«Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και των συμμάχων του» - ποιων δηλαδή;

Η τε­λευ­ταία Κ.Ε. του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (18-19/10/2014) είχε μπρο­στά της τρία πο­λι­τι­κά κα­θή­κο­ντα να επι­λύ­σει: α) αυτό του ικα­νο­ποι­η­τι­κού απο­λο­γι­σμού  και προ­γραμ­μα­τι­σμού του κόμ­μα­τος εν όψει μιας μα­κράς ή και σύ­ντο­μης  προ­ε­κλο­γι­κής πε­ριό­δου, β) να απα­ντή­σει εξει­δι­κεύ­ο­ντας την πο­λι­τι­κή κοι­νω­νι­κών και πο­λι­τι­κών συμ­μα­χιών μας εν όψει των εκλο­γών και γ) να το­πο­θε­τη­θεί, κα­τό­πιν των ση­μα­ντι­κών εξαγ­γε­λιών και πο­λι­τι­κών δε­σμεύ­σε­ων  του προ­έ­δρου στην Θεσ­σα­λο­νί­κη, για την ανα­γκαία διεύ­ρυν­ση ή μη και την προ­ώ­θη­ση/ δη­μο­σιο­ποί­η­ση του άμε­σου κυ­βερ­νη­τι­κού μας προ­γράμ­μα­τος. Η δια­σύν­δε­ση των πα­ρα­πά­νω ση­μεί­ων με την κα­τά­στα­ση του άμε­σου και με­σο­πρό­θε­σμου προ­γράμ­μα­τός μας, με την κα­τά­στα­ση του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος και των λοι­πών μα­ζι­κών κι­νη­μά­των και με τη συλ­λο­γι­κή και δη­μο­κρα­τι­κή λει­τουρ­γία του κόμ­μα­τος θα έπρε­πε να τε­θούν στο επί­κε­ντρο αυτής της δια­δι­κα­σί­ας. Συ­νέ­βη, όμως, κάτι τέ­τοιο; Δυ­στυ­χώς, όχι σε ικα­νο­ποι­η­τι­κό βαθμό. Iδίως, η ορια­κή και με ελά­χι­στη δια­φο­ρά κα­τα­ψή­φι­ση της τρο­πο­λο­γί­ας της Αρι­στε­ρής Πλατ­φόρ­μας που ανα­φε­ρό­ταν σε μια  αυ­το­νό­η­τη, κατά τη συ­νε­δρια­κή μας από­φα­ση, επέ­κτα­ση του άμε­σου προ­γράμ­μα­τός μας (κοι­νω­νι­κο­ποί­η­ση τρα­πε­ζών, ανά­κτη­ση υπό δη­μό­σιο έλεγ­χο και ιδιο­κτη­σία  ιδιω­τι­κο­ποι­η­μέ­νων δη­μο­σί­ων επι­χει­ρή­σε­ων και άλλων δη­μο­σί­ων  αγα­θών, κα­τάρ­γη­ση του ΤΑΙ­ΠΕΔ, δί­καιο και αντι­πλου­το­κρα­τι­κό φο­ρο­λο­γι­κό σύ­στη­μα), επέ­κτα­ση ανα­γκαία και για την ίδια τη χρη­μα­το­δό­τη­ση του άμε­σου προ­γράμ­μα­τος, αλλά και η ίδια η γρα­φειο­κρα­τι­κή και μη  απο­λύ­τως δια­φα­νής κο­ρύ­φω­ση της συ­ζή­τη­σης για το ζή­τη­μα των συμ­μα­χιών είναι πα­ρά­με­τροι, που θα πρέ­πει να μας εμ­βά­λουν σε βαθιά ανη­συ­χία. Και να δια­λύ­σουν κάθε εφη­συ­χα­σμό, σύμ­φω­να με τον οποίο η ηγε­σία του κόμ­μα­τος θα μπο­ρού­σε να επι­λύ­σει με σχε­δόν «λευκή κάρτα» της Κ.Ε. (και μά­λι­στα ου­σια­στι­κά όλων των πτε­ρύ­γων της τε­λευ­ταί­ας) απο­τε­λε­σμα­τι­κά και επω­φε­λώς για το ρι­ζο­σπα­στι­κό χα­ρα­κτή­ρα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ το ζή­τη­μα των πο­λι­τι­κών συμ­μα­χιών. Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, και εφό­σον πα­ρα­μέ­νει ανοι­χτό το πώς θα επι­λυ­θεί το ζή­τη­μα των συμ­μα­χιών, οι ορ­γα­νώ­σεις μελών αλλά και τα εν­διά­με­σα κομ­μα­τι­κά όρ­γα­να οφεί­λουν να στεί­λουν ισχυ­ρό και σαφές μή­νυ­μα προς την Κ.Ε. αλλά και προς την κομ­μα­τι­κή ηγε­σία σχε­τι­κά με την άρ­νη­ση συ­νερ­γα­σί­ας, συλ­λο­γι­κά και κατά μόνας, με την ΔΗΜΑΡ, το Πο­τά­μι, ή όψιμα ανη­συ­χού­ντες για τα μνη­μό­νια πα­σο­κο­γε­νείς και ανε­ξάρ­τη­τους κε­ντρο­α­ρι­στε­ρούς ή κε­ντρο­δε­ξιούς βου­λευ­τές. Αυτοί που δια­χει­ρί­στη­καν, επέ­βα­λαν, ορ­γά­νω­σαν ή υπο­στή­ρι­ξαν το αρ­γό­τε­ρο από το 2010 (και πά­ντως το αρ­γό­τε­ρο το 2012) και μετά τα μνη­μό­νια  και τους εφαρ­μο­στι­κούς νό­μους, αυτοί που αρ­γό­τε­ρα εμ­φα­νί­σθη­καν ως πρό­θυ­μες μνη­μο­νια­κές εφε­δρεί­ες, δεν μπο­ρούν να έχουν θέση στις γραμ­μές μας, στις λί­στες των υπο­στη­ρι­κτών μας και στα ψη­φο­δέλ­τιά μας, όσο ανοι­χτά και αν πρέ­πει να είναι αυτά. Οι δια­τυ­πώ­σεις της συμ­βο­λής της Αρι­στε­ρής Πλατ­φόρ­μας στο θέμα αυτό, ιδίως όσον αφορά την ΔΗΜΑΡ και τους Πα­σο­κο­γε­νείς, ήταν από­λυ­τα κα­θα­ρές και κρυ­στάλ­λι­να σα­φείς στο ζή­τη­μα αυτό και, αν είχαν υιο­θε­τη­θεί, θα μπο­ρού­σαν να έχουν στρέ­ψει την πο­λι­τι­κή του κόμ­μα­τος για τις συμ­μα­χί­ες σε ορθή και σαφή πο­λι­τι­κή κα­τεύ­θυν­ση. Μήπως μπο­ρεί να υπο­στη­ρι­χθεί ότι αυτό θα μεί­ω­νε την ευ­ε­λι­ξία των πο­λι­τι­κών μας συμ­μα­χιών ή και θα ενί­σχυε την δυ­να­τό­τη­τα του Σα­μα­ρά να απο­κτή­σει τους 180 στην εκλο­γή Προ­έ­δρου της Δη­μο­κρα­τί­ας; Δεν είμαι από αυ­τούς που θε­ω­ρούν άνευ ση­μα­σί­ας τη συ­γκέ­ντρω­ση ή μη των 180 εδρών από τους Σα­μα­ρά-Βε­νι­ζέ­λο, αντί­θε­τα, έχω γρα­πτώς και προ­φο­ρι­κώς υπο­στη­ρί­ξει ότι μια τέ­τοια αρ­νη­τι­κή πο­λι­τι­κή εξέ­λι­ξη θα μπο­ρού­σε ορια­κά έως και να μα­ταιώ­σει για το ορατό μέλ­λον την προ­ο­πτι­κή της κυ­βέρ­νη­σης της Αρι­στε­ράς. Όμως, η μέ­θο­δος της απο­τρο­πής αυτής της εξέ­λι­ξης, η κατά πε­ρί­πτω­ση ή κατά ομά­δες κοι­νο­βου­λευ­τι­κή και πα­ρα­σκη­νια­κή «δια­πραγ­μά­τευ­ση» ή από­πει­ρα πει­θούς ή αντί­θε­τα η πρα­κτι­κή πο­λι­τι­κο­ποί­η­σης του ζη­τή­μα­τος και με­τα­τρο­πής  του σε στόχο κι­νη­μα­τι­κής  δρά­σης του μα­ζι­κού κι­νή­μα­τος είναι σο­βα­ρό πο­λι­τι­κό δί­λημ­μα που πρέ­πει να απα­ντη­θεί.    

1. Μήπως θυ­μά­στε το «’65»;

Στο εν­δια­φέ­ρον πρό­σφα­το βι­βλίο του για το «αστι­κό πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα στην Ελ­λά­δα- από το 1952 έως και το 1967» (εκ­δό­σεις «Σύγ­χρο­νη Εποχή», Αθήνα 2014) ο Μάκης Μαϊ­λης, ηγε­τι­κό στέ­λε­χος σή­με­ρα του ΚΚΕ, υπο­στη­ρί­ζει την ορθή πο­λι­τι­κή και ιδε­ο­λο­γι­κή θέση ότι η στρα­τη­γι­κή της ΕΔΑ και του ΚΚΕ  κατά τη δε­κα­ε­τία του ’60 δεν ήταν μια πο­λι­τι­κή σε­χτα­ρι­στι­κή/αρι­στε­ρί­στι­κη  αλλά, όλως αντι­θέ­τως, μια πο­λι­τι­κή ουράς ένα­ντι της Ένω­σης Κέ­ντρου, σύμ­φω­να και με το σχήμα περί «ει­ρη­νι­κού πε­ρά­σμα­τος» του 20ού Συ­νε­δρί­ου του ΚΚΣΕ. Η θέση αυτή του Μ.Μ., παρά την ακρο­α­ρι­στε­ρή γοη­τεία της,  έχει ένα κενό και μια κα­τα­φα­νή λο­γι­κή αδυ­να­μία: παρά το γε­γο­νός ότι αυτή η γραμ­μή ουράς και υπο­τα­γής κο­ρυ­φώ­νε­ται στην αδυ­να­μία της ΕΔΑ-ΚΚΕ να πα­ρέμ­βει απο­τε­λε­σμα­τι­κά στο με­γα­λειώ­δες κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κό κί­νη­μα των Ιου­λια­νών, ο συγ­γρα­φέ­ας δεν έχει σχε­δόν τί­πο­τε να πει για αυτό το με­γά­λο κί­νη­μα ούτε για αυτήν ει­δι­κά την τότε εκ­κω­φα­ντι­κή αδυ­να­μία του ΚΚΕ. Η οπτι­κή του τε­λι­κά το υπο­βαθ­μί­ζει, αφού αυτό δεν δη­μιουρ­γή­θη­κε από μια ηγε­τι­κή  «αρι­στε­ρή» στρο­φή του τότε μάλ­λον σε ρε­φορ­μι­στι­κή γραμ­μή ΚΚΕ και από κά­ποια αλά­θη­τη ηγε­σία του που θα έκανε ανα­δρο­μι­κά, κατά τη βού­λη­ση του Μ.Μ., αυτήν τη στρο­φή. H απου­σία αυτή από το κεί­με­νο του Μ.Μ., δυ­στυ­χώς, υπε­ρα­ντι­σταθ­μί­ζει την ορθή «αρι­στε­ρή» κρι­τι­κή του στην τότε στρα­τη­γι­κή των ΕΔΑ-ΚΚΕ.

Ας σκε­φτού­με, όμως, λίγο πα­ρα­πά­νω πάνω στο με­γά­λο κί­νη­μα του ’65 ξε­περ­νώ­ντας το  πα­ρα­πά­νω βι­βλίο. Ένα με­γά­λο κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κό μα­ζι­κό  κί­νη­μα, ένα αυ­θε­ντι­κά ερ­γα­τι­κό συ­γκρου­σια­κό κί­νη­μα, από τα ισχυ­ρό­τε­ρα που έζησε η χώρα μας, που παρά το ότι οι στό­χοι του δεν ήταν εμ­φα­νώς «αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κοί-σο­σια­λι­στι­κοί» αλλά δη­μο­κρα­τι­κοί/ συ­νταγ­μα­τι­κοί (άρση έκτα­κτου  κα­θε­στώ­τος στρα­τού-μο­ναρ­χί­ας- ΗΠΑ, κα­τάρ­γη­ση μο­ναρ­χί­ας, κα­τάρ­γη­ση πα­ρα­συ­ντάγ­μα­τος) θα οδη­γού­σε πι­θα­νά σε μια κρα­τι­κή ρήξη, εφό­σον οι στό­χοι αυτοί και η δυ­να­μι­κή του κι­νή­μα­τος υπη­ρε­τού­νταν από την τότε Αρι­στε­ρά και με δε­δο­μέ­νο το ανε­λα­στι­κό του με­τεμ­φυ­λια­κού  κα­θε­στώ­τος (σας θυ­μί­ζει αυτό τί­πο­τε το σύγ­χρο­νο;). Γι’ αυτό, άλ­λω­στε, έγινε και η δι­κτα­το­ρία. Προ­φα­νώς, η νίκη της Ε.Κ. στις εκλο­γές του Μαϊου 1967 θα πυ­ρο­δο­τού­σε πάλι την άλυτη πο­λι­τι­κή κρίση, ξε­κι­νώ­ντας από την απο­νο­μι­μο­ποί­η­ση της μο­ναρ­χί­ας και κλο­νί­ζο­ντας το όλο σύ­στη­μα εξου­σί­ας. Όπως έχουν δεί­ξει ικα­νο­ποι­η­τι­κά οι Γιάν­νης Μαυ­ρής και Χρι­στό­φο­ρος Βερ­ναρ­δά­κης («Κόμ­μα­τα και κοι­νω­νι­κές συμ­μα­χί­ες στην προ­δι­κτα­το­ρι­κή  Ελ­λά­δα», Αθήνα 1991), η δυ­να­μι­κή των Ιου­λια­νών απέ­κτη­σε χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά μιας προ­ε­πα­να­στα­τι­κής ή επα­να­στα­τι­κής κα­τά­στα­σης, αρ­κε­τά όμοιας με το γαλ­λι­κό Μάη, η οποία αγνο­ή­θη­κε ως τέ­τοια από την υπαρ­κτή Αρι­στε­ρά και όταν συ­νέ­βη αλλά και αρ­γό­τε­ρα.  

H πο­λι­τι­κή κρίση του Ιου­λί­ου 1965 προ­κλή­θη­κε τόσο από την οξεία σύ­γκρου­ση του βα­σι­λιά με τον Γ. Πα­παν­δρέ­ου για τη συ­νταγ­μα­τι­κή δια­δι­κα­σία κα­θο­ρι­σμού της σύν­θε­σης της κυ­βέρ­νη­σης («θε­ω­ρία του κη­που­ρού») όσο και -εντο­νό­τε­ρα- από την από­σπα­ση βου­λευ­τών της Ένω­σης Κέ­ντρου με «εξα­γο­ρά» από τα μο­ναρ­χι­κά, κα­πι­τα­λι­στι­κά και ιμπε­ρια­λι­στι­κά συμ­φέ­ρο­ντα των κέ­ντρων εξου­σί­ας. Φαι­νο­με­νι­κά και κατά την εξω­τε­ρι­κή μορφή των πραγ­μά­των, η κρίση του 1965 ήταν απο­λύ­τως αντί­στρο­φης κα­τεύ­θυν­σης από τη ση­με­ρι­νή: τότε, οι προ­ο­δευ­τι­κές δυ­νά­μεις ζη­τού­σαν από τους βου­λευ­τές του Κέ­ντρου να επι­μεί­νουν στην κοι­νο­βου­λευ­τι­κή τους νο­μι­μό­τη­τα και να μην εξο­κεί­λουν προς τα αντι­δρα­στι­κά σχέ­δια. Σή­με­ρα, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και οι δυ­νά­μεις της Αρι­στε­ράς ζη­τούν αφε­νός μεν οι «εν­διά­με­σοι βου­λευ­τές» με­τα­ξύ ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και μνη­μο­νια­κού μπλοκ, που έχουν ήδη δια­φο­ρο­ποι­η­θεί από το μνη­μο­νια­κό μπλοκ, να μην πάνε προς την υπερ­ψή­φι­ση της πρό­τα­σης της κυ­βέρ­νη­σης αλλά και κα­λούν κάθε βου­λευ­τή που θέλει να δια­τη­ρή­σει μια πο­λι­τι­κή υστε­ρο­φη­μία και ένα έντι­μο όνομα να μην οδη­γή­σει την κοι­νω­νία στο βά­ρα­θρο και  να μην υπερ­ψη­φί­σει μια τέ­τοια πρό­τα­ση. Αυτή η έκ­κλη­ση δεν έχει τα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά μιας «πρό­τα­σης απο­στα­σί­ας» αλλά, αντί­θε­τα, αντι­στοι­χεί σε μια έν­νοια ευ­ρύ­τε­ρου κοι­νω­νι­κού-τα­ξι­κού  (και θα έλεγα και «εθνι­κού» κατά μια αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κή έν­νοια και προ­σέγ­γι­ση) συμ­φέ­ρο­ντος, το οποίο σαφώς υπε­ρέ­χει μιας τυ­πι­κής κομ­μα­τι­κής νο­μι­μο­φρο­σύ­νης. Αυτό, πά­ντως, που είναι κοινό με το 1965 είναι η πίεση των αρι­στε­ρών ή και ευ­ρύ­τε­ρα αντι­μνη­μο­νια­κων δυ­νά­με­ων προς τους βου­λευ­τές -και ιδίως τους «εν­διά­με­σους»- να μην γί­νουν όρ­γα­να μιας από­λυ­τα αντι­δρα­στι­κής  και κοι­νω­νι­κά κα­τα­στρο­φι­κής εξέ­λι­ξης και να μην «εξα­γο­ρα­σθούν» πο­λι­τι­κά - και όχι ανα­γκα­στι­κά με την ανα­πό­δει­κτη  μέ­θο­δο της δω­ρο­δο­κί­ας. Ο λαϊ­κι­σμός -ο πραγ­μα­τι­κός λαϊ­κι­σμός , η ρηχή υπο­τι­μη­τι­κή θω­πεία στο λαό, και όχι τα «σκιά­χτρα» των μνη­μο­νια­κών που βα­φτί­ζουν έτσι τα λαϊκά και ερ­γα­τι­κά συμ­φέ­ρο­ντα και διεκ­δι­κή­σεις- δεν είναι εναλ­λα­κτι­κή λύση για τη ρι­ζο­σπα­στι­κή  Αρι­στε­ρά και ενι­σχύ­ει παρά απο­δυ­να­μώ­νει τους μνη­μο­νια­κούς και την προ­πα­γάν­δα τους. Άλ­λω­στε, οι εξα­γο­ρές στον κόσμο μας είναι πολύ πιο φίνες  και πο­λύ­μορ­φες από τους κοι­νούς πή­λι­νους ή και ψη­φια­κούς «κου­μπα­ρά­δες».

Η πίεση από τα «αρι­στε­ρά» στους βου­λευ­τές αυ­τούς πρέ­πει να αντι­στοι­χη­θεί προς μια μα­ζι­κή κι­νη­μα­τι­κή πρα­κτι­κή ανά­λο­γη ή και όμοια προς αυτήν του κα­λο­και­ριού του 1965 - αυτό, προς απο­φυ­γή πα­ρε­ξη­γή­σε­ων, δεν υπαι­νίσ­σε­ται και μια ανά­λο­γης έκτα­σης βίαιη αντι­πα­ρά­θε­ση, κάτι που μόνο ο κρα­τι­κός κα­τα­σταλ­τι­κός μη­χα­νι­σμός με την πα­ρέμ­βα­σή του μπο­ρεί να το προ­κα­λέ­σει.  Ση­μαί­νει την πο­λι­τι­κο­ποί­η­ση του ερ­γα­τι­κού και των λοι­πών μα­ζι­κών κι­νη­μά­των, την ανά­σχε­ση της απο­γο­ή­τευ­σης και της ητ­το­πά­θειας, οι οποί­ες έχουν χρό­νια  συσ­σω­ρευ­τεί και την ανά­πτυ­ξη ενός «πε­ζο­δρο­μί­ου», κατά την προ­σφι­λή ανα­φο­ρά των κυ­βερ­νη­τι­κών στε­λε­χών και υπουρ­γών, με απο­λύ­τως πο­λι­τι­κή στό­χευ­ση, το οποίο θα μπο­ρού­σε να πιέ­σει «ει­ρη­νι­κά, μα­ζι­κά και δη­μο­κρα­τι­κά» (προς απο­φυ­γήν πα­ρε­ξη­γή­σε­ων αυτό δεν απο­κλεί­ει μορ­φές άσκη­σης του συ­νταγ­μα­τι­κού δι­καιώ­μα­τος αντί­στα­σης ή ανυ­πα­κο­ής),  κα­τα­λαμ­βά­νο­ντας τους δρό­μους  και τις πλα­τεί­ες της Αθή­νας, ώστε να απο­φευ­χθεί/ ανα­τρα­πεί  το δια­φαι­νό­με­νο κυ­βερ­νη­τι­κό σχέ­διο, ανά­λο­γα προς το κί­νη­μα εκεί­νο που έριξε δύο κυ­βερ­νή­σεις «απο­στα­τών» το κα­λο­καί­ρι  του­1965 και ανά­σχε­σε την πε­ραι­τέ­ρω κί­νη­ση των «απο­στα­τών». Αν θε­ω­ρού­με ότι μπο­ρεί να υπάρ­ξει μια τέ­τοια δυ­να­τό­τη­τα και οι λόγοι μας δεν είναι σκέ­τοι  πομ­φό­λυ­γες, προ­κει­μέ­νου  να «νο­μι­μο­ποιού­μα­στε» ως «αρι­στε­ροί/ές» μέσα στον κα­πι­τα­λι­σμό και να δια­χει­ρι­ζό­μα­στε έτσι πο­λι­τι­κά και ψυ­χο­λο­γι­κά την επι­βί­ω­σή μας μέσα στην ζού­γκλα της κα­πι­τα­λι­στι­κής  κρί­σης, τότε προς τι η τόση επι­μο­νή να πεί­σου­με έναν προς έναν ή μια προς μια τους εν­διά­με­σους βου­λευ­τές και η σκέψη να τους ανοί­ξου­με το σπίτι μας και να τους φι­λο­ξε­νή­σου­με στα ψη­φο­δέλ­τιά μας, ενόσω ή αφού «δεν έχουν κάψει τις γέ­φυ­ρες προς εμάς»; Προς τι το τόσο άγχος να χα­ρα­κτη­ρί­σου­με τους εν­διά­με­σους βου­λευ­τές ή και δυ­νά­μεις ως «πο­λι­τι­κούς συμ­μά­χους» -και με βάσει την αστή­ρι­κτη «λαϊ­κο­με­τω­πι­κής έμπνευ­σης» θε­ω­ρία ότι πά­ντο­τε οι κοι­νω­νι­κές συμ­μα­χί­ες της Αρι­στε­ράς πρέ­πει να συ­νο­δεύ­ο­νται από «άνοιγ­μα»    στον πο­λι­τι­κό «με­σαίο χώρο» και τους αστούς πο­λι­τι­κούς- και μά­λι­στα, χωρίς να έχου­με «δει» ακόμη αυ­τούς τους συμ­μά­χους κατ’ όψιν, με την επί­κλη­ση μιας κυ­βέρ­νη­σης «του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και των συμ­μά­χων του»;    

Εν­δε­χο­μέ­νως, αυτό το πο­λι­τι­κό άγχος να είναι κάπως δι­καιο­λο­γη­μέ­νο ή και ανε­κτό. Να συ­νο­δεύ­ε­ται από μια υπόρ­ρη­τη και πά­ντο­τε - μη- εκ­φε­ρό­με­νη εκτί­μη­ση ότι το μα­ζι­κό κί­νη­μα προ­σώ­ρας μας «ψό­φη­σε» ή μας «τε­λεί­ω­σε» κοι­νώς, ότι η πα­θη­τι­κο­ποι­η­μέ­νη και τρο­μο­κρα­τη­μέ­νη κοι­νω­νία πε­ρι­μέ­νει τα πάντα από τη «σοφή» μας εκλο­γι­κή πα­ρέμ­βα­ση και μόνο, και, άρα ότι χρειά­ζε­ται τα πράγ­μα­τα να «σπρω­χτούν» άμεσα από τα πάνω. Όμως, η ηθική υπο­χρέ­ω­ση να «λέμε την αλή­θεια στον λαό», όπως θα μας πρό­τει­νε ο Αντό­νιο Γκράμ­σι, επι­τάσ­σει, αν έτσι έχουν τα πράγ­μα­τα, -πράγ­μα που έντο­να αμ­φι­σβη­τώ-, να πά­ψου­με να ομνύ­ου­με ψυ­χα­να­γκα­στι­κά στις κι­νη­μα­τι­κές πα­ρεμ­βά­σεις και να πούμε ότι η λύση είναι η έμ­με­ση πο­λι­τι­κή δια­με­σο­λά­βη­ση και «μό­χλευ­ση από τα πάνω» και η ανα­γκαία «με­τα­τό­πι­ση» των προ­γραμ­μα­τι­κών μας στό­χων και ότι, ακόμη, η λε­γό­με­νη «ανά­θε­ση» είναι κακό μεν πράγ­μα πλην, όμως, τώρα ανα­γκαίο. Το χει­ρό­τε­ρο πράγ­μα δεν είναι οι «δε­ξιές με­τα­το­πί­σεις», μόλο που συ­νή­θως είναι πολύ επι­ζή­μιες για το κί­νη­μα και αντι­στοι­χούν κατά κα­νό­να στο «μέσο όρο» των προη­γού­με­νων  υπο­χω­ρή­σε­ών και ηττών του, αλλά οι ψευ­δείς «αρι­στε­ρές απο­λο­γη­τι­κές» πίσω από τις «με­τα­το­πί­σεις» που θέ­λουν δήθεν και το σκύλο χορ­τά­το και την πίτα ολό­κλη­ρη. Το έχου­με ζήσει στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ: και τα­ξι­κή με­ρο­λη­ψία και ισο­σκε­λι­σμέ­νοι προ­ϋ­πο­λο­γι­σμοί και «άρση της λι­τό­τη­τας» και πο­λι­τι­κές συμ­μα­χί­ες-«τα­κτι­κές» βέ­βαια- με τον «πο­λι­τι­κό με­σαίο χώρο» και ευ­ε­λι­ξία κοι­νο­βου­λευ­τι­κών και εκλο­γι­κών εγ­χει­ρη­μά­των και με­γά­λη τρα­γι­κών δια­στά­σε­ων σύ­γκρου­ση που θα θέσει τα πάντα στο ζύγι, «ακόμη και τη ζωή μας», αλλά και χάι­δε­μα ταυ­τό­χρο­να των διε­θνών και εθνι­κών κέ­ντρων κα­πι­τα­λι­στι­κής εξου­σί­ας, εμ­φα­νών ή και αφα­νών, και, βέ­βαια, συ­νε­χής επί­κλη­ση του πιο ασυμ­βί­βα­στου, ατα­λά­ντευ­του, διε­θνι­στι­κού  και ανο­πορ­τού­νι­στου  «μαρ­ξι­σμού» -αλή­θεια, τι έχει τρα­βή­ξει δια­κό­σια χρό­νια  αυτός ο μαρ­ξι­σμός!- και «χωρίς επι­στρο­φή» στον Κέινς αλλά κα­θα­ρό άνοιγ­μα στο σο­σια­λι­στι­κό μέλ­λον και εμπι­στο­σύ­νη από­λυ­τη στην ηγε­σία αλλά και  θε­ω­ρη­τι­κές ανα­φο­ρές στους «κιν­δύ­νους» και τα «σύν­νε­φα» που μα­ζεύ­ο­νται γύρω της και πα­τριώ­τες αλλά και κο­σμο­πο­λί­τες και με την ανα­γκαία κρα­τι­κή ασφά­λεια και με τους νοι­κο­κυ­ραί­ους αλλά  και «δι­καιω­μα­τι­κοί» και με τις μειο­νό­τη­τες.  Και, τέλος, μετά τη «με­γά­λη σύ­γκρου­ση», πάνω από όλα πο­λι­τι­κή και κοι­νω­νι­κή εθνι­κή συ­νεν­νό­η­ση και συμ­φω­νία. Πράγ­μα­τι, ενό­ψει και όλων αυτών των εμ­φα­νώς με­τα­νε­ο­τε­ρι­κών και μη συμ­βι­βά­σι­μων ή μη επι­λύ­σι­μων αντι­φά­σε­ων εντός του εδώ και καιρό μη συ­νε­κτι­κού λόγου μας, η στάση μας απέ­να­ντι στο μα­ζι­κό κί­νη­μα και στις όποιες προ­ο­πτι­κές ανά­πτυ­ξής του οφεί­λει να με­τα­βλη­θεί ρι­ζι­κά. Κατ’ αρχήν, οφεί­λου­με να πα­ρα­δε­χτού­με ότι το μα­ζι­κό κί­νη­μα έχει δε­χτεί με­γά­λα πο­λι­τι­κά  πλήγ­μα­τα και παρ’ όλα αυτά κά­ποιοι το­μείς του αντέ­χουν, πλήγ­μα­τα που συν­δέ­ο­νται και με την ισχύ, ακαμ­ψία και αδιαλ­λα­ξία του τα­ξι­κού αντι­πά­λου και με τις ίδιες τις δικές του χρό­νιες κοι­νω­νι­κές ή και πο­λι­τι­σμι­κές αδυ­να­μί­ες  αλλά και με την εξαι­ρε­τι­κά ελ­λι­πή, λα­θε­μέ­νη και αντι­φα­τι­κή κομ­μα­τι­κή πα­ρέμ­βα­σή μας σε αυτό μετά το 2012 - η θε­ω­ρία της «αυ­το­νο­μί­ας του κοι­νω­νι­κού» δεν είναι το σφουγ­γά­ρι που σβή­νει μο­νί­μως τις πο­λι­τι­κές ευ­θύ­νες μας ή τις πο­λι­τι­κές μας επι­λο­γές, αν είναι έτσι ας εγκα­τα­λεί­ψου­με τα πο­λι­τι­κά υπο­κεί­με­να και ας βυ­θι­στού­με στο «βαθύ κοι­νω­νι­κό», όπως έκα­ναν  κατά και­ρούς κά­ποιοι συ­νε­πέ­στε­ροι ημών/υμών. Κατά δεύ­τε­ρον, η ανα­φο­ρά στο μα­ζι­κό και το ερ­γα­τι­κό  κί­νη­μα δεν ση­μαί­νει, σύμ­φω­να με μια ξε­πε­ρα­σμέ­νη «κκέ­δι­κη» αντί­λη­ψη, ότι οι άν­θρω­ποι θα είναι στρα­τιω­τά­κια που θα κα­τε­βαί­νουν στον δρόμο κατ’ εντο­λήν όποτε το επι­τάσ­σουν οι κοι­νο­βου­λευ­τι­κοί μας τα­κτι­κοί χει­ρι­σμοί και με βάση το κου­δού­νι κά­ποιου κομ­μα­τι­κού δό­κτο­ρος Πα­βλόφ. Και εμείς ως κόμμα έχου­με κάνει χρήση αυτής της λο­γι­κής με τρό­πους που μάλ­λον κού­ρα­σαν παρά ενέ­πνευ­σαν τους αν­θρώ­πους.

Κατά τρί­τον, χρειά­ζε­ται να πο­λι­τι­κο­ποι­ή­σου­με και να οξύ­νου­με τις υπαρ­κτές κι­νη­μα­τι­κές αντι­στά­σεις και κοι­νω­νι­κές αντι­θέ­σεις (αξιο­λό­γη­ση στο Δη­μό­σιο και την Το­πι­κή Αυ­το­διοί­κη­ση, ασφα­λι­στι­κά τα­μεία, αγώ­νες όπως αυτός των κα­θα­ρι­στριών, Σκου­ριές και άλλα πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κά μέ­τω­πα, ζη­τή­μα­τα ερ­γα­τι­κής νο­μο­θε­σί­ας, πάλη για τους μι­σθούς σε δη­μό­σιο και ιδιω­τι­κό τομέα, απο­λύ­σεις, κι­νή­μα­τα για τον ΕΝΦΙΑ, αντι­φα­σι­στι­κός και αντι­ρα­τσι­στι­κός αγώ­νας κ.ά.), να συν­δέ­σου­με την ιδέα ότι οι μι­κροί και με­γά­λοι αγώ­νες μπο­ρούν να κερ­δί­σουν  από τώρα με την προ­ο­πτι­κή  πτώ­σης της κυ­βέρ­νη­σης και εφαρ­μο­γής ενός εναλ­λα­κτι­κού προ­γράμ­μα­τος και να προ­σπα­θή­σου­με να συ­νο­λι­κο­ποι­η­θούν και να συ­ντο­νι­στούν αυτά τα μέ­τω­πα σε συν­δυα­σμό και με την από­κρου­ση της επί­τευ­ξης των 180 βου­λευ­τών και την πο­λι­τι­κή επι­βο­λή της διε­ξα­γω­γής εθνι­κών εκλο­γών. Επί­σης, last but not least, να καούν οι «πολ­λα­πλές ατζέ­ντες» και οι απο­τυ­πώ­σεις της «δι­πλής γλώσ­σας» στην πλα­τεία Συ­ντάγ­μα­τος και να λέμε ανοι­χτά σε κάθε φάση τι σκε­φτό­μα­στε στο λαό και στους ερ­γα­ζό­με­νους.

2. Μια κα­θα­ρή και σαφής πο­λι­τι­κή εκλο­γι­κών συμ­μα­χιών είναι άμεσα  ανα­γκαία και εφι­κτή

Έχω τη γνώμη ότι η πα­ρα­τε­τα­μέ­νη ασά­φεια και η συ­νε­χής με­τά­θε­ση του προ­βλή­μα­τος των πο­λι­τι­κών συμ­μα­χιών στο μέλ­λον λει­τουρ­γεί υπο­νο­μευ­τι­κά για το κύρος του εγ­χει­ρή­μα­τος του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και μειω­τι­κά ακόμη και γι’ αυτήν την εκλο­γι­κή του δυ­να­μι­κή, η οποία δεν συ­μπί­πτει πά­ντο­τε με τη συ­νι­στα­μέ­νη των δη­μο­σκο­πή­σε­ων. Οι κοι­νω­νι­κές δυ­νά­μεις που μας ακο­λου­θούν ή ορ­θό­τε­ρα ο ερ­γα­τι­κός-λαϊ­κός-αγρο­τι­κός-πλητ­τό­με­νος μι­κρο­α­στι­κός το­μέ­ας αυτών των δυ­νά­με­ων, η «αρι­στε­ρή» κοι­νω­νι­κά  και απεί­ρως πλειο­ψη­φι­κή συ­νι­στώ­σα των δυ­νά­μει εκλο­γέ­ων φίλων και υπο­στη­ρι­κτών μας, έχει στο εσω­τε­ρι­κό της δια­φο­ρε­τι­κές τα­χύ­τη­τες συ­γκρό­τη­σης, πο­λι­τι­κο­ποί­η­σης, απο­δε­κτών πο­λι­τι­κών αλ­λα­γών, έντα­σης και βαθ­μού στη σύ­γκρου­ση που θα επι­χει­ρή­σου­με, έχει μια ποι­κι­λία και δια­φο­ρο­ποι­η­σι­μό­τη­τα κοι­νω­νι­κών ανα­γκών και προ­τε­ραιο­τή­των. Για άλ­λους είναι προ­τε­ραιό­τη­τα τα 751 ευρώ, για άλ­λους η μη από­λυ­ση, για άλ­λους η μη δή­μευ­ση της πε­ριου­σί­ας τους από τις τρά­πε­ζες, για άλ­λους η μα­κρο­χρό­νια ανερ­γία, για άλ­λους οι ει­σφο­ρές, για άλ­λους τα κόκ­κι­να δά­νεια. Σε όλους, όμως, και αυτό είναι ο πυ­ρή­νας της έντο­νης αρι­στε­ρής ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­σης του 2010-2012 και των ποιο­τή­των της «που παρ’ όλα αυτά» εξα­κο­λου­θούν να αντέ­χουν, είναι ένα πράγ­μα κοινό και αδια­σά­λευ­το: η έντο­νη απώ­θη­ση και απόρ­ρι­ψη προς το σάπιο πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα, προς το «νο­ση­ρό κοι­νο­βου­λευ­τι­σμό» και προς το πο­λι­τι­κό προ­σω­πι­κό που υπο­στή­ρι­ξε τα μνη­μό­νια και την εφαρ­μο­γή τους. Αυτό το ίδιο που εμείς οι αρι­στε­ροί το λέμε «απα­ξί­ω­ση» ή και σά­πι­σμα του αστι­κού κοι­νο­βου­λευ­τι­σμού και το οποίο οι αντι­δια­με­τρι­κά προς εμάς το­πο­θε­τη­μέ­νοι φα­σί­στες, αν ήταν πιο εγ­γράμ­μα­τοι, θα το έλε­γαν «θά­να­το της δη­μο­κρα­τί­ας». Συ­νε­πώς, αυτό που θα ήταν το κα­τα­στρο­φι­κό­τε­ρο ακόμη και από μια προ­γραμ­μα­τι­κή ανα­δί­πλω­ση, θα ήταν μια «δεξιά διεύ­ρυν­ση» προς αυτό το πο­λι­τι­κό προ­σω­πι­κό και τα υπο­λείμ­μα­τά του και μια απο­δο­χή ως «συμ­μά­χων μας» δυ­νά­με­ων και προ­σώ­πων που πρω­τα­γω­νί­στη­σαν στη δια­δι­κα­σία λε­η­λά­τη­σης των κοι­νω­νι­κών και ερ­γα­τι­κών συμ­φε­ρό­ντων. Κατά δε την έν­νοια που ο λαϊ­κός κό­σμος προ­σλαμ­βά­νει την τάξη του ως ένα άλλο «έθνος» ένα­ντι του αστι­κού έθνους και δεν ταυ­τί­ζει την εθνι­κή ανα­φο­ρά με την «εθνι­κή ενό­τη­τα», είναι σωστό να ει­πω­θεί ότι τα πρό­σω­πα αυτά δί­καια θε­ω­ρού­νται και ως «κα­τα­στρο­φείς του δη­μο­σί­ου και του εθνι­κού συμ­φέ­ρο­ντος» (θέση που θα προ­κα­λού­σε «αντιε­θνο­λαϊ­κι­στι­κή» αλ­λερ­γία στους δυ­νά­μει συμ­μά­χους μας της ΔΗΜΑΡ και ιδίως στους ιστο­ρι­κούς αυτού του κόμ­μα­τος, που όμως είναι αρε­στοί και σε ένα δικό μας τμήμα). Μια τέ­τοια εξέ­λι­ξη θα σή­μαι­νε ότι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ από τμήμα της λύσης της κρί­σης πο­λι­τι­κής εκ­προ­σώ­πη­σης θα γι­νό­ταν τμήμα του προ­βλή­μα­τος.     

Συ­νε­πώς, η μη επί­λυ­ση του ζη­τή­μα­τος αυτού τώρα, κατά τον τρόπο που θα επέ­τασ­σε, άλ­λω­στε, ακόμη και η περ­σι­νή συ­νε­δρια­κή μας από­φα­ση, η ανα­βο­λή ωσό­του τυχόν υπάρ­ξουν «τε­τε­λε­σμέ­να γε­γο­νό­τα» ή εν πάση πε­ρι­πτώ­σει κα­τα­στεί δύ­σκο­λη έως αδύ­να­τη η συλ­λο­γι­κή-δη­μο­κρα­τι­κή επί­λυ­ση του ζη­τή­μα­τος, είναι μια κα­θα­ρά αρ­νη­τι­κή εξέ­λι­ξη και δεν συμ­βάλ­λει στη νίκη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και της Αρι­στε­ράς. Και είναι ακόμη πιο αρ­νη­τι­κή, αν σκε­φτεί κα­νείς ότι εν­δε­χο­μέ­νως-ίσως υπήρ­χαν στην τε­λευ­ταία Κ.Ε. οι δυ­νά­μεις, οι συ­σχε­τι­σμοί και οι πρα­κτι­κές δυ­να­τό­τη­τες που θα έλεγ­χαν και θα πε­ριό­ρι­ζαν αυτήν την εξέ­λι­ξη. Και είναι ακόμη πιο αρ­νη­τι­κή, αν συλ­λο­γι­σθεί κα­νείς το βάθος χρό­νου και την προ­ο­πτι­κή των συ­στη­μι­κών επι­θέ­σε­ων και αφο­μοιω­τι­κών κι­νή­σε­ων ενά­ντια στην πο­λύ­μορ­φη αρι­στε­ρή-ρι­ζο­σπα­στι­κή τάση ή τά­σεις εντός του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ καθώς και τη θε­σμι­κή προ­βλη­μα­τι­κό­τη­τα ορι­σμέ­νων κα­τα­στα­τι­κών όψεων του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (όπως η ανά­δει­ξη του προ­έ­δρου ως δια­κρι­τού κομ­μα­τι­κού ορ­γά­νου από το συ­νέ­δριο). Και είναι ακόμη πιο αρ­νη­τι­κή, αν συλ­λο­γι­σθεί κα­νείς ότι οι σκέ­ψεις και οι προ­βλη­μα­τι­σμοί απέ­να­ντι στο συ­στη­μι­κό κίν­δυ­νο «διά των συμ­μα­χιών» είναι εδώ και καιρό δια­μορ­φω­μέ­νοι στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και πώς «όποιος έχει έγκαι­ρα προει­δο­ποι­η­θεί έχει τον χρόνο και για να προ­ε­τοι­μα­σθεί» (Ουίν­στον Τσόρ­τσιλ). Παύση.

3. Ιντερ­μέν­τζο συ­ναι­σθη­μα­τι­κής χα­λά­ρω­σης: για την επι­λε­κτι­κή πο­λι­τι­κή χρήση των λέ­ξε­ων και των εν­νοιών και την ύστε­ρη αστι­κή πο­λι­τι­κή κυ­ριαρ­χία

Είναι φα­νε­ρό ότι οι «συ­νι­στώ­σες» της κυ­βέρ­νη­σης Σα­μα­ρά εδώ και πολύ καιρό παί­ζουν με τη γλώσ­σα και επι­χει­ρούν -χά­ριν της πο­λι­τι­κής επι­κοι­νω­νί­ας- να αλ­λά­ζουν διαρ­κώς τις πα­γιω­μέ­νες γλωσ­σι­κές χρή­σεις των εν­νοιών. Από την εποχή που η κα­τάρ­γη­ση των μνη­μο­νί­ων έγινε απε­μπλο­κή, απα­γκί­στρω­ση, προ­ο­πτι­κή λήξης, έξο­δος κ.λπ., έχου­με φτά­σει σε μια κα­τά­στα­ση όπου το «μνη­μό­νιο» νο­εί­ται άλ­λο­τε ως χρη­μα­το­δο­τι­κό πρό­γραμ­μα, άλ­λο­τε ως νο­μι­κό και θε­σμι­κό κα­θε­στώς, άλ­λο­τε ως η νο­μι­κή εφαρ­μο­γή της δα­νεια­κής σύμ­βα­σης, άλ­λο­τε ως ένα «κακό που τώρα πέ­ρα­σε», άλ­λο­τε ως η κακή μας η μοίρα.

Ο βομ­βαρ­δι­σμός των αν­θρώ­πων κα­θη­με­ρι­νά, από την κυ­βέρ­νη­ση και τα φίλια προς αυτήν ΜΜΕ, από δια­φο­ρε­τι­κές, εναλ­λασ­σό­με­νες και συ­γκρουό­με­νες πο­λι­τι­κά γλωσ­σι­κές χρή­σεις των ίδιων λέ­ξε­ων δεν είναι απλώς μια επι­κοι­νω­νια­κή κα­τά­στα­ση αλλά ένας μη­χα­νι­σμός εξου­σί­ας και αδρα­νο­ποί­η­σης, μα­ζι­κής χει­ρα­γώ­γη­σης, όπως θα έλεγε και ο Τσόμ­σκι. Με τον τρόπο αυτόν, η σύγ­χυ­ση γε­νι­κεύ­ε­ται και ο «κυ­ρί­αρ­χος» δεν είναι μόνον αυτός που κη­ρύσ­σει την «κα­τά­στα­ση εξαί­ρε­σης» αλλά και -κυ­ρί­ως- εκεί­νος που ορί­ζει το πεδίο και τις τα­κτι­κές των λε­κτι­κών παι­γνί­ων, τη δια­βαθ­μι­σμέ­νη, συγ­χυ­τι­κή, πα­ρα­μορ­φω­τι­κή γλωσ­σι­κή χρήση καθώς και τη χωρίς έλ­λο­γο πυ­ρή­να μείξη και αμοι­βαία ή αλ­λη­λο­α­πο­κλεί­ου­σα ακύ­ρω­ση των δια­φο­ρε­τι­κών γλωσ­σι­κών χρή­σε­ων μιας λέξης ή μιας κα­τά­στα­σης. Οι λέ­ξεις δεν ση­μαί­νουν πλέον τί­πο­τε ή ση­μαί­νουν τα πάντα. Το νε­κρο­ζώ­ντα­νο Μνη­μό­νιο πέ­θα­νε, αλλά και θα υπάρ­χει για πάντα. Ο νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμός απο­σιω­πά­ται πια από όλους, δε­ξιούς και αρι­στε­ρούς, αλλά πα­ρα­μέ­νει η απο­κλει­στι­κή ηγε­μο­νι­κή αστι­κή στρα­τη­γι­κή στην Ε.Ε., τις ΗΠΑ και διε­θνώς.

Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν είναι κα­θό­λου απέξω από τη γλωσ­σι­κή κρίση, δεν είναι κα­θό­λου  άμοι­ρος πλέον αυτής της γλωσ­σι­κής σύγ­χυ­σης ως στρα­τη­γι­κού μη­χα­νι­σμού «απο­μό­νω­σης» και εξου­σί­α­σης. Η συ­νε­χής και υπο­τρο­πιά­ζου­σα τρο­πο­ποί­η­ση και πα­ραλ­λαγ­μέ­νη εφαρ­μο­γή μιας έν­νοιας (όπως εν­δει­κτι­κά η «δια­γρα­φή του με­γα­λύ­τε­ρου μέ­ρους του χρέ­ους» που γί­νε­ται «κού­ρε­μα», «δια­γρα­φή του με­γά­λου μέ­ρους» (δη­λα­δή πόσου; 20 ή 80 %;), «πά­γω­μα», «ακόμη και η επι­μή­κυν­ση δεν είναι κακή», ξα­να­γυρ­νά ως «η δια­γρα­φή του με­γα­λύ­τε­ρου μέ­ρους του χρέ­ους» κ.λπ.) εθί­ζει τους μεν πο­λι­τι­κούς στην ανευ­θυ­νό­τη­τα και τον κυ­νι­σμό διά της λε­γό­με­νης «δη­μιουρ­γι­κής ασά­φειας» («creative unclearness»), όπως δη­λώ­θη­κε και στην τε­λευ­ταία Κ.Ε., σε ισχυ­ρά δη­λα­δή «ναρ­κω­τι­κά», τους δε εξου­σια­ζό­με­νους στη λο­γι­κή «όλες οι εκ­φο­ρές είναι άσχε­τες προς την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα», «άλλα λένε και άλλα θα κά­νουν» ,«όλοι λένε ψέ­μα­τα», «όλοι λένε τα ίδια», «ας ψη­φί­σου­με απλώς για να επι­βιώ­σου­με», συμ­βάλ­λει δη­λα­δή στο γε­νι­κευ­μέ­νο κυ­νι­σμό και στην πλήρη απο­μά­γευ­ση και απα­ξί­ω­ση της πο­λι­τι­κής και της δη­μό­σιας σφαί­ρας, στην από­λυ­τη ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση της πο­λι­τι­κής, η οποία είναι και η μη­τέ­ρα όλων των ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων του ύστε­ρου  κα­πι­τα­λι­σμού. Αυτό, αν συ­νε­χι­στεί για πολύ, δεν θα οδη­γή­σει στο επι­θυ­μη­τό για εμάς βά­θε­μα της αστι­κής κρί­σης πο­λι­τι­κής εκ­προ­σώ­πη­σης υπέρ των ρι­ζο­σπα­στι­κών εναλ­λα­κτι­κών προ­τά­σε­ων, αλλά στην ύστε­ρη αστι­κή επί­λυ­σή της διά της πλή­ρους κα­τα­στρο­φής της δη­μό­σιας σφαί­ρας και της ίδιας της δυ­να­τό­τη­τας πραγ­μα­τι­κής επι­κοι­νω­νί­ας με­τα­ξύ των μελών της κοι­νω­νί­ας. Ο «τε­χνο­φα­σι­σμός» ή ορ­θό­τε­ρα ο τε­χνο­ο­λο­κλη­ρω­τι­σμός, δεν είναι πολύ μα­κριά από μια τέ­τοια εξέ­λι­ξη. Και τότε η Χρυσή Αυλή θα ομοιά­σει με ένα λού­μπεν και βίαιο νη­πια­γω­γείο σε σχέση με τον νέο Λε­βιά­θαν, το  τέρας που θα ανα­δυ­θεί στα­δια­κά από το κοι­νω­νι­κό χάος και την κα­πι­τα­λι­στι­κή κρίση. Βε­βαί­ως, η «εξαι­ρε­τι­κή» και οπορ­του­νι­στι­κή χρήση της πο­λι­τι­κής γλώσ­σας, όπως και γε­νι­κό­τε­ρα η γλώσ­σα σε κρίση, δεν απο­τε­λεί πο­λι­τι­στι­κό πρό­βλη­μα κατά το κόμμα μας, τα πο­λι­τι­στι­κά προ­βλή­μα­τα στην Ελ­λά­δα, βλέ­πε­τε, είναι βα­σι­κώς «χρη­μα­το­δο­τι­κά».

Όπως ανα­φέ­ρει ο συγ­γρα­φέ­ας Λιού­ις Κάρολ (Lewis Caroll) στο έργο του «Μέσα από τον κα­θρέ­φτη», που απο­τε­λεί συ­νέ­χεια της «Αλί­κης στη χώρα των θαυ­μά­των» (πα­ρα­πο­μπή σε Π. Όστερ «Η τρι­λο­γία της Νέας  Υόρ­κης», Αθήνα 2014, Με­ταίχ­μιο, σελ. 115 ):

«Όταν χρη­σι­μο­ποιώ μια λέξη, είπε ο Χάμ­πτι Ντάμ­πτι με τόνο μάλ­λον επι­τι­μη­τι­κό, αυτή ση­μαί­νει αυτό ακρι­βώς που διά­λε­ξα να ση­μαί­νει. Τί­πο­τε λι­γό­τε­ρο, τί­πο­τε πε­ρισ­σό­τε­ρο. Το ερώ­τη­μα είναι, είπε η Αλίκη, αν μπο­ρείς να κά­νεις τις λέ­ξεις να ση­μαί­νουν τόσο πολλά δια­φο­ρε­τι­κά πράγ­μα­τα. Το ερώ­τη­μα είναι, είπε ο Χαμ­πτι Ντάμ­πτι, ποιος θα είναι ο κυ­ρί­αρ­χος. Αυτό είναι όλο».   

Το «σμι­τια­νό» επι­χεί­ρη­μα περί κυ­ριαρ­χί­ας του Χάμ­πτι Ντάμ­πτι, πέρα από τη γλωσ­σι­κή σύγ­χυ­ση που επι­φέ­ρει ο εξου­σια­στι­κός λόγος, ανα­φέ­ρε­ται και σε μια άλλη ση­μα­ντι­κή διά­στα­ση, αυτήν της ετε­ρο­χρο­νι­σμέ­νης και ασύμ­με­τρης χρή­σης των ιστο­ρι­κών όρων του κομ­μου­νι­στι­κού κι­νή­μα­τος και γε­νι­κό­τε­ρα της μαρ­ξι­στι­κής Αρι­στε­ράς για να υπο­δη­λω­θούν άλλα ση­μαι­νό­με­να και να κα­λυ­φθούν σύγ­χρο­νες ανά­γκες ρι­ζι­κά άλλες των ιστο­ρι­κών ση­μαι­νο­μέ­νων. Το ότι ένα πο­λι­τι­κό πρό­γραμ­μα ανα­φέ­ρε­ται στο «σο­σια­λι­σμό» και στην «κοι­νω­νι­κο­ποί­η­ση των μέσων πα­ρα­γω­γής», όπως με «εμ­βρί­θεια» δια­πί­στω­σε στη Βουλή ο κ. Βο­ρί­δης, δεν ση­μαί­νει ούτε ότι έχουν εμ­φα­νι­σθεί ήδη οι πο­λι­τι­κοί όροι για ένα τέ­τοιο σχέ­διο ούτε, πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο, ότι το πο­λι­τι­κό υπο­κεί­με­νο αυτού του προ­γράμ­μα­τος ανα­γκα­στι­κά «εν­νο­εί» και «απο­δέ­χε­ται» κατά τις συ­νέ­πειές του ένα τέ­τοιο πρό­γραμ­μα. Μπο­ρεί, για ένα με­γά­λο τμήμα αυτού του υπο­κει­μέ­νου, αυτός ο στρα­τη­γι­κός σχε­δια­σμός να απο­τε­λεί όχι μια απλή εξα­πά­τη­ση αλλά ένα ανα­γκαίο φα­ντα­σια­κό του πα­ρελ­θό­ντος που το εμπνέ­ει και το εμ­ψυ­χώ­νει για να πραγ­μα­τώ­σει ένα πολύ δια­φο­ρε­τι­κό πο­λι­τι­κό παρόν (από έναν αρι­στε­ρό κεϊν­σια­νι­σμό έως ένα σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρο ρε­α­λι­στι­κό σχέ­διο). Αν όντως συμ­βαί­νει αυτό, τότε έχου­με την ιδε­ο­λο­γι­κή  επι­βο­λή και προ­βο­λή των όρων «ενός νε­κρού πα­ρελ­θό­ντος» πάνω σε ένα «άφατο και απροσ­διό­ρι­στο ακόμη μέλ­λον». Και αν αυτό, η αντί­φα­ση δη­λα­δή φα­ντα­σια­κού/συμ­βο­λι­κού και πραγ­μα­τι­κό­τη­τας, για τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ απο­τε­λεί ακόμη και για πε­ριο­ρι­σμέ­νο ιστο­ρι­κά χρόνο πραγ­μα­τι­κή δια­κύ­βευ­ση, για τα πε­ρισ­σό­τε­ρα κόμ­μα­τα του ΚΕΑ απο­τε­λεί μια αρ­κε­τά ρε­α­λι­στι­κή απει­κό­νι­ση του άχα­ρου πα­ρό­ντος τους και του άδη­λου μέλ­λο­ντός τους. Με τα λόγια του Μαρξ στη «Δε­κά­τη Ογδόη Μπρυ­μαίρ του Λου­δο­βί­κου Βο­να­πάρ­τη», «η πα­ρά­δο­ση όλων των πε­θα­μέ­νων γε­νε­ών βα­ραί­νει σαν βρα­χνάς στα κε­φά­λια των ζω­ντα­νών (…). Κι ακόμη όταν δεί­χνουν ότι κα­τα­γί­νο­νται με τη δη­μιουρ­γία κάτι εντε­λώς και­νού­ριου, κα­λούν πε­ρί­φο­βοι σε βο­ή­θεια τα πνεύ­μα­τα του πα­ρελ­θό­ντος δα­νει­ζό­με­νοι τα ονό­μα­τά τους, τα συ­ναι­σθή­μα­τά τους, τις εν­δυ­μα­σί­ες τους». Γι’ αυτό, άλ­λω­στε, κατά τη γνω­στή φράση, «οι νε­κροί πρέ­πει να θά­ψουν τους δι­κούς τους νε­κρούς και η προ­λε­τα­ρια­κή επα­νά­στα­ση να βρει το δρόμο της» και οι μαρ­ξι­στές του 21ου αιώνα, για να μην πέ­σουν θύ­μα­τα της «ιδε­ο­λο­γί­ας», πρέ­πει να επα­νε­φεύ­ρουν και επα­νοι­κο­δο­μή­σουν  θε­ω­ρη­τι­κά αλλά και πρα­κτι­κά την αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή ανα­τρο­πή και όχι απλώς να επι­και­ρο­ποι­ή­σουν τα πα­ρελ­θο­ντι­κά τους σύμ­βο­λα και να εφη­συ­χά­σουν.

4. Έξο­δος από την τε­λευ­ταία Κε­ντρι­κή Επι­τρο­πή

Η τε­λευ­ταία Κε­ντρι­κή Επι­τρο­πή υπήρ­ξε μια αδια­φα­νής, απρό­σω­πη, μη συ­νε­κτι­κή και μη προ­ω­θη­τι­κή δια­δι­κα­σία, ενό­ψει μά­λι­στα των άμε­σων με­γά­λων ανα­γκών στρά­τευ­σης και συ­σπεί­ρω­σης. Για πρώτη φορά στην ιστο­ρία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, το σχέ­διο πο­λι­τι­κής από­φα­σης ανα­κοι­νώ­θη­κε ή μάλ­λον πα­ρου­σιά­σθη­κε από μι­κρο­φώ­νου χωρίς να μοι­ρα­στεί και να δια­βα­στεί από τα μέλη, τα οποία, όμως, ψή­φι­σαν τε­λι­κά επί αυτού. Αυτό είναι πρω­το­φα­νές και απο­τε­λεί σο­βα­ρή υπο­χώ­ρη­ση/αλ­λοί­ω­ση σε σχέση με τον όποιο πο­λι­τι­κό πο­λι­τι­σμό έχου­με κα­το­χυ­ρώ­σει. Δεν είναι τε­χνι­κό πρό­βλη­μα και δεν πρέ­πει να επα­να­λη­φθεί. Η έμπνευ­ση στα μέλη και τον κόσμο του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν ξε­κι­νά από τις λί­στες μελών ή τις λί­στες φίλων ή τις λί­στες στή­ρι­ξης ή τις λί­στες γάμου. Ξε­κι­νά από τις σχέ­σεις αλ­λη­λεγ­γύ­ης και τις σχέ­σεις αξιο­πι­στί­ας και εμπι­στο­σύ­νης με­τα­ξύ των υπαρ­κτών μελών και των υπαρ­κτών στε­λε­χών του κόμ­μα­τος. Ξε­κι­νά, αν μη τι άλλο, από έναν δη­μο­κρα­τι­κό, συμ­με­το­χι­κό, ανοι­χτό στα μέλη και δια­φα­νή πο­λι­τι­κό πο­λι­τι­σμό με γνώση όλων των δε­δο­μέ­νων. Ξε­κι­νά από μια δια­φο­ρε­τι­κή ποιό­τη­τα σχέ­σε­ων ανά­με­σά μας που μπο­ρεί να απο­τε­λέ­σει «πα­ρά­δειγ­μα» για όλη την κοι­νω­νία. Μήπως την εί­δα­τε;   

Επι­πλέ­ον, η τε­λευ­ταία Κε­ντρι­κή Επι­τρο­πή ανέ­δει­ξε σο­βα­ρά προ­βλή­μα­τα λει­τουρ­γί­ας του ανε­κτί­μη­του και ανα­παλ­λο­τρί­ω­του αγα­θού της ύπαρ­ξης  εν­δο­κομ­μα­τι­κών ιδε­ο­λο­γι­κών τά­σε­ων με εσω­τε­ρι­κή δη­μο­κρα­τία και δη­μό­σια λει­τουρ­γία και το­πο­θέ­τη­ση, αγα­θού που κα­τα­κτή­θη­κε με πολύ αγώνα στο ιδρυ­τι­κό μας συ­νέ­δριο. Σύμ­φω­να και με την ορ­θό­τε­ρη ερ­μη­νεία της από­φα­σης του Συ­νε­δρί­ου για τις τά­σεις, αυτές διευ­ρύ­νουν και εμπλου­τί­ζουν τον πο­λι­τι­κό και ιδε­ο­λο­γι­κό διά­λο­γο μέσα στο κόμμα, πο­λι­τι­κο­ποιούν βα­θύ­τε­ρα την εσω­κομ­μα­τι­κή και τη δη­μό­σια συ­ζή­τη­ση, εντάσ­σουν ορ­γα­νι­κό­τε­ρα τα μέλη στην κομ­μα­τι­κή ζωή και αφί­στα­νται από τη με­τα­τρο­πή τους σε γρα­φειο­κρα­τι­κούς μη­χα­νι­σμούς ή σε μη­χα­νι­σμούς «κα­να­λι­ζα­ρί­σμα­τος» των δια­φω­νιών ή και των συμ­φω­νιών μέσα στο κόμμα. Αν έτσι έχου­νε τα πράγ­μα­τα, η πα­ρού­σα λει­τουρ­γία των τά­σε­ων και ρευ­μά­των μέσα στο κόμμα δεν συ­νέ­βα­λε ικα­νο­ποι­η­τι­κά στην τε­λευ­ταία Κ.Ε. στην κα­τα­νό­η­ση και επί­λυ­ση των κρί­σι­μων πο­λι­τι­κών ζη­τη­μά­των. Ο κίν­δυ­νος της γρα­φειο­κρα­τι­κής λει­τουρ­γί­ας του κόμ­μα­τος πα­ρα­μέ­νει πά­ντο­τε υπαρ­κτός, ενό­ψει μά­λι­στα της πι­θα­νής με­τα­τρο­πής του σε κόμμα δια­κυ­βέρ­νη­σης και του αντι­κει­με­νι­κού  κιν­δύ­νου «κρα­τι­κο­ποί­η­σής» του. Αυτή την τάση την είχε προ­εί­δει από το 1905 ο συγ­γρα­φέ­ας Ρο­μπέρ­το Μί­χελς μι­λώ­ντας για το «σι­δε­ρέ­νιο νόμο της ολι­γαρ­χί­ας» στα μα­ζι­κά αρι­στε­ρά κόμ­μα­τα και από τότε δεν έπαψε ποτέ σχε­δόν να επα­λη­θεύ­ε­ται - με την εξαί­ρε­ση των με­γά­λων επα­να­στα­τι­κών κα­μπών. Αν αυτός ο κίν­δυ­νος ενι­σχυ­θεί, αυτό δεν θα οφεί­λε­ται διό­λου στην ύπαρ­ξη ιδε­ο­λο­γι­κών τά­σε­ων αλλά μάλ­λον στην ελατ­τω­μα­τι­κή λει­τουρ­γία τους. Αυτό δεν ση­μαί­νει κα­θό­λου ότι οι τά­σεις  έχουν όλες συλ­λή­βδην την ίδια ευ­θύ­νη ή ότι «όλοι μαζί το φέ­ρα­με ως εδώ», όσον αφορά τα προ­βλή­μα­τα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Όμως, το ζή­τη­μα της γρα­φειο­κρα­τι­κής αντί­λη­ψης υπάρ­χει αντι­κει­με­νι­κά για όλα τα ρεύ­μα­τα της Αρι­στε­ράς.   

Σε κάθε πε­ρί­πτω­ση, τα τε­κται­νό­με­να, προ­α­χθέ­ντα και πρα­γέ­ντα στην τε­λευ­ταία Κ.Ε., καθώς και ιδίως όσα δεν έγι­ναν, συ­μπυ­κνώ­νουν μέσα στη γρα­φειο­κρα­τι­κή τους ασά­φεια, αδρά­νεια και αμορ­φία έναν πι­θα­νό θά­να­το και ένα πι­θα­νό πέν­θος ως εν­δε­χό­με­νο σο­βα­ρό κίν­δυ­νο, αν δεν υπάρ­ξουν έγκαι­ρα αντίρ­ρο­πες κι­νή­σεις. Τον πι­θα­νό θά­να­το της πο­λι­τι­κής μας αθω­ό­τη­τας και το πι­θα­νό πέν­θος για το χα­μέ­νο εν­θου­σια­σμό μας. Ορι­σμέ­νοι, όπως ο σ. Δρα­γα­σά­κης, αυτόν το θά­να­το τον ονο­μά­ζουν εύ­στο­χα «βίαιη ωρί­μαν­ση». Δεν συ­νι­στά αυτή η απο­στρο­φή από­λυ­το εν­νοιο­λο­γι­κό λάθος, καθώς ο θά­να­τος, υλι­κός ή συ­ναι­σθη­μα­τι­κός, δια­λε­κτι­κά απο­τε­λεί άρ­νη­ση της ζωής και, άρα, αντι­κει­με­νι­κό βίαιο προ­χώ­ρη­μα και ολο­κλή­ρω­ση ενός προ­τσές  βιο­λο­γι­κής και ψυ­χι­κής ωρί­μαν­σης και ακόμη και η σήψη πα­ρά­γει νέα ζωή. Αν, όμως, ο θά­να­τος του εν­θου­σια­σμού μας απο­τε­λέ­σει τη βάση της νέας  ωρί­μαν­σης, η ωρί­μαν­ση αυτού του τύπου θα επι­φέ­ρει λίγο ή πολύ αρ­γό­τε­ρα και τον ίδιο τον θά­να­το αυτού του  πο­λι­τι­κού υπο­κει­μέ­νου (δες και την ιστο­ρία του ΠΑΣΟΚ - αλλά τι ρόλο παί­ζει, εμείς δεν «μπο­ρού­με» να γί­νου­με ΠΑΣΟΚ λόγω ιστο­ρι­κής ού­γιας και «καλής ανα­τρο­φής»). Εν­δε­χο­μέ­νως, όμως, έχου­με ακόμη κά­ποιον χρόνο και αρ­κε­τές δυ­νά­μεις για να τα απο­φύ­γου­με όλα αυτά τα δυ­σά­ρε­στα και να τα ανα­τά­ξου­με. Όπως έλε­γαν οι πα­λαιοί κομ­μου­νι­στές, η ζωή θα δεί­ξει. Ή, όπως λένε οι μου­σουλ­μά­νοι, ο Θεός είναι με­γά­λος.