Κυβερνητικό ξήλωμα της δημόσιας και δωρεάν παιδείας

Η πολιτική ηγεσία του Υπ. Παιδείας και η Υπουργός Νίκη Κεραμέως έχουν καταστήσει σαφές, αμέσως μετά τις εκλογές, ότι θα ακολουθήσουν μια πολιτική που είναι μίγμα ακραίου νεοφιλελευθερισμού σε συνδυασμό με ένα «πατροπαράδοτο» συντηρητισμό, της θρησκείας, του εθνικισμού και της «αριστείας». Μετά το μέτωπο που άνοιξε το Υπουργείο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (κατάργηση, ασύλου, διαγραφές φοιτητών, εξίσωση πτυχίων κολλεγίων και ΑΕΙ-ΤΕΙ, συμβούλια ιδρύματος, πρυτανικές εκλογές) επιλέγει να ανοίξει και μέτωπο στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αποκαλύπτοντας τα σχέδια της κυβέρνησης για το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα. Σύμφωνα με δημοσιεύματα μάλιστα, η πρόθεση της κυβέρνησης είναι να καταθέσει το νομοσχέδιο για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση νωρίτερα από αυτό που θα φορά τις αλλαγές στην τριτοβάθμια. Μάλλον η Νίκη Κεραμέως αλλά και η κυβέρνηση, θεωρούν πως πρέπει να εκμεταλλευτούν το γρηγορότερο δυνατό το κλίμα κοινωνικής ειρήνης που κληρονόμησαν από την κυβερνητική θητεία του μνημονιακού ΣΥΡΙΖΑ.

Οι προθέσεις του Υπουργείου

Πριν τις ανακοινωμένες προθέσεις, το Υπουργείο είχε φροντίσει να δώσει το στίγμα της πολιτικής που θα ακολουθούσε τόσο με την επαναφορά της βάσης του 10 όσο και με τις δηλώσεις για τις επικείμενες αλλαγές στο μάθημα της Ιστορίας. Η επαναφορά της βάσης του 10, που σχετίζεται προφανώς και με τη νεοφιλελεύθερη επίθεση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, έρχεται να επαναφέρει άλλο ένα εμπόδιο -ανάμεσα σε άλλα- στους/ις μαθητές/τριες που επιδιώκουν να εισαχθούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ενισχύοντας ταυτόχρονα τόσο τον ανταγωνισμό μεταξύ μαθητών/τριων όσο και τον εξεταστικο-κεντρικό χαρακτήρα του σχολείου. Με αντίστοιχο τρόπο (ενισχύοντας τον ανταγωνισμό μεταξύ μαθητών/τριών) λειτουργεί και η επαναφορά της Αριστείας για την επιλογή των σημαιοφόρων, καταργόντας την προηγούμενη διάταξη της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ για επιλογή μέσω κλήρωσης.

Από την άλλη, οι επικείμενες αλλαγές στο μάθημα της Ιστορίας με στόχο αυτό «να καλλιεργεί την εθνική συνείδηση», σύμφωνα με τα λόγια της Υπουργού, επιδιώκουν να μετρέψουν πλήρως το δημόσιο δωρεάν σχολείο σε ένα μηχανισμό εθνικής, ή ορθότερα εθνικιστικής προπαγάνδας, σε βάρος της ισορικής γνώσης αλλά και της ανάπτυξης κριτικής σκέψης.

Από τις σημαντικότερες αλλαγές που προωθεί η κυβέρνηση είναι η επαναφορά της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, μία διαδικασία που αποδεδειγμένα αποτελεί μηχανισμό «δικαιολόγησης» απολύσεων, όπως έχει δείξει η εμπειρία των τεέυταίων χρόνων, ενώ έχει πολεμηθεί πολύ σκληρά και με επιτυχία από το συνδικαλιστικό κίνημα μέχρις στιγμής. Τη στιγμή που οι ελλείψεις κπαιδευτικού προσωπικού «βγάζουν μάτια», οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί ακύπτουν οργανικές θέσεις με άθλιες ελαστικές σχέσεις εργασίας η κυβέρνηση επιδιώκει την περαιτέρω υποβάθμιση του εκπαιδευτικού δυναμικού της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς πέρα από την προωθούμενη αξιολόγηση πρόκειται να επανεξετάσει τους 10500 διορισμούς στη γενική εκπαίδευση μέσω της ανακαταμέτρησης των κενών που υπάρχουν. Είναι βέβαιο πώς η κυβέρνση βρίσκεται σε ευθεία αντιπαράθεση με τις πραγματικές ανάγκες των εκπαιδευτικών και των μαθητών/τριών. Χαρακτηριστικά αξίζει να αναφερθεί η ανοιχτή επιστολή του 15μελούς του 1ου Πειραματικού Σχολείου Αθηνών προς την υπουργό Παιδείας, όπου παρουσιάζονται κενά 56 (!) διδακτικών ορών από τις οποίες οι 14 αφορούν μαθήματα προσανατολισμού στην Γ’ Λυκείου.

Οι αντιδράσεις στις κυβερνητικές προθέσεις

Η μεταρρυθμιστική επιθετικότητα του Υπουργείου, ωστόσο, δε βρίσκει εύκολα συμμάχους, υπονομεύοντας το στιβαρό, αποφασιστικό προφίλ που προσπαθεί να χτίσει η Νίκη Κεραμέως ενώ την ίδια στιγμή αποδεικνύεται πώς η κυβερνητική εκτίμηση ότι θα μπορέσει σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα να περάσει τέτοιας κλίμακας νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις είναι εσφαλμένη. Ήδη, εδώ και περίπου τρεις εβδομάδες επικρατεί αναβρασμός στους φοιτητικούς συλλόγους απαναντι στις κυβερνητικές επιλογές για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, με τις πρώτες κινητοποιήσεις να δηλώνουν την πρόθεση δυναμικής απάντησης.

Τα κυβερνητικά σχέδια για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση δεν μπορούν αν βρουν συμμάχους ούτε ανάμεσα στους συνδικαλιστές εκπαιδευτικούς της γαλάζιας παράταξης, αφού ακόμα και η ΟΛΜΕ δι μέσου του προέδορου της, Θ. Τσούχλου, ο οποίος πρόσκειται στη ΔΑΚΕ, έχει πάρει θέση ενάντια στις βασικές επιλογές του Υπουργείου Παιδείας: την αξιολόγηση, την προώθηση της Αριστείας, την αναβάθμιση των πρότυπων-πειραματικών σχολείων, ακόμα και στον τρόπο επιλογής των σημαιοφόρων. Επιπλέον, η ΟΛΜΕ έχει εκφράσει και τη συνολικότερη αντίθεση της σε νεοφιλελεύθερες επιλογές που οδηγούν σημαντικά τμήματα του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος στην ιδιωτικοποίηση, όπως για παράδειγμα η επιβολη διδάκτρων στα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών. Το γεγονός ότι η ΟΛΜΕ έχει αυτή την πολτική τοποθέτηση με ηγεσία προσκείμενη στην κυβερνητική παράταξη, σίγουρα δεν αποτελεί εχέγγυο για κάποια αγωνιστική κινητοποίηση των εκπαιδευτικών, σίγουρα όμως αποτελεί ένδειξη ενός γενικότερου κλίματος. Εάν μάλιστα λάβουμε υπόψη και τις περσινές πολύ δυναμικές κινητοποιήσεις των αναπληρωτών εκπαιδευτικών, υπάρχουν σίγουρα δυνατότητες αγωνιστικής απάντησης από τη μεριά του εκπαιδευτικού συνδικαλιστικού κινήματος, τις οποίες οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς οφείλουν να αξιοποιήσουν από τώρα. Διαφορετικά, η όποια αντιπολίτευση θα περιορίζεται στον κυβερνητικό συνδικαλισμό της ΔΑΚΕ ή στη δήθεν πολιτική αντιπαράθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ, μέσω του Νίκου Φίλη, ο οποίος βέβαια, παρά τις «πύρινες τοποθετήσεις» για την πολιτική της Κεραμέως, καλεί σε εθνική συνεννόηση για τα θέμαα της παιδείας.

Οι μαθητές/τριες δίνουν τη δική τους απάντηση

Είναι βέβαιο ότι οι κυβερνητικοί σχεδιασμοί «λογαριάζουν χωρίς τον ξενοδόχο», καθώς οι ανάγκες των μαθητών/τριών είναι τελείως έξω από την όποια δημόσια συζήτηση γίνεται και το τελευταίο διάστημα πυκνώνουν οι μαθητικές κινητοποιήσεις. Η επιστολή του 15μελούς του 1ου Πειραματικού Λυκείου Αθηνών είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα, για την περιφρόνηση των μαθητών/τριών. Οι μαθητές Λυκείου στο Ίλιον, βρίσκονται σε συνεχόμενες κινητοποιήσεις εναντια στα σχέδια για τη χωματερή στη Φυλή. Στα μέσα Σεπτέμβρη, χιλιάδες μαθητές και μαθήτριες διαδήλωσαν ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Παρά το διαφορετικό χαρακτήρα των κινητοποιήσεων, φαίνεται να υπάρχει μία σημαντική δυναμική και μία πολύ μεγάλη αγανάκτηση μέσα στα σχολεία, η οποία ψάχνει τρόπο να εκφραστεί. Αξίζει να μην ξεχνάμε ότι τα δύο προηγούμενα χρόνια, το «νέο σχολείο» του Γαβρόγλου συνάντησε πολύ δυναμικές αγωνιστικές αντιστάσεις από το μαθητικό κίνημα, μάθημα που φαίνεται να ξεχνάει η Νίκη Κεραμέως. Ο ρόλος του μαθητικού κινήματος, μπορεί να έχει αποφασιστικό χαρακτήρα στην αντιπαράθεση με το Υπουργείο Παιδείας και διαχρονικά αποτελεί ένα σημαντικό κρίκο για την αναγκαία συγκρότηση ενός πανεκπαιδευτικού αγωνιστικού μετώπου που θα μπορέσει με αξιώεις να μπλοκάρει τη νεοφιλελεύθερη επίθεση της κυβέρνησης σε όλες τις βαθμιδες της εκπαίδευσης.

Το επόμενο διάστημα υπάρχουν δύο κινητοποιήσεις-σταθμοί: μία πανεκπαιδευτική κινητοποίηση στις 31 Οκτώβρη και μία μαθητική κινητοποίηση στις 4 Νόεμβρη. Η πρώτη καλείται από το Συντονισιτικό Γενικών Συνελεύσεων και Καταλήψεων των Φοιτητικών Συλλόγων ενώ το δεύτερο καλείται από τη Συντονιστική Επιτροπή Μαθητών Αθήνας, που πρόσκειται στην ΚΝΕ. Η διοργάνωση δύο πανεκπαιδευτικών διαδηλώσεων αντικειμενικά λειτουργεί αντιπαραθετικά και δε βοηθάει στη συγκρότηση ενός αναγκαίου πανεκπαιδευτικού μετώπου. Είναι απολύτως κρίσιμο να μπορέσι το μαθητικό κίνημα να βρει τον τρόπο να εκφραστεί με ενωτικό και μαζικό τρόπο, ενάντια σε λογικές μικροπολιτικής ηγεμονίας. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, οι ινητοποιήσεις αυτές πρέπει να αξιοποιηθούν από το μαθητικό κίνημα, ώστε να βγει με τα δικά του αιτήματα και τα δικά του χαρακτηριστικά στο δρόμο, στέλνωντας αγωνιστικό μήνυμα στο Υπουργείο και την κυβέρνηση.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά