ένα πιο φιλεργατικό-φιλολαϊκό διεθνές περιβάλλον.

Κανείς όμως δε δικαιούται να ξεχνά ότι ο νεοφιλελεύθερος κατήφορος στην ΕΕ άρχισε όταν στη Γερμανία κυβερνούσε ο σοσιαλδημοκράτης Σρέντερ και στην Ευρώπη κυριαρχούσαν οι σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις.

Όλες αυτές οι ερμηνείες που δίνουν την έμφαση στο πολιτικό-κυβερνητικό πεδίο, αφήνουν αναπάντητο ένα κρίσιμο ερώτημα: Γιατί οι κυρίαρχες τάξεις σε όλη την Ευρώπη ταυτίστηκαν απόλυτα με τον άγριο νεοφιλελευθερισμό, γιατί σήμερα τον υπερασπίζουν φανατικά; Η απάντηση βρίσκεται στο ότι η νεοφιλελεύθερη επιθετικότητα ενάντια στα εργατικά και κοινωνικά δικαιώματα είναι η πολιτική που ταιριάζει στις ανάγκες του κεφαλαίου για την αντιμετώπιση της διεθνούς κρίσης του καπιταλισμού. Έτσι, η άποψη που ισχυρίζεται ότι μπορεί να πείσει «δημοκρατικά» τους καπιταλιστές –και μάλιστα σε επίπεδο ΕΕ!- να παραιτηθούν από τις πολιτικές λιτότητας, να περάσουν σε ένα μεταφιλελεύθερο «στάδιο» ανάπτυξης, είναι κυριολεκτικά μετέωρες.

Ακούω προτάσεις για ένα «διαφορετικό παραγωγικό μοντέλο» που θα στηρίζεται στη δημοκρατία, την αλληλεγγύη και άλλα ευγενή χαρακτηριστικά. Κανείς όμως δεν απαντά στο κρίσιμο ερώτημα: Ποια τάξη ή ποιες τάξεις θα έχουν την εξουσία μέσα σε αυτό το «διαφορετικό» μοντέλο; Είναι δυνατόν η Αριστερά μέσα στην πιο βαθιά κρίση του σύγχρονου συστήματος, να προτείνει ως διέξοδο έναν καπιταλισμό με «ανθρώπινο πρόσωπο»;

Ας γυρίσουμε, όμως, στο άμεσα πολιτικό πεδίο. Γίνεται λόγος για μια «ενωτική μάχη», για συσπείρωση των «κριτικών δυνάμεων» ακόμα και μέσα στο ευρωκοινοβούλιο, ώστε αυτές οι προτάσεις μεταρρύθμισης της ΕΕ, να γίνουν ρεαλιστικές.

Σε ποιες δυνάμεις, ακριβώς, αναφέρεσθε; Οι δυνάμεις του ΚΕΑ, ακόμα και αν ενισχυθούν σημαντικά στις επόμενες ευρωεκλογές θα απέχουν πολύ από το να αρκούν για να στηρίξουν ακόμα και μετριοπαθείς μεταρρυθμίσεις της ΕΕ. Κάποια κόμματα του ΚΕΑ –πχ το ΚΚ Γαλλίας με την πρόσφατη απόφασή του για διευρυμένη συμμαχία με το ΣΚ του Ολάντ- είναι φανερό ότι δεν έχουν ξεκαθαρίσει τις σχέσεις τους με την εγκληματικά λαθεμένη παράδοση της κεντροαριστερής στρατηγικής. Είναι δυνατόν ο ΣΥΡΙΖΑ –μέσω της πολιτικής του ΚΕΑ για τν Ευρώπη και για Ευρωεκλογές- να γίνει ξανά «ανοιχτός» σχετικά με το ενδεχόμενο συνεργασιών με τη σοσιαλδημοκρατία στο ευρωπαϊκό, αρχικά, πεδίο;

Για αυτούς τους λόγους, αλλά και για την ουσιαστική αντιμετώπιση των καθηκόντων που μας θέτουν οι εσωτερικές εξελίξεις, υποστηρίζουμε ανεπιφύλακτα το κείμενο θέσεων που κατέθεσε η Αριστερή Πλατφόρμα…