Κυβερνητικές επιλογές, κοινωνική ανταπόκριση και Αριστερά

 Η αντι­πα­ρά­θε­ση έχει ήδη φτά­σει σε κο­ρύ­φω­ση καθώς οι ευ­ρω­παί­οι εταί­ροι κρα­τούν σκλη­ρή στάση και απαι­τούν υπο­τα­γή στην γραμ­μή συ­νέ­χι­σης του μνη­μο­νί­ου.

Η ει­κό­να της αυ­το­πε­ποί­θη­σης του προ­έ­δρου μαζί με τον πολ­λα­πλά δια­τυ­πω­μέ­νο, υπαι­νιγ­μό του εκ­βια­σμού της ρήξης («δεν εκ­βιά­ζου­με – δεν εκ­βια­ζό­μα­στε», όπερ «εκ­βια­ζό­μα­στε και εκ­βιά­ζου­με»), εν­θου­σιά­ζει τον κόσμο στην Ελ­λά­δα και διε­θνώς. Δε­κά­δες χι­λιά­δες κι­νη­το­ποιού­νται κα­τε­βαί­νο­ντας σε συλ­λα­λη­τή­ρια συ­μπα­ρά­στα­σης σ’ όλη την χώρα. Ακόμη πιο εντυ­πω­σια­κός είναι ο βαθ­μός της κλι­μά­κω­σης της διε­θνούς αλ­λη­λεγ­γύ­ης «από κάτω». Αυτή η κοι­νω­νι­κή έκ­φρα­ση κι­νη­το­ποί­η­σης, συ­σπει­ρώ­νε­ται στο πιο «αφαι­ρε­τι­κό» μή­νυ­μα που εκ­πέ­μπει η ελ­λη­νι­κή πο­λι­τι­κή εξέ­λι­ξη: «υπάρ­χει άλλος δρό­μος, η ανα­τρο­πή της λι­τό­τη­τας». Τα πο­σο­στά δη­μο­φι­λί­ας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ είναι ήδη «θρυ­λι­κά»!

Η εκ­δή­λω­ση της κοι­νω­νι­κής αντα­πό­κρι­σης και κι­νη­το­ποί­η­σης, η οποία παίρ­νει ώθηση από την στάση της ελ­λη­νι­κής κυ­βέρ­νη­σης απο­τε­λεί ση­μα­ντι­κό πα­ρά­γο­ντα για τις εξε­λί­ξεις.

Φυ­σι­κά κα­νείς δεν γνω­ρί­ζει την κα­τά­λη­ξη της αντι­πα­ρά­θε­σης με τους δα­νει­στές και το ευ­ρω­παϊ­κό διευ­θυ­ντή­ριο. Τούτη την ώρα η γε­νι­κευ­μέ­νη κοι­νω­νι­κή στή­ρι­ξη της κυ­βέρ­νη­σης αναμ­φι­σβή­τη­τα εκ­φρά­ζει την τάση αύ­ξη­σης της κοι­νω­νι­κής απο­φα­σι­στι­κό­τη­τας καθώς επι­χει­ρεί να εξέλ­θει από το κα­θε­στώς του φόβου. Εν τού­τοις, το τόσο με­γά­λο πο­σο­στό στή­ρι­ξης της κυ­βέρ­νη­σης και των επι­λο­γών της μαρ­τυ­ρά, όπως εξάλ­λου έχει φανεί και σε πρό­σφα­το γκά­λοπ ποιο­τι­κής ανά­λυ­σης, πως στην κοι­νω­νι­κή τάση συ­νυ­πάρ­χουν δια­φο­ρε­τι­κές και εκ δια­μέ­τρου αντί­θε­τες πο­λι­τι­κές ταυ­τό­τη­τες, από την Αρι­στε­ρά ως την Δεξιά. Συ­νυ­πάρ­χουν η τάση για ανά­δει­ξη και συ­γκε­κρι­με­νο­ποί­η­ση των αι­τη­μά­των και των προσ­δο­κιών του κό­σμου της ερ­γα­σί­ας και γε­νι­κό­τε­ρα, προς την κυ­βέρ­νη­ση που ανα­δεί­χτη­κε στην βάση της υπό­σχε­σης για την ανα­τρο­πή της λι­τό­τη­τας και της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης στρα­τη­γι­κής ταυ­τό­χρο­να με τον κίν­δυ­νο όλο το ρι­ζο­σπα­στι­κό, τα­ξι­κό πε­ριε­χό­με­νο της σύ­γκρου­σης με τους δα­νει­στές αλλά ιδιαί­τε­ρα με την ντό­πια οι­κο­νο­μι­κή ελίτ να χαθεί μέσα στην δια­τα­ξι­κή ενό­τη­τα, στην κα­τεύ­θυν­ση του εθνι­κι­σμού, με ότι τρα­γι­κό μπο­ρεί να ση­μαί­νει αυτό για το ερ­γα­τι­κό / λαϊκό κί­νη­μα και την Αρι­στε­ρά.

Η αντί­φα­ση αυτή, που σή­με­ρα γεν­νιέ­ται, ως εν­δε­χό­με­νο από τις εξε­λί­ξεις, απο­τε­λεί απο­λύ­τως ση­μα­ντι­κή, πρό­κλη­ση για την Αρι­στε­ρά, εντός και εκτός του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Απαι­τεί συ­γκε­κρι­μέ­νη πα­ρέμ­βα­ση μέσα στο κί­νη­μα. Η ευ­θύ­νη της στά­σης της κυ­βέρ­νη­σης και του πρω­θυ­πουρ­γού είναι η με­γα­λύ­τε­ρη. Η «εθνι­κή ενό­τη­τα» και πιο σωστά η ενό­τη­τα της με­γά­λης κοι­νω­νι­κής πλειο­ψη­φί­ας επι­τυγ­χά­νε­ται είτε με την ηγε­μο­νία της Αρι­στε­ράς, των ιδεών της και της προ­τε­ραιό­τη­τας των συμ­φε­ρό­ντων και των αι­τη­μά­των του κό­σμου της ερ­γα­σί­ας ως ηγε­σία των «από κάτω», είτε με την αστι­κή ηγε­μο­νία, των κυ­ρί­αρ­χων ιδεών και των συμ­φε­ρό­ντων και επι­διώ­ξε­ων του με­γά­λου ντό­πιου κε­φα­λαί­ου στο όνομα, δήθεν, «όλου του έθνους». Η «υπο­χρε­ω­τι­κή» συ­γκυ­βέρ­νη­ση με τους ΑΝΕΛ και δυ­στυ­χώς πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο η επι­λο­γή υπο­ψη­φιό­τη­τας για πρό­ε­δρο της Δη­μο­κρα­τί­ας από τον χώρο της Δε­ξιάς, ευ­νο­ούν την λάθος κα­τεύ­θυν­ση.

Από την άλλη πλευ­ρά, η ευ­ρω­παϊ­κή και διε­θνής ει­κό­να των κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων και μά­λι­στα η κλι­μά­κω­σή τους, δίνει μια «πρό­γευ­ση» της δύ­να­μης ενός εναλ­λα­κτι­κού, αρι­στε­ρού, αντι­νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρου υπο­δείγ­μα­τος. Της δύ­να­μης που μπο­ρεί να απε­λευ­θε­ρώ­σει η ρήξη του «αδύ­να­μου κρί­κου» της ευ­ρω­παϊ­κής κρί­σης, απ’ τα κάτω και απ’ τ’ αρι­στε­ρά, εκ­κι­νώ­ντας ένα ντό­μι­νο κοι­νω­νι­κών και πο­λι­τι­κών ανα­τρο­πών σε όλη την Ευ­ρώ­πη. Με προ­ϋ­πό­θε­ση η όποια εξέ­λι­ξη να μπο­ρεί να ερ­μη­νευ­τεί απ’ τ’ αρι­στε­ρά, στο μα­ζι­κό κοι­νω­νι­κό ακρο­α­τή­ριο, ντό­πιο και ευ­ρω­παϊ­κό, ως με­τα­βα­τι­κή ρήξη (ακόμη και ο συμ­βι­βα­σμός φέρει ξε­κά­θα­ρα την σφρα­γί­δα του νι­κη­τή).

Ανα­τρο­πή της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης στρα­τη­γι­κής;

Ωστό­σο ο ρόλος και η κί­νη­ση του λαϊ­κού πα­ρά­γο­ντα δεν είναι ανε­ξάρ­τη­τη από τις πο­λι­τι­κές απο­φά­σεις και επι­λο­γές. Τι ση­μαί­νει ανα­τρο­πή της λι­τό­τη­τας και της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης στρα­τη­γι­κής; Τι ση­μαί­νει πα­ρα­γω­γή εναλ­λα­κτι­κού, αρι­στε­ρού υπο­δείγ­μα­τος; Μπο­ρεί μια τέ­τοια εξέ­λι­ξη να προ­κύ­ψει σε συν­δυα­σμό με μια συ­ναι­νε­τι­κή διευ­θέ­τη­ση του χρέ­ους με τους δα­νει­στές;

Η ανα­τρο­πή της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης στρα­τη­γι­κής και της λι­τό­τη­τας και πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο η έναρ­ξη μιας δια­δι­κα­σί­ας ανα­δια­νο­μής πλού­του και ισχύ­ος υπέρ του κό­σμου της ερ­γα­σί­ας και της κοι­νω­νι­κής πλειο­ψη­φί­ας και εις βάρος του με­γά­λου κε­φα­λαί­ου, ντό­πιου και διε­θνούς, απαι­τεί ως προ­ϋ­πό­θε­ση τη λύση στο πρό­βλη­μα του χρέ­ους, ώστε, κατ’ ελά­χι­στο, να απο­φέ­ρει τη δρα­στι­κή μεί­ω­ση των το­κο­χρε­ω­λυ­σί­ων αλλά και την ανα­στο­λή πλη­ρω­μής τους για ένα με­γά­λο χρο­νι­κό διά­στη­μα. Εντού­τοις δεν ισχύ­ει το αντί­στρο­φο: η διευ­θέ­τη­ση του χρέ­ους δεν οδη­γεί αυ­τό­μα­τα και αυ­το­νό­η­τα σε αρι­στε­ρή, τα­ξι­κή πο­λι­τι­κή και στην ανα­τρο­πή της λι­τό­τη­τας! Οι όροι της συμ­φω­νί­ας, οι λε­γό­με­νες «με­ταρ­ρυθ­μί­σεις» κρύ­βουν τα ου­σια­στι­κά ζη­τή­μα­τα.

Η νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη στρα­τη­γι­κή στην αντι­με­τώ­πι­ση της τρέ­χου­σας κρί­σης έχει στο επί­κε­ντρο μια σειρά από ανε­λα­στι­κές πα­ρα­μέ­τρους, όπως είναι η υπο­τί­μη­ση της ερ­γα­σί­ας (μεί­ω­ση μι­σθών και δι­καιω­μά­των), οι εκτε­τα­μέ­νες ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις, η διά­λυ­ση του «κοι­νω­νι­κού κρά­τους» και η αντι­κα­τά­στα­σή του από το λε­γό­με­νο «δίχτυ προ­στα­σί­ας» για το κα­τώ­τε­ρο κοι­νω­νι­κό τμήμα και βέ­βαια ο κε­ντρι­κός ρόλος των τρα­πε­ζών στην υπη­ρε­σία του κυ­ρί­αρ­χου χρη­μα­το­πι­στω­τι­κού συ­στή­μα­τος και των «αγο­ρών». Ωστό­σο η σκλη­ρή λι­τό­τη­τα δεν έχει απο­φέ­ρει στην Ευ­ρώ­πη ορατή έξοδο από την «κρίση χρέ­ους» και πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο στην ελ­λη­νι­κή πε­ρί­πτω­ση, πα­ρό­τι οι «διαρ­θρω­τι­κές με­ταρ­ρυθ­μί­σεις» και η υπο­τί­μη­ση της ερ­γα­σί­ας έχουν ήδη προ­χω­ρή­σει πολύ. Στις τρέ­χου­σες συν­θή­κες το με­γα­λύ­τε­ρο πρό­βλη­μα, με­τα­ξύ άλλων, για τη νέα ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση βρί­σκε­ται στην δια­χεί­ρι­ση των τρα­πε­ζών με επι­κρε­μό­με­νο το ερώ­τη­μα της δη­μό­σιας ιδιο­κτη­σί­ας και ελέγ­χου, στα μέτρα ανα­δια­νο­μής, επα­να­φο­ράς και ενί­σχυ­σης της ερ­γα­τι­κής νο­μο­θε­σί­ας, αύ­ξη­σης μι­σθών και συ­ντά­ξε­ων, ανα­συ­γκρό­τη­σης του κοι­νω­νι­κού κρά­τους, ανά­κτη­σης των δη­μό­σιων κοι­νω­νι­κών αγα­θών, καθώς επί­σης και στις ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις με ανοι­χτό το ζή­τη­μα όχι μόνο του τέ­λους τους αλλά και της ανά­κτη­σης από το Δη­μό­σιο ιδιω­τι­κο­ποι­η­μέ­νων, στρα­τη­γι­κών για την πα­ρα­γω­γή και την οι­κο­νο­μία, επι­χει­ρή­σε­ων.

Στο ζή­τη­μα της κρί­σης χρέ­ους, εντός των διε­θνών αστι­κών κύ­κλων και ιμπε­ρια­λι­στι­κών διευ­θυ­ντη­ρί­ων, είναι ανοι­χτή μια συ­ζή­τη­ση – αντι­πα­ρά­θε­ση για την βέλ­τι­στη αντι­με­τώ­πι­σή της, απ’ την σκο­πιά της ανά­καμ­ψης της εύ­ρυθ­μης κα­πι­τα­λι­στι­κής λει­τουρ­γί­ας. Αφορά στην αντι­πα­ρά­θε­ση εκ­δο­χών «πε­ρισ­σό­τε­ρης ή λι­γό­τε­ρης» λι­τό­τη­τας εντός του νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρου πλαι­σί­ου. Στην αντι­πα­ρά­θε­ση με­τα­ξύ της «αμε­ρι­κά­νι­κης», «νε­ο­κεϋν­σια­νής», νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης στρα­τη­γι­κής και της «γερ­μα­νι­κής», ακραία νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης. Παρά τη δια­φο­ρά στην αστι­κή δια­χεί­ρι­ση του προ­βλή­μα­τος του χρέ­ους δεν συ­νι­στά ρι­ζι­κή δια­φο­ρά στις στρα­τη­γι­κές νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρες πα­ρα­μέ­τρους που εξα­σφα­λί­ζουν την από­λυ­τη προ­τε­ραιό­τη­τα στις ανά­γκες της αγο­ράς ένα­ντι της ερ­γα­σί­ας και του κοι­νω­νι­κού κρά­τους. Εξάλ­λου η εν­δοϊ­μπε­ρια­λι­στι­κή, αυτή αντι­πα­ρά­θε­ση έχει σαφή όρια που ορί­ζο­νται από το «ατλα­ντι­κό» πλαί­σιο της σφι­χτής αλ­λη­λε­ξάρ­τη­σης και συ­νερ­γα­σί­ας με­τα­ξύ ΗΠΑ και ΕΕ. Απαι­τεί, με άλλα λόγια, «συ­ναι­νέ­σεις».

Προ­κύ­πτει λοι­πόν πως ακόμη και μια εν­δε­χό­με­νη, αν και όχι πολύ πι­θα­νή, ομαλή αντι­κα­τά­στα­ση της «γερ­μα­νι­κής» ευ­ρω­παϊ­κής γραμ­μής από μια νέα, πιο «ελα­στι­κή» αντί­λη­ψη για τα όρια της δη­μο­σιο­νο­μι­κής πει­θαρ­χί­ας, δεν ανοί­γει τον δρόμο για αρι­στε­ρές, ανα­δια­νε­μη­τι­κές πο­λι­τι­κές εάν δεν αντι­στοι­χεί σε ση­μα­ντι­κού βαθ­μού υπε­ρί­σχυ­ση των δυ­νά­με­ων της ερ­γα­σί­ας επί του κε­φα­λαί­ου και μά­λι­στα τόσο σε εθνι­κό, όσο και σε διε­θνές επί­πε­δο.

Η Ελ­λά­δα και η νέα, αρι­στε­ρή κυ­βέρ­νη­σή της (αν και όχι δυ­στυ­χώς η «κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς») βρί­σκε­ται σή­με­ρα στο επί­κε­ντρο της διε­θνούς προ­σο­χής, και των «από πάνω» και των «από κάτω», για δια­φο­ρε­τι­κούς λό­γους. Αστι­κοί κύ­κλοι, πο­λι­τι­κοί εκ­πρό­σω­ποι και ευ­ρω­παϊ­κές κυ­βερ­νή­σεις, κυ­ρί­ως σο­σιαλ­δη­μο­κρά­τες, έχουν (αντι­κει­με­νι­κούς και υπο­κει­με­νι­κούς) λό­γους να κα­λο­βλέ­πουν μια χα­λά­ρω­ση της τρέ­χου­σας, σκλη­ρής «γερ­μα­νι­κής» γραμ­μής, αν και μέσα σε πλή­θος αντι­φά­σε­ων καθώς δεν επι­θυ­μούν την ρήξη με την υπάρ­χου­σα νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη κα­τά­στα­ση και σί­γου­ρα όχι ως απο­τέ­λε­σμα της υπε­ρί­σχυ­σης μιας αρι­στε­ρής κυ­βέρ­νη­σης – του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ - με ου­σια­στι­κά ρι­ζο­σπα­στι­κό πρό­γραμ­μα. Επί­σης και ο αμε­ρι­κά­νι­κος πα­ρά­γο­ντας επι­θυ­μεί δια­κα­ώς την ευ­θυ­γράμ­μι­ση της ευ­ρω­παϊ­κής στρα­τη­γι­κής καθώς επη­ρε­ά­ζει τα, προς ώρας θε­τι­κά, απο­τε­λέ­σμα­τα της δικής του δια­χεί­ρι­σης της κρί­σης (ο Ομπά­μα δια­κή­ρυ­ξε πρό­σφα­τα το «τέλος της κρί­σης» στις ΗΠΑ). Τα πε­ρι­θώ­ρια εκ­με­τάλ­λευ­σης των αντι­θέ­σε­ων και των τά­σε­ων αυτών από την ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση είναι πε­ριο­ρι­σμέ­να στο βαθμό που δεν θα «κα­τα­στρέ­φε­ται» η αρι­στε­ρή της φυ­σιο­γνω­μία και προ­ο­πτι­κή από τους βαθιά νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρους όρους που συ­νο­δεύ­ουν μια τέ­τοια δια­χεί­ρι­ση καθώς και από την βα­θύ­τε­ρη πρόσ­δε­ση στις ατλα­ντι­κές γε­ω­πο­λι­τι­κές στρα­τη­γι­κές (ήδη ο Κα­μέ­νος έχει αρ­χί­σει να «υμνεί» τον άξονα Ελ­λά­δα – Κύ­προς – Ισ­ρα­ήλ). Αντί­θε­τα τα στοι­χεία που συ­νε­γεί­ρουν τους «από κάτω» πα­νευ­ρω­παϊ­κά είναι ακρι­βώς ο αρι­στε­ρός χα­ρα­κτή­ρας της «αντί­στα­σης» και η προ­ο­πτι­κή της ανα­τρο­πής του νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρου κα­θε­στώ­τος δη­μιουρ­γώ­ντας τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις μιας εντε­λώς δια­φο­ρε­τι­κής συμ­μα­χί­ας – αυτής των λαών, των κι­νη­μά­των και της Αρι­στε­ράς.

Ο ρόλος της Αρι­στε­ράς

Σ’ αυτές τις σύν­θε­τες συν­θή­κες και πρω­το­φα­νείς προ­κλή­σεις ο ρόλος της όλης Αρι­στε­ράς καθώς και της «κοι­νω­νι­κής αρι­στε­ράς» και των κι­νη­μά­των είναι κρί­σι­μος. Δύο, δια­με­τρι­κά αντί­θε­τα, λάθη ορί­ζουν το πεδίο των χρή­σι­μων επι­λο­γών: η άνευ όρων και κρι­τι­κής υπο­τα­γή στο λαϊκό αί­σθη­μα και βέ­βαια η «δίκη πρό­θε­σης» και η αυ­στη­ρή κρι­τι­κή κάθε κυ­βερ­νη­τι­κής κί­νη­σης με την ελ­πί­δα της γρή­γο­ρης δι­καί­ω­σης στα μάτια της κοι­νω­νί­ας και του κι­νή­μα­τος.

Πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο τώρα που η δια­πραγ­μά­τευ­ση έχει μπει σε πολύ κρί­σι­μη φάση, οι όποιοι συμ­βι­βα­σμοί και εν­δε­χό­με­νες υπο­χω­ρή­σεις δεν πρέ­πει να πλή­ξουν ανε­πα­νόρ­θω­τα τον ρι­ζο­σπα­στι­κό πυ­ρή­να του προ­γράμ­μα­τος του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Οι αρι­στε­ρές τά­σεις εντός του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ οφεί­λουν να συμ­βά­λουν στην επί­μο­νη δια­τύ­πω­ση των «κόκ­κι­νων γραμ­μών» υπε­ρά­σπι­σης του προ­γραμ­μα­τι­κού πε­ριε­χο­μέ­νου των επε­ξερ­γα­σιών και των απο­φά­σε­ων του κόμ­μα­τος. Μά­λι­στα εάν η κλι­μά­κω­ση της αντι­πα­ρά­θε­σης κάνει ορατή ως ανα­πό­τρε­πτη (χωρίς ηχηρή και σε κοινή θέα υπο­χώ­ρη­ση) την προ­ο­πτι­κή ρή­ξε­ων, η αρι­στε­ρή στρο­φή προς τις ρι­ζο­σπα­στι­κές, τα­ξι­κές αιχ­μές και πε­ριε­χό­με­να της κυ­βερ­νη­τι­κής πο­λι­τι­κής είναι επι­βε­βλη­μέ­νη. Έτσι λοι­πόν η από­φα­ση του πρω­θυ­πουρ­γού να νο­μο­θε­τή­σει η κυ­βέρ­νη­ση άμεσα παρά την εμπλο­κή στις δια­πραγ­μα­τεύ­σεις είναι ση­μα­ντι­κή και πρέ­πει να το­νι­στεί. Αντί­θε­τα η επι­λο­γή του στε­λέ­χους της ΝΔ για πρό­ε­δρο της Δη­μο­κρα­τί­ας πρέ­πει να αντι­με­τω­πι­στεί αρ­νη­τι­κά.

Εξάλ­λου είναι ανα­γκαία η προ­σπά­θεια σύν­δε­σης με την κοι­νω­νία στην βάση αυτών των τα­ξι­κών προ­τε­ραιο­τή­των, προσ­δο­κιών και αι­τη­μά­των καθώς μπρο­στά στην κλι­μά­κω­ση των αδιε­ξό­δων στην ανα­ζή­τη­ση λύσης «κοινά επω­φε­λούς» («win – win»), η «εθνι­κή ενό­τη­τα» θα δο­κι­μα­στεί και συ­γκε­κρι­μέ­να πλέον, κοι­νω­νι­κά τμή­μα­τα, ο κό­σμος της ερ­γα­σί­ας, τα κα­τώ­τε­ρα λαϊκά στρώ­μα­τα και βέ­βαια ο κό­σμος της Αρι­στε­ράς θα ΄ναι αυτός που θα κλη­θεί να ηγη­θεί και να δώσει τον τόνο στη σύ­γκρου­ση με τις αστι­κές δυ­νά­μεις, διε­θνείς και ντό­πιες.

Ο ρόλος και η λει­τουρ­γία του κόμ­μα­τος ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, που σή­με­ρα βρί­σκε­ται, δι­καιο­λο­γη­μέ­να σε ένα βαθμό, σε κα­τά­στα­ση σοκ, συ­μπυ­κνώ­νει τα κα­θή­κο­ντα.

Για τις δυ­νά­μεις της «άλλης» αρι­στε­ράς, ΚΚΕ και ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ, η δυ­να­τό­τη­τα επω­φε­λούς πί­ε­σης έχει με­γα­λώ­σει – πέρα από την κρι­τι­κή για τη μέχρι σή­με­ρα στάση τους, πρω­τί­στως του σε­χτα­ρι­σμού του ΚΚΕ – καθώς μπο­ρούν στο κοι­νω­νι­κό μα και στο κοι­νο­βου­λευ­τι­κό επί­πε­δο (το ΚΚΕ) να προ­ω­θή­σουν αι­τή­μα­τα και επι­λο­γές απ’ τ’ αρι­στε­ρά εκ­φρά­ζο­ντας συ­γκε­κρι­μέ­να αι­τή­μα­τα, πρω­τί­στως του κό­σμου της ερ­γα­σί­ας και των κι­νη­μά­των.

Η ιστο­ρι­κή συν­θή­κη είναι πρω­τό­τυ­πη, δύ­σκο­λη και αντι­φα­τι­κή αλλά ακόμη ανοι­χτή ως προς την εξέ­λι­ξή της. Η ευ­θύ­νη της Αρι­στε­ράς να δια­σφα­λί­σει τη συ­νέ­χεια και την κλι­μά­κω­ση της τα­ξι­κής και πο­λι­τι­κής πάλης σε όφε­λος του κό­σμου της ερ­γα­σί­ας, της κοι­νω­νι­κής πλειο­ψη­φί­ας και της σο­σια­λι­στι­κής προ­ο­πτι­κής, είναι με­γα­λύ­τε­ρη από ποτέ στα χρό­νια της Με­τα­πο­λί­τευ­σης.