Κρίση-διάσπαση του NPA στη Γαλλία

Η πλειοψηφική τάση, που ενσωματώνει τη στελέχωση της ιστορικής LCR –της οργάνωσης που πήρε το 2009 την πρωτοβουλία για την ίδρυση του NPA– συγκέντρωσε το 48,5% των συνέδρων. Πρόκειται για την τάση που διαχρονικά σήκωνε το βάρος των πολιτικών δραστηριοτήτων του NPA, που ήταν η «εγγύηση» για την ίδια του την ύπαρξη. Σήμερα η τάση αυτή δηλώνει ότι θα επιδιώξει τη «συνέχεια του NPA», αλλά σε μια ξεχωριστή πορεία, έξω από το συμβιβασμό με το «μέτωπο των φραξιών» που αποδείχθηκε παραλυτικό για το NPA τα προηγούμενα χρόνια.

Απέναντι στην τάση της ιστορικής LCR, στάθηκε ο συνασπισμός «Αναγκαιότητα και Επικαιρότητα της Επανάστασης», που συγκέντρωσε το 45,5% των συνέδρων. Πρόκειται για ένα «μέτωπο» 4 κυρίως φραξιών (Η Σπίθα, Αντικαπιταλισμός και Επανάσταση, Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα, Επαναστατική Δημοκρατία), που συνηθίζουν να συγκροτούν μπλοκ στις κρίσιμες εσωκομματικές ψηφοφορίες, αλλά την επόμενη μέρα επιστρέφουν στον κατακερματισμό, αρνούμενες να αναλάβουν τις ηγετικές/πολιτικές ευθύνες που αντιστοιχούν στο μέγεθος που συγκρότησαν. Σήμερα η τάση αυτή δηλώνει ότι θα επιχειρήσει επίσης «τη συνέχεια του NPA», χωρίς πλέον τη συμμετοχή του ρεύματος της παλιάς LCR. Τα πεπραγμένα τους δημιουργούν βάσιμες αμφιβολίες για το αν μπορούν, σε ένα κάποιο βάθος χρόνου, να σηκώσουν το βάρος μιας ενιαίας οργάνωσης.

Μια τρίτη τάση, συγκέντρωσε το 6% των συνέδρων γύρω από τον ενδεικτικό τίτλο-ευχή «Ούτε σχίσμα – Ούτε μαρασμός».

Είναι αναμφίβολα ένα αποτέλεσμα βαθιάς πολιτικής κρίσης που ανοίγει την πιθανότητα μιας δραματικής υποβάθμισης της (έξω από την Ανυπότακτη Γαλλία του Μελανσόν) οργανωμένης ριζοσπαστικής Αριστεράς στη Γαλλία, στη χώρα όπου από τη δεκαετία του ’60, η , τότε, επαναστατική Αριστερά απέκτησε αξιοσημείωτες διαστάσεις και μεγαλύτερο πολιτικό κύρος απ’ ό,τι σε κάθε άλλη χώρα στην Ευρώπη (με εξαίρεση, ίσως, την Ιταλία).

Στη βάση αυτής της εξέλιξης βρίσκεται μια σταδιακή αποδυνάμωση του NPA. Στις διεργασίες για το φετινό συνέδριό του πήραν μέρος περίπου 1.500 μέλη, ενώ η συμμετοχή στο ιδρυτικό συνέδριο του NPA ξεπερνούσε τα 10.000 μέλη.

Το 2009, η LCR (με μια αισιόδοξη ανάλυση για την πορεία του διεθνούς αντικαπιταλιστικού κινήματος, «γοητευμένη» από την επιτυχία του Μπεζανσενό στις προεδρικές εκλογές, και διαπιστώνοντας την παρακμιακή κρίση του ΚΚΓ) πήρε την πρωτοβουλία για την ίδρυση του NPA, στοχεύοντας να καλύψει πολιτικά και οργανωτικά το κενό στα αριστερά του Σοσιαλιστικού Κόμματος Γαλλίας. Στη θέση του ιστορικού αυτοπροσδιορισμού ως «επαναστατική Αριστερά» άρχισε να χρησιμοποιείται συστηματικά ο πλατύτερος αυτοπροσδιορισμός ως «ριζοσπαστική Αριστερά». Προφανώς δεν ήταν ούτε υποκριτικό παιχνίδι με τους όρους, ούτε στροφή «προς τα δεξιά» (όπως ισχυρίζονται σήμερα διάφοροι μετά Χριστόν σαλτιμπάγκοι): Ήταν η υποχρεωτική προσπάθεια να κερδηθούν και να ενοποιηθούν τα πολύτιμα στοιχεία που έφερνε στην επιφάνεια η ταυτόχρονη κλιμάκωση της αντίστασης στο νεοφιλελευθερισμό, αλλά και η κρίση του οργανωμένου ρεφορμισμού: Ο κόσμος που πύκνωνε τις δραστηριότητες των Φόρουμ, της Attac και άλλων κινηματικών οργανώσεων, ο κόσμος που είχε συγκροτήσει τις «επιτροπές» που στήριξαν τη μεγάλη νίκη απέναντι στο νεοφιλελευθερισμό και στην ΕΕ κατά το ευρωδημοψήφισμα κ.ο.κ. Μόνο παγεροί γραφειοκράτες ή αποστεωμένοι σεχταριστές θα μπορούσαν να αντιμετωπίζουν εκ προοιμίου αδιάφορα ή επικριτικά, αυτή την προσπάθεια των Γάλλων συντρόφων μας, ενός από τα καλύτερα και πιο έμπειρα «αποσπάσματα» της ευρωπαϊκής επαναστατικής Αριστεράς.

Είχαμε από τότε προειδοποιήσει ότι η προσπάθεια προσέλκυσης και ενοποίησης αυτού του κομματιού του «διάχυτου ρεφορμισμού» (ή ρεφορμισμού των ανεντάχτων…) θα φέρει μπροστά στους συντρόφους της LCR προβλήματα ανάλογα με αυτά που αντιμετώπιζαν όσοι/όσες «επιχειρήσαμε» μαζί με τμήματα μαχητικού-οργανωμένου ρεφορμισμού (σε Πορτογαλία, Ισπανία, Γερμανία, Ιταλία, Ελλάδα κ.ο.κ.). Και τα προβλήματα αυτά θα απαιτούσαν, μαζί με τα θαρραλέα «ανοίγματα», τη διατήρηση του μοναδικού «εργαλείου» που επιτρέπει τη διαχείρισή τους, δηλαδή της αυτόνομης οργάνωσης που στηρίζεται στον επαναστατικό μαρξισμό.

Κατά τη γνώμη μου, το βασικό λάθος που έκαναν οι Γάλλοι σύντροφοί μας, ήταν η αυτοδιάλυση της LCR προκειμένου να ενθαρρυνθεί η προσχώρηση ανένταχτων αγωνιστών-στριών στο NPA και να διασκεδαστεί ο «φόβος» ότι θα είχαν να συνυπάρξουν με μια μαζική και συμπαγή οργάνωση όπως η LCR. Η απόφαση αυτή δεν έπρεπε να παρθεί, ή δεν έπρεπε να παρθεί πριν το NPA παγιώσει οριστικά μια αποτελεσματική πολιτική φυσιογνωμία και ένα ανάλογο οργανωτικό ήθος. Δυστυχώς το λάθος αυτό αποδείχθηκε ανεπίστροφο, όταν εκδηλώθηκαν άλλα πολιτικά προβλήματα συνδεδεμένα με το φυσιολογικό ρίσκο της απόφασης για την ίδρυση ενός νέου κόμματος.

Το «κενό» του ρεφορμισμού αποδείχθηκε ότι είναι κάθε άλλο παρά μια «ουδέτερη ζώνη». Ο Μελανσόν αυτονομήθηκε από την αριστερή πτέρυγα του Σοσιαλιστικού Κόμματος και μαζί με το ΚΚ Γαλλίας συγκρότησαν την εκλογική συμμαχία «Μέτωπο της Αριστεράς». Η απήχηση της αντινεοφιλελεύθερης πολιτικής του Μελανσόν έβαλε εκλογικά αλλά και πολιτική προβλήματα στο NPA: Το 2012 μια ορατή μειοψηφία (η Αντικαπιταλιστική Αριστερά) αποχώρησε από το NPA για να προσχωρήσει στο Μέτωπο της Αριστεράς. Ακολούθησαν κι άλλες ανάλογες μετακινήσεις και σήμερα στην πολιτική κίνηση «Ensemble!» (Μαζί!), που συμμετέχει στην Ανυπότακτη Γαλλία του Μελανσόν, θα βρει κανείς πολλές/ούς αγωνίστριες/ες που είχαν συμμετάσχει στο ιδρυτικό συνέδριο του NPA. Αυτές οι μετακινήσεις αποδείχθηκαν απλές προειδοποιήσεις μπροστά στις οξύτατες πιέσεις που έβαζαν οι φετινές δίδυμες εκλογές (προεδρικές/βουλευτικές) στην ηγεσία του NPA. Το εκλογικό αποτέλεσμα μοιάζει να «κατηγορεί» όσους αρνήθηκαν να στηρίξουν τον Μελανσόν στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, για την οριακή απώλεια της ευκαιρίας για έναν δεύτερο γύρο αντιπαράθεσης μεταξύ της Αριστεράς και της Μακρονίας, που θα «ζωγράφιζε» ένα αρκετά διαφορετικό πολιτικό τοπίο στη Γαλλία.

Όμως το παράδειγμα του NPA είναι διδακτικό και για όσους υποτιμούν το «οργανωτικό» ζήτημα στις πολιτικές συγκροτήσεις. Η LCR πήγε στην ίδρυση του NPA υποσχόμενη την αυτοδιάλυσή της, αλλά και ένα «ελευθεριακό» καταστατικό που έδινε έμφαση στα δικαιώματα των «τάσεων», υποτιμώντας τις υποχρεώσεις τους. Ενώ δεν προσήλθε η μεγάλη πλειοψηφία του «ανένταχτου» ρεφορμισμού που ήταν η πραγματική επιδίωξη, προσήλθε ένας «γαλαξίας» θραυσμάτων του αριστερισμού, που αντιμετώπιζε το NPA ως ευκαιρία για εισοδιστική-παρασιτική μεγέθυνση. Κάποιοι μετεξελίχθηκαν και αφομοιώθηκαν αυθεντικά στη νέα απόπειρα, αλλά κάποιοι όχι. Το NPA εξελίχθηκε σε μια κόλαση φραξιονιστικής δραστηριότητας, που αποδείχθηκε στραγγαλιστική για μια φυσιολογική εσωτερική πολιτική ζωή. Οι «τάσεις» απαίτησαν δική τους διαρκή ανεξάρτητη οργανωτικότητα, ανεξάρτητα μίντια, ανεξάρτητα ταμεία κ.ο.κ., μετατρέποντας το NPA σε ένα «μέτωπο» φραξιών. Στο προηγούμενο, τέταρτο, συνέδριο του NPA, έγινε προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα: Η πλειοψηφούσα ηγεσία (εκλεγμένη με 50% των μελών) ζήτησε να δοθεί η έμφαση στα ενιαία κομματικά όργανα. Ο συνασπισμός των φραξιών απαίτησε να αναλάβουν όλη την ευθύνη της κομματικής λειτουργίας οι «παλιοί της Λίγκας» για να μπορούν οι ίδιοι να συγκεντρώνονται στην παρασιτική μεγέθυνση. Το αδιέξοδο έγινε ολοφάνερο.

Στο πέμπτο συνέδριο, το ρεύμα της LCR προσήλθε απαιτώντας στροφή προς τις πολιτικές του Ενιαίου Μετώπου. Τόσο στην αντιμετώπιση των πολιτικών εξελίξεων με κριτήριο το «ενωτικά και ριζοσπαστικά», όσο και επιμένοντας στα μέτωπα κατά της καταπίεσης (που ένας χοντροκομμένος αριστερίστικος «εργατισμός» θεωρεί δευτερεύοντα ζητήματα). Επίσης προσήλθε δηλώνοντας ότι η οργανωτική ανοχή στην τάση μετατροπής του NPA σε «μέτωπο» φραξιών έχει εξαντληθεί και ότι ο διαχωρισμός με όσους επιμένουν σε αυτές τις συνήθειες έχει καταστεί αναγκαστικός.

Και στα δύο αυτά πεδία, οι σύντροφοι της παλιάς LCR έχουν δίκιο. Όμως αποφάσισαν να το διεκδικήσουν με μεγάλη καθυστέρηση. Το αντίτιμο δυστυχώς είναι βαρύ. Έχουν οι ίδιοι φθαρεί, μέσα από μια διαδικασία που από καιρό ήταν ολοφάνερο ότι είναι χωρίς θετική διέξοδο.

Πριν από λίγους μήνες, αποχώρησε από το NPA η πιο δραστήρια και μαζική και από τις εισοδιστικές ομάδες, η CCR (Κομμουνιστικό Επαναστατικό Ρεύμα), πιο γνωστή από το σάιτ Revolution Permanente (με αναφορά στον «αργεντίνικο» τροτσκισμό και την τροτσκιστική Φράξια για την 4η Διεθνή, FT-QI). Μέσα στο NPA, η CCR διεκδικούσε πολιτικό ρόλο, φτάνοντας να προτείνει (δημόσια) ένα μέλος της ως υποψήφιο του NPA στις προεδρικές εκλογές. Σήμερα, έξω από το NPA, η CCR μετά από πολύμηνη προετοιμασία φιλοδοξεί να φτάσει σε ένα συνέδριο ίδρυσης «μιας νέας επαναστατικής οργάνωσης», όπου –κατά τους ίδιους– η προοπτική είναι να συγκεντρωθούν περίπου 400 μέλη… Είναι μια προειδοποίηση για τις προοπτικές των υπόλοιπων, που σύντομα θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στην κριτική σε μια δουλειά που κάνουν άλλοι και στις δυσκολίες να κάνει ο ίδιος τη δουλειά.

Οι μόνοι που έχουν πιθανότητες να κρατήσουν ζωντανή μια συνέχεια είναι οι σύντροφοι/φισσες της παλιάς LCR. Αν αποτύχουν, θα είναι μια σημαντική απώλεια, μια νέα σημαντική ήττα για τη διεθνή επαναστατική Αριστερά. Μια ήττα ιδιαίτερα φορτισμένη, γιατί η Λίγκα ήταν και είναι αναπόσπαστο τμήμα της «μεγάλης απόπειρας» που άρχισε 60 χρόνια πριν.