Η κλιματική αλλαγή και οι καταστρεπτικές της συνέπειες δεν είναι ένα ακόμη σενάριο επιστημονικής φαντασίας
Στην ταινία καταστροφής, Μετά την Επόμενη Μέρα, που υπέγραφε σκηνοθετικά ο μελετημένος Ρόλαντ Έμεριχ, μια διπλή καταιγίδα πρωτοφανούς πολικού ψύχους έθαβε κάτω από τόνους χιονιού και πάγου, τις ΗΠΑ και τη Βόρεια Ευρώπη, τις κοιτίδες του καπιταλισμού και των δυτικών δημοκρατιών, που αναγκάζονταν να ζητήσουν βοήθεια και άσυλο για τους πάλαι ποτέ ευημερούντες καταναλωτικά κατοίκους τους στον υποτιμητικά επονομαζόμενο Τρίτο Κόσμο. Μια παγωμένη και... γλυκιά εκδίκηση των δύστυχων μεταναστών από το Μεξικό και την Αφρική που έβλεπαν τους πάλαι ποτέ αποικιοκρατικά και βιομηχανικά δυνάστες τους να τρέχουν για να σωθούν από το ψύχος που πάγωνε μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ελικόπτερα, ανθρώπους και μηχανοκίνητα μέσα διαφυγής.
Αν και μεγάλο τμήμα της ταινίας αναλωνόταν στις προσωπικές ιστορίες και το οικογενειακό σύμπαν ενός μελετητή επιστήμονα κλιματολόγου, το μήνυμα της ήταν σαφές και σημαντικό : Η κλιματική αλλαγή είναι παρούσα, η ανθρωπογενής αποσταθεροποίηση του κλίματος εγκυμονεί μεγάλους κινδύνους για την ανθρωπότητα, τα πολιτικά και οικονομικά στάτους στον πλανήτη θα δοκιμαστούν ουσιωδώς όταν θα ξεσπάσουν επιταχυνόμενες οι κλιματικές και καιρικές συνέπειες της βιομηχανικής εποχής του κάρβουνου και του πετρελαίου και η Νέα Υόρκη, το κέντρο του σύγχρονου χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού θα γίνει ένας απέραντος καταψύχτης, χιλιάδων νεκρών.
Τις τελευταίες δυο εβδομάδες, οι εικόνες, τα ρεπορτάζ και οι φωτογραφίες από τις ΗΠΑ έρχονται να επιβεβαιώσουν το ρητό πως το σινεμά άλλοτε καταγράφει και άλλοτε προαναγγέλλει τη ζωή. Γιατί, πολύ απλά, η κλιματική αλλαγή και οι καταστρεπτικές της συνέπειες δεν είναι ένα ακόμη σενάριο επιστημονικής φαντασίας - είναι πραγματικότητα. Ακόμη και όταν την αρνείται ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ ή το πολιτικοοικονομικό σύμπλεγμα συμφερόντων του παγκόσμιου εξορυκτισμού που εσχάτως θέλει να βάλει τρυπάνια και στο Αιγαίο, το Ιόνιο και την υπόλοιπη Νοτιανατολική Μεσόγειο.
Η πιο φρικαλέα στιγμή αυτών των ημερών συντελέστηκε με την προειδοποίηση της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ πως όποιος έβγαινε από το σπίτι του στη Μινεσότα, τις Μεσοδυτικές Πολιτείες ή την περιοχή γύρω από τις Μεγάλες Λίμνες, κινδύνευε να υποστεί κρυοπαγήματα «επιτόπου» και «ακαριαία», σε θερμοκρασίες -56 βαθμούς Κελσίου - οι άνθρωποι θα γίνονταν στήλες πάγου και θα πέθαιναν, όπως η γυναίκα του Λωτ έγινε στήλη άλατος στα Γόμορρα. Και πολλοί, έγιναν, υποκύπτοντας στις ακραίες συνθήκες, όντας άστεγοι ή διαμένοντες σε ακατάλληλα σπίτια, 25, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, ενώ ο αριθμός αναμένεται να αυξηθεί δραματικά, καθώς η καταγραφή δεν έχει ολοκληρωθεί και ενώ δεκάδες βρίσκονται σε νοσοκομεία με εκτεταμένα κρυοπαγήματα.
Και μέσα σε αυτό το πολικό και φονικό, απολύτως αντίξοο για σχεδόν κάθε μορφή ζωής, κλίμα, ο Τραμπ αναρωτιόταν πού βρίσκονταν οι υποστηρικτές της κλιματικής αλλαγής και της υπερθέρμανσης του πλανήτη!; Ο άνθρωπος είναι βλάκας, ηλίθιος και επικίνδυνος, μια και ολοφάνερα φαίνεται πως πιστεύει ότι ο πλανήτης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής θα είναι αποκλειστικά ένας απέραντος φούρνος.
Όμως αυτό που συνέβη στις ΗΠΑ, είναι πιο κοντά στις προβλέψεις κλιματολόγων των πόλων, όπου η αύξηση της θερμοκρασίας στο έδαφος και την ατμόσφαιρα οδηγεί διαπιστωμένα στην «απελευθέρωση» ψυχρών αέριων μαζών που σε ό,τι αφορά το Βόρειο Ημισφαίριο, «κατηφορίζουν» νοτιότερα και όλο και συχνότερα, προκαλώντας αυτές τις ακραίες καταστάσεις. Αλλά και πάλι μιλάμε για ένα σύμπτωμα και μια ψηφίδα στη συνολική εικόνα, που πια ξεπερνά ακόμη και τις εκτιμήσεις στις περιβόητες συμφωνίες για το κλίμα από το Κιότο έως το Παρίσι.
Γιατί, στην πραγματικότητα, όλοι οι σοβαροί περιβαλλοντολόγοι και κλιματολόγοι συμφωνούν σε ένα πράγμα - ΔΕΝ ξέρουμε πώς θα αντιδράσει ο πλανήτης στο σύνολό του, όταν έρθει η ώρα του «και πέντε» της κλιματικής αλλαγής. Και αυτή τη στιγμή δεν ζούμε το «παρά πέντε», αλλά το «παρά ένα».
Μπορούμε να διαπιστώσουμε συνέπειες και επιμέρους φαινόμενα και αντιδράσεις, κάνοντας και τις αντίστοιχες σε μεγάλο βαθμό ασφαλείς προβλέψεις για το κακό που έρχεται αν δεν ληφθούν άμεσα, πραγματικά και όχι εικονικά μέτρα κατά της οικονομίας, της βιομηχανίας και της κατανάλωσης του πετρελαίου, του λιθάνθρακα και των υδρογονανθράκων, με άλλα λόγια μια αντικαπιταλιστική στην ουσία της πολιτική.
Οι πάγοι λιώνουν, η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει, παράκτιοι οικισμοί και ακτές διαβρώνονται σταδιακά, νησιά καταποντίζονται αργά, αλλά σταθερά, έχουμε μεγαλύτερα σε διάρκεια και με υψηλότερες θερμοκρασίες καλοκαίρια, εκτεταμένη λειψυδρία και διάβρωση σε καλλιεργήσιμα εδάφη, αύξηση παρασιτικών και ανθεκτικών οργανισμών σε κρίσιμες καλλέργειες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την διατροφή ή την πείνα, αυξημένη ξηρασία σε δάση και βουνά, με συνέπεια μεγάλες και παρατεταμένες πυρκαγιές και δριμείς και «ξαφνικούς» χειμώνες, με επελάσεις του χιονιά που πιάνουν «στον ύπνο» κρατικές υπηρεσίες και πολίτες, σε κράτη και κοινωνίες που λόγω της οικονομικής κρίσης και της νεοφιλελεύθερης αντεπανάστασης έχουν γιγαντιαίες ανισότητες (και) στο πεδίο της ενεργειακής ασφάλειας και κάλυψης, αυτό που αλλιώς χαρακτηρίζεται ενεργειακή φτώχεια.
Με άλλα λόγια (και) τα τελευταία θύματα του πολικού ψύχους στις ΗΠΑ είναι ταξικοί νεκροί - άστεγοι, φτωχοί, κάτοικοι υποβαθμισμένων περιοχών χωρίς καθόλου ή επαρκή θέρμανση σε εργατικές πολυκατοικίες και παραπήγματα. Και ο Τραμπ, το ταξικό και φιλοεξορυκτικό βιολί του...
Το ίδιο βιολί που θέλουν να παίξουν οι εν Ελλάδι οπαδοί του εξορυκτισμού και του πολέμου στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, σαν πιστοί ακόλουθοι και εφαρμοστές της πετρελαϊκής πολιτικής της Τοτάλ και της Έξον Μόμπιλ.
Δεν είναι αργά για να σταματήσει αυτή η πολιτική, με τη ριζοσπαστική και την αντικαπιταλιστική Αριστερά να βάζει ψηλά στην ατζέντα της την πολεμική ενάντια στις εξορύξεις και λόγω των κλιματικών συνεπειών της.
Εκτός και αν θέλουμε να δούμε το έργο του Έμεριχ να ξεδιπλώνεται πλήρως στην πραγματική ζωή και οι πάλαι ποτέ οικονομικά και καταναλωτικά εύρωστοι Δυτικοευρωπαίοι και Αμερικανοί μεσοαστοί καταντήσουν κλιματικοί πρόσφυγες στη Λατινική Αμερική και την Αφρική...
Προσωπικά, με ιντριγκάρει αφάνταστα ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ως «δίκαιη» ανταπόδοση και συνέπεια στην απύθμενη απερισκεψία, κωφότητα και βλακεία των ψηφοφόρων-καταναλωτών. Αλλά και πάλι, δεν είναι εποχές αυτές για να παίζουμε είτε με τη φωτιά του καύσωνα είτε με τον πάγο του παγετώνα είτε με τα τρυπάνια του πολέμου και της αποσταθεροποίησης του κλίματος.
Γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει άλλος πλανήτης για την ανθρωπότητα από αυτόν που κατοικούν προσωρινά οι γενιές μας. Το θέμα είναι αν θέλουμε να τον αφήσουμε στις επόμενες μέσα σε συνθήκες (και) κλιματικής βαρβαρότητας. Πώς το είχε γράψει η Ρόζα; Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα; Ίσως στην κλιματική αλλαγή να εντοπίζεται η πλέον οριακή διχοτόμηση και η πλέον κρίσιμη απάντηση του διλήμματος.
